دهوهن بكر : ژمارهی ههسارهكان له قورئان و دۆزینهوهی له زانستی گهردونزانی .
وتاریکورد ماڵپەرێکی سەربەخۆ و ئازادە
له سورة يوسف له ئایهتی (3) خوای گهوره له خهونی پێغهمبهر یوسف رازێكی زانستی گهردوناسیمان بۆئاشكرا دهكات دهفهرمووێ
( احد عشر كَوكَبا والشمس والقمَر رأيتهم لي ساجِدِين )
واتای ئایهتهكه
یانزده ئهستێره و خۆر و مانگم بینی کڕنووشیان بۆ دهبردم
لێرهدا قورئان ههسارهكانی خۆر به یانزه ناودهبات كه ئاماژه بۆ 11 كورهكهی یعقوب زهویش ئاماژهیه بۆ یوسف خۆر و مانگیش ئاماژهن بو دایك و باوكی یوسف
ئهو خهونهش هاته دی یوسف بوه سهرداری ههمویان
چهندان ساڵه زانایان بیری لێ دهكهنهوه بو زانینی ژمارهی ههسارهكانی خۆر
له سهرجهم سهرچاوه گهردونیهكانی پیشوو تر ئاماژه به ( نۆ) ههساره له كۆمهڵهی خۆر كراوه كه ( عهتارد زوهره زهوی مهریخ مشتهری زوحهل )
بۆ زیاتر شارهزابون گهڕان بهدوای ههسارهو مانگهكان زۆر مانگی دهستكرد ههڵدرا لهوانه
(بایۆنیر -1979) و (فویجهرا-1980)
سێ ههسارهكهی تر ( ئۆرانوس 1781ز و نیپتۆن 11846ز پلۆتۆ 1930ز) دۆزرایهوه
ئهوه تهنیا 9 ههسارهیه بهلام قورئان دهفهرموێ 12 ههساره بهزهوی لهگهڵ خۆر و مانگ
شیكردنهوهی ئایهته قورئانیهكه
1- لهم خهونهدا ئاماژه بو 11 ههساره دهكری جگه له زهوی خۆر
2- یوسف ئاماژهیه بۆ زهوی
3- ههسارهكان 12 ههسارهن كه ئاماژهن بۆ كورانی یعقوب
4- ههموو ههسارهكان خۆر له خزمهت زهوی دان كه هیمایه بۆ یوسف دهبێت كروشی بۆ ببهن!! چونكه زهوی ژیانی تێدایه
5- ئهو خێزانه ههمویان یهك رهگهزن وهك خێزانی یهعقوب
له كۆبونهوهیهكی زانایانی فهلهكناسی نێودهولهتی IAU . له شاری برانخ پایتهختی وڵاتی چیك به ئاماده بونی 100 زانای فهلهك ناسی تایبهت به ههسارهكان كومهڵهی خۆر له 9 ههسارهوه كرا به 12 ههساره
كه 17 ئهندامی فهلهك ناسی پیشنیاریان كردبوو
له راستی دا 15 تهنی ئاسمانی بێشنیار كرابون بهلام 3 لهو تهنانه له قهلهم دران ئهوانیش ههسارهی
(سێرس )و( شارۆن )و(2003UB313)
سێرس: له ساڵی 1801ز دوزرایهوه بهلام به ههسارۆكه ههژمار كرا دوای ئهو كونفرانسه نێودهولهتیه به ههساره ههژمار كرا تیرهكهی (578) میله بهراوردی بكه لهگهڵ زهوی تیرهكهی (7.926) میله
شاڕۆن : له سهرهتا شاڕۆن به پاشكۆی ههسارهی پلۆتۆ ههژماردهكرا . بهڵام زانایان بۆیان دهركهوت كه شاڕۆن له دهوری ههسارهی پلۆتۆ ناسورێتهوه ! بهڵكو پلۆتۆ شارۆن ههردوكیان له دهوری یهك چهقی قورسای دهسورێنهوه چونكه بارستای شاڕۆن كهمتر نیه له پلۆتۆ . زانایان دهڵێن سوڕانهوهی دوو ئهستیره بهدهوری یهك چهق به ئهستێرهی دوانی ههژمار دهكرێ هیچ بهر بهستێك نیه بۆ ئهم دهستهواژهیه بۆ بهكارهێنانی ههسارهی دوانی .
2003UB313 : تهنێكی ئاسمانیه كه قهبارهی نزیكهی قهبارهی پلۆتۆیه به 2003UB313 ناو دهبرێ گهردوناسی ئهمریكی (مایك بڕاون) به دۆزهرهوهی ههسارهی دوانزهم دادهنرێ .
بهم شێوهیه قورئان ئهو ههله زانستیهی راست كردهوه پێش ههموو زانستهكان مروفایهتی ئاگادار كردبویهوه لهوهی كه 12 ههساره ههیه
وتاریکورد ماڵپەرێکی سەربەخۆ و ئازادە