عیماد عەلی: دەشێت ئابڵوقە بخەیتە سەر خۆت؟
هەر کە گوێم لەوە بوو، یەکسەر وتم ئەگەر کیمیاویشمان هەبوایە لەدژی خۆمان بەکارمان دەهێنا. بەڵێ، رێکخراوی هیومان رایتس ۆچ لەسەر زاری لوما فەقیە جێگری بەرێوەبەری رێکخراوەکە، حکومەتی هەرێمی کوردستان ( لەودەڤەرە پارتی دیموکراتی کوردستان دەسەڵاتی رەهای بەدەستە و سەرجەم بازگەکان لە ژێر کۆنترۆڵی ئەودایە ) بەوە تاوانبارکرد کە ئابڵوقەیەکی هەمەلایەنی بە تایبەتی ئابووری توندی خستۆتە سەر خەڵکی مەدەنی شارۆچکەی شەنگال، ئەم کردەوەش بەوە دەژمێرێت کە لێدانێکی هاوشێوەی رەفتارەکانی بەعس و داعشە لەو خەڵکە دەدرێت، بەڵام بەدەستی خودی کوردەکە خۆی.
ئەمە هەواڵە، روداوێکی ئەوکاتەی دکتاتۆرەکەی بەغدای هێناوە یادم لە بازگەیەکی نێوان هەرێم و عیراقدا، کە لە کاتی قەیرانی ئابوری و ئابڵوقە خستنەسەر خەڵکی کوردستان لە نەوەتەکانی سەدەی رابردوو، چۆن لە بازگەیەکدا ژنێکی بە چەند لیترە بەنزینێکەوە گرت و هەر بە بەنزینەکەی خۆی سوتاندی.
لێرەدا جگە لە رەفتاری سیاسی نابەجێ و بەکارهێنانی هەموو ئامرازێکی نایاسای و نا مرۆڤایەتی و لە گرتن و کوشتن و برین و تیرۆر و سنور بەزاندن لە دوژمنکاری لە ملاملانێی نێوخۆیی تەنانەت لەگەڵ هاوزمان و هاونەتەوە و هاووڵاتی خۆتدا چیت بۆ دەمێنێتەوە، لە رقوکینەو دژایەتیدا بەکارت نەهێنابێت.
ئەگەر تۆ لە، زیندانی کردن، کوشتن و برین و شەری خۆخۆیی و براکوژی، تیرۆر، نانبرین و رێگە گرتن لە پەیداکردنی بژێوی ژیان، ئازاری سایکۆلۆجی و جەسەدیش، راونان و دەرکردن لە شوێن و وڵاتی خۆت، دەرکردن لە کاری ئاسایی، بە هەموو شێوەیەک موحارەبە کردن و دژایەتی سیاسی ئابووری و تەنانەت لە رووی رۆشنبیری و وەرزشیشەوە، چی دەمێنێتەوە لە بەرامبەر هاوزمان و هاونەتەوەکەی خۆتدا نەتکردبێت جگە لە بەکارهێنانی کیمیاوی و ئەنفال کردن، کە ئەوەش لەبەردەستدا نەبووە و بەکارت نەهێناوە نەک بە هۆی سڵکردنەوە لە بەکارهێنانی و شەرم کردن لە میلەت.
بۆیە، ئەو قسە زلانەی لەمەر خۆشەویستی میلەت و نەتەوەپەرستی و قوربانیدان بە بەرژەوەندی لە لایەن ئەمانەوە دەکرێت، جگە لە خۆڵ کردنە چاوی خەڵک هیچ شتێکی تر نیە. کە توشی دەسەڵات و خەڵکێکی لەم جۆرە بیت و دەستبەجێ توانای گۆرینت نەبیت، ئەی چارەسەر ؟
دیارە کۆمەڵێک حزبی سەرەکی و دەتوانین بڵێن حساب بۆکراو لە نێو خەڵکدا هەن و، هەریەکەو گیرۆدەی دەستی بارێک بووە و بارودۆخە بابەتیەکە رێگەی پێ نەداون لە بەرامبەر تاکە لایەنێکی دەسترۆیشوی دەسکەلای دەستی دەرەکی و ئیستغلالکردنی ئاستی هۆشیاری گشتی و رۆشنبیری خەڵک و بەرژەوەندخوازان، توانای گۆرینی ریشەییان هەبێت، کام رێگە گونجاوە بکریتەبەر بۆ هەر هیچ نەبێت کەم کردنەوەی زیانی ئەم تاکەلایەنە بوغرابووە تووشبوەی دەستی نەزانی خۆی.
ئابڵوقە خستنە سەر میلەتی خۆت بە هۆکاری فشاری دەرەکی و وابەستەیی و گیرۆدەی نەزانی هەڵە و نەرجسیەت و بەرژەوەنخوازی تەسک و ملکەچ بون بۆ لایەنی دەرکی بە دەستی خۆت، ئەم رەفتارە تا چ رادەیەک بە موڵکی خۆت هێشتویتەوە و تا چەند بریارەکانت زادەی دەست و بیرکردنەوەی خۆتن و بەدەستی خۆت جێبەجێی دەکەیت، ئەگەر ئەمە بەکرێگیراوی بە شێوەیەک لە شێوەکان نەبێت، ئەی چی دەگەیەنێت. بەڵام سەرسورمان لەوەجایە کە رووقایمی ئەم جۆرە لایەنانە تا رادیەکە کە رۆژ نیە باسی وڵات و سەربەخۆیی و ئازادی و مافەکانی خەڵک نەکەن، ئەم ئاستە نزم و لە قورگیراوەی لایەنی دسەڵاتدار، جگە لە شۆرش و گۆرینی ریشەیی بە چی چارەسەر دەکرێت. ئەمەش لە توانای خەڵک نەبێت و بەخۆی کۆشک تەلاری ئەمانە تێک بدات، ئەم حزبە بەرژوەنخوازانە، لە بەرامبەر ئەم شێوە دەسەڵاتە گەندەڵانەدا کە بە خۆیان بەشێکن لە پرۆسەکە، ناتوانن بوەستنەوە.