ئیسماعیل حەمەئەمین : سلێمانی لەم شەڕەگەڕەکە بپارێزن .
چەند ڕستەیەکی کورت کەم لەسەر بەرهەمهێنانی ناشرینی ..
ساڵانێکە خۆم و هاوڕێکانم لەنوسەران کەژمارەیەکی زۆر کەمین، دونیایەک قسەمان لەسەر (ئەقڵانیەت، دیالۆگی ئەقڵانی و ڕەخنەی مەعریفی و چەمکی دەسەڵات، دیموکراسیەت، مۆدێرنە، پۆست مۆدێرن، سوبێکت ، جیهان، لەنێو جیهاندا بوون، تاکڕه‌وایه‌تی و فشار و ئازادی و زۆریتر کردووە.
دونیایەک کتێب و نوسینی گۆڤاری فیکریمان لەم شارەدا بەرهەمهێناو دونیایه‌ک ڕەخنەی جیدیمان له‌دژی یەکتر گرتووە و ململانێی فیکریمان کردووه، که‌چی له‌دواجاریشدا هه‌ر هاوڕێ و خۆشه‌ویستی یه‌کترین . لەهەشتاکانی سەدەی بیستەوە قسە لەسەر بونیادگەری و وجودیه‌ت و گوتاری ڕه‌خنه‌یی و مەعریفەو دەسەڵات و دیموکراسیەت و گوتار و مۆدێرنە و پۆست مۆدێرنە دەکەین .چەندەها تێرم و چەمکی جۆراوجۆرمان هێناوەتە نێوەندی ڕۆشنبیری و سیاسیەوە و لەئەڵمانی و ئینگلیزی و فەڕەنسیەوە ، ئەم چەمک و تێزانەمان بۆ خوێنەرانمان روونکردۆتەوە، بەجۆرێک کەببێت بەمیتۆدێک بۆ دیالۆگی ئەقڵانی. بێگومان لەپێناوی ئەوەی سیاسەت و کۆمەڵگە لەو چەمکە نێزیکبێتەوە کەلە شۆڕشی فەڕەنسیەوە بە(هاوڵاتیبوون) ناودەنرێت، لەپێناوئەوەی سیاسەت نەبێتە شەڕە گەڕەک و لەو کولتورە شەڕە خێڵەکیەی بێتەدەرەوە، بەڵام بەداخەوە سیاسەت بەکۆی پارتەکانیەوە نەهیچ فێربووە و نەهیچیش فێردەبێت ، بەڵکو ڕێگرە لەبەردەم گەشەکردن و فێربونی دیموکراسیانەی خۆیدا.
کۆی ئەمشارە، جگەلەسیاسی و حیزبیەکان نەبێت! خەریکی خوێندنەوە و بەشدار بوونن لەم دیالۆگ و خوێندەوەی کاری ئەدەبی و بیروڕادەربڕینە، بێگومان جگە لەسیاسیەکانی نەبێت، جگە لەوانە نەبێت لەدیوەخانەکانی ئەم پارت و ئەم لق و ئەم کۆمیتە و ئەم مەکۆیە نەبێت وەک بێـئیشی ئەبەدی چایی دەخۆنەوە و شار پڕدەکەن لەنەریتی ناشرین و چەلەحانێی و بێ کولتوری و میدیای بەرهەمهێنەری ناشرینی !
ساڵاهایە چه‌نده‌ها ڕۆمان و کتێبی شیعر و کتێبی فیکری نوسراوە و وه‌رگێڕاوه، نوسەرە جیدیەکان سەرەڕای ژیانایان لە مەنفاکان ولەنیشتماندا سەختی ژیانیان، لەبەرئەوەی ئێوە هەزارەها هەوڵنوس و ستووننوس و ڕاپۆڕتنوستان لەبەرامبەریان زیندووکرۆتەوە و لەسەر سەریان کردووتانن بە سەرنوسەر و خاوەن دەزگای رۆشنبیری و بنەکەی جۆراوجۆری بەناو ڕۆشنبیری و کلتوری، بەوەزارەتی ڕۆشنبیریشەوە هەموو شتێکی تێدا دەگوزەرێت جگە لەڕۆشنبیری و دیالۆگی جیدی نەبێت! سەرەڕای هەموو ئەمانە نوسەرە جیدیەکان و هونەرمەندەکان بەسنگفراوانیەوە هەمیشە بەشداربووون لەم دیالۆگی جیدیدا لەگەڵ هەر پارت و لایەنێکدا، نەک لەبەر ئێوە، بەڵکو لەپێناو نەوەیەکی نوێ ، بۆ ئەوەی ناشرین نەبێت بەنەریت و کلتوری فەزەیحەتنانەوە و جنێو و کلتوری شەڕەگەڕەکتان. بەڵام بەداخەوە خەریکە ئەوانیش دەبنە هەڵگری نەریتە ناشرینەکانتان، ئەوەندە ناشرینیتان بەرهەمهێناوە کە کتێبی قەبارە گەورە و چەندەها ساڵە کاری دەوێت بۆ دۆکۆمێنتکردنی، لەوانەیە دوا چیرۆکی ئەم ناشرینیە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای هەولێر و لەهەمووی تراژیدتر ئەم ئەنجومەنەی سلێمانی بێت .
