وریا عبدالخالق : شنگال چۆن تەسلیم کرا؟ , چى ڕوویداوەو ؟ پارتى بۆ بێ تەقە ئەو ناوچانە تەسلیم دەکا؟ .
تێبینی/ ئەم نوسینە ساڵی 2014 بڵاومانکردەوە، کە ئەوسا زیاتر لە 10 هەزار شێر کرا بوو، بەداخەوە نازانین بۆ سەنتەری فەیسبووک ژمارەی شێری لەسەر ئەم بابەتە لابردووە.
* بۆ فەیسبووک لە هەولێر سانسۆر کرا ؟
* بۆ چى ڕاگەیاندنەکان باسى لە دەسدانى سێ قەزاکەى تر ناکەن هاوشێوەى شنگال .
ڕۆژى 3 – 8 قەزاى شنگال و ناحیەکانى ڕەبیعەو زوومارو سنونێ و خانسۆر و وانکێ بە کەمتر لە 2 سەعات کەوتە دەستى داعش و نەتوانرا 5 سەعات بەرگرى بکرێت تا خەڵکى ئەو ناوچانە بتوانن ڕووبکەنە ڕۆژئاواى کوردستان کە 50 کیلۆمەتر لە شنگالەوە دوورە , سنورى قەزاى شنگال سپێردرابوو بە فەرماندەیەکانى ( سپیلک و هەڵگورد و سەفین ) کە زێرەڤانى و هێزى سەر بەیەکەکانى 80 و جگە لە هیزى لق و ناوچەکانى پارتى و ئاسایشى شنگال و هێزەکانى پۆلیس لە شنگال و زوومار کە سەر بە پارتین لەگەڵ هێزێکى بچوکى مەڵبەندى یەکێتى لە شنگال و زوومار , هێزەکانى پارتى بە گشتى لەلایەن سەربەست باپیرى بەرپرسى لقى شنگالەوە سەرپەرشتى دەکران . ڕۆژى 2 – 8 هێزەکەى یەکێتى نزیک زوومار توشى هێرشى داعش دەبن و بەردەوام دەبن لە شەڕ تا 14 کەسیان لێ شەهید دەبێت ، کە بەرپرسى هێزەکەى تیا دەبێت کە کارگێڕى مەڵبەندى موسڵى یەکێتى بوو , ڕۆژى 3 – 8 سەعات 9 بەیانى سەرجەم هێزەکانى پارتى بەبێ تەقە و بەهات هات هەڵدێن و بە ڕێگایەکى 210 کیلۆمەتریدا بەسێ سەعات لە شنگالەوە تا پردى سحێلا ناوەستن و دواى شنگال ڕەبیعەو زوومارو سنونێ و خانەسۆر و وانکێ و 150 گوند چۆڵ دەکەن بۆ داعش و لەو کاتەدا سەربەست باپیرى بەرپرسى لق لە دهۆک دەبێت و موسا گەردى بەرپرسى یەکێک لە فەرماندەیەکان لە سۆلاڤ دەبێت و فەرماندەیەکى تریان بە ماڵ و منداڵەوە سێ هەفتەیە لە ئەنتالیاى تورکیایەو بە ملى شکاوى تا ئێستا نەگەڕاوەتەوە . دواتر پاش ئەوەى بێ تەقەکردن شنگال چۆڵ کرا ، زۆربەى ئێزیدیەکان بە ماوەى 5 بۆ 6 سەعات سەرکەوتن بۆ چیاى شنگال ئینجا داعش هاتنە شنگالەوەو لە گوندەکانى دەوروبەرى شنگال 2000 ئێزیدیان کوشت و سەدان کوردى تر لە برسان و تینوان گیانیان لە دەستداو نەوەکانى ئەبو لەهەب و ئەبوو جەهل پاش هەڵهاتنەکەى پارتى 500 کچى ئێزیدیان بە دیل گرت و ، ئەگەر لەو ناحیەو 150 گوندەدا و لە هەریەکەى سەعاتێک بەرگرى بکرایە ، دەیکردە هەفتەیەک و ئەو کارەساتە ڕووى نەدەدا . هەر ئەو ڕۆژە هێزەکەى یەکێتى پاش شکانى هێزەکانى پارتى ، داعش دێت بۆ پشتەوەیان و گەمارۆ دەدرێن و پاشان بەرگرى دەکەن تاهێزى یەپەگە دەگەنە فریایان و گەمارۆکە دەشکێنن و بریندارەکانیان دەگەیەننە نەخۆشخانەى شارى دێرکى ڕۆژئاواى کوردستان .
