تیشکۆ زەند: ئێمەیی کورت!
ئێمەی کورد، کورتمان هێناوە لە هەموو پێناسە دەروونی و ژینگەیەکاندا، نە ئەزانین لە گەڵ مەڕ شین بکەین و وە نە ئەشتوانین لە گەڵ گورگدا شایی بکەین، گەلۆ تۆ بڵێیت ئەو تفەیی لە زارمان کرابێت باوک مردوویی خوانی خۆمانبێت و نمەک حەرامی ماڵە خاڵوانی خۆمانبین، ئاخر تاکەیی کورد کوژەیی دەستی یەکتربین، تاکەیی بچوکردنەوە و شکاندەوەیی یەکتریی ئامانج و ڕێبازمانبێت، تا کەیی ئەم بە کۆستی ئەو و ئەو بە زامی جەستەیی شەکەتی ئەویتر خۆشحاڵ و شایی گێڕوو خەنەبەندانی یەکتربین.
ئەگەر ڕیفرەندۆم بکرێت یان نەکرێت، نە کۆتایی دانیا دەبێت و نەکۆتایی کوردبوونمان، ڕیفەرندۆم پرۆسەیەکی هەنوکەیی ناوخۆیی گەلێکە کە دەیانەوێت لەڕێی گشتپرسیەوە بۆچوونی خۆیان بە پازەتیف و نێگەتیف پێناسەبکەن، ئایە گەلێکی بندەست لە بەرژەوەندیەتی کە ژێردەستەیی دەسەڵاتێکی بێگانەیان پێپشتربێت لە سستەمی لۆکاڵێ خۆیان یان نا؟، یاخود گەلێکی کەڵفەم، دەبەنگ، خۆخۆر پیان باشە ژێردەستەو ژێر چەپۆکبن هەتا هەتایە، یان نا؟.
خۆی لە ڕاستیدا ڕیفەرندۆم پێویستی بە تەبایی و یەکڕیزیی هەموو قۆڵ و مەچەکەکان هەیە، پێویستی بە هەمەهانگی ئەدمسفیریی هەیە کە هەموو ئادەلۆژیە جیاوازەکان لە ژێر یەک چەتردا کۆبکاتەوە.
بۆ هەر کارێکی نەتەوایەتی پێویستی بە یەک ووتاریی نەتەوایەتی و سیاسی هەیە، بۆ ئەوەیی کۆنسێپتی فەرمانی باشرتریی لەسەر دابڕێژرێت.
لە نێو ئێمەیی کوردی باشووردا، تا ئەو بۆشایە مەزنە (فکریە، ناوچەگەرتی و نیپۆتیزمیە) هەبێت ڕێگاکان ئاڵۆزتر و کۆسپایتردەکەن، ڕەنجی بەرخودانەکەمان شەتەکتر و بێنرختردەکەن، بۆیە بۆ هەر پرسێکی نەتەوایەتی دەنگی شەقام زیاتر ڕۆڵدەبینێت لە هەموو ناوچەکانە سیاسەکانی زۆنەکانی باشووردا، کە بۆ بەدبەختی ئەو بۆشاییە گەورەیە بە مەزنێتی دەبینرێت و ساڕێژکەرێکیشمان نیە ئەو لێبوردنیەیی تیادابێت و ژیرانە، دڵسۆزانە، باوکانە، یان براگەورەیانە ئەو بەرپسیارێتە بگرێتە ئەستۆی خۆیی، کە ماڵ بە ماڵ، گەڕەک بە گەرەک، گوند بە گوند، شار بە شار مژدەیی ئاشتەوایی بانگکێش بکات و چیتر تەرزە گوڵاڵە سوورەکان نەکوتێ.
