سامانـی وەستا بەکر: کاک ئاری هەرسین خیانەت و خەبات کوجامەرحەبا.
ئەم وتارە وەڵام نییە بۆ خودی کاک ئاری، هێندەی شیکارێکـی سیاسییە لە نێوان دوو ڕووداوی مێژوویی، کە لە دوو کاتـی جیاوازا، لە دوو بەشـی پارچەکراوی یەک وڵاتـی داگیرکراو.
بەرخودانی عەفرین نەک ئێمەی کورد بەڵکو هەموو ئەوانەی بەئاگاشن لە پێشهاتەی سیاسی و جەنگی دژە تیرۆرو رزگارکردنی مرۆڤایەتی لەدەست کۆیلە بوون و کوشتنـی مرۆڤـی بێتاوان و داگیرکاری سەرسام کردووە بەڵام ئەوەی جێـی داخە تا ئەم ساتەش خودی کورد هەر یەکـی نەگرتووەو هەندێ لایەن و حیزب و خەڵکانـی سیاسـی لە هەوڵـی کەمکردنەوەی سەروەریەکانـی عەفرین و داتاشینـی جۆرێک لە پروپاگەندەن لەژێر چەتری نیشتمان و نەتەوەیا و بـێ شەرمانە چوونە ناوەوەی هەندێ هێـزی نزیک لە ڕژێمی سوریا کە لە تایەفەی عەلوی و شیعەن بۆ سەرسنورەکانی عەفرین بە 31ی ئاب بەراورد ئەکەن.
میلان کوندرا، ئەڵێت: “خیانەت لادانە لە خەت و ڕۆیشتنە بەرەو نادیار”. پێناسەی خیانەت بریتییە لە: ئەنجامانی کارێکی ئەنقەست (عمدی) لەکاتی جەنگ یاخود ئاشتییا کە بەرژەوەندی هێزی بێگانە بپارێزێت و بەزیانی نیشتمانـی خانەخوێ کە ئاسایـشـــی وڵات بخاتە مەترسییەوە”.
سەرەتا پێویستە بزانین هیچ پێوەرێکـی ئەخلاقی و ئینسانی و یاسایی و دینداری و ویژدانـی ڕێگەمان پێنایات خیانەتی نیشتیمانی و سەروەریـی سیاسـی لەتای یەک تەرازوابن، چونکە ئەگەر وابێت سیستمـی بەهاکان تێک ئەچێت و هیچ پاساوێکمان نا بێت بۆئەوەی کارێک بکەین خێری کۆمەڵگەی تیابێت. ئەگەر خیانەت ببێتە هێز بۆهێزێکـی سیاسـی ئەوا هیچ هێزێکی دیکە ناچار نییە چاکە ئەنجام بات.
ئەوەی گرنگە لەسەر ئەم بابەتە بوترێ دوو شتە. یەکەمیان، چوونە ناوەوەی ئەو هێزانەن بۆ ناو عەفرین و بۆ سەر سنوری بە ڕێکەوتنێکـی سەربازی نێوان هێزەکانی سوریای دیموکرات و سەرکردەکانـی کانتۆنـی عەفرین و ڕژێمی سوریا و بە نێوەندگیری ڕوسیاش بووە نەک ڕێکەوتنـی سیاسـی بەو واتایەی کە حکومەتـی سوریا ناتوانێت لە بەرامبەر چوونـی هێزەکانـی بۆ عەفرین دەسکەوتی هەبێت و ئیرادەی خۆی بسەپێنێت. دووەم، ئەم هێزانە کە بە هێزی گەلـی ناسێنراون “قوات الشعبیة” پێشتر لەلایەن هێزەکانـی یەکینەکانـی پاراستنـی گەلەوە پارێزگاریان لێکرا لەدەستـی داعش و نوسـرەو بەرەی ئیسلام و هیزە توندڕەوەکانیتـر.
