عیماد عەلی : ئایا ئاڵای شۆرش و گۆران لە دایکبوی یەک مناڵدانن ؟
زۆر کەس لە روانگەی بیری گشتیەوە ، کە باس لە رەوتی سیاسی بزوتنەوەی رزگاریخوازی گەلەکەمان دەکەن ، لەو کاتەدا ، کە بابەتیانە هەڵسەنگاندن بۆ رووداوە هەستیارەکان دەکەن ، ئەگەر دوور لە ناکۆکیە شەخسیەکان بدوێن و لەناوەرۆکی گۆرانکاریە گەورەکان بروانن و ، بە تێروانینێکی عاقڵمەندانە تەماشای کرۆکی گۆرانکاریەکان بکەن و ، زۆر شتی بچوکی لە پەراویز دروسبودا وەلانێن ، دەتوانن بڵێین ، لەسەر هەردوو رێکخراو ؛ ئاڵای شۆرش و بزوتنەوەی گۆران ؛ دوور لە ناکۆکی کەسی یەکەمی هەردوو رێکخراوەکە و رۆڵی هەر یەکەیان لە دروستبونی هەردوو رێکخراوەکەدا ، لە درەئەنجامدا بەوە دەردەچن ، کە ئامانجە گشتیەکە لە یەک تەوەردا خول دەخاتەوە ، کە ئەویش هەوڵی راستەرێ کردنی لادانە سیاسیەکانی ریرەو و کاروانی سیاسی بزوتنەوەی رزگاریخوازی گەلی کوردستان و دەسەڵاتی سیاسی کوردستانە، لە دوو قۆناغی جیاوازدا .
لەوانەیە هەندێک لە ململانێی نێو کۆمەڵەی رەنجدەران و ناکۆکیەکان و بۆچونی تەسکی کەسی یەکەمی هەردوو رێکخراوەکە لە دروستبونی ئاڵای شۆرش و بزوتنەوەی گۆران دا بخوێننەوە ، کە کتومت پێچەوانەی یەکتربوون لە کاری سیاسیدا ، بەڵام لەسەر ئەرزی واقیعدا ، ئەگەر بەعقڵێکی فراوانتر و هەڵسەنگاندێکی وردتر و لە خوێندنەوەی ناوەرۆکی چونێتی دروستبونی هەردوو رێکخراو و زەمین و زەمانی هەردووکیانەوە تەماشای ئەو رووداوانە و هاوکێشەکان بکەین ، ئەگەر سەرکردەی هەردولاش پێیان ناخۆش بێت ، بەڵام حەقیقەتەکە ئەوەیە کە بەهەمان پاڵنەر و هەمان بیروبۆچونەوە هەنگاوی یەکەمیان ناوە ، چ لە رووی شەخسیەوە بێت یان بە شێوەیەکی گشتی ، با لە بیرو فەلسفەفە و رێباز و مەنهەجی هەردو رێکخراو گەرێین ، کە لەهەر لایەکەوە دونیایەک رەخنە و پلار و قسە و قسەڵۆک دروست بوو لەسەریان . ئەگەر هەر کەسێک تەماشای شۆرشی نوێ لە روانگەی سەرکردایەتیەکەیەوە بکات ، لە هەردوو کاتەکەدا ( واتا زەمانی دروستبونی ئاڵای شۆرش و بزوتنەوەی گۆران ) گۆرانکاریەکی ئەوتۆی بەسەردا نەهاتووە و جیاوازیەکی ئەوتۆیشی نیە .
ئەگەر لەوکاتەدا بوختان و بەرژەوەندی شەخسی سەرکردایەتیە ململانێکەرەکان، زۆر پلاریان لە یەکتر و بەتایبەتی لە ئاڵای شۆرش دەدا و، تەنانەت بە عیراقچی لەقەڵەم درا ، ئەمە جگە لە قسەی سوک کە شایانی باس کردن نیە ، ئەوە ئەمرۆش دەربارەی بزوتنەوەی گۆرانیش هەمان رەفتار دووبارە بووەووە ، بە جیاوازیەکی کەمەوە ، توشی هەمان دەردەسەری بوو .
لێرەدا ئابێت ململانێی کەسی یەکەمی هەردوو رێکخراو لەبەرچاو نەگرین ، کە دەورو کاریگەری خۆی هەبوو لە هەردوو کردەوە و رووداو و رێرەوی کارکردنی هەردوو رێکخراوەکەدا . بێگومان دەبێت رۆڵی سەرکردایەتی شۆرشی ئەو کاتەش ببینین ، کە لە قازانج کردن لە ناکۆکیەکانی نێو کۆمەڵەی رەنجدەران و سیاسەتی پەرتکە و زاڵبە ، لە دامەزراندنی ئاڵای شۆرش قازانجێکی یە کجار گەورەی بینی و ، تەنانەت تواندنەوەی کۆمەڵەی رەنجدەران لەدەرئەنجامی کۆتایی ناکۆکیە کۆکراوەکانی ئەم رووداوانەوە هاتەئاراوە .
