هیوا ئەحمەد: ڕیفراندۆم لەژێر سایەی باری نائاسایی دیکتاتۆریەتدا!
بەپێی راگەیەندنی لیژنەی هەڵبژاردنەكانی توركیا لەپاش جیاكردنەوەی زیاتر لە %99ی دەنگەكان بۆ هەمواركردنەوەی دەستوری توركیا، دەنگی بەڵێ لە %51,2و دەنگی نەخێر %48,66 بوە. هەروەها نزیكەی 24 ملیۆن‌و 300 هەزار كەس بە بەڵێ‌‌و نزیكەی 23 ملیۆن‌و 100 هەزار كەس بە نەخێر، دەنگیاندا. بەلەبەرچاوگرتنی هەلومەرجی سیاسی و سەربازی و دەستێوەردانی دارودەستەکانی ئەردۆگان ئەم ئەنجامانە پێشبینیکراو بون و جێگای هیچ سەرسوڕمانییەک نییە!
ئەم دوو ڕێژەیە لە ئەنجامەکان زۆر لەیەکەوە نزیکن. ئەمە لەکاتێکدایە کەلە دوای کۆدتا شکستخواردوەکەی سوپا لە تەموزی ساڵی پاردا باری نائاسایی لە تورکیادا ڕاگەیانراوە و بەتاوانی لایەنگری لە بەڕێوەبەرانی کۆدتا سەدان هەزار کەس لەدامودەزگا حکومیەکاندا لە لایەن دەسەڵاتەکەی ئەردۆغانەوە دەرکراون و دەیان هەزار کەسیش لە نەیاران و هەڵسوڕاوە چەپ و ڕادیکاڵ و ئازادیخوازەکان خزێنراونەتە ناو زیندانەکانەوە، هەروەها بەشێکی زۆر لە شار وشارۆچکەکانی کوردستانی تورکیا لەژێر هێرشی فرۆکە وتانک و تۆپەکانی سوپاکەی ئەردۆغاندا کاولکراون و هەزاران کەس کوژراو وبریندار و ئاوارە و ماڵوێران بوون، ئەمە سەرەڕای دەسەڵات و دەستێوەردانی ڕاستەوخۆی ئاکەپە و سیخوڕو پیاوکوژەکانی ئەردۆغان لە هەموو کاروبارە ئیداری و حکومیەکانی کۆمەڵگەدا بە قازانجی دیکتاتۆریەتی ئەردۆغان و بەم پێیەش دەستئاواڵایی تەواوی دارودەستەکەی ئەدۆغان لە ساختەکردن و گٶڕینی ڕێژەی دەنگەکانی ڕیفراندۆمدا. بەم حاڵەشەوە ئەردۆغان و ئاکەپە و شۆڤێنیستەکان بە جیاوازیەکی زۆر کەم بردویانەتەوە.
ئایا بەلەبەرچاوگرتنی ئەم هەلومەرجە نائاسایی و سەرکوتگەری و گرتن و تۆقاندنەی کە ئەردۆغان و حکومەتەکەی و دارودەستەکانی سەپاندویانە بەسەر کۆمەڵگە و خەڵکی تورکیادا دەکرێت ڕیفراندۆم و ئەنجامەکانی دەنگدانی خەڵک موسداقیەتی هەبێت و ڕاستیەکی تێدا بێت؟! بەدڵنیاییەوە وەڵامی ئەم پرسارە نەخێرە. ئەگەر ڕیفراندۆم لە کەشێکی ئاسایی و ئازاد و ئارام و بێ دەستێوەردانی دارودەستەکەی ئەردۆغان ئەنجام بدرایە بێشک دەنگی “نەخێر” زۆر زۆر زیاتر دەبوو هەروەک چۆن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی یەکەمدا ئاکەپە لوتی شکا و ئەوەندە دەنگی نەهێنا کە بتوانێت بەتەنها حکومەت دروست بکات. سەڕای ئەوە هێشتا لەژێر سایەی ئەم هەلومەرجە سەربازی و سەرکوتگەری و دەستتێوەردانەدا دەنگی نەخێر %48,66 بوە کە ئەمە خۆی لە خۆیدا دەنگیکی نەخێری گەورەیە و ئەوە نیشان دەدات کە ئەردۆغان بۆ جێگیرکردنی دیکتاتۆریەتەکەی و خەونی زیندوکردنەوەی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی ڕیگرێکی گەورەی لەبەردەمدایە، کە ئەویش ناڕەزایەتی خەڵکی ئازادیخوازی تورکیایە.
هەرچەندە ئەردۆغان لە ساڵی 2014 وە کە بوە بە سەرۆک کۆمار وەک دیکتاتۆرێک ڕەفتار دەکات و سیاسەتە فاشیستی و ئیسلامیەکانی دەباتە پێشەوە بەلام هەنگاوهەڵگرتنی ئەردۆغان و ئاک پارتی و پارتە شۆڤێنیستە تورکەکان بەرەو جێگیرکردنی دیکتاتۆریەت و بە یاسایکردنی، بە پێچەوانەی زۆرێک لە بۆچۆن و لێکدانەوە ڕوکەشیەکانی میدیاکانەوە، لەبەهێزی و ئاسۆڕۆشنی ئەردۆگان و پارتەکەی و چینی دەسەڵاتداری بۆرژوازی تورکیاوە نییە و نابێتە هۆی بەهێزبونی زیاتری، بەڵکو ڕێک زیاتر و زیاتر دەکەونە بەرامبەر ڕیزی ناڕەزایەتی و ڕقی جەماوەری ئازادیخوازی تورکیا.
هەنگاوهەڵگرتن بەرەوجێگیرکردنی دیکتاتۆریەتی ئەردۆگانی و فاشیزمی ئیسلامی لەلایەن چینی دەسەڵاتدار و هەوڵدان بۆ یەکدەستکردنەوە و کۆکردنەوەی دەسەڵات لەدەستی دیکتاتۆرێکدا نیشانەی بەهێزیان نییە، بەڵکو ئاکامی ئەو بنبەستە سیاسی و حکومەتی و ئابوری و کۆمەڵایەتییە کە دوچاری هاتون. داخرانی دەرگاکانی چونە ناو یەکێتی ئەوروپا و بنبەستی تەواویان لە پەیوەست بونیان بە سەرمایە و بازاڕی هاوبەشی ئەوروپی و لێرەشەوە بە سەرمایەی جیهانییەوە هەروەها گرژبون و ئاڵۆزبونی پەیوەندیەکانیان لە گەڵ ڕوسیا و سەرەگێژەیی لە هەڵبژاردنی کام بلۆکی سیاسی و ئابوری جیهانی، بنبەست و نەتوانینیان بۆ ئەنجامدانی سادەترین چاکسازی لە ژیان و گوزەرانی خەڵک و خزمەتگوزاریەکانی کۆمەڵگەدا و هەرچی زیاترخراپتربونی باری ژیان و گوزەرانی خەڵک و چونەسەری ئاستی بێکاری بەشێوەیەکی مەترسیدار، قوڵبونەوەی هەرچی زیاتری ناکۆکیە سیاسی و حکومیەکانی نێوان دەسەڵاتەکەی ئەدۆغان و سوپا و باڵەکانی تری ناو چینی دەسەڵاتدار لە دوای کۆدتای تەموزی ساڵی پار ونەبونی ئاسۆیەک بۆ دەرچون لێی، بە بنبەستگەیشتنی چارەسەری کێشەی کورد لە کوردستانی تورکیا و نائارامبون و ئاڵۆزبونی زیاتری ناوچەکە، ریسوابونی زیاتری ئەردۆغان و حکومەتەکەی و پارتەکەی لەسەر ئاستی جیهانی و ناوچەکە و ناوخۆ بەهۆی پشتیوانیان لە هێزێکی دڕندەی وەک داعش و هێزە ئیسلامیە تیرۆریستیەکانی تر لە ناوچەکە و سوریادا، ئەمەو دەیان کێشەی تر کە وەلامێکیان بۆیان نییە ئەو هۆکارە سەرەکیانەن کە دیکتاتۆریەت و تاکڕەوی لەدەسەڵاتدا بۆتە تاکە ڕێگەیەک کە چینی دەسەڵاتداری تورکیا دەیەویت لە ریگەیەوە دەسەڵاتی مافیاکان و سوڵتانەکان و سەرمایەدارانی تورکیا و حکومەتەکەیان دریژەپێبدەن و لە مەترسی شۆڕشی برسیەکان و جەماوەری ئازادیخواز و هەژارانی تورکیا بیپارێزن. بەڵام دیکتاتۆریەت و دەسەڵاتی تاکڕەوی قەیرانی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتی هەرچی زیاتر قوڵدەکاتەوە و ناتوانێت چینی دەسەڵاتدار لەم قەیرانە سیاسی و ئابوری و حکومەتیە قوڵە ڕزگار بکات و تەنها ڕێگەیەک کە بەدەستیوەیەتی سەرکوتکردنە کە ئەویش بەلەبەرچاوگرتنی ململانێی هێزە سیاسیەکان و نارەزایەتی چینایەتی و جەماوەی خەڵک زۆر سنوردارە و دەستی ئاواڵا نیە، هەربۆیە ڕەوتی ڕوداوەکان و ململانێکان کێشە سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابوریەکان زیاتر قوڵدەکنەوە بەمەش خەبات و ناڕەزایەتی جەماوەری خەڵک زیاتر پەرەدەگرێت و ئەدۆغان و دیکتاتۆریەتەکەی و چینی دەسەڵاتداری تورکیا زیاتر دەکەونە بەر پەلاماری جەماوەری خەڵکی نارازی تورکیاوە.