31ی ئابی ساڵی 1996 گۆشەیەکە لە درێژەی ئەو کارنامەو سیاسەتە کە خەڵکـی کوردستان گەواهی دەرێتـی وە بەشیکە لە نەریتێکـی هەمیشەیـی و کارنامەی حزبەکانـی بزوتنەوەی کوردایەتـی لە چوارچێوەی جەنگـی دەسەڵاتا. پارتـی دیموکراتـی کوردستان بەسەرۆکایەتـی مەسعود بارزانـی دەستـی ڕاهاتوو ئاسای راکێشا بۆ دەسەڵاتـی بۆرژوا قەومـی دڕندەی بەعس بەسەرۆکایەتـی سەدام حسێن بۆ تێکشانـی رەقیبـی هاوبزوتنەوەکەی یەکێتـی نیشتمانـی کوردستان بەسەرۆکایەتـی جەلال تاڵەبانـی کەئەویش بووبوە هاوکاری جمهوری ئیسلامـی ئێران و هێزەکانـی ئەو رژێمە سێدارەچییەی پەلکێش کردبوو بۆ کوردستان، بەم کارەشیان کارەساتێکـی لەبیرنەچووەوەیان خستە سەر خەرمانـی مێژووی ڕەشیان.
ئاخر 31ی ئاب لەهەر وڵاتێکـی دنیاو لای هەرمیللەتێکـی تر بوایە، چەندین کارنامەی دکتۆرای لەسەر دەنوسـرا کەسیش نەی ئەتوانـی شانازی پێوە بکات.
لە 31ی ئابا زۆرترین سوکایەتـی بە حکومەتـی ئەو کاتەی هەرێم و خودی پارتـی دیموکراتیشکرا بە هێنانە خوارەوەی ئاڵای کوردستان لەسەر دامەزراوەترین دەزگای هەرێمـی کوردستان کە ئەویش پەرلەمانی کوردستانە دانانـ و هەڵکردنـی ئاڵای عێراق لە شوێنـی بەڵام خۆ ئەمە لە عەفرین ڕوینەیاوە؟
یەکەم جارە کورد لە ئاستـی سیاسییا توانیویەتـی دەوڵەتە داگیرکەرەکانـی کوردستان لەدژی یەکتر بەکار بێنێت، بە درێژایـی مێژوو هەمیشە داگیرکەران و دەوڵەتە جیاوازە سەردەستەکانـی کوردستان هەر لە عوسمانـی و سەفەوییەوە بگرە تا دەگاتە ئێران، تورکیا، سوریا و عێراق تەنانەت دەوڵەتە هەرێمـی و جیهانییەکان، گەلی کورد و هێزە کوردییەکانیان لە دژی یەکتر بەکار هێناوە لە پێناو سیاسەت و بەرژەوەندییەکانـی خۆیان.
بەڵام ئێستا ئەوەی ئەیبینین و ئەشـی بیستین بۆ جاری یەکەم کورد توانیویەتـی لە پێناو خۆی و پاراستنـی هەرێمێکـی کوردستانـی دەوڵەتە نەیارەکانـی کورد بەکار بهێنێت بۆ ئامانج و بەژەوەندی خۆی بەڵگەش بۆ ئەوە ئەردۆگان و تورکیا شێلگیرانە دژایەتـی ئەکەن و هەڕەشەو گوڕەشە لەو هێزانە ئەکەن. هەرچەندە ئەو هێزەی چووەتە عەفرین هێزێکـی سەربازی خۆبەخشن خەڵکـی هه‌ردووشارۆچكه‌ی “نبۆل و زەهرا”ن نزیک لە عەفرینن کە لە لایەن حکوومەتـی سوریاوە ڕێگە پێدراو و شەرعین بەڵام له ماوە‌ی ساڵانـی رابردووا خەڵکـی ئەو دوو شارۆچه‌كه‌یه له‌لایه‌ن یەپەگەوە پارێزران و لە کۆمەڵکوژی ڕزگار کران و هەموو پێداویستیەکانـی ژیانیان لە لایەن یەپەگە و خەڵکـی عەفرینەوە بۆ دابین کرا ، ئێستا ئەوانیش وەڵامـی چاکەکانـی یەپەگە و خەڵکـی عەفرین ئەیەنەوە.