ئەگەر لە یەکێک لە ئامانجە گەورە و ستراتیجیەکانی هەردوو رێکخراو بروانین ، دەربارەی پەیوەندی لەگەڵ عیراقدا و ، بیروبۆچون و ئامانجی گشتی هەر یەکەیان، کە سەرکردە ناکۆکەکان بە پشت بەستن بە پشتخانی خۆیان و لە روانگەی ململانێی شەخسی خۆیانەوە، پێش پشت بەستن بە لایەنی مەبدەئی و فکر و فەلسەفی ، کە لەوکاتەدا بوختانی عیراقچێتی بەسەر ئاڵای شۆرشدا کرا ، بەڵام ئێستا سەرکردەی بزوتنەوەی گۆران و خودی بزوتنەوەکە بەهەمان ریتم و بنەماو ئامانجی ئەو کاتەی ئاڵای شۆرش رەفتار دەکەن و سیاسەتی ئەمرۆی کوردستان دەخوێننەوە ، کەچی بە پێچەوانەوە سەرکردەکانی ئالای شۆرشی ئەوسا و یەکێتیی ئەمرۆ ، بە پێچەوانەی بۆچون و رەفتار و ئامانجەکانی سەرکردەکانی یەکێتی ئەوسا و گۆڕانی ئەمرۆ دەجۆڵێنەوە ، هەروەها پێچەوانەکەشی راستە ، واتا گۆرانکاری تاکەکەسی لە نێوان گۆران و ئاڵای شۆرشدا کراوە ، بە لەبەرچاو گرتنی جیاوازیەکی کەمی گۆرانکاریەکانی پاش راپەرین و پێویستیەکانی سەردەمەکە .
بۆیە ( ئەگەر چۆنێتی کاردانەوە و درز خستنە نێو ریزەکانی ئاڵای شۆرش ، هەر لەیەکەم جار و لە سەرەتای دروستبونیەوە و ، دابەشبون و گومان دروستبون لە سەر یەکێک لە سەرکردەکانی هاتە ئاراوە ، گوایە لەیەکەم هەنگاودا پەیوەندی بە کەسی یەکەمی یەکێتیەوە هەبووە و ، تا گەیشتن بە رادەی دابەشبون بەسەر دوو بەرەدا ، بە وردی نەخوێنینەوە ، کە ئەمە زیاتر لە رێرەوی ململانێی سیاسیدا دروستبوو ، ناتوانین بە راستۆگییەوە هەڵسەنگاندنەکە دەربخەین ) ئەگەر بەدوور لە ململانێی شەخسی کەسی یەکەمی هەردوو رێکخراو هەنگاو بنێت هەڵسەنگانەکە کەموکورتی تێدەکەوێت ، دەبێت سەرجەم حاڵەتەکانی پەیوەندیدار بە ئاڵای شۆرش و بزوتنەوەی کۆران لە کار و کردار و بیروبۆچون و روانیندا بخوێنینەوە ، دەبینین هەمان پێکهاتەن و لە سەر هەمان بنەما و ئامانج هەنگاو دەنێن ، تەنها جیاوازی؛ جێگۆرکێی کەسەکانە ، بەڵام ئاڵای شۆرش لە حاڵەتی شۆرشدا زوو بە خوێنگەرمی و نەبونی راو بۆچونی جیاوزا لەناوبرا و یەکەمین بزوتنەوی ئۆپۆزسیۆن لە نێو بزوتنەوەی رزگاریخوازی گەلەمان و لە شورشی نوێدا بە شێوەیەکی عەسکەرتاری لەباربرا .
بۆیە دەکرێت لە رووی بابەتیەوە ، بە وردی لە دروستبون و چونێتی گەڵابونی هەردوو رێکخراو بروانین ، دەبینین ریکخراوی ئاڵای شۆرش یەکەم ئۆپۆزسیۆنی دەسەڵاتی کوردی بوو بەڵام بزوتنەوەی گۆران لە بارودۆخێکی جیاواز و لە ئازادیەکی فراوان و لە نێو دونیای دەسەڵاتی کوردیدا دروستبوو بەرامبەر بە دەسەلاتی کوردی ، نەک بەرامبەر شۆرشی کوردی وەک زەمانی ئاڵای شۆرش لە گەرمەی شۆرشدا .
بۆیە ئەگەر کادرو لایەنگرانی هەردوو رێکخراو، بەتایبەتی هەردوو کەسی یەکەمی هەردوو رێکخراو ، خۆیان لە ململانێ شەخسیەکە و دردۆنگی و کۆنە قینی دەربهێنن ، لە ناخی خۆیاندا دەزانن کە بزوتنەوەی گۆرانی ئەمرۆ هەمان ئالای شۆرشی دوێنێیە ، بەڵام لە زەمانی دەسەڵاتی کوردیدا، لە جیاتی بزوتنەوەی رزگارخوازی کوردیدا . بەوەلانانی ئەو شتە تایبەتی و شەخسیانە ، قازانجێکی گەورە بە رەوتی سیاسی و فکری بزوتنەوەی کوردستانی واقعی سیاسی ئەمرۆی کوردستاندا دەکەیەنرێت ، کە نکوڵی ناکرێت لەوەی زۆربەی نوخبەی رۆشنبیر و زانا و شۆرشگێر و بیرمەندەکانی کوردستان لەو نەوەیە لە نێو ئەم دوو رێکخراوەدا خۆیان دەبیننەوە .
بە کلیکێک لەسەر سمبولەکانی خوارەوە ، ئەم بابەتە دەگات بە هاوڕێکانت