ڕۆژى 6 – 8 سەعات 1 ى دواى نیوەڕۆ داعش هێرش بۆ هەردوو قەزاى تلکێف و حەمدانیەو ناحیەکانى گوێرو باشیک ( بەعشیقە ) و گۆگجەلى و بەرتلەو خازر دەست پێدەکات و سوپاى بارزان و سەرجەم هێزەکانى پارتى بەهات هات لە ماوەى 2 سەعات بەرەو هەولێر هەڵدێن و داعش دەگاتە خازر و گوێرو تلکێف و بەرتلەو باشیک و حەمدانیە دەکەونە دەست داعش و بێ ئەوەى بەرگرى و شەهید و بریندارو شەڕ هەبێت . داعش لە قۆڵى خازرەوە دەگاتە بەرامبەر قەزاى بەردەڕەش و خەبات و داعش 35 کیلۆمەتر لە هەولێرەوە دوور دەبێت و لە گوێرەوە 40 کیلۆمەتر دوور دەبن بۆ هەولێر , لە گەڵ هەڵاتنەکەیا فەیسبووک بە فەرمانى پاراستن فیلتەر دەکرێت و ( لە زۆر تۆڕیش لە سلێمانى و کەرکوک و گەرمیان فلتەر دەبێت ، وەک ڕێبەر کویک چونکە سێرفەرى لە هەولێرە ) و سەعات 2 مەسعوود بارزانى داواى هاوکارى لە یەکێتى و نەوشیروان مستەفا دەکات و هێزێکى گەورەى دژەتیرۆر و چەکى قورسى سەر بە یەکێتى دەگەنە هەولێرو لە خازر سەعات 6 داعش لە پێشڕەوى بۆ هەولێر دەوستێنن و لەو کاتەوە ئەمنیەتى هەولێر دراوەتە دەست دژە تیرۆر ( ئەمە پارتى و یەکێتیش پشت ڕاستیان کردوەتەوە ) و پاش جموجوڵى داعش لە 15 کیلۆمەترى خواروى مەخمور ترس لە کەوتنى ئەوێش دەبێت بۆ شەوى ٧ى مانگ بەفرمانى نەوشیروان مستەفا وەزیرى پێشمەرگە دەگاتە مەخمور و شەو لەوێ دەبێت و هێزێکى زۆر دەگاتە مەخموور و بە فرمانى کۆسرەت ڕەسوڵ هێزێک بە سەرپەرشتى ( مامە غەفە ) دەگەنە گوێرو ، گوێر ڕزگار دەکەن بەیانى رۆژى 7 ى مانگ تەسلیمى هێزەکانى پارتى دەکەنەوەو ، هەمان بەیانى مستەفاى سەید قادر پاش دڵنیا بوون لە ڕەوشى مەخموور ، دەگەڕێتەوە هەولێر و ، بۆ نیوەڕۆکەى پاش چەند تەقەیەکى کەم ، پێشمەرگە لەوێش پاشەکشەدەکەن و ، هەر بەهات هات تا دیبەگە ناوەستن و ، پەکەکە کە کەمپێکى لە مەخموور هەیە ، بەناوى کەمپى کاوە ناکشێنەوە و تا ئێستاش کەمپەکە دەپارێزن و هێزێکى یەکێتیش لە چیاى بازاڕگەى سەرووى مەخموور جێگیر دەبن و سەعات 11 ى هەمان ڕۆژ گوێریش بێ تەقە تەسلیم دەبێتەوەو فەرماندەى هێزەکانى پارتى لێگززەکەى و قەناسەکەى دەمانچەکەى بۆ داعش جێ دەهێلێت و لە کاتى هەڵهاتن خۆى بە دواوەى مێگزەمینێکدا هەڵدەواسێت ( ئەو فەرماندەیە لاى خەڵکى چەمچەماڵ و کەرکوک ناسراوە لە بەر ڕەچاوى دۆخى کۆمەڵایەتى ناوەکەى نانوسم ) و بەو جۆرە گوێریش دەکەوێتەوە دەست داعش و ڕۆژى 7 – 8 قوباد تاڵەبانى سەردانى سەدەکەى موسڵ دەکات و ، فەرماندەکانى زێرەڤانى خۆیان زۆر موسەیتەر پیشان دەدەن و قوباد تاڵەبانى کاتێ هەمان ڕۆژ دەگەڕێتەوە هەولێر هێشتا نەگەیشتوەتە ئەنجومەنى وەزیران پێى ڕادەگەیەنن ، سەدى موسڵ کەوتە دەست داعش .
هەمان ڕۆژ لە سەعات یەکەوە پاراستن سەرجەم کەناڵەکان ئاگادار دەکاتەوە بە بیانووى پاراستنى ئەمنى قەومى و دانەبەزینى ورەى هاوڵاتیان نابێ هەواڵى کەوتنى تلکیف و خازر و مەخمور و حەمدانیەو باشیک و بەرتلە و مەخمور و گوێر بڵاو بکرێتەوە .
