کامەران عومەر: کۆتایی شەڕ لە موسل، سەرەتای جەنگێکی تر.
سەرەتای بابەتەکەم بە بەسەرهاتێک دەست پێ ئەکەم:
لەدوو لادێی هاوسێ, دوو ماڵە جولەکەی لێبوو. ڕۆژێکیان کابرای جولەکە سەردانی ماڵی ئامۆزا جولەکەکەی ئەکات لەگوندەکەی تر، کەچی لەلایەن چەند گەنجێکەوە پێشی پێ ئەگرن و، زۆریی لێ ئەدەن. ئەویش ئەگەڕێتەوە لادێیەکەی خۆی و شکایەت لای کوێخای گوند ئەکات. کوێخا زۆر توڕە ئەبێ و ئەڵێ: چۆن جورئەتیان کرد لە جولەکەی لادێکەم بدەن؟، خەمت نەبێ تۆڵەت ئەکەمەوە. هەرئێستا پیاو ئەنێرم تێر لە جولەکەی ئەوان بدەن.
ئیتر لەبەینی دوو کوێخا شەڕ گەرم بوو. ئەو لە جولەکەی ئەوی ئەدا، ئەویش لەجولەکەی ئەوی ئەدا. لەکاتێکا هەردوولا جولەکەکان ئاموزای یەکتر بوون و، هیچ کێشەیەکیان لە بەینی خۆیان نەبوو، کەچی بوو بونە سوتەمەنی.
ئەو جەنگەی ئێستاش لەسوریایە بەتایبەت لە حلب بەرێوە ئەچێ، رێک وایە شەڕێکە بەوەکالەت بۆ روسیاو ئەمریکا ئەیکەن. دورنیە ئەم جەنگە موسڵیش بگرێتەوە و کارەساتی گەورەی لێ ڕو بدات. ململانێی قورس لەوێوە دەست پێ ئەکات، چونکە هێزی نێودەوڵەتی و ئقلیمی تیادا بەشدارن.
مەبەستم کارەساتی گەورە شەری لەناوبردنی داعش نیە، درەنگ یان زوو داعش لە ناو ئەچێ. بەڵام دوای نەمانی داعش ناکرێت لەبەینی ئەو هەموو هێزە دژ بەیەکە بەرکەوتن ڕونەدات. دوریش نیە بەهۆی نزیکی سنورەکانی ئێران و تورکیا و گرنگی ناوچەکە لەڕوی جوگرافی و سیاسی و ئابوری جەنکێکی تر بەرپا نەبێت لە دوای لاواز بونی داعش.
ئەوەی بۆ ئێمە گرنگە پروشکی ئەم ئاگرەیە بەرئێمە نەکەوێ، وەک لەدوو بابەتی تریش ئاماژەم بەمەترسیەکانی دوای شەڕی داعش کردوە. وەک چۆن چاوەڕێی دەستکەوتی سیاسین ئاواش مەترسی هەیە ، ڕەشبینی نیە بەڵام لەبەرچاو گرتنی مەترسیەکان نزیکمان ئەکاتەوە لەدەستکەوتی سیاسی.
گومانی تیانیە زۆرێک لەهێزە محوەری و هەرێمیەکان چاویان بریوەتە ئەم ناوچەیە کە موسڵە ، بەرکەوتنی روسیاو ئەمریکا ئەگەر لەبەینی خۆیان یەک لایی نەکرابێتەوە، کێ هەیمەنەی بەسەر ئەم ناوچەیە دا هەبێ، دوورنیە وەک حلەب و خرابتری لێبێت. دوای ئەوانیش تورکیاو ئێران کەهەریەکەو لە هەوڵ دایە هەیمەنەیان هەبێ و دەستکەوتی سیاسیان هەبێ لەولاشەوە عیراقی کە بەناو خاوەن خاکە، سیاسیەکانیان و هاوڵاتیانیش دابەشی بوینە، سونەکان بەلای تورکیا و شیعە بەلای ئێران. لەم لاوەش ململانێی مەزهەبی کە باگراوەنی مێژووی هەیە. ئەوەی گرنگە ئێمەین وەک کورد لەکوێی ئەم جەنگەداین و لەکوێوە لێی دەرئەچین و چی ئەچنینەوە یان چی لەدەست ئەدەین، مەبەستم کورد هەموو لایەنەکانە وەک پێشمەرکە گەریلای پەکەکە ویەپەکە.
لەئێستاوە لەڕاگەیاندنەکان وا دەرئەکەوێ کە حەشدی شەعبی و حکومەتی عێراقی هانی پەکەکە ئەدەن کەبەشداری لە شەری موسل بکات، هەڵبەتە ئەو هاندانەی حکومەتی عراقی لەبەر خاتری چاوی کورد نیە، لێرەدا پارێزگاریکردن و ئازادکردنی بستێک خاکی کورد ئەرکێکە لەسەر تاک بەتاکی کورد، جا لەهەرکویەک هەبێ بەڵام نەبونی هەماهەنگی لەگەڵ پێشمەرگەو ترازانیان لە خاک و جوگرافیای خۆمان و خوێن رشتن لەسەر خاکێک، کە هی خۆمان نیە راستەوخۆ، ئەچێتە خزمەت ئەجندای هێزیکی تر وەک ڕزگار کردنی منبج، کە پەیەدە نەبایە تائێستاش رزگار ناکرا، بەڵام کێ دەستکەوتی لێ چنیەوە و کێش قوربانی دا بۆیە دەبێ کورد یەک بەرە بێ و، زور بەوریایش هەنگاو بنێ. بەتایبەت لە دوای هاتنە ناوەوەی تورکیا هاوکێشەکەی ئاڵۆز تر کردوە، ترسێکی گەورەی دروستکردووە لەناوجەکە، هۆکارەکەشی خەونی ئەردۆگان و ئاک پارتی بە خەلافەتی عوسمانی، کە دایمە لە سەر دەمیانە چجای ئەوەی کە هەموو کاتێ لە بیری ولایەتی موسڵ دان، لەم لاشەوە سونەو شیعە، کوردو عرب و تورک، مسیحی و ئسلام، چەندین ئەجندای وڵاتانی زلهێز. خۆپاراستنی کورد لەپروشکی ئاگری ئەم شەرە نەچونە دەرەوەیەتی لە خاکی خۆی و یەک ریزبین، وە لەم هەڵومەرجەی ئێستا، کە سیادەی عراق لاوازە و بە بۆنەی شەری داعش جۆرەها هێز دروست بوەو هاتونەتە ناوەوە دەبێ زۆر وریا بین، بۆ نەدانی هیچ بیانوێک بۆ هاتنە ناوەوەی هێزێکی ئقلیمی بۆ خاکی هەرێم بە ناوچە ئازادکراوەکانیش.
