عەتا قەرەداغی : حکومەتی ترس یان حکومەتی یەکێتی نیشتیمانی! .
لە دوای ئاشکراکردنی ئەنجامی هەڵبژاردنی21 ی ئەیلول ، راستەخۆ لە هەموولایەکەوە گوێمان لەوە دەبوو کە لایەنە براوەکانی هەڵبژاردن بەگشتی بەشداری پێکهێنانی حکومەتی ئەمجارە دەکەن و پێکەوە حکومەتێک پێکدەهێنن کە نوێنەرایەتی هەموو خەڵکی کوردستان بکات . بێگومان ئەوەى لە هەمووان دڵخۆشتر بوو بەو راگەیاندنانە جەماوەری خەڵکی کوردستان بوو ئەو جەماوەرەى کە بەردەوام سووتەمەنی شۆڕش و راپەڕینەکان بووەو کەمتریش چاوەڕوانی ئەوە بووە پاداشت بدرێتەوە بەڵکو بەردەوامیش دەستی لەسەر دڵی بووە نەوەکو لایەنە ناکۆکەکانی کوردستان سەنگەر لەیەکتر بگرن و جارێکی تر وڵات بەرەوکارەساتی شەڕی ناوخۆ ببەن . ئەمەش ئەوەمان بۆ دەردەخات کە لە رووی راستیەوەو لەسەر ئاستی نەستی کۆمەڵایەتی هەمیشە جەماوەر لە نوخبەى سیاسی کوردی هوشیارترو دڵسۆزترو نیشتیمانپەروەرترو نەتەوەیتر بووە . چونکە بێ هیچ ئامانجێکی تایبەتی لە خەمی چارەنووسی نەتەوەو نیشتیماندابووەو سەرباری ئەوەش کە ئەو نوخبە سیاسیە بە دەیان جار فێڵی لێکردووەو فریوی داوەو دووچار شەڕی ناوخۆو ماڵوێرانی و برسێتی و نەداری کردووە هێشتا ئەو دانی بەخۆیدا گرتووەو هەوڵیداوە بارودۆخی وڵات ئاسایی بێت و نوخبەى سیاسی لەگەڵ یەکتر ناکۆکی کوردی هێمنانەو لەرێگای گفتوگۆوە هەوڵی چارەسەرکردنی کێشەکانی ناوخۆیان بدەن .
ئەوەشمان لائاشکرایە بە درێژایی مێژووى کورد ، کێشە ناوخۆییەکانی هەمیشە لە ئەنجامی نەتوانینی پێکەوە ژیان و یەکتر قبوڵکردنی ئەو نوخبەیەدا بووە کە لەسەرووی ئاستی ئاسایی کۆمەڵگەوە بوون کە لە رابردوودا لوتکەى هەرەمی دامەزراوەکانی خێڵ و عەشیرەت بوون ، دواتریش نوخبەى بەگزادەو میرو ئەڵقەى دەسەڵاتداری میرنشینەکان و پاشانیش نوخبەى رابەرانی ئایینی و تەسەوف و لە سەرهەڵدانی بزووتنەوەکانی کوردیشەوە ناکۆکی نێوان نوخبەى سەرکردایەتی ئەو راپەڕینانەو لە درووستبوونی حیزبیشدا ناکۆکی نێوان نوخبەى سەرەوەى هەرەمی حیزبی کە وەکو چەندجاری تریش گوتوومانە حیزبی کوردی جێگرەوەى دامەزراوەى خێڵء عەشیرەتە .
کەواتە ئەو بزووێنەرەی لەپشتەوە لە رابردوودا دامەزراوەکانی کۆمەڵگەى کوردی جوڵاندووە بۆ دژایەتیکردنی یەکتری ، لە ئێستاشدا هەر بەردەوامەو لەگەوهەردا نەگۆڕاوە بەڵکو ئەوەى گۆڕاوە سیماو روخسارێتی . هەر لێرەشەوە دەتوانین ئاماژە بۆ ئەوە بکەین کە تا گۆڕانکاری لە گەوهەرو ماهیەتدا روونەداتو ئەو گۆڕانکارییە گەوهەرییە نەبێتە هۆی درووستکردنی گۆڕانکاری لە دەرەوەشدا ناتوانرێت بڕوا بەوە بکرێت کە باری گشتی کۆمەڵگە گۆڕانی بەسەردا هاتووە . ئەوەى ئاشکرایەو تێبینی دەکرێت ئەوەیە کە کۆمەڵگەى کوردی لە گەوهەردا وەکو کۆمەڵگەیەکی وەستاو دەردەکەوێت هۆکارەکەشی ئەوەیە کە رەوتێکی سرووشتی خاوی هەیە. بەڵام لە دەرەوەڕا وەها نیشان دەدرێت کە ئەم کۆمەڵگەیە لە گۆڕانکارییەکی خێرادایەو شەقاوی درێژو فراوان بە ئاراستەى داهاتوو دەهاوێژێت . بەڵام دیارە ئەم هەڵسەنگاندنە تەنیا لەسەر بنەما رووکەش کراوە .