کێشە سیاسیەکە لە نێو فەرهەنگی سەقەتیی ئێمەدا بۆتە کێشەیی کەسایەتی (شەخسی) کە کەسیش پێناسەیی کەس نە ئەخوێنێتەوە و نە ڕێژەیەکیش بۆ بەرامبەرەکەیی دادەنێت، من باسی بەرخوودان و هاوڕێژەیی دەکەم، کە دەبێت هوشیارانە شیکردنەوە و هەڵسەنگاندن لە گەڵ ئەم پێشهاتە ستراتیجیەکاندا بکەین و کات و وەچەرخانی ئاڵتونی کە چۆن بە شێوازیی دبلۆماسیانە بە کاربێنین بۆ بەرژەوەندییە هەنووەکیەکانمان.
ئەگەر پرۆسەی دروستکردنی بڕیاریی سیاسی نەزانیت، سەرکەوتنی سەربازیش شکست دەهێنیت، ئەگەر هات و ئێمەیی کوردیی کەلە ڕەق و دۆژداماو کارمان هەر ڕەخنەو شکاندنەوە و بچوکردنوەیی یەکتریی بێت، هەمیشە هەر وەک جاران هەریسەکەمان دەبێتەوە بە خوریی، من کارم بەسەر ئەوە نیە، كێ، چۆن، کەیی، لە کوێ، بۆچی وە لە پێناویی چیدا بانگەشەیی گشتپرسی دەدات بە گوێی مندا یان تۆدا، گرنگ ئەوەیە کۆنسێپتی نیازەکە پاک و بێگەردبێت.
لە فەلسەفەیی ستراتیجیەتی بەرژەوەندیی ئەمریکادا، نە دووژمنی هەمیشەییان هەیە و نە دۆستی هەمیشە، یاسر عەرەفات وەک نموونە؛ چەندین ساڵ دووژمنی ئەمریکا بوو، بەهۆیی بیرۆکەیی بەرژەوەندیی دوو لایەنانە، بوو بە باشترین دۆستی ئەمریکا، پێچەوانەکەشی هەروەهایە، ئێمەیی کوردیش ئیمڕۆ نەک بەیانی، دەبێت خۆمان تەبا و گورج بکەین لە پێناو بەرژەوەندیە نەتەوایەتیەکانمندا، ئەگەر ئێمە ژیرانە (مەبەستم حیزبە کوردیەکانە) بیرنەکەینەوە، ڕەنگبێت هەلە مێژوویەکەمان نەک لەدەست دەردەچێت بەڵکو دەبێتە دیرۆک و ئەفسانە، بەڵام من زۆر گەشبینم و دەشزانم ئیترنابێت هەڵە بە هەڵە چارەسەر بکەین، دەبێت لەبەر بەرژەوەندیە نەتەوایەتیەکانمان هەموو دەست و باسکەکانمان یەک بخەین لە پێناویی هەڵهاتنی خۆریی ئازادیی بۆ هەموو تاکێکی کورد بێ جیاوازیی ڕەش و سپی، چوونکە ئێمەیی کورد هەموو لە نێو یەک بەلەمدایان، ئەو بەلەمە ئەگەر کوونی تێکەوت بێگومان هەموو خەرق دەبین و دەخنکێین، وە ئەگەر هات و هەر ئەو بەلەمە بە هۆیی کەشتیوانێکی زرنگ و ژیرەوە بمانگەیەنێتە لەنگەریی کەناریی دەریا، ئەوە نە شاباشە و نە سنگ دەرپەڕاندن، بەڵکو ئەوە ئەرکی نیشتمانی هەموو تاکێکی کوردە کە بەرپرسیاربێت بەرامبەر هەموو ئەگەرەکان، بۆیە ئێمە با هەوڵبدەین ئەرێنانەتر بیربکەینەوە تا ڕەخنە بارانکردنی یەکتریی، بۆیە من دەڵێم: ئێمە هەموو بە یەکەوە جوانین، ئەگەر مردین با هەموو بەیەکەوە بمرین و ئەگەر ژیاشین با هەموو بە یەکەوە بژین.