داوای لێبوردن لەخوێنەری ئازیزم دەکەم کەتوڕەبوون بەم دێڕانەوە دیارە، بەڵام ئازیزان ئەمە توندی ڕەخنەی جیدیە، ئاگادارکردنەوەیە، توڕبوونی دۆست و هاوڕێکانمانە، کورد دەڵێت؛ دۆست ئەوەیە دەمگرێنێ…ئەم توڕە بوونە دۆزیکە لەڕاوەشاندنی دۆستەکانمان کەپێیان بڵیین؛ تکایە هاوڕێکەم بەسە و ئەم کارەی تۆ هەڵەیە. هەمیشەش ئاوەها مامەڵەمان لەگەڵ کۆی سیاسەتی کوردیدا کردووە، چونکە هەمیشە چ ئێمەی نوسەران و چ خەڵکی کوردستان نەمانوسیستووە کەس ناشرینبکەین و بەڵکو لەشکستەکانیشدا هێمنبووین لەگەڵ یەکتردا و پێماندەگووتن؛ ئاخر ئەمە کولتوری شەڕی ناوخۆی شاخ بوو!.. ئاخر ئەمە درێژبونەوەی کوشتنەکانی بندیوارەکانی هەشتاکان بوو! هێشتا لەئێستادا سەمای خۆیدەکات. ئێمەی نوسەرانی جیدی هەرگیز نەمانویستووە ئەو چیرۆکانە بگێڕینەوە کەدەیزانین وتێیدا ژیاوین، هەمیشە ئەخلاقی کوردانە و ئێستای ئەم نەوەیەمان لەلاگرنگتر بووە، وەک لەهەڵدانەوەی ناشرینیەکانی دووینێتان، نەمانویستووە نەوەی نوێ بەم ڕابوردووەتان سەرقاڵبکەین، لەجیاتی ئەوە باسمان لەفیکر و دیوکراسی و چەمکە نوێیەکان کردووە، بەڵام بەداخەوە ئێوە دەست لەخوو ونەریتە ناشرینەکانتان ناهێنن.
خەڵکی ئەمشارە لەدەستگێڕێکەوە بیگرە تاخوینەوارێکی جیدی ڕێزی وشە وهونەر دەگرێت و حەزی لەقسەی خۆش و سەیران و جوانی و ژیاندۆستیە، هەر بۆیە لەخۆشەویستی خۆیدا بۆ ئەو فیگورەی پێیدەڵێن ڕۆشنبیری جیدی، ڕەخنەی لێدەگرێت و چاوەڕوانی خۆی زیاترە بۆی. من هەمیشە ڕەخنەی ئەو مرۆڤەم بەهەند وەرگرتووە کەلەسەر جادە منی گرتووە و بەجوانی پێیگوتووم : تۆ هەڵەیت! ..ڕەخنەی ئەوەم بەجدی وەرگرتووە وەک لەسیاسیەک، چونکە دەزانم ئەو گەنجە، ئەو هاوڵاتیە، لەفەیسبوک بێت یان لەهەر شوینێک بێت کەڕەخنەدەگرێت لەدڵەوە قسەدەکەن و ئێوەش خوادەزانێت مەبەستان چییە. لەبەر هۆکارێکی سادە چونکە ئێوە نەدڵتان ماوە و نەئەقڵانیەتیش.
مرۆڤ بۆئەوەی لەم دەڤەرەدا ببێت بەسیاسیەکی سەرکەتوو، دەبێت ئەقڵ و دڵی خۆی ونبکات، لەهەمووی گرنگتر دەبێت بازاڕییەت یان وەک چەمک کردووەمە بە (بازاڕیزم)، بکاتە ناسنامەی خۆی و فێرە فەزیحەتنانەوە و جنێوی ناشرین بێت. بۆ ئەوەی سیاسیەکی سەرکەوتوو بیت دەبێت میهرەجانی ئەدەبی سازبکات بۆ سووکردنی ئەدەب و لاوازترین وشە ڕیزبکرێت، و کلتوری تەنز و لاقرتێ بڵاوبکاتەوە. بۆ ئەوەی سیاسیەکی باش و خاوەن پۆست بیت ،دەبێت دیالۆگێک بکەیت ، لەپێناو لەبەرچاوخستنی دیالۆگی جیدی لەبەر چاوی خەڵک. دەبێت فێرە ئەوە بیت هونەری ناشرینیکردن وبەرهەمبهێنێت و بێ کلتوری فێربێت ، دەبێت فێربێت هەڵبژاردن بکات بۆئەوەی چەمکی هەڵبژاردن ناشرین بکات. دەبێت فیربێت کەچووە هەر پۆستێکەوە ، لەئەندام پەڕلەمانیەوە بیگرە تاوەزیری و شارەوانی وئەنجومەنی پارێزگا، ئەوەندە ناشرینی بەرهەمبهێنێت کە هیج مانایەک و هەیبەتێک بۆ پۆستی حکومی و دەوڵەتی نەمێنێتەوە. چاوێکی سادە لەکاراکتەری کۆی کەسانی نێو ئەو پۆستانە بگێڕین ئەوسا بەمن بڵێن تۆ هەڵەیت!
