ئەحمەد ڕەسوڵ : سیاسەت وەک کەتەسترۆف و سکانداڵ .

ئەحمەد ڕەسوڵ

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

لە سادەترین جۆری پێناسەیدا ، سیاسەت ئەگەر بریتی بێت لە هونەری بەڕێوەبردن ، ئەوا مانای بەڕێوەبردنی دامودەزگاکان و بەکارهێنانی دەسەڵاتەکان و پلەوپایە کارگێڕیەکان بەباشترین شێوە دەگەیەنێت کە لە خزمەتی چاکەی گشتی و باشترکردن و پێشخستنی ژیانی گشت چین و توێژەکانی کۆمەڵگادا بێت بەشێوەیەکی یەکسان ، ئەمەجگە لە هەوڵ و کاری بەردەوام بۆ دەستەبەرکردنی هەرچی زیاتری دادی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سەروەرکردنی یاساگەلی شارستانی و هاوچەرخ و مافی یەکسانی هاوڵاتیان .

لەبەر ڕۆشنایی ئەو بۆچوونەی سەرەوە ئەگەر نیگایەک لە سیاسەت بکەین لە عێراق و لە کوردستان ، ئایا مانا و ماهییەتێک کە لەو تێڕمەوە ” چەمکەوە ” بەدەست دێت ئەشێت چی بێت ؟!

هێزە کاریگەر و سەرەکیەکانی دەسەڵاتدارێتی لە عێراقدا لە دوای ساڵی 2003 وە لە هێزی تێکەڵەی ناسیۆنالیزم و مەزهەب پێکدێن ، ئەمە سەرەڕای ئەو گروپە کوردە لە پەرلەمانتار و لێپرسراو و پلە بەرزە حکومیەکان کە بەناوی کورد و هەرێمی کوردستانەوە لە بەغدا بوون .

هەریەک لەم هێزانە کاریگەری ترسناکیان هەبووە لە قوڵکردنەوەی کێشەگەلی مەزهەبی و قەومی لە کۆمەڵگادا . ئەم هێزانە ، هێزگەلی هێندە نادیموکرات و تاریک و ترسناکن کە کۆمەڵگای عێراقییان چەندین دەیە ( ئەمە ئەگەر نەڵێین سەدە ) گەڕاندۆتەوە بۆ دواوە . پاشەکشەکردن بە هەرجۆرە سیما و ڕوخسارێکی مەدەنی و ژیاری لە عێراقدا لە کاری ئەم هێزانە بووە . ئەمە جگە لە قوڵکردنەوەی گیانی دەمارگیری مەزهەبی لە ناو خەڵک و جگە لە هاندان و جۆشدانی هەستێکی کوێرانەی نەتەوەیی پڕ لە ڕق و کینە لە بەرامبەر ئەوانی دی . هەموو ئەم سیاسەتە ڕەش و ناشیرینە کە بە بڕ و شێوازی جیاواز لەلای هەریەک لە هێزە ناسیۆنالیست و مەزهەبی و ئیتنیکیەکان هەبووە و بانگەشەی بۆ کراوە ، سێ مەبەستی سەرەکی لەپشت بووە :

یەکەم : پەرتکردن و پارچە پارچەکردنی توڕەیی و ناڕەزایەتی فراوانی خەڵک لەژێر ناو و ناونیشانی مەزهەب و نەتەوە و بەلاڕێدابردن و دوورخستنەوەی خەڵک لە ئامانجی سەرەکیان کە بەدەستهێنانی ماف و ئازادیەکان و خزمەتگوزاری و ژیانێکی باشتر و دابەشکردنی یەکسانی داهاتی وڵات و دادی کۆمەڵایەتی و ئابووریە .

دووەم : تاوانبارکردن و بەشەیتان کردنی ئەویدی بەئامانجی خۆبەپاڵەوانکردن و خۆنمایشکردن وەک بەرگریکار لە نەتەوە و مەزهەب .

سێیەم : ئامانجی هەرە گرنگ و سەرەکی لە بانگەشەکردن بۆ شەڕی تائیفی و مەزهەبی و قەومی لەلایەن کاراکتەرە سیاسی و ئیداری و حکومیەکانەوە ، بۆ داپۆشینی گەندەڵیە گەورەکانیان و لابردنی فۆکەسی ڕای گشتی و ڕاگەیاندنە لەسەر بەتاڵانبردنی داهاتی وڵات و خراپ کەڵکوەرگرتن لە پلە و پایە و دەسەڵاتەکانیان بۆ بەرژەوەندی شەخسی و تایبەتی خۆیان .

گەندەڵی و ئیمتیازاتە بێسنوور و مووچە زەبەلاح و ئۆتۆمبیلە زۆر و پاسەوانە بێشومارەکانیان ، گاپی ” بۆشایی ” نێوان خەڵک و کاراکتەرە سیاسی و کارگێڕی و حکومیەکانی هێندە فراوان و گەورە کردووە بەڕاددەیەک وایلێهاتووە ماف و ژیان و ئازادی و بەرژەوەندی و خۆشگوزەرانی خەڵک هیچ پەیوەندیەکی بە ئەو کۆمەڵە دەستڕۆیشتووەی ناو دەسەڵاتەوە نەماوە و بەڵکو بگرە بەتەواوی ناکۆک و دژبەیەکیشن .

