پەشێو حەمەئەمین ، کاروان نەجات ، دێهات عوسمان : دروست بوونی کۆمەڵگای کۆیلایەتی .
هەوێنی پێکهاتنی تاکی کۆیلەو دروستبونی کۆمەڵگای کۆیلایەتی لە فەلسەفەی سیاسیدا زۆرترین ڕەهەندو تیۆری جیاواز لە خۆ دەگرێ و زۆر ترین باسیشی لێوەکراوە ، چونکە ئەم پرسە وابەستەی هەموو سەردەمەکانەو لەگەڵ کۆمەڵگای مرۆڤایەتیدا هەنگاو دەنێ . هەریەك لە نوسەرانی ئەم بابەتەش ، بەپێی هزرو دنیا بینی خۆیان بەم شێوە گوزارشتیان لەچۆنیەتی دروستبون و پێکهاتنی ئەو جۆرە کۆمەڵگایان کردووە …
بۆچوون و تێڕوانینی ، پەشێو حەمەئەمین .
کێشیەی کۆیلەو ئاغا یەکێکە لەکێشە فەلسەفیە بنەڕەتیەکان ، بە درێژایی مێژووی دروستبوونی مرۆڤایەتی ، کۆیلە بوون ئامانجێکی دانەبڕاو بووە لە زیهنیەت و ئەندێشەی ئەو مرۆڤانەی نەیانویستووە ئازاد بژین .
کاتێك فەرهەنگە سیاسیەکان ، کۆمەڵایەتیەکان ، خێزان ، ئایین ، ئەقڵیەتی کۆنەپەرستی و بەها کلتوریەکان ، کار لەسەر بەهاکانی مرۆڤ دەکەن و ڕەتی دەکەنەوە ، بە هەموو شێوەیەك هەوڵ بۆ کردنی دەدەن و ناهێڵێن خۆی ببێت ، لێرەوە سیستەمی کۆیلایەتی دەچەسپێ و تەواوی کۆمەڵگاش لە چوارچێوەی ئەو سیستەمە داخراوەدا ژیان گوزەر دەکەن .
دووجۆر کۆیلە بوون لەنێو ئەو سیستەمدا هەن ، کۆیلەبوونی بە کۆمەڵ و کۆیلە بوونی تاك .
ئێمە دەزانین ئەوەی ئاژەڵ لە مرۆڤ جیا دەکاتەوە ، ئاژەڵ بە دوای مانەوەدا دەگەڕێت و مرۆڤیش بە دوای دانپیانان ، واتا ئەو مرۆڤەی کە بەتەنها هەوڵ بۆ مانەوە دەدات و نایەوێت خۆی بسەلمێنێت ، یاخود نایەوێ دان بەبوونی خۆیدا بنێت ، ئەوا ئەو مرۆڤە لە جیهانی کۆیلایەتیدا خۆی نمایش دەکات و بەشێکی دانەبڕاوە لەو سیستەمی کۆیلە بوونە .
مرۆڤی کۆیلە کێیە ؟ بۆ چی دەیەوێت کۆیلە بێت ؟ ئامانجی پشت ئەم کۆیلە بوونەی لە چی دایە ؟
مرۆڤی کۆیلە ئە و کەسەیە یاخی بوون نازانێ ، یا جورئەتی ئەو یاخی بوونەی نیەو هەرگیزنایەوێ بڵێت نا ! بۆ هەموو شتێك مل کەچەو بەردەوام دەڵێت بەڵێ .
لەڕاستیدا کۆیلە ئەو کەسە نیە کە ململانێکە لە بەرامبەر ئەوانی تردا دەدۆڕێنێت ، بەڵکو ئەو کەسەیە لە بنەڕەتدا نایەوێ بچێتە نێو ململانێوە یاخوود کە دەشچێتە نێو ململانێکەوە بەتەنها لەهەوڵی پاراستن و زیندوو هێشتنەوەی خۆیەتی ، ئا ئەم سیستەمی بەرگریەیە کۆیلە دروست دەکات و کۆمەڵگای کۆیلایەتیشی لێ دەکەوێتەوە .
بۆچی ئێمە زیاتر جەخت لەسەر ئەوە دەکەینەوە کە تاکەکان فێری ڕەتکردنەوەی ستەم و دەربڕینی ووشەی نەخێر بن ، چونکە ئازادی کۆمەڵگا بەستراوەتەوە بە ئازدی تاکەوە ، واتە گەر تاکەکان لێرەو لەوێ ئازاد نەبن ، سەرەنجام دەلالەت لە ژێردەستەیی و کۆیلە بوونی کۆمەڵگایەك دەکات . چۆن دەتوانین ئەوە بسەلمێنین ؟
وەك چۆن ڕێگای هەزاران میل بە هەنگاوێك دەست پێ دەکات ، ئەوا ئازاد بوونی کۆمەڵگاش لە ئازادی تاکێکەوە سەرچاوە دەگرێ و بنیاد دەنرێ ، وەپێچەوانەکەشی هەر ڕاستە .
بێننە پێش چاوی خۆتان ، کاتێك هەموو تاکەکانی کۆمەڵ یەك دەگرن ودەیانەوێت سیستەمێك بڕوخێنن و ئازاد ببن ، سەرەنجام ئازاد بوونی کۆمەڵگایەکی لێدەکەوێتەوە وە بە پێچەوانەشەوە کاتێك تەواوی تاکەکانی کۆمەڵ مل کەچی ستەمی ئیمپریالیزم و داگییرکاری دەبن ، ئەو کات کۆمەڵگایەکی کۆیلەو ێنا دەبێت . واتا کۆیلە بوونی تاك هەوێنە بۆ کۆیلە بوونی بەکۆمەڵ .
من پێم وایە کارەکتەرەکانی دروستبوونی کۆمەڵگای کۆیلایەتی دووجۆرن ، کۆیلەی سیاسی و کۆیلەی کۆمەڵایەتی ، چونکە ژیانی سیاسی و ژیانی کۆمەڵایەتی دوو گەورەترین توێژن کە کۆمەڵگایان لەسەر بنیادنراوە ، وە ڕەهەندەکانی بەردەم باسکردن .
لەم تێزانە فراوانەو بۆچوونی زۆریشی لە بارەوە ووتراوە .
بە بۆچوونی کامۆ هەموو کۆیلەکان یەك جۆرن و ئەوانەن کە یاخی نابن ، بەڵام هیگڵ بەشێوازێکی تر بۆی دەڕوانێ و لە کتێبی فینۆمۆلۆژیای ڕۆح دا ، دەڵێت : کۆیلە ئەو کەسەیە کە وەك ئاژەڵ بە تەنها بۆ مانەوە هەوڵ دەدات و نایەوێت دان بە بوونی خۆیدا بنێ لەڕووی بەرامبەرەکەیدا .
من تەواوی ئاماژەکان بە دروست وەردەگرم . بەڵام کێشەی جەوهەری بۆ دروستبوونی کۆمەڵگای کۆیلایەتی دەگەڕێنمەوە بۆ خاڵی لاوازی ئەو مرۆڤانەی ، کە لە نێو ژیانی کۆمەڵایەتی دا دەترسێن و نایەنەوێ لە پێناوئازاد بوونی خۆیاندا ڕووبەڕوی مەترسی ببنەوە ، واتا بەهیچ شێوەیەك بیر لە ململانێ ناکانەوەو خۆپاراستن و مانەوە دەکەنە دروشمی خۆیان ئەمەش لە وێوە سەرچاوە دەگرێ کە باوەڕیان بە پلە بەندی و جیاوازی لە گوزەرانی مرۆڤەکان هەیەو پێیان وایە کۆمەڵێك لەمرۆڤ هەر لە ئەزەڵدا بۆ خزمەتی کۆمەڵەکەی تر دروست کراون و خۆشیان لە نێو کۆمەڵە خزمەتکارەکەدا بەرجەستە دەکەن .
لە نێو ژیانی سیاسیشدا ، کۆمەڵێك کۆیلە هەن دەبنە کەرەستەی بنیاد نانی دەسەڵاتێکی ناکاراو خۆسەپێن ، چونکە گەر نەبنە کەرەستەی ئەو ئەو بنیادنانە ، لەوانەیە برسی بن و بەرگەی برسێتی نەگرن ، یا بە واتایەکی تر بەرژەوەندیەکانیان دەکەوێتە مەترسیەوەو لە پێگەکەی خۆیاندا وەدەر دەنرێن . ئەم جۆرە لە کۆیلایەتیش خراپترین جۆی کۆیلەییە ، چونکە لەم ڕێگەوە کۆمەڵگایەکی بە سیستەم ڕێکخراوی کۆیلە دروست دەبێت ، وە لە ئەنجامدا کارکردن بۆ ڕوخانی ئەو سیستەمە کارێکی مەحاڵ دەبێت ….
بۆچوون و تێڕوانینی ، کاروان نەجات .
مرۆڤ له‌پيێكهاته‌و هه‌وينى خودى خۆيدا به‌رزتره له‌سه‌راپاى ماده‌گه‌رايى ئه‌م پيرۆزيه به‌راده‌يه‌كه كه‌ته‌واوى بون له خزمه‌تى مرۆڤدايه فه‌رمانه‌سه‌رى ماده‌رامكراوه‌كانى جيهانه ، بۆيه كاتى مرۆڤ له‌م فۆرمه گه‌وره‌يه‌ى خۆى لائه‌دا يان لائه‌درى كه‌نه‌هيلانه‌وه‌ى به‌هاى ڕاسته‌قينه‌ى خۆيه‌تى ، هاوسه‌نگى له‌نيوان به‌هاى مرۆڤايه‌تى نامينى وه‌ك ئايدۆلۆژيه‌كى روتى فه‌لسه‌فى به‌هه‌موو ئه‌و هيزه گه‌وره‌يه‌يه‌ى كه له‌خودى مرۆڤدا هه‌يه له‌به‌رپابونى عه‌قل هاوسه‌نگى هاوكيشه‌كه تيكه‌چى ، بۆيه‌كاتى به‌هاى مرۆڤايه‌تى تيكشكينرا له‌هه‌مو رووكاره‌كانه‌وه ، ژيان ڕاگوزه‌ر ئه‌كا بۆدروست بونى كۆمه‌ڵگه‌يه‌كى كۆيلايه‌تى ، وه‌هه‌ندى سه‌رچاوه‌گه‌لى تايبه‌ت هه‌ن داينه‌مۆى هه‌وينى له‌دايكبونى كۆمه‌ڵگه‌ى كۆيله‌ن ، هۆكار گه‌لێكى زۆرن كه‌من وای بۆئه‌چم ديارترينيان ئه‌مانه‌ن :-
1- مرۆڤ خۆنه‌ناسينى له‌لايان خۆى وه‌ك فه‌لسه‌فه‌يه‌كى (خودناسى و خوداناسى) كه‌ده‌رئه‌نجامى ناسينى مرۆڤ خۆيه‌تى .
2- هێزى خاوه‌ن هێزه‌كانى ده‌سه‌ڵات و ئه‌و ياوه‌ره‌ى شوينكه‌وتوانيان ، به‌شيكى يه‌كجار به‌هێزن له له‌تبون و كاركردن به‌و ترس و تۆقاندنه‌ى كه‌مرۆڤ ده‌گه‌ێنێته راده‌ى كۆيلايه‌تى وه‌ك هۆكارێكى سه‌ره‌كى له‌م باسه‌دا .
3- به‌هه‌دردانى ئيراده‌ى انسان له‌و پێناوه‌دا به‌جۆرێ له برسا يان له‌ترسا وائه‌كا زياتر فو له‌ئاگرى به‌كۆيله‌بونى كۆمه‌ڵگه ده‌كا ، بێئه‌وه‌ى به‌ها بۆ خۆي و خه‌ڵك و خاك دابنێت .
4- چينى ده‌سه‌ڵات هه‌رچى هه‌يه له‌باسى شارستانى و كه‌لتورو ياساو دين و ڕه‌وشت و مرۆڤايه‌تى و ئابورى و سياسه‌ت و ئيراده‌و ئيداره‌دا به‌گوێره‌ى ته‌رازوى عه‌قيده‌ى خۆيان نه‌بێت نايكێشن .
