عیماد عەلی : پێویستمان بە ئۆپۆزسیۆنێکی کارا هەیە .
لە راپەرین بەدواوە ، تارادەیەک تاوەکو رۆژگاری ئەمرۆشی لەگەڵدا بێت ، کوردستان بەدەست دوو حزبی شۆرشگێری شاخ و ساویلکەی شارەوەیە ، هەر یەک بە عەقڵیەت و رێبازێکی تایبەتی خۆی و بە جیاوازیەکی کەمەوە لەیەکتر و تا رادەیەک موحافزکارانە ، بەرێوە دەچێت . بارودۆخی خودی خۆیان و کێبرکێ و کوتلەبازی و شەری نێوخۆ و بۆ دەیەیەک ئابڵوقەی ئابوری دکتاتۆرەکەی بەغدا ، ناچاری کردن هەڵەی زەقی وا بکەن کا کاریگەری گەورەی لەسەر رێرەوی دەسەڵاتی کوردستان و دوارۆژی هەبێت و ، وای لێکەوتەوە کە دەردانەکانی ئەو بارودۆخە زەرەری گەورە لە سەر ژیانی خەڵک بەجێبهێڵێت .
چەقبەستنی دەسەڵات لەسەر یەک ریتمی جیگیری دواکەوتو و بڵاوبونەوەی گەندەڵیەکی زۆر و ناعەدالەتی و پاشەکشەکردن و زاڵبونی ململانێی حزبی و شەخسی تەسک ژیانی خەڵکی هەراسان کرد و ، وەزعی سیاسی پیویستیی دەکرد بە راستەرێکردنی ئاراستە و جۆر و شێوەکەشی . بەهۆی زۆرێک لە فاکتەرە نێوخۆ و دەرەکیەکان و ترسی خەڵک و فەرزکردنی رای حزب و نەبونی ئازادیەکی پێویست ، لەو نێوەندەدا هێزێکی بێلایەن خۆی فەرز نەکرد و کەس نەیتوانی لە ئاست ئەو وەزعەدا جموجوڵیکی وا دروست بکات کە لە رەوتی سیاسی و ئابوری کوردستان بگۆرێت . واتە هێزێکی سیاسی بێلایەنی تایبەتی وەک ئۆپۆزسیۆن لە درەئەنجامی زەرورەتی واقیعەکە دروست نەبوو . بەڵام لە درەئەنجامی ململانێی نێوخۆیی حزبی ، بزوتنەوەیەک لە منداڵدانی حزبدا دروست بو کە دواجار پاش جیابونەوە بوو بە خاوەنی ئەو داواکاریەی کە لە هەناوی کۆمەڵگادا هەڵدەقوڵا و وەزعی نا دروست و بارودۆخی نالەباری سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتی کوردستان دروستی کردبوو ، ئەمەش ترسی خەڵکی شکاند و بۆ یەکەم جار هەست بەئازادیەک لە ئۆپۆزسیۆنبون کرا ، چونکو لە راپەرین بەدواوە تا ئەو کاتە دیاردەی تیرۆرکردنی خەڵکی ئۆپۆزسیۆن و خاوەن تیروانین و بیرورای جیاواز باڵی بەسەر کوردستاندا کێشابوو .
