ئەبوبەکر جاف : ١٧ ی شوبات چی ڕوویدا ؟ ٦٨ ی ئەوان ، ١٧ شوباتی ئێمە .
٦٨ فەرەنسا و ڕۆژئاوا ، ڕووداو بوو ، ڕووداوێك كە هیچ سەروكارێكی لە گەڵ ڕابووردووی خۆیدا نەبوو . ڕووداوێك لە ئێستاو ئێرەی شەست و هەشت و ئەو هەلومەرج و بارودۆخەی شەست و هەشتی خولقان . شەست و هەشت نە لە ڕابووردودا بوو نە لە ئایندەدا . شەست و هەشتێك بۆ ئێستاو لە ئێستادا . لە شەست و هەشتدا نەوەیەكی زۆڵ و بێ ئەمەك و بێباك بەرانبەر هەرچی بووەو هەرچی هەیە . واتە نە گەڕانەوە سەر نەریتەكانی بیركردنەوەو پراتیككێك كە تەنیا لە ناو شۆڕشی گشتگیرو تۆتالیتێ و شۆڕشی جیهانی و بەرژەوەندییەكانی چینێك دابوو . شۆِرشی شەست و هەشت تەنیا لە ناو ئەوروپایەكی نا ڕۆژهەڵاتی سۆڤیەت و نا ڕۆژئاوایی فەلسەفەی گشتگیریی و گشتاندا . شتێكی نوێ خولقا كە ، جۆرێك لە دابِڕان و نەچوونەوە سەر ڕابووردوو چیرۆكەكانی خۆی مانێڤست دەكرد . لە هەمووی گرنگتر ئەكتی شۆِڕشگێڕی شەست و هەشت سەرلەنوێ تەعریفكردنەوە و پێناسەكردنەوەی پەیوەندی نێوان تیۆرو پراتیك و گیروگرفتی پراكسیس بوو ، بە تێپەڕاندنی ماركس و ماركسی شۆڕشگێڕو شۆڕشگێڕانی ماركسیست و شۆڕشی كریكاران و پرۆلیتاریا و چینی بەشمەینەت و بەشخوراوی پرۆلیتاریا . شەست و هەشت خولقاندن و تیۆریزەكردن و چەمكاندنێكی نوێی هەلوومەرج و بارودۆخ و زاراوەو چەمك و دەستەواژەكان بوو . لە نێویاندا : ( ئەكتی شۆڕگێڕی ، سەیرورەی شۆِرشگێری ، دەسەڵات , بەرگری ، سوژەی بەرگریكارو بەرهەڵستكار ، پەیوەندی نێوان تیۆرو پراتیك ، شۆڕش و چەمك و گروپیی كەمینەیی ، بە كەمینەییكردنی تەواوی گروپە بەرهەڵستكارەكان ، پێداگیری و بەڵێكردن لە پێناو ژیان و ژیانكردن و هونەرو ستایڵی تایبەتی ژیان ، ژیاندۆستی ، توڕهەڵدان و شكاندن و تێكشكاندنی شۆڕشی گەردوونی و شۆِرشی چینێكی جیهانی ، پێناسەكردنەوەی جەستەو پەیوەندی جەستەو دەسەڵات ، كاركردن و نەخشاندنی جەستە وەك نەخشەیەیكی تێكچووی بەرگریكار كە ، سەر بە نەخشەو پیشەسازی دەسەڵات نەبوو . دیاگنۆستیككردن ، ڕەخنە ، خەبات و ململانێی ڕیزۆمی ، شەڕی گەریلایی ، تەداخول و بە یەكداچوونی ئەدەب و فەلسەفەو ئەكتی شۆڕشگێڕی ، هەموو شتێك سیاسەتە ، بەرگریكردن و بەرەنگاربوونەوە بە ئیمانانسی و نەچوونە دەرەوە ، چونێتی خولقاندن و فۆریولەبوون و فۆرمیولەكردنی سوژە لە ناو هێڵەكانی هەڵهاتن و بەرگریدا ، بە ئاگابوون و چاودێری وردی ئەو هێڵ و بەرگرییانەی كە ترس هەیە بچنەوە ناو هێڵە فاشیتەكانەوە ، ڕێگیریكردن و هونەری نەبوون بە فاشیست و چەتەوە ڕێگرو شەوكوت ، خولقاندن و هاتنە ئاراوەی نەریتێكی نوێ فەلسەفاندن و ئەكتی فەلسەفەكردن ، بیركردنەوەو فەلسەفەكردن وەك بەرگری ، بیركردنەوە وەك بەرگریی و بەرهەڵستكاری ، نوسین وەك ململانێ و بەرگری ، نوسین وەك هەڵهاتن و خۆ فۆرمیولەكردنەوەی سوژە و سوبژێكتیڤاسیۆن ، دەركەوتنی نەریتی نوێی فەلسەفاندن ” تێۆری فەرەنسی و فەیلەسوفانی ئارەزوو ، نیتەچییە فەرەنسییەكان ، فەرەنسییەنیتچەییكان ” فوكۆ ، دولوز ، دوردیدا ، لیوتار ، بودریار”.