تێرمەلۆژییەکی سەربازیی ئەمریکی هەیە کە دەڵێت؛
Threats and Opportunities (Versus) Strengths and Weaknesses
بەکوردی، مەترسی و دەرفەتەکان (بەرامبەر) بە بەهێزیی و خاڵی لاوازەکان، بەواتایی ئەوە دێت، ئەوەیی بۆ کورد دەرفەتە ئێستا بۆ دووژمن هەڕەشەیە، وە ئەگەر هات و بۆ کورد هەڕەشەبێت بۆ دووژمنەکانمان دەبێتە دەرفەت، ئەم تێرمەلۆژیە سەربازیە بەرامبەر بە چی دێت، ئەوەیی بۆ کورد دەرفەت بێت بۆ ئێمە دەبێتە خاڵی بە هێزیمان (کە ئێستا ئێمە لەو دووڕیانەداین، کە بەڵێ و نەخێرە) وە پێچەوانیەکەشی خاڵە لاوازییەکانمان دەبێتە دەرفەت بۆ دووژمنەکانمان (کە ئێمەی کورد لەو پرۆسەیەداین) جا بۆیە دووژمنەکانمان بە دووایی بچوکترین خاڵی لاوازیمان دەگەڕێن، بۆیە ئاشتەوایی و ڕێکخستنی نێوماڵی خۆمان هەموو پرسیارە بێ وەڵامەکان؛ وەڵام دەدەینەوە، گرێی هەموو کۆسپە ئاڵۆزەکان دەڕەوێنینەوە، یان کەڵفەمانە خۆمان دەخەینە بەر قەدەری ڕۆژگار، کە هەر وەک جاران نەیار و دووژمنەکانمان چۆن ڕۆڵی پاپتیمان پێدەبینن. یان دەبێت هەڵوێستی بێکۆتامان یەکگرتن و تەباییبێت بۆ ئەم قۆناخە چارەنوس سازە و ڕێگایی دبلۆماسی و دروستکردنی لۆبی بگرینە بەر، ناردنی وەفدیی ژیر و چاڵاک بۆ دەرەوەیی ووڵات و کەسی شیاو بۆ پۆستی شیاویش دابنێنن، ئەو هەڵانەی کە لە ڕابووردوماندا کردومانە دووبارە و سێبارەیان نەکەینەوە، پردیی پەڕینەوەیی کێشەکانیشمان دێپاچەکەیی هەر دەبێت میللەتبێت، بۆیە کاراکردنەوەی پەرلەمانیش لە ژێر هەرپاساوێکدابێت دەبێت ماڵی هەموو دەنگ و ڕەنگەکانبێت،چوونکە بڵندگۆیی ماڵی دووەمی میللەتە یان گەڕانەوەمان بۆ دەنگی شەقام نەدەرنگە و نە زووە، با شەقام بڕیاردەربێت.
سیاسەت هەموویی فرت وفێلە، دەبێت هوشیاریی سیاسی بەرامبەر سایکڵۆژیەتی دۆست و دووژمن بزانیت، ئەگەر ستراتیجیەت و تاکتیک لە فەلسەفەیی سیاسەدا نەزانیت، ئەوە ئیشی تۆ نیە، دەستی لێمەدە با خراپترنەبێت، بۆیە نەگێلیە و نە دەبەنگیە کۆنسێپی سیاسەت لە بەرژەوەندیی میللەتەکەیی خۆت لە کاتی خۆیی بۆ شوێنی تایبەتی خۆیی بەکار بهێنیت.
کورد دەبێت لەم گەمە نوێیەدا بە کەمترین زیان و بە زۆرترین سوود لێدەرچێت، ئەویش بەم دابەشبوون و ماڵە باجێیەنە ناتوانین بگەینە ترۆپکی سەربەخۆیی، چوونکە ئێمەیی کوردیی باشور ناتوانین لە ژێر یەک چەتردا گرتبینەوە، ئایە تۆ بڵێیت؟ دووژمنەکانمان هەمیشە لە ئێمە زنگتر و چاڵاکتربن بۆ لە گۆڕنانی خەونی هەزاران ساڵەمان.
