نەبەز گۆران: سیستەمێكی نەخۆش و ریفراندۆمێكی ڕووكەش.
تەواوی ئەو سیستەمانەی لە جەوهەریاندا فاشییەتیان هەڵگرتووە، بۆ شاردنەوەی بیمارییەكانی خۆیان، سەرقاڵی شانۆی روكەشین. شانۆ روكەشییەكان لەسەر دوو رەهەند كاریان پێدەكرێت، یەكیان ناوخۆییە، ئەودیان دەرەوەیە. بۆ دیوە ناوخۆییەكە، كۆمەڵێك ئایدۆلۆژی خۆشبەخت، هەڵدەستن بە گەورەكردنی شانۆگەرییەكە و، مانایەكی رەمزی پێدەبەخشن. بۆ دیوە دەرەكیەكە، شانۆكە دەبێتە كەرەستەیەك بۆ داتاشینی دوژمنی كاتی. هەردوو دیوەكەش دەستهەڵگرتنە لە گوتاری (واقیع) و، فریودانی خەڵكە بە گوتاری (رەمزی).
هەرێمی كوردستان لەڕووی سیستەمەوە، چ بە فۆرمە سیاسییەكەی، چ بە فۆرمە ئابوورییەكەی، بەتەواوەتی نەخۆشە. نەخۆشییەكانیشی هێندە سەخت و بونیادین، تەنانەت ئەوانەشی دینەمۆی دروستكردنی نەخۆشییەكانن، خۆیان دەرك بەم دۆخە دەكەن و، لەبەردەمیدا دەستەو ئەژنۆ وەستاون. سەرباری ئەم نەخۆشییە بونیادییانە، ئەوەی كەمێك جێگای شانازی ئایدۆلۆژییەكان و، بەرهەم هێنەرانی نەخۆشخستنی سیستەمن، كۆمەڵێك دامەزراوەبوون، ئەو دامەزراوانەش وێرانكران و، ئیدی شتێك نەما شانازی پێوە بكەن، بۆیە لە نەبوونی شانازیكردندا، ناچارن گوتاری رەمزی دور لە (واقیع) دروستبكەن و خۆیان و دونیا ئایدۆلۆژییەكەیانی پێوە سەرقاڵ بكەن.
یەكێك لەو ئەكتەرانەی شانۆی ریفراندۆكەمە، كە خۆی لە پەرلەمانی عێراق، لەسەر (دەست پیسی_ پیسخۆری) دەركرا. لە لێدوانێكی زۆر كۆمیدیدا دەڵێت: ئەم ریفراندۆمە دەكەین، بەڵام مەرج نییە كاری پێبكەین.
لەم رستە فریودەرانەدا دیمەنەكە بەتەواوەتی روونە، تەواوی شانۆگەرییەكە روكەشانەیە و، بەرێكردنی كاتە. حیزبی كوردیش لەبەر ئەوەی جەوهەرەكەی جەوهەرێكی فاشییانەیە، هەمیشە كاری لەسەر ئەوەكردووە، (واقیع) ئاوەژو بكاتەوە و فرامۆشی بكات، لەبری گەرانەوە بۆ كێشە بونیادییەكان و چارەسەركردنیان، شانۆی كاتی دروستكردوە. لە شانۆكانیشیدا گوتارێكی رەمزی هێناوە كردویەتی بەكەرەستەی كارەكانی خۆی. لەم گوتارە رەمزییەدا توانیویەتی دوژمنی كاتی دابتاشێت. داتاشینی دوژمنی كاتی، یەكێكە لە پایە بنەرەتییەكانی فاشییەت و حیزبی كوردی. هەر ئەو دوژمنەی لەكاتی شانۆكاندا دایاندەتاشێت، زۆرنابات دەبنە دۆستی خۆی. لەبەرئەوەی كۆمەڵگەی ئایدۆلۆژیش بارگاوی كراوە و بووەتە كۆمەڵگەیەكی ئاراستەكراو، ناپرسێت بۆچی دیمەنەكان بەم شێوەیەن!
ئەم ریفراندۆمە روكەشەی دەیبینین، نە دینەمۆیەكە بۆ دروستبوونی دەوڵەت، نە بروایەكی راستەقینەیە. بە لێدوانی ریفراندۆم چییەكاندا روونە، وەك پیشەی هەمیشەیان، دەیانەوێت تەنها پاییەك مابێت بەدەست ئەم هەرێمەوە ئەو پاییەش بێمانا بكەن و، وەك كۆی گوتارە راستەقینەكانی دیكە، بكرێتە رووداورێكی روكەشی و بخرێتە ناو دونیای شاشەكانەوە. گرنگ ئەوەیە لەم رووداوە رووكەشەدا بتوانرێت بۆ ساتێك لە كێشە (واقیع) ییەكان دوربكەونەوە. زیندوترین هێز لەم ساتانەدا ئەو هێزەیە بەبێ ترس، لەم رووكەش گەراییە بدات و، پشت لەو گوتارە رەمزییە فریودەرانەیە بكات و، گوتاری (واقیع) ی هەڵبژێرێت.
گوتارە (واقعی)ییەكە ئەوەیە. دامەزراوەكان تێكشكێنراون. سیستەمەكە نەخۆشە بەواتای وشە. پاییەكانی دەوڵەت هەر هەموویان لەبنەوە هەڵتەكێنراون. حیزب و ئایدۆلۆژیای حیزبی و خێڵ، دەستی بەسەر دامەزراوە گرنگەكاندا گرتووە و خەریكی برەودانە بە مۆدێلە فاشییەكەی خۆی. لەرووی سیاسییەوە بووینەتە شوێنی گاڵتەپێكردنی میدیا جیهانییەكان. لەرووی ئابوورییەوە لەژێر قەرزی زۆر داین. لەرووی سەربازییەوە كار بۆ گەشەدان بە میلیشای تاكەكەسی و مەزهەبی و خێڵەكی دەكرێت. لەرووی متمانەوە رۆژ بەرۆژ متمانەی ناوچەكە بەرەو شوێنێكی مەترسیدار دەچێت. ئەم هەموو كێشە بنەرەتییە بوونیان هەیە و، حیزبی كوردی فەرامۆشیان دەكات و، لەبری ئەوە دێت دیمەنێك دەهێنێتە پێشەوە، دیمەنەكەش ئەنجامەكەی هەرچی بێت، جگە لە بێماناكردنی خەونێكی لە مێژینە، ئومێدێك نادات بەدەستەوە.
كاتێك ئەوانەی خۆیان بەردەوام بە شێوازێكی فاشییانە خەریكی وێرانكردنی سیستەمەكە و، لێدانن لە رەنگەكانی دیموكراسی و ئازادی. كاتێك ئەوانەی بە درێژای مێژوویان گوتاری رەمزیان كردبێت بە دیوارێك بۆ پاراستنی دەسەڵاتە فاشی و ناتەندروستەكەی خۆیان، ئیدی چۆن دەتوانن ببنە بنەوانێك بۆ بە(واقیع) كردنی خەونێك؟!
وەك هاونیشتیمانییەكی ئەم هەرێمە، دەرك بەو روكەش گەراییە دەكەم. كاتێكیش دژی ریفراندۆم دەبم، دژی خودی ریفراندۆمە واقیعییەكە نیم، دژی بەروكەشكردنی ریفراندۆمم. چونكە دڵنیام ئەوانەی ئێستا بوونەتە شیوەنگێری ئەم پرسە، بەیەك پۆست، یان یەك مامەڵەی ئابووری، نەك هەرێم، بەڵكو مێژووەكەشی دەخەنەوە ژێر دەستی عێراق. دژبوون لەگەڵ ریفراندۆمێكی لەم جۆرەی ئێستا كە روكەشە، واتای ئەوەیە كوردێكی راسستەقینەیت.
