نەوزادی موهەندیس: شكۆی حكومەت لە بەرامبەر نیشانەی پرسیارێكی گەورەدایە؟

نەوزادی موهەندیس

کلیک بکەرە سەر وێنەی نوسەر دەگەیت بە ئەرشیڤەکەی

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

ئاشكرایە هەموو حكومەت و دەسەڵات و ئیدارەیەك گەورە بێت یان بچوك بەهێندەی قەوارەی سنوری جوگرافیا و ژمارەی دانیشتوان و بڕی داهات و خەرجیەكان و پێویستی بۆ ئاوەدانكردنەوەی وڵات و هەوڵدانی بۆ پێشخستن و گەشەپێكردنی وڵات و كۆمەڵگا و بەرزكردنەوەی ئاستی گوزەرانی هاوڵاتیانی، هەندێك ئەركی سەرەكی و لەپێشینەی هەیە كە ناكرێت كەمتەرخەمی بكات لە جێبەجێكردنیاندا، یان دوای بخات بۆ قۆناغ و كاتێكی درەنگتر و نادیار.

هەربۆیە حوكمڕانیەكان و دەسەڵاتەكان هەمیشە دەبێت لە پێشبڕكێیەكی نەبڕاوە و بەردەوامدا بن لەگەڵ زیادبوون و بەرزبونەوەی بنمیچی داواكاری و پێداویستیەكانی ڕۆژانەی هاوڵاتیان و كۆمەڵگاكانیان، خۆ گەر نەتوانرا ئەو پێداویستی و داواكاریانە جێبەجێ‌ بكات ئەوا ئەو حكومەت و دەسەڵاتە شكۆ و هەیەبت و پیرۆزی لای هاوڵاتیانی خۆی نامێنێت، بۆیە گرنگە حكومەتەكان زۆر گرنگی بدەن بە شێواز و پلانی كاركردنیان تا ڕابگەن بە بەڕێوەبردنی كۆمەڵگاكانیان.
حكومەتەكان دەبنە جێگەی ڕێز و پێزانینی هاوڵاتیانیان و دەبنە خاوەن شكۆ و سەروەری كاتێك كە ((پارە و پلان و پاكێتی )) هەبێت، بەو مانایەی هەر حكومەتێك خاوەن داهات و پارە و پول و بودجەیەكی ساڵانەی خۆی نەبوو ناتوانێت لانی كەمی پێداویستیەكانی كۆمەڵگا و دەسەڵاتەكەی دابین بكات، بەهەمان شێوە گەر پلانێكی زانستی و واقعی و گونجاویشی نەبوو بۆ چۆنێتی بەڕێوەبردنی كۆمەڵگا و كۆكردنەوەی داهاتەكان و دواتریش خەرجكردنەوەی بەشێوەیەكی شەفاف و ڕوون و ئاشكرا ئەوا هەرگیز ناتوانێت ببێتە جێگەی ڕەزامەندی هاوڵاتیانی خۆی، هەردوو ئەو پایە یان كۆڵەكە سەرەكیەی حوكمڕانیش و سەركەوتنی كۆتایشی بەندە بە ئاستی پاكێتی و نەزاهەت و ئەمانەتی ئەو دەسەڵاتەوە لە چۆنێتی مامەڵەكردنی لەگەڵ داهات و خەرجیەكانی وڵاتدا، گەر هەردەسەڵاتێك نەتوانێت پاكێتی خۆی لەبەردەم گەلەكەیدا بسەلمێنێت و متمانەی ئەوان بەدەست نەهێنێت ئەوا بەدڵنیایی حكومەت و دەسەڵاتێكی دۆڕاو و كەنارخراو و دواتریش بێزراو و ڕووخێنراو ئەنجامەكەی دەبێت.
لەبەرامبەر ئەو سێ‌ خاڵە گرنگەی سەركەوتنی حكومەتەكاندا، سێ‌ خاڵی زۆر لاوازی هەموو حكومەتەكانیش هەیە و بریتین لە ( مایە پووچی و فەوزا و بێسەروبەری و گەندەڵی )، بۆیە هەركات حكومەتەكان بەیاسا بودجە و داهات و خەرجی وڵاتیان نەبردە ڕێوە و بە مەزاجی كەسی و حیزبی پاوانی هەموو ئۆرگانەكانی دەسەڵات بكەن و هیچ پلانێكیشان نەبوو بۆ ئێستا و ئایندە و پەناشیان بردە بەر دیاردەی دزی و گەندەڵی ئیداری و دارایی ئەوا بەدڵنیای حكومەتێكی بێ‌ شكۆ و بێ‌ بەها دێتە بەرچاوی هاوڵاتیانی خۆی.
