عیماد عەلی : بۆچی وا لە مینبەری مزگەوتەکانەوە دەرشێنەوە ؟ .
ئەگەر وەک هاوڵاتیەکی ئەم کوردستانە و بە وردی واقعی کۆمەڵایەتی هەرێم بخوێنیەنەوە ، بێگومان زۆر کاری نارەوا و سیفەت و داب و نەریتی نەگونجاومان بەرچاو دەکەوێت و پێویستی بە کات و هەوڵ و تەقەلایەکی زۆرە بۆ سرینەوەی دەرهاویشتەکانیان . بەڵام ئەوەی زۆر قورس و ئاڵۆز کراوە قودسیەت و پیرۆزی ئایینی ئیسلام و سروت و فەرز و سونەتەکانیەتی . بێگومان تاک ئازادە چۆن دەژیت و چۆن بیردەکاتەوە و چۆن راوبۆچونی خۆی دەردەبرێت و رەفتار دەکات کە لە کەوانەی رۆشنبیری و داب و نەریتی گشتی دەرنەچێت ، بەڵام پێشرەویی دەرچون لە دواکەوتویی و دەربازبون لە بەربەستە کەڵەکەبوەکانی مێژوو و دەرهاویشتەکانی فکری داکیرکاری و ئاکار و سیفەتە نامۆ و هاوردەکراوەکانی کۆمەڵگە یەکێکە لە ئەرکە هەرە سەرەکیەکانی رۆشنبیر و خەڵکی دڵسۆزی ئەو وڵاتە . هیچ کەسێک بۆی نیە سانسۆر و رێگری لە هیچ تاکێکی کۆمەڵگە بکات ، چۆن بیردەکاتەوە و چی بە باش دەزانێت و چی دەڵێت و باوەری بە چیە .
ئەوەی تێبینی دەکرێت کە هەمیشە حزبەکانی ئیسلامی سیاسی و دارودەستە و خەڵکانی سێبەریان هەمیشە خۆیان بە خوای سەرزەوی دەژمێرن و چەکی لێخۆشبون دابەش دەکەن و خەڵکی تر هەمیشە لە دەرەوەی ئەوان لەسەر هەڵەن و ئەوان دادوەر و قازی عادیل و دادپەروەری کۆمەڵگەن ، بۆیە هەر رۆژە و بە بیانویەک ئابڵوقەی کۆمەڵگە دەدەن و ئەوەی بۆیان بکرێت درێغی ناکەن . بۆ وا ئازادن و یاسا رێگەیان پێ دەدات ؟
1 – لە رووی سیاسیەوە بۆیان لواوە و تا ئێستا هیچ یاسا و رێسایەک رێگری لە پێشێلکاریەکانیان ناکات و داواکاری گشتی هیچ رۆڵێکی لە تەمێکردن و سنوردانانیان بۆ پەیرەو نەکردوە و بە ناوی دین و موقەدەساتەوە و بە بێ شەرمی هەموو رەفتارێکی دژە مرۆڤایەتی ئەنجام دەدەن .
2 – حزبە سیاسیەکانی کوردستان لە پێناو جەماوەرێتی و دەنگەکانیان رۆڵیکی یەکجار سەلبی لەم بارەوە دەبینین و هیچ لایەک خۆی لەقەرەی ئەم کردەوانە نادات و بەڵکو زۆرێک لەو حزبە بەناو خۆ بە سیکۆلار زانانە موجامەلەیشیان دەکەن .
3 – خەڵکی نوخبە دورەپەرێزە و کردار و رەفتار و هەڵوێستی حزبەکانی کوردستان بێ ئومێدی کردون و هیچ رۆڵێکی رۆشنگەریان لە نێو کۆمەڵگەدا نیە جگە لە چەند کەسێک ، کە زۆرێک لە ئەوانیش بە نیازی سیاسیەوە خۆی لەقەرەی ئەم جۆرە بابەتە هەستیارانە نادات ، یان بەناوی لیبرالیزمەوە تەنانەت رێخۆشکەرە بۆ ئەم جۆرە رەفتار و کردارەی هەندێک کەسی عەقڵ چەقبەستوو وەک چۆن لە سەرای ئازادی لە رۆژانی دوای 17 ی شوبات بینیمان .
