بەرهەم کادار: ڕۆڵی پارتی لە تێکدانی سیاسەتی ئەمریکی و ئەمنی ناوچەکە.
رەنگە من و تۆ پێمان گەمژەیی بێت، کە بڵێن کوا پارتی بەو ئەندازەیە توانانی هەیە کە سیاسەتی ئەمریکی تێک بدات، پێمان وابێت پارتی حیزبەو ئەمریکا دەوڵەتەو چەند پاساوێکی سەرەتای بۆ بێنینەوە، بەڵام با منیش ئەودیووە شی بکەمەوە، کە پارتی دەتوانیت سیاسەتی ئەمریکی تێک بدات نەک بەهۆی بەهێزیەوە، بەڵکو بەهۆی گوێ لی نەبون بەو باجەی هاوڵاتی کورد یان تاکی کورد دەیدات.
ئۆج ئالان لە (مانیفیستی شارستانیدا ) ناوێکی تایبەتی لەپارتی ناوە کە دەڵێت: مەڕی تورکی سپی. لەدرێژەی رەئی خۆیدا دەڵێت: هەرجارێک تورکیا هەرەشەی لە پەکەکە کردبێت ئێمە وەلامان بۆی هەبوە. زۆر جار پارتی ناردوە بۆ نێوەندگیریمان تاکو پەیامی تورکیامان پێ بڵێت، بەڵام ئێمە وەک پەکەکە هەمان وەلاممان بەپارتیدا ناردۆتەوە بۆ تورکیا، بەڵام لەبەرامبەردا پارتی هەرەشەی لێ کردوین وەک ئەو هەرەشانەی کە تورکیا دەیکرد. لەکۆتایدا دەگاتە ئەو قەناعەتەی بڵێت پارتی تورکێکی عەیارە بیست وچوارە، چونکە هیچ جیاوازیەک لەنێوان دژایەتی کردنی پارتی وتورکیادا نەبو بۆ ئێمە.
لێرەوە رابردویەکی زۆر نزیکی مێژوی کورد بەبیر دەخەمەوە لە ساڵی 1991 کاتێک راپەرین بوو، هێلێکی جیاکەرەوەی نێوان کوردو عەرەب کێشرا، کاتیک ئەم هێلە کێشرا، سەدام وبەعس دەیان توانی هەمو دەم و کاتێک ئەم هێلە ببەزێنن، بەڵام بە ئیعازێکی نەتەوەیەکگرتوەکان و ئەمریکا ئەم هێلە نەبەزێنرا، واتە ئەوە ترسی ئەمریکی بوو نەک بەهێزی کورد، کە بەعس ئەم هێڵەی نەبەزاند، بۆیە لەوکاتەوە تائێستا ئەمریکا تەنها توانیویەتی پارێزگاری لەو واقعە بکات کە لە کوردوستانی باشور تێ کەوتوە، تاساڵی 2003 و دواتر. لەدوای سەدام وەک سنوری کەرکوک جارێکی تر پارێزگاری تەنها لەواقعەکە کردووە، دواتر دوای شەری داعش دەیەوێت پارێزگاریی لەو سنورە بکات کە بۆتە ئەمری واقع واتە: ئەمریکا دەرفەت دەرەخسێنیت، کورد گەشەی پێدەدات ئەمریکا دەی پاریزێت. لەکۆتایدا دەگەینە ئەو نەتیجەی لەراپەرینەوە ئەمریکیەکان دەسکەوتەکانمانی بۆ پاراستوین تەنها ئەوەندی لە توانایدا بووە وڵاتیک بەو گەورەییە ئابوری و سەبازی و دیپلۆماسیە، ئێستا حیزبیک دێت ودەیەوێت خوێنی شەهیدو سیاسەتی ئەمرکی تێکدەدات لەناوچەکە.
رۆژی دیاریکردنی دەوlەتی کوردی لای ئەمریکیەکانە بۆچی؟ چونکە ئەمریکیەکان مێژوی جەنگی ڤیتنام و جەنگی کۆمەlAیەتی ناوخۆی خۆیان هەیە, 10 ساڵ جەنگی ڤێتنامیان کرد، زیادتر لە سەد ساڵ شۆرشی کۆمەڵایەتی ناوخۆیی و لەناوبردنی هینیدیە سورەکانی تیپەراند. واتە ئەمریکا ترسی لە ڕوودانی جەنگێک هەیە، کە دەیەوێت ڕوونەدات چونک، نایەوێت جەنگێک دروست بێت هەرەشە بێت لەسەر دەسکەوت و ستاتیجییان، جونکە لەگەڵ تێپەربونی کات گەشە بەستراتیجی خۆی دەدات.