لەئێستادا حكومەتی هەرێمی كوردستان ماوەی چەند ساڵێكە و بەتایبەتیش لەسەرەتای ساڵی 2014 وە بۆتە حكومەتێكی بێ‌ شكۆ و پیرۆز و گەورەیی خۆی لەدەستداوە لەبەرامبەر هاوڵاتیانیدا، بەهۆی ئەوەی كە ئەنقەست بێت یان بەبێ‌ مەبەست حكومەتی هەرێمی كوردستان نەیتوانیوە لانی كەمی ژیان و گوزەرانی هاوڵاتیان دابین بكات هەر لە ( مووچەی مانگانە و پێداویستی و خزمەتگوزاریە سەرەتاییەكانی ژیان لە كارەبا و سووتەمەنی و ئاوی خاوێن و جێبەجێكردنی پڕۆە ئاوەدانیەكان و وەبەرهێنانەكان و … هتد )، بۆیە مافی هاوڵاتیانە كە بپرسن گەر حكومەت نەتوانێت ئەو پێداویستی و خزمەتگوزرایە سەرەتاییانەیان بۆ دابین بكات، ئیدی چ مانایەك بۆ حكومەت و دەسەڵات و شەرعیە ت و مانەوەی دەمێنێتەوە؟ حكومەتێك ببێتە مایەی برسیكردن و هەژاری و نەخۆشی و بێ‌ كاری و زیادبوونی تاوانەكان و كێشە كۆمەڵایەتی و خێزانیەكان و دەیانی تر.. ئیدی چ پێویست بەمانەوەی دەكات؟ حكومەتێك لە جیاتی خزمەتكردنی هاوڵاتیان و خۆشگوزەرانكردنی ژیانیان ببێتە مایەی سەختكردن و قورستركردنی ژیان و ئەركەكانیان بەهۆی زیادكردنی ڕسومات و باج و گومرك و … هتد، و قەرزاركردنی خۆیان و نەوەكانیشیان بۆ دەیان ساڵی تر بەهۆی كەڵەكەبونی قەرزی زۆری ناوخۆ ودەرەكیەوە ( زیاد لە 20 ملیار دۆلار ) و حكومەت بۆخۆی ببێتە مایەی دروستكردنی كێشە و گرفت و فێڵكردن لەهاوڵاتیانی خۆی بە كەمكردنەوەی مووچەكانیان بۆ چارەكە مووچە بەبێ‌ یاسایەكی دیاریكراو، ئیدی بوون و نەبوونی حكومەت و دەسەڵاتێكی ئاوها چ سوودێك دەگەیەنێت و چ شكۆ و هەیبەتێكی بۆ دەمێنێتەوە؟
بەداخەوە حكومەتی هەرێم و بەتایبەتیش ئەم كابینەی هەشتەمی حكومەتە ،گەورەترین ناونیشانی بریتیە لە ( شكست و كێشە و قەیران )، ئاخر حكومەتێك خاوەن داهاتێكی زۆر وزەوەندبێت و هاوڵاتیانی برسی و هەژار و بێكاربن، ئەمە چ وێژدانێك قبوڵی دەكات؟ حكومەتێك لەسەر دەریایەك نەوت بێت و هاوڵاتیانی لە سەرمادا ڕەق ببنەوە ئەمە چ خەمخۆریەكە؟حكومەتێك تا سەر ئێسقان گەندەڵی تیاشۆڕبوبێتەوە و هەوڵی چاكسازی و گۆڕانكاری نەدات، ئەمە چ نیشتیمان پەروەری و نەتەوە پەروەریەكە؟
بۆیە حكومەتی هەرێم دوای هێوربونەوەی شەڕی تیرۆریستانی داعش و كەمبونەوەی مەترسیان لەسەر كوردستان و كەمبونەوە و گەڕانەوەی ئاوارەكان و بەرزبونەوەی نرخەكانی نەوتیش،هیچ بیانویەكی بۆ نامێنێتەوە بۆ هەوڵنەدانی بۆ ئاسایكردنەوەی دۆخی سیاسی و ئابوری و گوزەرانی هەرێم و حكومەت و هاوڵاتیانیش.گەر حكومەت هەر سووربێت لەسەر گوێنەگرتن و پێشێلكردنی مافەكانی هاوڵاتیانی ئەم هەرێمە، ئەوا بەدڵنیاییەوە ئەو كەمە شكۆ و هەیبەتەشی كەماوە لەدەستی دەدات و هیچ كات نابێتەوە جێگە متمانەی هاوڵاتیانی خۆی، بۆیە لە ئێستادا هەیبەت و قودسیەتەكان و شكۆی حكومەت لە دووڕیانێكی مێژوویدایە و لەبەرامبەر نیشانەی پرسیار گەلێكی گەورەشدایە لەلایەن تاك بەتاك و خێزان بەخێزانی ئەم كۆمەڵگایەوە.