ئەبوبەکرد جاف : ئیخوان و ئاوابونی ئیدیای شۆڕش .
LES FRERES MUSULMANS ET LA CREPUSCULE DE L’IDEE DE REVOLUTION
ئەوەی لە میسر رویدا , ئەبوایە ڕویبدایە , لەم چەشنە ڕوداوانە لە زۆر شوێن و جوگرافیای تر نەك تەنیا ئەگەرێكە , بەڵكە ناچاری و حەتمیەتێكەو ئەبێت ڕو بدات . بێ قسەكردن و بئ هیچ خیلافێك لە گەڵ ئەوەو سەبارەت بەوەی : ئەوەی ڕویدا لە میسرو تونس و لیبیاو تەنانەت سوریاش لەوەی ئەگەر مل بەرەو ئەم دۆخە بنێت !. جیگەی ئیرەیی پیبردن نییە , جیگەی ئەزمون وەرگرتن نییە وەك نمونەیەكی ئیدیال , وەك تەنیا ئەلتەرناتیڤی پاش شۆڕش و ئەلتەرناتیڤی ئیدیلانەی نەوەی شۆڕشگێران و خەونیان. ئێمە بێ ئومێد بوین لە ئیسلامی سیاسی , لە میژوی زیاد لە هەشتا سالەی تەوژمە ئاینییەكانی دونیای ئیسلامی . بۆ بێئومێد بوین ؟
ئەوەی ئیخوان و زۆر لە گروپە ئیسلامییە سیاسیەەكانی لە سەر گۆشكراوە نوستالژییەكە بۆ هێنانەوەو گێرانەوەیی و داتاشینەوەی بە سەر ئەوەی ئێستاكە هەیە , ئەمە هەڵەیەیەكی گەورەی سیاسی , سۆسیۆلۆژییە . چون تێنەگەیشتن لە دوو كۆنتێكستی جیاوازی سیاسی – كۆمەڵایەتی , لەوەی دراوەكانی ئەم چركەساتە جیاوازو زۆر جیاوازترە لە چركەساتیِك كە پیش مۆدێرنە كەوتووەو دراو هەلو مەرج و ڕوداو پرس و كردەكان جیاوازە ! كەواتە كێشەو ئیشكالەكە زیاد لە هەموی دەرگیربون و هۆگربونی تەیاراتی سیاسی ئاینیە لە گەڵ ڕابوردویەك كە تەنانەت جێگەی شعوریشمانی تێدا نایەتەوە نەك مێشكمان . سەیرە لە چركەساتی فرە شوناسی و فرەناسنامەی كۆمەڵگەو جڤاتەكان تۆ بەرگریكاری سەرسەختانەی تەنیا ( شوناس و ناسنامەیەك ) بیت . بۆ هەمو زەمەن و جوگرافیاییەك بە ئەلتەرناتیڤ و تەنیا چارەسەری بیبینیت . ئیخوان بە تایبەتر لە هەر تەوژمێكی ئاینی بە سیاسیكراو جۆرێك ( لە تقیە ) پەیڕەو دەكەن . ئەوان مێژوویەكی دریژی زیندانی كردن و یاساغكردنیان , دەیان سالچ لە چەپاندنیان لە كاری سیاسی , لە كاری حزبی .. ژان و ئازاریان لەوەی لە زۆر هیچزی تر زیاتر ڕۆح و جەستەیان قوربانی دەری سیستەم و ڕژێمی تۆتالیتارو ستەمكارو دیكتاتۆر بوون . ئەبوایە وانەیەكی گرنگیان وەرگرتبایە . وانەیەك بەو شێوەیەی كە ئەوەی ڕویداوە مالچ نییە بە سەر هێزە سیكۆلارو عەلمانییەكانەوە . بەڵكە ماڵە بە سەر جۆریچك لە حوكمكردن و حوكومڕانی كە پێش ئەوەی لە سەر بنەماو ستراكتۆری سیكۆلارو عەلمانی بونیاد نرا بێت و وەستا بێت لە سەر ئیدۆلۆژیایەكی ( پێش مۆدێرنێتئ و پێش مێژوو ) بونیاد نراوە , پایەكانی ئەتوانرێت لە ئاینێكی بە