بورهان شێخ ڕەئوف: بەرەو ئۆپەراسیۆنى موسڵ.
شەڕى ئازادکردنى موسڵ گرنگیەکى زۆرى هەیە بۆهەموو ئەو لایەن و وڵاتانەى کە وا بایەخ بە دۆخى عێراق و کێشە و ئاریشە ئەمنى و سیاسیەکانى دەدەن ، ئەمریکا بە ئۆپەراسیۆنێکى چارەنووسسازى دەبینێت لە بەرئەوەى موسڵ گەورەترین شارى بندەسەڵاتى دەوڵەتى ئیسلامى داعشەو و پێگەیەکى گرنگى دەوڵەتەکەیانە و هەروەها سەرچاوەیەکى پڕ بایەخى دارایى و داهاتى داعشە .
لە هەمان کاتدا ئێران لەو بڕوایەدایە کە موسڵ بوارێکە کە دەتوانێت لە ڕێگەیەوە کۆمەک بە هەڵوێستى ئیقلیمى و هەژموونى خۆى بکات لە ناوچەکە و بە تایبەتى لە سوریا ، تورکیا ش لە ماوەیەکى زۆر پێش ئێستاوە هێزى هێناوەتە ناو خاکى عێراقەوە لە نزیکى موسڵ جێگیرى کردوون بە بێ مۆڵەتى هاوپەیمانى نێو دەوڵەتى دژ بە داعش و تەنانەت حکومەتى ناوەندى عێراقیش لە دوا لێدوانیشیدا ئەردۆگان بەئاشکرا باس لە پەیمانى لۆزان دەکات کە ولایەتى موسڵ خرایە سەر عێراق وادیارە ئێستاش چاوى چنۆکى لە سەر ولایەتى مووسڵە .
بەڵى لە گەرمەى ئامادەکارییەکاندا ململانێکان لە هەڵکشاندان بۆ خۆ ئامادەکردن بۆ ئۆپەراسیۆنى ئازکردنەوەى موسڵ پلان ونەخشەى مەیدانى دادەنرێن هێز ئامادە دەکرێت ئەفسەرو ڕاوێژکار دەهێنرین چ ئەمریکى و چ بەریتانى و لە زۆرێک لە وڵاتانى ترەوە کە ژمارەکەیان زیاتر لە 7000 حەوت هەزار کەسە وەکو باسدەکرێت هەموو ئەمانە لە پێناو سەرخستنى ئۆپەراسیۆنەکەو چارەسەرکردنى هەموو درزو کەلێنەکانى دواى ڕزگاربوون لە داعش کە هەموو لایەنەکان لە هەوڵى ئەوەدان زۆرترین دەستکەوتى ئیستراتیجى لە عێراق و ناوچەکە بۆخۆیان مسۆگەر بکەن .
هەر لەو چوار چێوەدا سەرکردایەتى هاوپەیمانى نێو دەوڵەتى دژ بە داعش کە خۆى لە وڵاتە یەکگرتووەکانى ئەمریکادا دەبینێتەوە چەند ڕێوشوێنێکى پێویست و گونجاویان گرتوەتەبەر لە پێناو سەرخستنى ئۆپەراسیۆنەکەو ئەوەى ئەو زاراوەى کە پێ ى دەڵێن (شەڕى پاک ) پەیڕەو بکەن کە کەمترین قوربانى و زیان بەر خەڵکى سڤیل بکەوێت و ماڵو سامانى خەڵکى ئەو ناوچانە پارێزراو بێت .
بەڵى لەهەمان کاتیشدا باس لەوە دەکرێت کە داعش چەکى کیمیاوى هەبێت و لە شەڕى ڕزگارکردنى گیارەش بەکارى هێنابێت بەڵام کەس دانى بەمەدا نەنا لە بەرپرسان و فەرماندە مەیدانیەکان بۆیە هەندێ لە چاودێران لەو بڕوایەدان کە ئەمە وەکو کەرەسەیەکى پڕوپاگەندەى جەنگى بەکار بهێنرێت بۆ کۆکردنەوەى زیاترین هێزو توانا بۆ ئۆپەراسیۆنى موسڵ.