بەڕێزان ئەنجومەنی شاری سلێمانی لەداهاتوودا! خەڵکی ئەمشارە (شاری سلێمانی) گاڵتەی پێناکرێت ، وەک چۆن بەعس بەجەبروتی خۆیەوە نەیتوانی کولتوری ئەمشارە بشوێنێت و لەیەک رۆژدا بۆ ئەبەد خەڵکی ئەم شارە، (نەک ئێوە) لەڕەگەوە بەعسی هەڵکێشا، ئاوەها هێشتا ئەو هێزە گەورەیەی لەخۆیدا هەڵگرتووە، و کۆی قسەی ئێمە بۆ ئەوەیە سلێمانی ناشرین مەکەن، بۆئەوی ناشرینتان نەکەن لەمێژوودا!
کۆی ئەم هەموو کتێبە، شانۆیە ، هونەرە جیدیە خەڵکی فێرکردووە ڕێز لەکوردبوونی خۆی و ڕۆشنبیری خۆی بگرێت، لەبەر ئەم هۆیە بەشدارن لەپڕۆسەی سیاسدا و پشتگیرتان دەکەن، بەڵام هیوادارین لەوە زیاتر ئەمشارە بەسیاسەتی ( بەرمهێنانی ناشرینی ) ناشرینمەکەن، بەداخەوە لەوڵاتاندا سیاسەت هۆکاری پێشەکەوتنە، لای ئێمە هۆکاری دواکەتوویی.
بەداخەوە هێشتا ئێوە )کۆی پارتەکان ( فێرنەبوون لەسەر چەند پۆستێکی ئەنجومەنی ئەم شارە پێکبێن، بەداخەوە ئەوەندە سادە مەبن وەها مەزندە بکەن گەر پۆستەکانی ئەمشارە بۆ لایەنێکتان بێت ، ئەوا ئەمشارە دەبنەوە، سلێمانی موفاجەئەی زۆرە! جێگەی شەرمە کەسیاسەت هیچ لەکولتوری نوسراوی مەدەنیانەی ئەم شارە تێنەگەیشتووە ، هیچ لەڕەخنەی بونیادگەرانەی ڕۆشنبیرانی ئەمشارەو هونەرمەندە جیدیەکانی تێنەگەیشتووە، هیچ لە خانمە ئازادەکانی تێنەگەیشتووە کەدژی دواکەتوویی لەململانیدان، هیچ لەوهەموو دەنگە ئازادە تێنەگەیشتوون کەخەڵکی ئەمشارە بەخوێنی خۆیان بەدەستهێناوە. هێج تێنەگەیشتون و هەمووتان خەریکی تاوانبارکردنی یەکترین و خەریکی کلتوری فەزیحەتنانەوەن له‌دژی یه‌کتری.
تکایە پێکبێن و ئەوەندە شەڕە گەڕەک مەکەن لەگەڵ یەکتری و لەگەدوای پیکهاتنیش درێژە مەدەن بەبەرهەمهێنانی ناشرینی، چونکە ئیتر ئەم بێ کولتوریەتان گەیشتۆتە ئاستێکی ترسناک. ئەوە بزانن کەسلێمانی لەژیانیدا موڵکی کەس نەبووە و کەسیش نابێت. سەدامی دیکتاتۆری نەخۆش کۆی ئێراقی کۆنترۆڵکرد بەڵام سلێمانی بۆ کۆنترۆڵنەکرا، ئیدی لەم ( ڕاستیە سادە ( وە لەسروشتی ئەم شارە تێبگەن و لەچواچێوەی (دیالۆگێکی ئەقڵانی کۆمنیکاتیڤانەوە ) پێکەوە پێشبڕکێ بکەن لەسەر خزمەتکردنی ئەمشارە و یەکترتان خۆشبوێت. تکایە جیاواز بن و ململانێی بکه‌ن، به‌ڵام له‌پێناوی ئامانجێکی ئینسانی باڵادا و کولتوری هاوڕێەتی و درواسێه‌تی و کوردایه‌تی خۆتان بیرنه‌چیت، خەڵکتان خوشبووێت لەدڵەوە ، ئەمەش با خاڵی ململانێ بێت ، بائەمە مۆڕاڵی کارکردنی دواڕۆژتان بێت، تکایە زویرمەبن لەڕەخنەکانمان چونکە لەبەرژەوەندی هیچ یەکێک نییە و لەبەرژەوەندی هەمووتاندایە. ئازیزنم ئه‌وه له‌یادمه‌که‌ن ئێمه هەموومان له‌یه‌ک کەشتیداین. ئێمە چەندە زویربین لەیەکتری لەدواجاردا دراوسێ و هاوخەمم و خەڵکی شارێکین و کوردین ..