له‌م نێوه‌نده‌دا ئه‌مه ڕاگه‌ياندنى جه‌نگێكى گه‌وره‌ى ده‌رونى و فكرى و قۆرغكاريه دژ به‌كۆمه‌ڵگا ، ده‌رئه‌نجامه‌كه‌شى يه‌كسانه به‌ئيفلاسبونى به‌هاى مرۆڤ و دروستبوونى كۆمه‌ڵگه‌يه‌كى كۆيله ، له‌مڕۆدا ئه‌م ئه‌قڵانيه‌ته گه‌يشتۆته قۆناغى كوڵان ، به‌ڵام لێره‌دا ده‌گه‌ينه چه‌قى ململانێيه‌كه كه‌مرۆڤ تيايا ده‌سته‌وه‌ستانه به‌رانبه‌ر به‌سروشتى خۆى ، ده‌بى له‌پاى چى كۆمه‌ڵگه به‌م ژينگه كۆيلايه‌تيه رازى بێ ، له‌ئاستى گشتيدا په‌رچه‌كردارارى ئه‌وتۆ نابينرێ ، له كاتێكا حكومه‌تێكى سته‌مكار به‌مشه‌خۆرى له‌سه‌ر لاشه‌ى ميلله‌ت ده‌ژى ، هه‌رچه‌نده ميلله‌ت له‌م نيزاعه‌دا ته‌ره‌فى لاوازه به‌ڵام له‌كۆتايدا ته‌نها ئه‌وان باجى ئه‌م سته‌مه‌ده‌ده‌ن ، ئه‌وه‌ى له‌گۆراندايه سيسته‌موو ئايدۆلۆژياكانن ، ئيراده‌ى نامرێ به‌م سته‌مه ، به‌ڵام دادپه‌روه‌رى دوائه‌كه‌وێ و قۆناخى گه‌شه‌ى كۆمه‌ڵگه لاوازوكا .
سه‌باره‌ت به‌سته‌مى ده‌سه‌ڵات و ململانێى كۆمه‌ڵگه وه‌ك كه‌ره‌سه‌ى خاوى به‌رده‌م ده‌سه‌ڵات بۆپته‌وكردنى بنميچه‌كانى حكومى خۆى و چۆنيه‌تى نه‌هێڵانى ، ( تۆماس هۆبس) بۆچونى وايه :- (ته‌نها هێز ده‌توانێ پێش له‌هێز بگرێت ) واته پێويستمان به‌شۆرش يان هێزى فكرى شۆرشيه بۆداماڵينى لاشه‌ى سته‌م له‌به‌ر ده‌سه‌ڵاتێكى سته‌مكار ، چونكه هۆبس براوى وايه كۆمه‌ڵگه له‌سه‌ر ئه‌ساسى هێز دروست بووه ، به پێچه‌وانه‌شه‌وه (سوكرات ) بڕواى وايه تاكه‌كان ده‌بێت تێبفكرن و دواكه‌وته‌ى ئه‌و ده‌سه‌ڵاته‌نه‌بن له‌كردارو ڕه‌فتاردا ، بۆيه سوكرات هه‌ميشه ئه‌يوت خۆناسبن بنچينه‌ى ده‌وروبه‌ر ناسيه هۆكارى به‌كۆيله بۆنى مرۆڤەکان به‌شێكى زۆرى ده‌گه‌ڕانده‌وه بۆ خودى ويستى مرۆڤ به‌و ژينگه‌يه ، به‌هه‌مان شێوه ( مۆنتيسكۆ ) باس له‌وابه‌سته‌بونى په‌يوه‌نى پته‌وى نێوان كۆيله‌يى كۆمه‌ڵگاو به‌ويستى به‌ناچه‌ركى ده‌سه‌ڵاتدا له‌سه‌پاندنى ( ئايديا) دا ده‌كا پێداگرى له‌سه‌ر وه‌لانانى ده‌كا ، به‌ڵام ( ئه‌فلاتون ) له‌كۆماره‌كه‌يدا بانگه‌شه‌ى يه‌كسانى ده‌كا له‌نێوان تاكه‌كان ، به‌پێچه‌وانه‌وه ( ئه‌رستۆ تاليس ) پێى وايه ئه‌م يه‌كسانيه له‌نێوان كتاكه‌كانى كۆمه‌ڵگه به‌ته‌واوى پێچه‌وانه‌ى واقيعه ، كۆيلايه‌تى له‌لۆژيكى فكرى ئه‌رستۆدا ماڵێكى به‌به‌هاو سامانێكى فكريه ، ئه‌مه‌ى كردمان جه‌ده‌لێكى فكرى و فه‌لسه‌فى بوو سه‌باره‌ت به دروستبونى كۆمه‌ڵگه‌ى كۆيلايه‌تى ، به‌ڵام من پێم وانيه هەموو ئايدۆلۆژيه‌ك كۆيله به‌رهه‌م بهێنێت ، كه‌واته له‌ده‌رئه‌نجامدا ده‌گه‌ينه ئه‌و ڕاستيه‌ى كه‌تاوانى به‌كۆيله چونى كۆمه‌ڵگه له‌ئه‌ستۆى تاك و كۆمه‌ڵه له‌قبوڵكردنى ئه‌و دۆخه چونكه ئه‌وانن ده‌سه‌ڵاتيان دروست كردوه ، ئه‌مه‌به‌ده‌ر له‌ڕه‌فتاره بێشوماره پڕاوپڕ له‌ناعه‌داله‌تيه‌كانى ده‌سه‌ڵات ، بۆيه ئه‌گه‌ر بێده‌نگى بوه نه‌ريت ، كۆيلايه‌تى ده‌بێته ياسا . دواتر وێناى ميلله‌تێكى دواكه‌وت و تاكێكى نه‌زان و كۆمه‌ڵگه‌يه‌كى بێمتمانه‌و لاوازو ڕۆبۆت و قوڕميشكراو درۆست ده‌بێت….
