بەختیار شارەزوری: بۆ نەوشیروان مستەفا بێدەنگە؟

بەختیار شارەزوری

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

نەوشیروان مستەفا وەک ڕێکخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان کاریی لەسەر ئامانجەکانی ناو بزوتنەوەکەی کرد، بەوەی لەم زەمەنەدا ژینگەی گشتی ناوچەیی لەبارە بۆ ئەوەی کورد بتوانێت لەو کۆت و بەندە مێژوییە بێتە دەرێ و درێژکراوەی ستراتیژی وڵاتان نەبێت. کاری ئەم پیاوە دژی هیچ کەسایەتیەک نەبووە، هێندە نەبێت کاری لەسەر بڕینی ئەم ڕەگەی (مێژوو کردە) کردوە، بەوەی ببینە خاوەنی ستراتیژی سەربەخۆی نەتەوەیی خۆمان، ئەو کات وڵاتانی ناوچە وەک دراوسێ ناچار دەبون کە مامەڵە لەگەڵ هەرێمێکی سەربەخۆی خاوەن ستراتیژ بکەن، نەک وەک پاشکۆی بەرژەوەندییەکانی خۆیان.

نەوشیروان مستەفا دەیویست یەکێتی و پارتی ناچار بکات بە دەست بەردان لە ڕێکەوتنی ستراتیژی و کار بۆ بە نیشتمانی کردنی کۆی پرسەکان بکەن، لەبەر ئەوەی ڕێککەوتنی ستراتیژی هێندە ڕێککەوتنێکە لە نێوان تورکیا و ئێراندا، هێندە ڕێکەوتنێک نیە لە نێوان پارتی و یەکێتیدا تەنها بە وەکالەت نەبێت، ئەم پیاوە ویستی دەستی پارتی و یەکێتی لە پاشکۆیەتی دەربهێنێت و بیانکاتە خاوەن سیستم و ستراتیژی خۆیان و دەستاو دەستکردنی دەسەڵات بکاتە نەریت، بەڵام لەبەر ئەوەی بەرژەوەندی سەرانی پارتی و یەکێتی بەستراوە بە ڕێکەوتنی ستراتیژیەوە. وە بۆ ئێران و تورکیاش قازانجە کە کەلتوری خێڵ حکوم بکات، تا سەرەک خێڵ بگرن کۆی هەرێم بگرن.

ئەم پیاوە کە زانی نە پارتی و نە یەکێتی ئەو ئیرادەیان نیە و دروشمەکانیان جگە لە سیناریو و ماکیاج هیچی تر نیە، چونە ناو دەسەڵاتەوە تا گوشاریان زیاتر بێت، بەڵام تورکیا بە تایبەت (چونکە تورکیا لە عێراقدا بەس پارتی بە دەستەوەیە وەک کارت و سونە پەراوێز خراوە. بەڵام ئێران ناوەندی عێراقی بەدەستەوەیە بۆیە نەیان هێشت ئەم ئامانجە بکرێتە کردار ). داواجار بە ناچاری گەڕایەوە بۆ یاریەکی تر، کە هاوسەنگی هێز بو. بەڵام هەر زوو بە پلانی تورکیا کار بۆ دوکەرت کردنی یەکیتی و یەکگرتو کراو نەیان هێشت ئەم هاوسەنگییەش سەربگرێت و گەڕانەوە بۆ ڕێککەوتنە ستراتیژیەکە کە ئێستا هەمو حیزبەکان پاشکۆن تێیدا. تاکە هێزێک لە بەرامبەر پاوانخوازی پارتیدا گۆڕانە و بەردەوامیش لە ململانێدایە، وە نەوشیروان مستەفا دەیزانی کە ئەم یارییە یارییەکی ناچارییە، وە ئەوەشی دەزانی لە سایەی حکومڕانی ئەم دو حیزبەوە ئەم دۆخە دەبێت. بۆیە وەک ساڵی 1990 چاوەڕێ ی گۆڕانێکی ناوچەییە، وەک گەردەلولی بیابان و ڕاپەڕین ( ئەگەر تەمەن باقی بێت ) کە لە ئێستادا دەکاتە پڕۆسەی موسڵ و دوای موسڵ.

ئەم پیاوە دەزانێت کە دەسەڵاتە لۆکاڵییەکان توانای گۆڕانیان نیە بە ئاراستەی ئامانجەکانی بزوتنەوەی گۆڕان، هەموی بەستراوە بە گۆڕانکارییە دەرەکییەکان و بە تایبەتی تر گۆڕانکارییە ناوچەیی و جیهانیەکانەوە، بۆیە ئەم پیاوە هەر کات زانیبێتی دەتوانی یاری خۆی بکات و کاریگەری دەبێت، ئەوا یاری خۆی کردوە، هەر کاتیش زانیبێتی هەر یارییەک بکا یاریچیەکی گەورەتر هەیە لە دەرەوە، ئەوا یارییەکەی خۆی وەستاندوە.

لە ئێستادا وەک ١٩٩١ چاوەڕێ ی دوای موسڵە، ئەوەش دەزانێت کە تورکیا بۆ بەرژەوەندی سەرانی (ئاکەپە) توند تر دەبن لە دژایەتی کردنی ناتۆ و ڕوسیا، ئەمەش نزیکی دەکاتەوە لە کەناری بچوک بونەوە بە تایبەت دوای ئەوەی کە نەیتوانی بەشداری موسڵ بکات وەک هێزێکی کاریگەر، بگرە لەوەش بچوک تر هەڕەشەکانی بۆ سەر تەلعەفەر سفر بویەوە، لە بەرامبەردا ئێران لە هەر چوار لاوە لە فراوان بوندایە، بە جۆرێک وڵاتانی خلیج بە سوعدەیشەوە ترسی هاتنی حشدی شعبیان هەیە بۆ ناو سوریا، کە بە ئاشکرا ئێران دەڵێت دەچینە ناو سوریا، بێگومان بە گڵۆپی سەوزی ناتۆ و ئەمریکا و ڕوسیاوە، چونی مسعود بارزانی بۆ ئیمارات هەر لەم چواچێوەیەدایە، وە دابەزینی بۆ پرسی هەڵبژاردن هەمان کاریگەری گەورە بونی ئێران و بچوک بونەوەی تورکیاییە. نەوشیروان مستەفا کە بێدەنگە چاوەڕێی ئەم گۆڕانکاریانەیە ، ئیتر دوای ئەم گۆڕانانە یاری سێیەمی نەوشیروان مستەفا دەست پێ دەکاتەوە و دەتوانێت ببێتە ئاراستەکەری نەوەی سێیەم وەک ساڵی 1991.

ئەم پیاوە بۆیە بێدەنگە چاوەڕێ ی یاری یارچیەکانی ناو گۆڕەپانەکەیە و دوای دۆڕانی یەکێکیان ئەم دێتە ناو گۆڕەپانەکە و یاری سێیەم دەست پێ دەکات، بێگومان بە تێگەیشتن لە تاکتیک و فێڵەکانی یارچیەکانی بەرامبەری ، وە ئێستە لە دورەوە سەیری دەکات و باش لە فێڵەکانیان تێدەگات، ئەو کات نەوشیروان مستەفا بە کردار دێتە دەنگ.