یەکێک لەو خاسێتە دیارانەى کە لە پەیوەندی خێڵایەتی بەگشتی و لە پەیوەندی خێڵایەتی کوردیدا هەبووە کێشەى نەبوونی متمانەیە . نەبوونی متمانەش بەردەوام جۆرێک لە ترسی خنکێنەری بەرهەمهێناوە کە زۆرجار ئەو ترسە بووەتە هۆی تەقینەوەو پێکدادان و ئاژاوەو پشێوی ناوخۆ کە هەر ئەوەش یەکێکە لەبەربەستەکانی بەردەم لێکتر نزیکبوونەوەى خێڵ و عەشیرەتەکان لە رابردوودا کە ئەوەش سەرئەنجام بە یەکێک لە بەربەستە سەرەکییەکانی بەردەم درووستبوونی فیدراسیۆنی خێڵایەتی دادەنرێت لە کۆمەڵگەى کوردیدا.
ترسی بەرداوامی دامەزراوەکانی خێڵ و عەشیرەتی کوردی یەکێک بووە لە هۆکارە سەرەکییەکانی ناکۆکی بەردەوام و شەڕی بەردەوامی نێوان ئەو دامەزراوە ناوچەییانەى کۆمەڵگەی کوردی کە مۆتیڤی بزوێنەریش لە پشتی ئەو ترسەوە خوێن و دەمارو کەرامەت و عیزەتی خیڵایەتی و پارستنی ناوناوبانگی خیڵ و عەشیرەتە . کە ئەم بنەمایانەش لەگەڵ خۆیاندا عەقڵی رەتکردنەوەى ئەوانی ترو یەکتر قبوڵنەکردنیان هێناوە ، ئەو عەقڵەى کە ئێستا عەقڵی باوو باڵادەستی نێو کۆمەڵگەى کوردی بە گشتی و نێو نوخبەى سیاسی کوردییە . بە مانایەکی تر دەتوانین بڵێین ئەوەى کە رێگرە لەبەردەم هەر نزیکبوونەوەو لێکتێگەیشتن و پێکەوە کارکردنێکی کۆمەڵگەى کوردیدا ئەو عەقڵ و کەلتوورەیە کە بەرهەمی خودی کۆمەڵگەى کوردییە لە مێژوودا. بەڵام ئەگەر گوناهی بەرهەمهێنانی ئەم عەقڵیەتە لە ئاستێکدا کۆمەڵگە لێی بەرپرسیار بێت ئەوا لە ئاستێکی ترداو بە رێژەیەکی زیاتر نوخبەى سیاسی کوردی بەرپرسیارە کە نەیانتوانییوە لەژێر کاریگەری ئەو عەقڵ و کەلتوورە دەربچن کە بەرهەمی کۆمەڵگەیی خێڵایەتی داخراوی پەراوێزی مێژووە.
ئایا چ جیاوازییەک هەیە لە نێوان ئەو سەرۆک خێڵ و ئاغاو بەگ و شێخانە ئەوساو نەخبەی سیاسی ئێستا کۆمەڵگەى کوردیدا کە هەرچۆن ئەوان لە رابردوودا نەیانتوانیووە پێکەوە بژین و یەکتر قبوڵ بکەن ئەمانیش ئێستا ناتوانن پێکەوە بژین و یەکتر قبوڵ بکەن. بلێگومان بۆ قۆناغی رابردوو رەنگە پاساوی ئەوە هەبوو بێت کە بارودۆخی کۆمەڵگە لەو ئاستەدا کە ئەو جۆرە کەلتوورو عەقڵیەتە بەرهەم دەهێنێت ، بەڵام ئەو بۆ ئێستا کە بە حیساب بەرهەمی دوا دۆزینەوەکانی کۆمەڵگەى مرۆڤایەتی دەگاتە کۆمەڵگەى کوردی کەچی لە رووی عەقڵ و پەروەردەو تێڕوانینەوە هەر هەمان شێوەى رابردووە ؟ .