ئەمانە كێبوون و بۆچی شەست و هەشتی بوون ؟ ئەمانە ئەو فەیلەسوفانە بوون كە شەست و هەشت خولقاندنی و شەست و هەشت نەریتێكی نوێی پەیوەندی نێوان تیۆرو پراکتیكی هێنایە ئاراوە ، فەیلەسوفانی پەراوێزبووەكان و پەراوێزنشینان ، فەیلەسوفانی ڕێخۆشكەر بۆ شەپۆلو فیچەكردن و قوڵپدانی ئارەزوو ەكان ، شەست و هەشتێك كە هیچ لێكەوتەو دەركەوزتەو مانێڤستبوونێكی فاشستانەی نەبوو ، بە پێچەوانەی ناسۆنالیزم و ماركسیزم و سۆسیالیزمەوە كە ، بە ستەمكاری و دیكتاتۆریی و فاشیزم تۆتالییتاری كۆتاییان هات و هەر دەشبوو بە ستەمكاری كۆتایی بهاتبایە ، شەست و هەشتی پێناسەكردن و پێناسەكردنەوەی زۆر شت ، تا ئاستی هەموو شتەكان ، كایەكان ، ململانێ چینەكان ، خەبات ، شەست و هەشتی جێهێشتنی هیگڵ ماركس و فرۆید . بەڵام لە هەمووی گرنكتر دەستكاریكردن و دەستكاریكردنەوەو پێناسەكردن و پێناسەكردنەوەی ئەم چەمك و ئەكتانە بوو :
1 – دەسەڵات Le Pouvoir : واتە قسەوباس لە سەر دەسەڵات و گواستنەوە لە ماكرۆ دەسەڵاتەوە بۆ میكرۆ دەسەڵات . دەسەڵات لە هەموو شوێنێكەو لە هیچ شوێنێكیش نییە . دەسەڵات نە لە ناو پەیمانبەست و هاوپەیمانێتییەكاندایە ، نە لە دەوڵەت و دەزگا دەوڵەتییەكاندایە . دەسەڵات لە ناو بارەگا حزبییەكاندا قەتیس نەكراوە تا بیانسوتێنین . نە لە ململانێكاندایە ، نە لە دەستی چینێك و ململانێی چینەكاندایە . نە لە یاساو دەزگا یاسایی و دەستورییەكاندایە . نە لە ناو فۆرمێكی دەسەلاتی سیاسی دایە وەك چەند ” قەڵەمێكی كۆتا هاتوو بە جێماو ” زۆر ئەحمەقانە و بێ ئاگا لە سروشتی ئیماناسییانەو لە خوارەبوون و نیشتوویی دەسەڵات ، دەیانەوێت بۆمان بسەلمێنن دەسەڵات لە سەرەوەدایە ، لە ناو ” سوڵتانیزمدایە ” . دەسەڵات میكرۆییە نەك ماكرۆی . دەسەڵات لای كەسێك نییە ، دەسەلات بە ئیماناسی لە ناو پەیوەندییەكاندایە . دەسەڵات سەركوتكردن و ملكەچكردن و چەپاندن و خستنە ژێر ڕكێفەوە نییە ، دەسەڵات بەرهەمهێنانە . دەسەڵات هونەری پیشەسازیكردنی جەستەیە . ئەگەر ئەمە دەسەڵات بێت ، دەبێت بەرهەڵستی و بەرگریش لە هەموو شوێنێك بێت و لە هیچ شوێنێكیش نەبێت . هەر ڕەخنەیەكیش لە دەسەڵات دەبێت بە ناو تێكشكاندن و ئەناتۆمی و هەڵوەشاندنەوەی نەخشەی جەستە دا تێپەڕێت لە پاش هەڵوەشاندنەوەو تێكشكاندنی گوتار .