بزوتنەوەی گۆران ململانێی حزبی دروستی کرد و ، هەر ئەم بزوتنەوەیە بە ئامانجێکی حزبی لە رێگەی ململانێی حزبیەوە سواری سەری ئامانجە گشتیەکانی کۆمەڵگا بوو، یان راستتر بڵێین ، خەڵکی نارازی پشت و پەنایەکیان بۆ درسوت بوو و خۆیان پێوە بەستەوە ، بزوتنەوەی گۆرانیش وەک رێکخراوێکی بەرهەمهاتوی منداڵدانی کۆمەڵگە نەهاتە بون ، وەک لە دواجاردا رەفتاری سیاسیی خودی بزوتنەوەکە و رێککەوتنی لەگەل موحافزکارترین هێزی کوردستان لەسەر حسابی داواکاریەکانی گەل، ئەم حەقیقەتەی بۆ هەموان دەرخست . ئەمەش لە ستراتیجدا زەرەرێکی ئیجگار گەورەی لە رەوتی سیاسی کوردستان بەگشتی دا . ئەو ئیدعایانەی کە لەسەرەتادا دەیکرد وەک ئەوەی لە جەوهەری سیاسەتی راستەقینەی پێویستی بزوتنەوەکە دەردەچێت ، بەڵام رەفتارەکانی ئەم دواییەی دەریخست ئەو راگەیاندنانەی پێچەوانەوەی ئەوە بووە کە لەقۆناغی یەکەمی دروستبونیەوە جاری بۆ دەدا، لە دواجاردا لە چوارچێوەیەکی تەسکدا خۆی بینیەوە و ، توری بە قوناغی دیموکراسی راستەقینە و دەستاودەستکردنی دەسەڵات دا ، کە ئامانحی گەورەی خەڵک و چاودێرانی سیاسیش بوو ، متمانەی گەورەیان بە بزوتنەوەی گۆران هەبوو کە سەبری ئەوەی هەبێت تا ئەو کاتەی دڵنیا دەبێت لە فەراهەمبونی ئەم ئامانجانە وپشتیوانانی لەو باوەرەدابون کە ناچێتە ژێر رکێڤی دەسەڵات و تا دوا هەناسە خۆی بەبەدیل دەزانێت ، بەڵام لەم کارەدا بە بەشداریکردنی بزوتنەوەی گۆران لە دەسەڵات و هاوپەیمانێتی لەگەڵ هێزی موحافزکار و خاوەن مێژویەکی نادروست ، نەک هەر بزوتنەوەی گۆران بەڵکو کاروانی سیاسی کورد چەردەیەک پاشەکشەی کرد. لە جیاتی ئەوەی دوو هێز بە فیفتی کوردستان بە رێوە بەرن ، ئێستا تا رادەیەک سێ هێز هەن بە سێبەشی ، بەڵام بە براگەورەیی پارتی دیموکراتی کوردستان و بە زاڵبون و تەواوی بێخەمی خۆیەوە دەسەڵاتی کوردستان بەو هەموو کەموکوڕیەوە بەرێوەدەبات و سڵ لە رای میلەت و هیچ لایەنێکیش ناکاتەوە .
ئیمرۆ، نارازیبونێکی زۆر لە نێو خەڵکدا بەدیدیکرێت و متمانەی خەڵکیش بە گۆران وەک نوێنەرایەتی کردنیان تا رادەیەکی گەورە وەک جاران نەماوە . تا ئێستا هێزێکی باوەرپێکراو دروست نەبووە ، کە راستەوحۆ هەڵگری راوبوچۆن و ئامانجەکانی ئەو خەڵکە بێت و ئۆپۆزسیۆنێکی راستەقینەی ئەوان بێت ، نەک ئەزمونی گۆران دوبارە بکاتەوە و بۆ خەڵک بیسەلمێنێت کە ئۆپۆزسیۆنی حزب بووە نەک دەسەڵات ، لە جیابونەوەش ململانێی حزبی کردوە نەک راستکردنەوەی کاروانی دەسەڵاتی هەرێم .
بۆیە ئێستا لەم کاتەدا بارودۆخی گشتی خەڵک تا رادەیەک ئاڵۆزی پێوە دیارە و نارازیبون لە ترۆپکی کێرڤەکەدایە و واقیعەکە پێویستی بە هێزێکی کاریگەر و عەقڵیەتێکی بە توانا و دڵسۆزی ئەم گەلە و جموجوڵی دروست هەیە بۆ ریکخستن و کۆکردنەوەی تیروانینەکان و ، لەو نێوەندەشدا لەدایکبونی ئۆپۆزسیۆنێکی راستەقینەی خاوەن ستراتیج و ، وەک هێزێکی فشار لە هەر چوارچێوەیەکدا بێت ، لە پێناو راستەرێکردنی دەسەڵاتی سیاسی ململانێی خۆی بکات و خۆی فەرزبکات و خۆی بە ئەڵتەرناتیڤی دەسەڵات بزانێت ، بە پێویست دەزانرێت . دیارە ئەم ئامانجەش بەم حاڵەو باردۆخەی ئێستاوە زۆر زەحمەتە بێتەدی ، بەڵام دەکرێت بەردی بناغەی جموجوڵیکی راست و دروست بنیات بنرێت و هەنگاوی یەکەمی ئەم ستراتیجە قورسە بنرێت و کاروانی خەباتی دورمەودا بەرێبکرێت و ، نەوەکان قۆناغ بە قۆناغ پێی بگەیەنن و بیگەیەننە دوامەنزڵگەی خۆی .