بەڵێ ئێستا وا لە سەعاتى سفر و دەستپێکردنى ئۆپەراسیۆنى موسڵ نزیک دەبینەوە و هەموو وڵاتانى هاوبەشى هاوپەیمانێتیەکە باس لە تەواوبوونى ئامادەکارییەکان دەکەن بۆ ئەو مەبەستە و کار گەیشتە ئەوەى ڕەجەب تەیب ئەردۆگانى سەرۆکى تورکیا بە ئاشکرا بڵێت, کە 19 ى ئەم مانگە دەستپێدەکات ئۆپەراسیۆنەکە و لە شوێنێکى تردا بڵێت تورکیا بەشدار دەبێت لەو ئۆپەراسیۆنەدا عێراق پێ ى خۆش بێت یان ترش بێت لە هەمانکاتدا وڵاتانى هاوپەیمانیش بڵێن ئەو هێزەى تورکیا کە لە باکورى عێراقە بەشێک نیە لە هاوپەیمانى نێو دەوڵەتى ، بۆیە دەکرێت بڵێین ئۆپەراسیۆنى موسڵ شەڕێکى ئیقلیمى گەورەترە لەوەى شەڕى نێوان هێزە ئەمنییەکانى عێراق و تیرۆریستانى داعش بیت .
ئەى لە ناوخۆى عێراقدا چ باسە ؟
پێکهاتەکانى عێراق بە کوردو شیعەو سونەو کەمینە نەتەوەیى ئتنیکیە کانەوە ئەجنداى جیاوازیان هەیە بۆ موسڵ کورد هەرچەندە بە ماڵێکى شێواوەوە دەچێتە ئەم شەڕەوە دەیەوێت ناوچە کوردستانیەکانى دەرەوەى هەرێم کە لە ژێر دەستەڵاتى پێشمەرگەدایە بپارێزێت و بیانگەڕێنێتەوە بۆ سەر هەرێم ، سوونەکانیش وەکو باسدەکرێت هەوڵدەدەن موسڵ بکەن بە چەند پارێزگایەک بۆکەمینەکانى یەزیدى لە شنگال و تورکمان لە تەلعەفەرو کریستیانەکان لە دەشتى نەینەوەوا و ناوەندى موسڵیش وەکو ناوەندو پایتەختى هەرێمێکى سەربەخۆ بمێنێتەوە ، شیعەکانیش پێیان باشە وەکو جاران بە یەکگرتوویى بمێنێتەوە سەر بە ناوەند بێت .
لە کۆتاییدا حەزدەکەم ئاماژە بۆ ئەوە بکەم کە کۆبوونەوە ئۆباماو عەبادى لە پەراوێزى کۆبوونەوە کۆمەڵەى گشتى نەتەوە یەکگرتووەکان لە نیویۆرک ئەنجامدرا ئۆباما دوومەرجى بۆ عیچراق داناوە کە دەبێت بەجێى بێنێت ئەویش ئەوەیە کە حەشدى شەعبى ڕاستەوخۆ بەشدارى شەڕەکە نەکات و لەمەودوا سونەو کورد هاوبەشى ڕاستەقینەى حوکم بن .
ماوەتەوە ئەوە بە بیرى هەمووان بهێنمەو ەو بپرسم عێراق لە چاوەڕوانى چیدایە لە دواى داعش ؟؟
ئایا زیاتر لێکترازان و ململانێ ى مەزهەبى و ئتنیکى و بە فیڕۆدانى سامانى عێراق؟
یان پەند وەرگرتن لە ماڵوێرانى و کارەسەتەکانى دەستى داعش و گەندەڵکارانى فەرمانڕەوا بەسن بۆ ئەوەى ئیتر چاوێک بە حاڵى شپرزەى ئەم وڵاتە بخشێنرێتەوە ولارى و چەوتیەکانى ڕاست بکرێتەوەو یان هەرکەسەو ماڵى خۆى جیا بکاتەوەو ئەگەر برانەبن سێ دراوسێى باشبن .