4 – پەروەردە و پرۆگرامەکانی خوێندن هیچ هەنگاوێکیان لە رۆشنبیرکردنی خەڵکدا نەبووە و تەنانەت زۆرێک لە مەنهەجەکانی خوێندن رێخۆشکەرن بۆ ئەو جۆرە رەفتار و بیرکردنەوانەی کە ئازادی تاکە کەسی بەناوی ئاینەوە تەسک دەکەنەوە و خۆیان بە حەق لەقەڵەم دەدەن .
5 – رێژەی بەرزی نەخوێندەواری و بونی ئەڵتەرناتیڤی دواکەوتو بۆ خوێندنگەزانستیەکان لە لایەن حزبە ئیسلامیەکانەوە لە حوجرە و ماڵە دینیە حزبیە کانیان .
6 – زۆری مزگەوت و بەلارێدابردنی ئەرک و کاری مزگەوت و بەکارهێنانی بۆ مەبەستی تر نەک وەک جێگای عیبادەتی تاک .
7 – ملکەچ بون و دوورەپەرێزبونی دەسەڵاتی سیاسی لەم جۆرە بابەتانە و خۆدور گرتن لە پێناو خۆپاراستن و داپۆشینی گەندەڵیەکانیان و رێگە خۆشکردن بۆ خەڵکی مەبەستدار لە شێواندنی کۆمەڵگەی کوردەواری .
ئەم هۆکارانە و چەندانی تریش رێخۆشکەر و پاڵنەرن بۆ ئەوەی ئەو هەموو سوکایەتیە بە خەڵکی رۆشنبیر و خاوەن عەقڵ و تەنانەت فەیلەسوفی بەتوانای کوردستان بکرێت . ئەگینا ، ئەگەر یاسا سەروەر بێت و دەسەڵات پاک و بێگەرد بێت و گەندەڵی قوڵبەستی نەکردبێت نابێت ، لەو هەموو سوکایەتیەی مەلای میزگەوت و خەڵکانی سێبەری حزبە ئیسلامیە سیاسیەکان لە ئاست سونبولی فکر و فەلسەفە و رۆشنبیری ئەم وڵاتە دەستەوەستان نەدەوەستان .
فاروق رەفیق وەک رۆشنبیرێکی خاوەن بیروبۆچون و فکری پێشکەوتنخوازی خۆی ئەگەر راوبۆچونێکی خۆی دەربریبێت ، خۆ مەلایەکی کۆسەی هیچ نەزان رۆژانە سەدان جار بەناوی دین و رێنوێنیەکانیەوە بێحورمەتی بە مێژوو و ئاکاری ئەم کوردە بەدبەختە دەکات ، هیچ کاتێکیش رۆشنبیران رێگەیان لێ نەگرتوە و دەسەڵاتیش ملکەچی کردوە لە ئاستیاندا ، کەچی لە پەیڤینێکی فاروق رەفیق دا وەک ئەوەی کەعبەی کەچ کردبێت هەزار و یەک مەلای لوسکە و هاوەڵانی ئەبوبەکر بەغدادی و لە پێناو حوری و غولامەکانی بەهەشت هەزار و یەک جنێوی سوکیان دا و بە قێزەونترین شێوە رشانەوە . پرسیارەکە لەوێدایە ، کێ بەپەرچیان بداتەوە ، کێ بەرپرسە لەم پێشیلکاریەی ئەم جاهیلانە ، بۆچی وا بەئازادیەکی رەها تەنانەت هەموو عورف و عادەتێکی کوردەواریان پێشیل کردووە و وەک …. ئەو ( وشەیەی کە خۆیان بە دەمیان خۆشە ودەیڵێنەوە ) دەرشێنەوە و کەسیش پێیان ناڵێت بەری چاوتن برۆی پێوەیە . ئەمەیە کۆڵەواری و شڵەژاوی باری کۆمەڵایەتی و سیاسی کۆمەڵگەی کوردی . چاوەرێی چی بکەین ؟