بۆچوون و تێڕوانینی ، دێهات عوسمان .
بە بۆچوونی من سیمای کۆیلە بوون بە کۆمەڵگایەکی چەق بەستووی دوور لە گەشەو جولەو بەرزی ئاستی رۆشنبیرو دەرنەچون و دەرنەکەوتنی نەوەی زیندو و هەنگاو نەنان بۆ بەرەوپێش چوون و کارا نەبوونی چین و توێژی نێو گەل دیارە کە پەیوەستە بە خەوت و بی ئاگای زۆرینەی کۆمەڵگاکە . دروست بوونی ئەم جۆرە کۆمەڵگایە ، کە سیستەمی کۆیلە بوون باڵی بەسەردا کێشاوە لەئەنجامی تاکە تێك شکاوەکانی نێو کۆمەڵگاکەوە گەشەی کردوە ، تاکیك کە تێك شکابێت لەڕوویی کەسیەتیی و بێ بەری بووبێت لەمرۆڤ بوونی خۆی و هیج ئومێدی یاخی بوونی تیادا بەدی نەکرێت . کاتیك کۆمەڵگا کۆیلە بوون تیادا دەبێت بە شانازی کە مرۆڤ تیادا شوناسی مرۆڤ بوونی خۆی لەبیردەکات هیج بەهایەکی مرۆڤ بوونی نامێنێت و دەبێت بەهاوپۆلی دەست لەئەستۆکان .
هەڵبەتە هەرکەس ئەم بابەتە بخوینێتەوەو لەناوەرۆکی بابەتەکە تێبگات دەش پرسێت ” ئایا ئەمجۆرە مرۆڤانە چۆن و لەئەنجامی چی بەکۆیلەیەکی عەیار 24 دروست دەبن ؟ .
هۆکارگەلیکی زۆر هەن بۆ دروستبوونی تاکێکی تێكشکاو و مرۆڤیکی کۆیلە ، بەکورتی من سێ هۆکار باسدەکەم ، کە دەوری کاریگەر و بەرچاویان هەبووە لە دروستکردن و بەکۆیلەکردنی کۆمەڵگای مرۆڤایەتی لەسەر رووی جیهاندا :
(١) بڵاو کردنەوەو گەیاندنی دین .
(٢) ئیمپرالیزم و سەرماداری واتا دراوەکان وەك سەرچاوە ماددەو لەپاڵ مادەش ترسو تۆقاندنی فەرمانرەوا ئاژەڵ ئاساکان ، کە دەسەڵاتیان بۆ بەکۆیلەکردنی هاوڵاتیانی ژێر دەستیان بەکار دێنن.
(٣) دەوڵەتگەرایی و بڵاوکردنەوەی بیری نەتەوەپەرستی .. تورکەکن بەنمونە چەندە رەگەزپەرستن ، بەشێوەیەکی کورت و بەجیا باس لەم سێ هۆکارە دەکەم ، کە دەوریکی باڵایان هەبووە لەخوڵقاندنی کۆیلەکانی نێو کۆمەڵگا .
