كارۆخ عوسمان: ئەردۆگان دەڵێت: انشاللە تەسلیمی دەكەن.
ئەردۆگان ھیچ ئومێدی بەتەسلیم كردنی ساڵح موسلیم نیە بۆیە دەڵێت: انشاللە.
ئەو دەستەواژە ئەوە دەگەنێ كە توركیا ھیچ دەستەڵاتێكی بەسەر ئەنتەرپولدا نیە تا ساڵح موسلیمی پێ ڕابكێشێتە توركیا.
ساڵح موسلیم ھەڵگری ڕەگەزنامەی توركیا نیە تا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ھاوشێوەی عبداللە ئۆجەلان مامەڵەی لەگەڵدا بكات.
موسلیم ھاوڵاتیەكی بەڕەگەزنامە سوریەو توركیا بەھیچ جۆرێك ناتوانێ لەبەردەمی دادگاكانی ئەوڵاتە ڕایبگرێت.
جگە لەوەی كە موسلیم حەسانەیەكی نێودەوڵەتی ھەیەو خاوەنی پێگەیەكی دیپلۆماسیەو بەشداری یەمین بووە لەشەڕكردن دژی ڕێكخراوی تیرۆریستی (داعش) و ھاوپەیمانی ھاوپەیمانان بووە لەو ئۆپەراسیۆنەدا.
ساڵح موسلیم لەجیھانی دەرەوەی توركیادا بەھیچ جۆرێك ناوی لە قائیمەی تیرۆردا نەنوسراوە، ھەربۆیەشە بەشداریی سەدان كۆنفