شەریف هەژارى : ئەو دەرفەتە چییە کە جینۆسایدکردنەکەى شەنگار بە کوردى ئەداتەوە !؟
ئاشکرایە لە چەند ڕۆژى ڕابردوو دا، ڕێکخراوى تیرۆریستى داعش وەک کردەى هەمیشەیى خۆى، بەبێ گووێدانە بەها پێکەوەژیانیى و برایەتییەکانى ناو ئیسلام و بە پێشیلکردنى هەموو بنەما شەرعییەکان کە ئیسلام بۆ پەیڕەوانى دیکەى دەرەوەى ئیسلامى داناوە ، لە چەندین ئاراستەوە هێرشى بۆ سەر ناوچەکانى خاکى باشوورى کوردستان دەست پێ کرد! داعش هەر لەگەڵ یەکەم ساتى گەیشتنیاندا، دەستیان کرد بە ڕەشەکووژکردنى مناڵ و لاوان و پیاوەکان و، بە کۆیلەکردنى کچ و ژنە ڕوخسار جوانەکان و ڕەمى کردنى ئەوانى دیکە! ئەمە سەرەڕاى ئەوەى ئەو کوردانەى دیکە “بە ئێزدى و مسووڵمان “ەوە کە لە دەستیان هەڵ هاتوون و لەم گەرما سەختەدا یەک بە یەکیان بەهۆى “برسێتیى و بێ ئاوى”یەوە پەیتا پەیتا تەرمى بێ کووناهیان لە دەشت و دۆڵ و شاخەکانى دەوروبەرى شنگال و گووندەکانا ئەدۆزرێنەوە و کارەساتێکە مەگەر هەر کەورد لە مێژووى خۆیدا هەمیشە واى بەسەرداهێنرابێت!
ئەوەى گرنگە بە کورت و پوخت ئاماژەى بۆ بەکەم، ئەوەیە: بە وردبوونەوە لە کارى سەرکردە سیاسییە سەرکەوتووەکان لە مێژوودا، ئەتوانم بڵێم ڕێبەر و سەرکردە سەرکەوتووەکان ئەو کەسانەن کە “دەرفەت خولقێنن و لەگەڵیشیى دا دەرفەتەکە ئەقۆزنەوە!”، ڕوونە و لە ڕووى زانستیشەوە نەتەوەى کورد خاوەنى بنەڕەتى ئەم خاکەن! بەدرێژایى مێژووش جینۆسایدکراوە و کوردیش هەر ناسیاسییانە “میهرەبان” بوون بۆ دوژمن و “دڕندە” بوون بۆ “یەکترکوژى!”، بۆیە ئەتوانین بڵێین کورد سەرکردە و ڕێبەرى سیاسیى کامڵى نەبووە! کەوابوو کێیە ڕێبەر یان سەرکردەى سیاسیى “کامڵ”؟، ئەو کەسەیە کە لە کورترین مانادا سەرکەوتنى بنەڕەتى بەدەست دێنێ و هەل و دەرفەت لەدەست نادات! بۆنموونە: ڕاستە کەمال ئەتاتورک بەنیسبەت کوردەوە دیکتاتۆر و دڕندە بووە! بەڵام لە ڕاستیدا کەمال ئەتاتورک سەرکردەیەکى سیاسیى-سەربازى کامڵ بووە و تەواوى سەرکەوتنى بۆ گەلەکەى “تورک” بەدەست هێناوە! نابێت ئەوەش لە یادبکەین، سەرکەوتنى یەکجارەکیى بە کەمەرشکاندنى دوژمنەکەت ئەبێ و هەندێ جار هەر ئەبێت لە سەر حسابى نەتەوەکانى دیکە یان دوژمنەکەت بەدەستى بهێنیت! بۆ نموونە: گەر ووردببینەوە لە چۆنییەتى بەدەستهێنانى سەرکەوتنەکانى کەمال ئەتاتورک، ئەوا کاراکتەرى “خولقاندن و قۆستنەوەى دەرفەت” بووە و هیچى تر! چۆن؟ کەمال ئەتاتورک لە ڕێى تەنها دوو پارتى نەتەوەیى ئەرمەنەوە توانى لە شەڕى جیهانى یەکەم دا ئاڵۆزى بخاتە ناوچەکانییانەوە و دواتریش بەو بیانوەوە زۆر ووردکارانە ڕەشەکوژیان بکا و بۆ هەمیشە “تورک”ى کردە خاوەن موڵکى ناوچەکانى ئەرمەن، کەمال ئەتاتورک بە قۆستنەوەى دەرفەتى یاخى بوونى یۆنانیەکان ئەوا دەستى کردە کوشتوبڕى خەڵکى ڕەسەنى یەکێک لە ستراتیژیترین شارەکانى جیهان کە “ئەستەنبووڵ”بوو، دواتریش تورکى تێدا نیشتەجێ کرد، ئەمە ئیتر کوردیش با بووەستێت چى بەسەر هێنا! بۆ سەرکەوتووبوو؟ چونکە لە سەرەتادا سەردەمى جەنگى یەکەمى جیهانیى بوو، دواتریش هەتا بیستەکانیش ئاڵۆزییەکانى جەنگى یەکەمى جیهانى هێورنەبوبوویەوە و، کەمال ئەتاتورکیش لێزانەنانە ئەو “کەس بە کەس” نەبوونەى قۆزتەوە و تورکى بەم ڕۆژە زێڕینەى گەیاند کە لە زۆر ناوچەى تورکیا کە ئێستا تورک زۆرینەن کەچى بوونى تورک تێیدا تەنها سەدەیەکە و هیچى تر!
کەوابوو چۆن بتوانین ستراتیژى سەرکردە سەرکەوتووە جیهانییەکان “تاڕادەیەک” کۆپى کەینەوە!؟ بە “دەرفەت و دەورانى جەنگ” ئەتوانین کۆپى بکەینەوە، بۆ ؟ چونکە لە دەورانى جەنگ دا کەس بە کەس نییە! باشە ئێستا ئەبێت چى بکەین!؟ ئێستا ئێمە لە پرۆسەى بە جینۆسایدکردنداین لە شەنگار و ناوچەکانى دیکە! دڵنیاشم پێشمەرگە ئەو ناوچانە ڕزگار ئەکەنەوە! هەموومان ئەشزانین کە ئەو گووندانەى زۆرینە عەرەبن هاوکارى ڕاستەوخۆى داعش بوون چ لە سنورى پارێزگاى موسڵ و چ لە سنورى پارێزگاى کەرکووک! کەواتە گرنگترین دەرفەت بۆ ئەوەى “بۆ هەمیشە” لە مەترسى ڕزگار ببین ئەبێت ئەو دانیشتووە عەرەبانە جۆرێک لە ڕەشەکوژى بکەین چونکە تاهەتایە دەوروبەرى کەرکووک “عەرەب”ى تێدا نامێنێ و ئەوانەشى کە ڕزگارییان ئەبێت یان هەڵ دێن یان ملکەچ ئەبن! هەروەها بیانووشمان هەیە کە ئەوانە هاوکارى داعش بوون و ئێستاش کاتى شەڕەو کەس ئاگاى لە کەس نییە! هیوادارم سەرکردە سیاسییەکان ئەم ووتارە بە ووردى بخوێننەوە و پلانێکى ڕێک و پێک بۆ سەرکەوتنى یەکجارەکیى بۆ دابڕێژن! دڵنیام گەر ئەم ووتارە جێ بە جێ بکرێ ئەوا ڕزگارمان ئەبێت و مومکیناتى پراکتیزەکردنیشى لە بەردەستماندایە، ئەم ووتارەش وەک ئەو ووتارەى کە 5 مانگ پێش ئێستا کە هاتنى داعشم بە کۆمەڵێک فاکت ڕوونکردەبوویەوە و نووسەران عەقڵیان نەى ئەبڕى! ئەم ووتارەش گرنگترین ئەجێنداى لە خۆگرتووە کە پێویستە سەرکردە بڕیار بەدەستەکان بە ووردى بیزانن و کارى لەسەر بکەن، ئەم ئایدیایەشم بۆ مێژوو خستەڕوو بە شاهیدى خەڵکى بەشمەینەتى کوردستان.
نوسەر ماستەری لە ستراتیژى بەریتانیا لە خاکى ئەمریکا لە زانکۆى لەندەن” هەیە .