ئیدۆلۆژیكراوی پشتیوانكەری ستمەكاری و ستەمكارانە بیبینرێت . واتە ڕیشە ستەمكاری و تۆتالیتارییەكی ئەم سیتستمە گشتگیرو مۆنۆپۆڵخوازانە , پڕ پرن لە شەرعییەتی ئاینی و هێزو میكانیزمی بەرگری لە خۆكردن و مانەوەیان لە ناو سروت و ریتوێلێكی ئاینیدا . ئەگەر بە توێژنەوە و قوڵییەوە كار لە سەر ئەوە بكەن چ جۆرە زەواجێك لە نێوان ئەم فۆرمەی دەسەڵاتی تۆتالیتارو ئایندا هەیە , ئەوا بەشی سەدان بەرگ لە كتێب دەكات . بۆیە ئاینیش وەك هەر كردەیەكی تری سۆسیۆلۆژی مەحكومە بەو جوڵە سیاسیانەی لە ناو كایەی سیاسەتدا بەڕیوە ئەبرێت . واتە لەو چركەساتە زەمەنییەی دەسەڵات و هێز , تێكست و ڕوداوێكی ئاینی دەهێنێتە گۆو قسەكردن.مێژوی سەدەیەك لە ستەمكاری لە دونیای سێ و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا, هاوشان مێژویەكی درێژی ئیسلامی سیاسی. نەبووە تاقیگەیەك پرسەكان. پرسە جەوهەرییەكان . پرسەكانی ناو مۆدێرنێتئ و دراوە ئینسانییەكانی ناو مۆدێرنێتئ , ئیسنان وەك هاوڵاتی بون و دراوێكی سیاسی, وەك ئەوە ببینرێن كە هەبووە . نەك وەك ئەوەی كە لە پرۆسەیكی دەسەڵاتخوازی و هێزدا تێكدراون . دیموكراسیەت پێش ئەوەی ڕژێمێكی سیاسی بێت , پێش ئەوەی گەمەیەكی سیاسی و گەمەی هێزە سیاسی و دەسەڵاتی سیاسی بێت , ستراكتۆرێكی سۆیسۆلۆژی – ویژدانییە . واتە بڕێكی زۆر دەچێتە كایە و جوگرافیای ناوەوەی ئیسنان , بە تایبەت لەو كاتەی كە بەر ئەویتر دەكەوێت ئیسنانی دیموكراسی جیاوازە . ئەوەی ئیسلامی سیاسی لە بارەی دیومكراسی و مافی مرۆڤ و ئاڵوگۆڕی دەسەڵات و پێكەوە هەڵكردن ولێبوردەیی , قەبوڵكردنی ئەوەی ترەوە دەێلێت ناچارین گومانی لێبگەین چونكە :
ئەوی ئیٍستاكە ئیخوان وهێزی ئاینی سیاسی تر لێرە هەڵپەی دەسەڵاتی سیاسیانە, ئەمانیش بەشێكن لەو سیستەمەی كە تێیدا , لە ناویدا گەورە بوون منالانی ناو ئەم كولتورەن . كەواتە ئەمانیش مەحكومن بە جەبر و بونیاد و كولتوری ڕۆژهەڵاتێك كە بە بونیاد ستەمكارو تۆتالیتارە . ئەو شۆِرشەی ڕویدا دەكرا بە ئاراستەیكی تردا ببردرێت , كارو فەزیلەتی باشی لێ بەرهەمبهێنرێت . بەڵام ئەوەی بینرا چ جیاوازییەك هەیە مادامەكی گرنگ كۆكردنەوەی زۆرترین خەڵكی قاندراوە بە ئیدۆلۆژیا و بە دەستكاری و بە دەستبردن بۆ زاكیرەیك كە هەمیشە لە هێزدا ڕۆحی بەربەری تێدا نوستووە . گومان هەڵناگرێت ئەم تەوژمانە , زیاتر لە هەر تەوژمیِك برایانی موسڵمان شەعبەوی و پۆپۆلیست و عەوام زەدەن .
ئەم وتارەم لە هەفتەنامەی سڤیل بڵاوکراوەتەوە .
977 جار بینــراوە لەڕەهێڵپۆست