ئەگەر ئەوپەڕی بێباکی و نابەرپرسیارێتی دەسەڵاتدارێتی سیاسی نەبێت ، لە وڵاتێکی ئابوری داڕوخادا ، لە وڵاتێکدا تەناهی و خزمەتگوزاریە گشتیەکان لە پلەی وێرانەییدا بن و ژیان و گوزەرانی خەڵک بۆ نزمترین ئاست دابەزیبێت ، لەم سەروەختەدا هێشتا موچەی زەبەلاح و ئیمتیازاتی ماددی زۆر و زەوەند و ئۆتۆمبیلە زۆر و پاسەوانە بێشومارەکانی پەرلەمانتاران و ڕاوێژکاران و وەزیر و وەکیلەکانیان لەگەڵ سەرۆکەکان و جێگرانیان وەکو خۆیان بن ، ئایا ئەمە بەتەنها بۆ خۆی گەورەترین گەندەڵی و ئەوپەڕی نابەرپرسیارێتی و داماڵینی سیاسەت لە مۆڕاڵ و لە هەر بەهایەکی مرۆیی و بەتاڵانبردنی داهاتی وڵات نیە !

هەڵبەت لە وەها بارودۆخێکدا ئاشکرایە ، ئۆردوی گەورەی گەنجان و لاوانی هەژار ، بێکار و بێماف بە توڕەیی و ناڕەزایەتی فراوانی خۆیانەوە هەموو پنت و ڕووبەرێکی کۆمەڵایەتی کۆمەڵگا دادەپۆشن . هەربۆیە لە ساتەوەختی بەرەوڕووبونەوەی ئەو ئاپۆڕا بێماف و بێکار و پەڕاوێزخراوەدا لەگەڵ بەرپرسانی مشەخۆری سیاسی وڵات ، وەشاندنی چەند مشتەکۆڵە و زلەیەک لە چەند پەرلەمانتارێک ( پەرلەمانتارانی فراکسیۆنە جیاوازەکان ) کەمترین بڕی کاردانەوە و نەرمترین جۆری گوزارشتکردنە لەو ڕق و بێزاریە فراوانە ( وەک ئەوەی لە بەغدا ڕوویدا ) .

ئەو بۆچوونەش کە پێیوایە موقتەدا و ڕەوتەکەی بزوێنەر و هەڵسوڕێنەری خۆپیشاندانەکانن ، ئەوە جگە لە چەواشەکردن و خۆڵ لە چاوی خەڵک کردن یان خۆگێلکردن لە هەلومەرجی ژیانی خەڵک و خۆدزینەوە لە ڕاستیەکانی ژیانی چین و توێژە جیاوازەکانی کۆمەڵگا و توڕەیی و ناڕەزایەتیەکی جەماوەری بەرفراوان هیچی تر نیە . ئەوە ڕاستە کە موقتەدا و ڕەوتەکەی توانیان سواری شەپۆلی ناڕەزایەتی خەڵک بن و هەڵمژینی ڕق و توڕەیی خەڵک بەئاڕاستەی بەرژەوەندی خۆیان دژ بە ڕکابەرەکانیان بەکاربێنن . بەڵام ئەمە هیچ لەو ڕاستیە ناگۆڕێت ، ئەوەی لە بەغدا گوزەرا نە پەیوەندی بە مەسەلەی نەتەوەیی و نە مەزهەبی و نە هیچ شتێکی تری لەو بابەتانەوە نیە ، بەڵکو گوزارشتکردنێکی زۆر نەرم بوو لە ڕق و توڕەیی و بێزاری لەشکرێکی گەورە لە مرۆڤی بێماف و بێنرخ کراو و پەڕاویزخراوی هەژار و بێکار لە بەرامبەر چینێک لە سیاسی ئەرستۆکراتی مشەخۆر بەسەر کۆمەڵگاوە .

لە کوردستانیش ، لای هەموان ڕوون و ئاشکرایە ، بە درێژایی تەمەنی دەسەڵاتی حزبەکانی بزووتنەوەی کوردایەتی ، هەر پۆست و لێپرسراوێتیەکی سیاسی و پەرلەمانی و حکومی هێندەی هەلی خۆ بەئەستێرە کردنی مێدیایی و هەلی خۆدەوڵەمەندکردن و بەتاڵانبردنی داهاتی گشتی کۆمەڵگا و کۆکردنەوەی خێرای سەروەت و سامانی خەیاڵی بووە ، نیو هێندە پۆزیشنی ” پێگەی ” خزمەتکردن بە کۆمەڵگا و چاکەی گشتی و لەبەرچاوگرتنی مافی یەکسانی هاوڵاتیان و ڕیزگرتن لە یاسا و گەشە و پێشکەوتنی کۆمەڵگا نەبووە .

بەم جۆرە سینۆنیمی ” هاوواتای ” ڕاستەقینەی سیاسەت لە عێراق و لە کوردستان جگە لە کەتەسترۆف ” کارەسات ” ناتوانێ هیچی تر ببێت . هەر لەبەر ئەوەیە مرۆڤ سەرسام دەبێت بەوەی کە سیاسەت سەرەڕای ئەو هەموو مانا و مەغزایەی تر کە دەکرێت بیگرێتە خۆ ، بەڵام لەم سەرزەمینە ” عێراق و کوردستان ” جگە لە کەتەسترۆف ناکرێت هیچ مانایەکی تری هەبێت .

ئەم ڕۆژانەش ڕووقایمی و بێشەرمی هەندێک لەو بەپرسانە بەڕاددەیەک گەیشتووە کە ، ئەو چەند مشتەکۆڵە و زلەیە وەک داستان و قارەمانێتی و سەروەری تۆمارکردن بۆ کورد بە منەتێکی زۆرەوە بە خەڵک بفرۆشنەوە . بانگەشەکردن بۆ سیاسەتێکی سوک و هەرزانی لەو جۆرە جگە لەوەی کە کەتەسترۆفە زیاتریش دەڕوات و دەبێتە سکانداڵ .

کلیک بکەرە سەر سمبولەکانی خوارەوەو ، ئەم بابەتە ئاشنا بکە بە هاوڕێکانت