2 – بەرگری و بەرهەڵستكاریLa Résistance : بەرگری لە خولفاندنی شێوازی نوێی ژیان ، چۆنێتی بەرەنگاربوونەوەی دسەڵات بە ئیمانانسی ، چۆنێتی بەرگریكردن و داهێنان چۆنێتی دۆزینەوەی چەكی نوێی بەگریی و بەرهەڵستكاریی و بەروەنگاربوونەوە ، هونەرو فەلسەفەو ئەدەب وەك ئەكتی بەرگری و بەرهەڵستكاری ، گواستنەوەی شەڕی گشتگیرو شەڕی سەرانسەری بە تێگەیشتنە ماركسییەكەی بۆ شەڕی گەریلایی و بچوك و دەركەوتن و خۆ حەشاردان و دەركەوتنەوە و سەرلەنوێ دەركەوتنەوە . دووركەوتنەوە لە بەرگری چەكداری و وێراكردن بە تێگەیتشتنە كلاسیكییەكەیی و خولقاندنی ئەكت لە ئێستاو لێەردا ، بەرگری وەك ئەوەی هەرگیز بەشێك نییە لە دەركەوتنی ئەقڵی هێگڵ و فێڵەكانی ئەقل . حزوزرو ئامادەیی جەستە و نەخشەكانی لە بەرەنگاربوونەوەدا . دەرباوبوون و خۆ دەربازكردن لە ئۆپۆزسیۆنی سیاسی و پەرلەمانی و فەریی ئەحزاب و پارتەكان .
3 – سوژە سوبژێكتیڤیتێ و سوبژێكتیڤاسیۆن Le sujet, La subjectivité, La subjectivation : لێرەوە سوژە بوون و جەوهەرێكی نەگۆڕی نییە ، ئەسڵێك نییە ، بوون و ماهییەتێكی ئەبەدی نییە ، سوژە لە ناو كۆمەڵێك پرۆسێسوسدا دەخولقێت و فۆرمیولە دەبێت ، سوژەی ئارەزوو ئارەزوی سوژە ، دووركەوتنەوە لە پەیوەندی نێوان سوژە/ ئۆبژە ، هونەری نوێ فۆرمیولەكردن و خولقاندنی سوژەو پرۆسێسیوسی سوبژێكتیڤاسیۆن ، سوژە لە ناو ژیان و هونەری ژیانكردن . سوژە و ئەكتوێلیتێی سوژە ، ئەكتوێل و ڤێرتویلی سوژەو بوون بە سوژە و فۆرمی جیاوازی سوژە . سوژە دەخولقێت . ئاگاداربوون لە فڕوفێڵەكانی گوتارو ئیدیۆلۆژیاو دەسەڵات لەوەی سوژەی ساختە دەخولقێنن و دەیخزێننە ناومانەوە ، پەنابردن بۆ ئەزمونكردن و ئەزمونی نوێی ژیانكردن و بەرگریی و بەرەهەڵستكاری وەك پرۆسێسیوسی سوبژێكتیڤاسیۆن .
لە 17ی شەباتدا ، ئێمە ئەكت گەلێكی لەم جۆرەمان خولقاند ؟ ئەكتێكی لەمجۆرە خولقێنرا ؟
بەکلیکێک لەسەر سمبولەکانی خوارەوە ، ئەم بابەتە دەگات بە هاوڕێکانت