خاڵێکـی تری پشتیوانـی چەکدارانی نبۆل و زەهران لە عەفرین ئەوەیە کە ئەوان ترسـی ئەوەیان هەیە لە ئەگەری داگیر کردنـی کانتۆنـی عەفرین لە لایەن هێزی داگیرکەری تورکیا و چەتە چەکدارە گرێدراوەکانـی ئەردۆغان کۆمەڵکوژ بکرێن، چونکووم دانیشتوانـی ئەو دوو شارۆچکەیە شیعە مەزهەبن.
ئەمڕۆ عەفرین بووەتە چەقـی ئاڵۆزییەکانـی سوریا و سیاستە ناوخۆیـی و هەرێمی و جیهانییەکان لەو وڵاتە و ناوچوکەیا. کێشەی عەفرین تەنانەت نەتوانرا بە دەستێوەردانـی ڕاستەخۆی زلهێزە جیهانییەکان ڕوسیا و ئامریکاش چارەسەر بکرێت، لەم ناوەیا بەڕێوەبرانـی کانتۆنـی عەفرین بە مەبەستـی ڕێگری کردن لە وێران بوونی کانتۆنەکە و مەترسـی داگیرکاری بە خوێێندنەوەیەکـی زیرەکانە لە هەوڵـی ئەوەەیان گۆڕانکاری لە دۆخەکەدا دروست بکەن.
بەرخۆدانـی سەردەم کەرامەت و شکۆی تورکیای شکاند و هەر ئەو بەرخۆدانە بـێ وێنەیە ڕژیمی سوریا و هێزە هاوپەیمانەکانـی هان دەدات بۆ ڕێکەوتنێکـی لەم چەشنە چونکوم چۆن لەماوەی زیاتر لە مانگێک عەفرین نەکەوت و ناشکەوێت، کانتۆنـی عەفرین زیاتر لە پێشوو کاریگەری ئەبێت لە چەسپاندنـی سیستمـی فیدڕاڵـی باکووری و سوریا و زیاتر لە کوبانیش مێژووی سەروەری تۆمار دەکات.
لە داهاتووی ڕۆژئاوای کوردستان و باکووری سوریا جگە لە هێڵـی سێیەم جێگای هیچ هێز و حکومەتێک نابێتەوە لە هەرێمێک کە کورد، عەرەب، سـریان، شیعە، سوننە، ئێزیدی و بەشێک لە چەپ و ئانارشیستەکانـی جیهان شانبەشانـی یەکتر لە هەوڵــی دامەزاندنـی سیستمێکـی خۆ بەڕێوەبەرای کۆمەڵگەن کە نەک وێنەی نییە لە جیهانا بەڵکـو خەونـی هەموو مرۆڤە ئازاد و دیمۆکراتەکانـی سەرتاسەری ئەم گۆی زەویەشە.
میژووی بزوتنەوەی کوردایەتی و حزبەکانی، لەسەرو هەموویانەوە پارتی ویەکێتی لێوان لێوە لە سیاسەتـی نۆکەرایەتـی و خۆشخزمەتـی بە وڵاتانـی ناوچەکەو زلهێزەکانـی دنیا، ئەم کارنامەو سیاسەتەشیان بەشێکە لە ماهیەتـی چینایەتـی ئەم حزبانە وەک حزب گەلێک کە نوێنەرایەتـی بەرژەوەندی و سیاسەتـی بۆرژوازی و سەرمایەداران و بنەماڵەیـی کوردستان ئەکەن، ئەمانە بەشێکن لەماهیەتـی ئەم حزبانە چ لەشاخ و چ لەشارو لێیان جیانابێتەوە بەڵام خەڵکانـی کورد پەروەری ڕاستەقینە نابـێ ببنە هاوبەشیان.
لە کۆتایشا ئەبـێ بوترێ کە 31ی ئاب سەلمێنراوە کە خیانەت بوو گفتوگۆ هەڵناگری، پێشم وانییە کاک ئاری قسەیەکیتری هەبێ کە خۆی بە نەتەوەی ئەناسێنـێ بەڵام ئەم پێشهاتەیەی عەفرین ڕووداوێکـی هەنووکەییە و دواتر ئەکرێ لە کۆتاییا لەسەر ئەنجامەکەی قسەیتر بکرێ.