ئەوەی پێویستە بوترێت ئەوەیە ئێستا پارتی دروشمی ڕیفراندۆمی بەرزکردۆتەوە لەم کاتەدا ئەو شوێنەی، کە پارتی دروشمی تیا بەرزکردۆتەوە باشوری کوردستانەو، تا ئیستا بەشێکە لە عیراق، عێراق لەژێر دەستی ئەمریکادایە یان بابڵێن هاوپەیمانی ئەمریکایە، لەم جوگرافیا لاکێشەدا پارتی دەیەوێت بڵێت: من سەبەخۆیم دەوێت. ئەم جوگرافیایە سنوری تورکیاو سوریایە، ڕۆژئاوا و باکوری سوریا بەدەست ئەمریکیەکانەوەیە، یان بابڵین پەیوەندیەکی نهێنی لەنێوان کوردەکانی رۆژ ئاواو ئەمریکادا هەیە. لەهەمان کاتدا هاوپەیمانێکی لەمێژینەی نێوان تورکیاو ئەمریکا هەیە. واتە دەگەینە ئەونەتیجەی بڵێین: لەنێوان سێ هاوپایمانی ئەمریکادا یان لەنێوان دوو هاوپەیمانی ئەمریکا دا پارتی دەیەوێت بىیت بەهاوپەیمانێکی نوێ و، ببێت بەهەڕەشە بۆسەر دوو هاوپەیمانەکەی تری ئەمریکا،کە تورکیاو عێراقە. بۆیە بەم ریفراندۆمە ئەمریکیەکان هێندەی ترسیان لە تورکیا هەیە، هێندە ترسیان لە ئێران نیە. ئەویش نەک لەبەر ئەوەی کە تورکیا هیرش دەکات، بەڵکو هاوشێوەی 31ی ئاب تورک پەلکیش دەکریت، هەر وەک چۆن بەعسیەکان هاتنە ناو هەولێر دەستان بۆ هەمو شتێک دەبرد جگە لەپارتی، بەهەمان شێوە تورکیا پەلکێش دەکرێت بۆ رۆژئاوا دژی رۆژئاوا، تەنها لەبەر ئەوەی ئامادەنین بچنە ژێر دەسەڵاتی پارتی، یان تورک پەلێکش دەکرێت بۆ باشور و نەوتی خۆی وەک ئێستا دەباو پاریزگاری لەپارتی دەکاو دژی هەرحیزبێکی تر دەبێت، کە پارتی بیەوێت. لەلایەکی ترەوە سیاسەتێکی تری پارتی لەرێگەی میدیاکانی خۆیەوە دەڵێت: مالیکی دەبێت ببێتەوە بەسەرۆک وەزیران ئەمە لەکاتێکدایە ئەمریکا لەکاتی هەلبژاردنی ناوخۆی عێراق مالیکی هێلی سور بو بۆئەوەی نەبێتەوە بەسەرۆک وەزیران. چونکە لەبەرژەوەندی ئەمریکیەکان کاری نەدەکرد، هەیمەنەی ئێران لەناو عێراق زیادی کردبوو، ئیستا کە پارتی ریفراندۆم بەمالیکیەوە دەبەستیتەوە بۆ گێرانەوەی مالیکی، جاریکی تر دژی سیاسەتی ئەمریکی کاردەکات. بۆیە لەئەنجامدا چەند ئەم کارانە دژی بەرژەوەندی یان سیاسەتی ئەمریکان،ئەوەندەو زیاتر دژی کوردەو ئەمنیەتی ناوجەکە تیکدەدات یان دەکرێت بڵێن پارتی پێی وایە ریفرانۆم و دەوڵەت هێندە کاریکی ئاسانە لەماوەی شەو رۆژێکدا بیەویت بیکات. ئەمە لەکاتێکدایە ئەمریکا 25 ساڵە ئەم دەرفەتە دەپارێزێت و چاوەرێی دەرفەتی تر دەکات.