(١) کاتیك دینیك دەردەکەوێت و هەوڵی بڵاوکردنەوەو گەیاندنی دینەکە دەرێت بەهاوڵاتیان ئەو مرۆڤانەی ، کەوەك و نوێنەرو پەیامبەری دینەکە دەردەکەون هەنگاوی یەکەمیان بۆ ملکەچکردنی تاك لەنێو کۆمەڵگا رێگەی کوشتن و برین دەگرنەبەر بۆ قبوڵکردن و وەرگرتن و بڵاوبوونەوەی دینکە بەم هەنگاوەش کۆمەڵگا هەنگاوی یەکەم دەنێتە نێو کۆیلە بوون بەنمونە ئەفگانستانی سەردەمی تالبان و دەوڵەتی داعشی ئیسلامی ئیستاو دەوڵەتی ڤاتیکانی سەدەکانی رابردوو چۆنیەتی بڵاوبوونەوەی دینییەوە . هەروەها دینی ئیسلام هۆکارە بۆ ئەوەی ئەمازیخیەکان ببن بەکۆیلەو بۆهەتاهەتایی لەنێو کلتوری عەرەب دا بتوێنەوە ، لەوڵاتانی لیبیا و تونس و جەزائیر و یەمەن و مەغریبیە ئەمازیخیەکان لەنێو کلتوری و دابوو نەریتی کۆمەڵگای کۆیلەی عەرەبی دا بەیەکجاری توانەوە .
(٢) سەرمایەو ئمپرالیزم دەورێکی باڵاو بەرچاویان گێراوە لەگەشەکردن و پەروەردەکردنی هاوڵایانی کۆیلە بەجۆریك هاوڵاتی شانازی بەکۆیلەبوونی خۆیەوە بکات بەمەبەستی دروستبوونی کۆمەڵگای مردو و بەئامانجی مانەوەی فەرمان رەواکان ، بەنمونە ئەمجۆرە کۆیلە بوونەی کۆمەڵگا لەعێراقی سەردەمی سەدام حسین و کۆریای باکوریی ئیستاو سوریای سەردەمی ئەسەدو پاکستانی بەنزیر بۆتۆ بەروونی بەدی دەکرێت .
مانەوەی کۆمەڵگا لەژێر باڵی کۆیلایەتی لەرێگەی هێزو دراوەوە فکر و هزری دەسەڵاتی بنەماڵەو خیڵ و پاشاو سوڵاتانەکانی سەدەکانی پێش زاین و سەدەکانی رابردووی دوای زاین بووە ، کە تا ئەم سەدەیەش لەجۆریك لەوڵاتان هەر بەردەوامەو دریژەی پیدەدرێت بەنمونە لەسۆماڵ و یەمەن و ئەفخانستان و پاکستان و هیندو ئیران و کوردستانی خۆشمان و بەشێکی زۆر لەوڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەراست و ئەمریکای لاتین و ئەفریکا .
(٣) لەگەڵ دەرکەوتنی دەوڵەتگەرایی و فکری نەتەوەپەرستی و دروستبوونی دەوڵەت نەتەوە ئەم دیاردەی بەکۆیلەکردنی کۆمەڵگا پەرەی زیاتری سەند بەجۆریك ، کەهەندیك لەدەوڵەت نەتەوە باڵادەستەکان هەوڵی سرینەوەی کەمینە نەتەوەکانی ژیر دەسەڵاتیان دەدا بەپاڵپشتی کۆمەڵگایەکی کۆیلەی عەیار ٢٤ بەنمونە دەوڵەتی ڕەگەزپەرستی تورك لەسەردەمی دروستبوونی دەوڵەتی کۆماری تورکیاو سەردەمی دەسەڵاتی عوسمانیەکانیش هەستیکی رەگەزپەرستی بەهێز هێنراوە ، کە لەناوەرۆكدا هیج نەتەوەیەکی تری قبوڵ نیە جگە لە تورك و تورك بوون ، ئەم ئامانجەش تارادەیەك هاتەدیی لەرۆژهەڵاتی ناوین ، با واز لە تورکیاش بهێنین بچینە سەر باسکردنی لە دروستبوونی وڵاتە یەکگرتوەکانی ئێستای ئەمریکا، ئەمریکا لەئەنجامی بە کۆیلەکردن و کوشتن و برینی هیندیەسورەکان دروستبوو ئیستاشی لەگەڵ بێت کۆمەڵگایەکی لێوان لێوە لەکۆیلە .
بابێینە سەرچۆنیەتی بەکۆیلەکردنی کۆمەڵگای کوردستان .
ئینشاڵا لەبەشی داهاتوودا باس لەبەکۆیلەکردنی کۆمەڵگای کوردستان دەکەم بەپشت بەستن بەمێژوویەکی راستەقینە چاوەروان بن .
