ڕەسوڵ بۆسکێنى: ڕزگارکردنى موسڵ و مەترسى شەپۆلێکى ترى ئاوارەبوون.
4 – 5
هاتن و مانەوەى ئاوارەکان وەک کێشەیەکى ئاڵۆز
سەرهەڵدانى جەنگى داعش و پەرەسەندنى کێشە تائیفیەکان لە عیراق، ئاوارە بوونى عەرەبە سوننەکانى بۆ کوردستان لێ کەوتەوە. لەسەرەتادا بەمەبەستى پارێزگارى لە ژیان و دوور کەوتنەوە لەشەڕ کۆچیان کرد. خۆشیان باوەڕیان وابوو، ئەمە کێشەیەکى کاتیە و، بۆ ماوەیەکى دیارى کراو لە کوردستان دەمێننەوە. دواتر لەهەر دەرفەتێکى گونجاو دا دەگەرێنەوە سەر زێدى خۆیان. بەڵام لەئەنجامى دریژەکێشانى شەڕ و نیشتەجێ بوونى نیمچە ئازادى لەناو شار و شارۆچکەکان و، تا ڕادەیەکى باش ئارامتر لە ژیانى پێشوویان، هەندێکجار دۆزینەوەى کار و، جێگیربوون یاخود دواى بڕیاردانى بەغدا بەگواستنەوەى فۆرمى خۆراکى ئاوارە عەرەبەکان بۆ شوێنى نیشتەجێ بوون، دواتریش گواستنەوەى تۆماریى بارى کەسێتى هیچ پێناچێت وا زوو بگەڕێنەوە یان دوور نیە هەر نەگەڕێنەوە.
لێرەدا دیاردەکە گۆڕانى بەسەر دادێت، لە شێوەیەکى داڵدەدان و مافى مرۆڤەوە دەگۆڕێت بۆ سەرهەڵدانى تەنگژەى سیاسى و گۆڕینى دیموگرافى، هیچ دوور نیە ئەمەش لە داهاتوودا کێشەى کۆمەڵایەتى لێ بکەوێتەوە، تاێستا هاووڵاتیانى کوردستانیش بەچاوى میوان و ئاوارەیى لێیان دەڕوانن، پێیان وایە لە دەرفەتێکى نزیک و گونجاودا دەگەڕێنەوە بۆ شوێنى پێشووى خۆیان، هەموو ئەمانەش پەیوەندیان بەکۆتایى هاتنى شەڕى داعشەوە هەیە، ئایا ئاوارەکان ئامادەن بگەڕێنەوە بۆ زێدى خۆیان لەکاتێکدا بەقسەى ڕاگەیاندنەکان بێت عەرەبى شۆڤێنى شیعە هەر نەبێت بەشێکى خانووەکانیان لەگەڵ زەوى تەخت کردوون، بەگەڕانەوەشیان مەترسى بۆ سەر ژیانیان پەیدا دەبێت، ئەوان هیچ دڵیان بەم گەڕانەوەیە خۆش نیە، بەڵام لە درێژەى مانەوەیان لە کوردستان هیچ دوور نیە کۆمەڵێک کێشە سەر هەڵبدات، تائێستا کاربەدەستانى حکومەتى هەرێم بەکێشەیەکى گەورەى نابینن، وەک چۆن لەکاتێ حکومەتى عیراق بڕیارى گواستنەوەى فۆرمى خۆراکى دا بۆ ئاوارەکان بۆ شوێنى نیشتەجێ بوون و دواتریش گواستنەوەى تۆمارى ناسنامەى بارى کەسێتى بۆیان دەرکرد بۆ شوێنى نیشەجێ بوونیان، حکومەتى هەرێم بێ دەنگیان هەڵبژارد، وەک پێشبینى دەکرێت ئەگەرێکى زۆر هەیە لەگەڵ ڕزگار کردنى موسڵ شەپۆلێکى دیکەى ئاوارەى پارێزگاى موسڵ بەهۆى جەنگى داعش ڕووبکاتە هەرێمى کوردستان، حکومەتى هەرێم پلانى چیە بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەى کەیسى هەستیار و مەترسیدارى لێشاوى ئاوارە عەرەبەکانى جەنگى داعش لەئەنجامى شەڕ و ڕزگار کردنى موسڵ، بێ دەنگ بوون و ڕێگادان بەهاتنى شەپۆلى ئاوارەى ئەم جارەى پارێزگاى موسڵ بۆ هەرێمى کوردستان کێشەیەکى گەورەتر لەوەى چاوەڕێى دەکرێ بۆ داهاتووى خۆیان ساز دەکەن، لەبەرامبەر ئەو هەموو ئەگەر و پێشهاتانەى هەرێمى کوردستان لە نیشتەجێ بوونى ئاوارەکانى جەنگى داعش لەکوردستان کێشەیەکى ئاڵۆزە.
کارەسات و مەترسیەکە دواى کۆتایى هاتنى جەنگى داعش دەست پێ دەکات، کاتێ پێویست بوونى گەڕانەوەى ئاوارەکان کاتى دێت و حکومەتى شیعە ئارەزوومەند نیە لەگەڕانەوەیان لەبەر ئەوە دەتوانێت بەنهێى چەندین کێشەى لاوەکى لەنێوان داڵدەر و داڵدەدراو دروست بکات، بێ گومان لەناو کەلتوورى عەرەبى سەردەمى داعشیشدا ئاسانە چەندین گروپى ئەنجامدانى تاوان دروست بکرێت، بۆ تێکدانى ئاسایشى شارەکان و سەرهەڵدانى چەندین کێشەى کۆمەڵایەتى. ئەمەش دەبێتە هۆى بەریەک کەوتن و دروست بوونى چەندین کێشەى کۆمەڵایەتى و ئەنجامدانى تاوان. ئەو کاتە دەسەڵاتى ناوەندى شیعەگەرا خۆیان لێ دەکات بەخاوەن و داواى پاراستنى ئاسایشیان لە حکومەتى هەرێم دەکات، هیچ دوور نیە بۆ ناشیرین کردنى ڕووى جوانى پێشمەرگە و کورد لەبەرامبەر ئەوەدا هاوار بۆ کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى بەرێت، گوایە مافى ئاوارەکان ناپارێزرێت. هەرچەندە سەرەتا لەلایەن هاووڵاتیانى کوردستانەوە زۆر داوا لەحکومەتى هەرێم کرا لە کەمپى تایبەت دا ئاوارەکان ڕێک بخات و ڕێگانەدرێن بەو پشێویە لە نێوان شارەکانى هەرێم بڵاو ببنەوە، ئەو کات حکومەتى هەرێم گرنگى بەم بابەتە نەدا، یان لەتواناى دا نەبوو ئەم ئەرکە وەئەستۆ بگرێت، ئێستا پێویستە بەوریاییەوە بەشێوەى دیموکراسیانە مامەڵە لەگەڵ ئەو کێشەیەدا بکرێت، ئەگەر بەشێوەیەکى وردبینانە چارەسەر نەکرێت و لەئێستاوە خۆى بۆ ئامادە نەکرێت، بێ گومان دواى شەڕى داعش کە چاوەڕێى وڵاتێکى هێمن و ئارامین، گیرۆدەى نائارامى و ناسەقامگیرى دەبینەوە.