دەرەنجام
1 – لە دوو ڕۆژى جیاواز و لە پێنج شەش سەعاتدا ٤ قەزاو دە ناحیەو 300 گوند تەسلیمى داعش کرا .
2 – هەر کەسێک بڵێت تاکتیکەو پلانە ( کۆمەڵێ چڵکاوخۆرئەیانەوێ شکستەکە بشارنەوە ) ئەوا ئەگەر وابێت خیانەتە ئەبێ ئەتک بکڕێ چونکە تاکتیک بە قوربانى کردنى گیانى کوردانى ئێزیدى ناکڕێ حاڵى حازر پتر لە 3000 شەهیدیان هەیەو من دلنیام تاکتیک نیە چونکە پارتى ئامادەنیە مودیر ناحیەیەک لە هەولێر بداتە یەکێتى و گۆڕان ، کەچى ناچار بووە هەولێر بداتە دەست دژەتیرۆر .
3 – ڕاکردنى پارتى لەو چوار قەزایە زۆر نامەنتیقیە چونکە ئەم شکستە لە ماوەى مانگێک یان هەفتەیەک نەبووە ، بەڵکو لە شنگالەوە تا سحێلا 210 کیلۆمەترە ، ئەگەر ئۆتۆمبیلەکان لە 100 ڕۆشتبێت ئەوا ڕێک ئەو دوو سەعاتە دەکات کە هەڵهاتوون .
4 – پارتى 3 ساڵە درێغى لە دژایەتى پەکەکە و پەیەدە نەکردووە , ئێستا پەیەدە ئەو ناوچانە ڕزگار دەکاتەوە کە پارتى شکستى تێدا خواردووە .
5 – تا ئێستا بەرپرسانى یەکێتى و گۆڕان توشى شۆک بوون بۆ پارتى بەرگرى پێ ناکرێ و بە دوو تەقە هەڵدێ لە کاتێکدا هێزەکانى پارتى خاوەنى چەکى زیاترن .
6 – لە کەوتنى موسڵەوە ئەم ناوچانە نیمچە ئارام بوون بۆ بەیەکەم تەقە وا کەوتنە دەست داعش .
7 – بەداخەوە ئێستا تەواوى ناوچە کوردیەکانى موسڵ ( قەزاى شنگال و قەزاى تلکێف و قەزاى حەمدانیەو ناحیەکانى زوومارو ڕەبیعەو سنون و خانە سۆر و وانکێ و باشیک و بەرتلەو خازرو گۆگجەلى و نەمردوود و ئاڤەنگى و 300 گوند و قەزاى تەلعفەر ) لەچنگى داعشدان و لە پارێزگاى هەولێر ( قەزاى مەخمور و ناحیەکانى گوێرو باقرت ) لە چنگى داعشدان و سنورى پارتى گەڕاوەتەوە بۆ سنورى هێڵى 36 .
من زۆر بەداخەوەم واقیعەکە وابوو ئەوەندە دەستەواژەى هێزى یەکێتى و پارتیم بەکار هێنا ، بۆمن پێشمەرگەى هەموو حزبەکان فەرقى نیەو کەوتنى شنگال و مەخمور ، هەمان ئازارى کەوتنى خانەقین و دووزى هەیەو پێم وایە دۆڕاندنى بستێک خاک ، کارەساتێکە قەرەبووى نیە . چونکە بەهیچ شتێک بارتەقا ناکرێ و کەوتنى ئەم ناوچانە توشى کارەساتى دیمۆگرافى دەبنەوەو خاڵى دەبن لە دانیشتوانم کە زۆر لە تەعریب خەتەر ترە , هیوام وایە یەک دەنگ بین بۆ ڕزگارکردنەوەى ئەو ناوچانە , پێک هاتبوون 750 هەزار دانیشتوان و ڕووبەرێکى فراوان .
تێبینى :
1 – ویستم ئەم پۆستە بکەمە ڕاپۆرتێکى ڕۆژنامەوانى بەڵام دڵنیام لەم ساتە وەختە ڕێگە بە هیچ گۆڤارێک نادرێ بڵاوى بکاتەوە , چونکە بارودۆخەکە لە نێوان بەزین و خیانەتدایە ویژدانم ئاسودە نابوو بێدەنگ بوایەم .
2 – نەخشەکە بەپێى گۆگڵ ئێرس دروستکراوە ، ناوچە ڕەنگ سپیەکان ناوچەکانى ژێر کۆنترۆڵى پێشمەرگەن و ، ناوچە شینەکان ئەو ناوچانەن کە بە داخەوە لە دوو ڕۆژ و هەر ڕۆژەش بە دوو یا سێ سەعات ، کەوتە دەست تیرۆرستان و داگیرکەران .