لوقمان مصطفی: مەترسی دواکەوتنی هەڵبژاردنەکانی هەرێم.

لوقمان مستەفا سالح

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

لە هەموو ئەو کۆمەڵگایانەی کە لەسەر سیستەمێکی درووست دام و دەزگاکانی بە دامەزراوەیی نەکراون، خاوەنی یاساو رێسایەکی پتەوو تەندرووست و نیشتمانی نین، هەمیشە هەڵبژاردن بە ئیفلیجی لەدایک دەبێت، بە مانا دروستەکەی نە بەرێوە دەچێت و نە ئەنجامێکی باشیشی لێ چاوەڕوان دەکرێت، هەمیشە لەم کۆمەڵگایانەدا قۆناغی بەر لە هەڵبژاردن قۆناغێکی ناجێگیرو نا ئارامە، لەگەڵ خۆیدا جۆرێک لە دڵەڕاوکێ و بێ متمانەیی دێنێت و دامودەزگاکان جۆرێک لەئاڵۆزی و نارێکی و خراپ بەرێوەبردن بەخۆوە دەبینن، تا ئاستێک لە هەندێکیاندا مەترسی شەڕو پێکدادان دەکرێت و دوور نیە لە جیاتی دەستاو دەستکردنی دەسەڵات و بەرێوەبردنی پرۆسەیەکی دێموکراسی بەکارهێنانی هێزو سەرکوتکردن و دیکتاتۆریەتی لێ بکەوێتەوە، زۆربەی وڵاتانی رۆژهەڵات لەم جۆرەن و بێشک کۆمەڵگای کوردیش بەشێک دابڕاونیەلەم کلتورە. سەقەتە.
ئەزموونی ئەو وڵاتانەی کە لەسەر بنەمای دێمۆکراسی بنیات نراون و بە پێچەوانەوە هەڵبژاردنەکانیان لە وادەی خۆیاندا بەڕێوەدەچن هەمیشە پێشەنگن لە ڕێزگرتن لە بنەماکانی مافەکانی مرۆڤ و دەستاودەستکردنی دەسەلات، هەروەها خۆیان بە جێبەجێکاری گەڵاڵەکردنی فکر و هزری هەڵبژاردنەکان دەزانن کە لە لایەن دامەزراوە جیهانییەکانەوە پوختە کراوە، کە خۆی دەبینێتەوە لە هەڵبژاردنێکی (ئازاد، تەندروست و دادپەروەرانە) کە زامنی کۆمەڵگایەکی شارستانی هاوسەنگ بە مافی ڕەوای مرۆڤەکان پێوەری بنە ماسەرەکیەکانی دیموکراسیەتە، دوا کەوتنی کاتی هەڵبژاردن لە ووڵاتانی پێشکەوتو دیموکراسی بوونی نیە مەگەر کارەساتێکی سرووشتی و هێزی لەڕادەبەدەر (قوە قاهرە) ببێتە ڕێگر لەبەردەم نەکردنی هەڵبژاردنەکاندا، بەڵام مەخابن هەڵبژاردن لە هەرێمی کوردستان دواکەوتنی بووەتە نەریت، بەهۆی کێشمەکێشی لایەنە سیاسیەکان لەلایەک و سیاسەتی سازش کردن بە تایبەتی دوای شکستی 16 ئۆکتۆبەر بەرانبەر بەغدا لەلایەکیترەوە، بەوەش شەرعیەتی یاسا و پەڕلەمان تەنانەت حکومڕانیەکەشیان نەک تەنها کەوتۆتە ژیر پرسیارەوە، بەڵکو متمانەی لای هاوڵاتیەکانیشی لەدەستداوە.
لە هەموو دونیادا وادەی هەڵبژاردن لە سەر بنەمای ڕێککەوتنە کە هەڵبژاردنەکان بە پێی ساڵ و ڕۆژ وتەنانەت کاتەکەش بە پێی یاسا بەڕێوە دەچێت، پاشان هاووڵاتیان ڕوو لە سندووقەکانی دەنگدان دەکەن و نوێنەری متمانە پێکراوی خۆیان هەڵدەبژێرن ودەسەڵاتەکان دەستاو دەست پێدەکرێن، تەنها لە هەرێمەکەی ئێمە نەبێت بە درێژایی حوکمڕانیەکەی هیچ هەڵبژاردنێک لە کاتی خۆیدا نەکراوە و بووە بەنەریت ئەبێ هەردوا بکەوێت، هەروەها تائێستا دیار نیە کەی کاتی هەردوو هەڵبژاردنی پەڕلەمان و سەرۆکی هەرێمە.!.. ئەوەش بەهۆی زیاتر گرنگی دان بە هەهەڵبژاردنەکانی عێراقەوە، عێراقی بوونیان بەلاوە گرنگترە، هەرێمی کوردستانیان لە بارودۆخێکی ناجێگیرو ناهەمواردا چەقاندووە. هەر بۆیە بە فەرمی هیچ جوڵەو هەوڵێک نابینین لەلایەن و حیزبەکان و دەسەڵاتەوە بۆ ئامادەکاری دانانی وادەیەکی گونجاو بۆ ئەنجامدانی هەردووهەڵبژاردنە نادیارەکەی هەرێم. لەهەر وڵاتێک کە ناکۆکی نێوان لایەنە سیاسییەکان کە دەگاتە بنبەست بەتایبەتی لەسەر پرسە سیاسییەکان و پێکهێنانی کابینەی حکومەت، ئەوا پەنا بۆ هەڵبژاردنی پێشوەخت دەبەن گەرچی هەندێک جار چەند مانگێکە هەڵبژاردن ئەنجامدراوە، بەپێچەوانەی ئەوانەوە لە هەرێمی کوردستان نزیکەی دوو ساڵە لایەنە سیاسییەکان ناکۆکن و پەرلەمانیش وەک پێویست نیە، بەڵام لایەنە سیاسییەکان نەک داوای هەڵبژاردنی پێشوەخت ناکەن، بگرە هەڵبژاردن لە وادەی خۆیدا ئەنجامنادەن و دوایدەخەن. بێگوومان مەترسیەکانی دواکەوتنی هەڵبژاردنەکان زیانی ئەبێ بۆ پرۆسەی دیموکراسی و دەستاودەستکردنی دەسەڵات، لسنی کەم ئەبێتە هۆی بێبەشکردنی خەڵکی کوردستان لەمافی دەنگدان و هەڵبژاردن و خۆپاڵاوتن، زیانە گەورەکەشی ئەوەیە، کە لەو کاتەدا بۆشایی درووست دەبێت و پێشێلکاری یاسایی روودەدات و شەرعیەتی یاسا و پەڕلەمان و خودی حوکڕانیەکەش ئەکەوێتە ژێر پرسیارەوە!. بەشێک لەچاودێرانی سیاسی باروو دۆخەکە ئاماژە بۆ ئەوەشدەکەن مەترسی دواخستنی هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی کوردستان و سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەگەڵ ئەوەی دەبێتە هۆی لەدەستدانی متمانە لەناو خۆی ووڵاتدا لەلایەن هاوڵاتیەکانیەوە بەهۆی دواکەوتنەکەیەوە، هێندەی ئەوەش زیان بە ناوبانگی هەرێمی کوردستان دەگەینێت لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی.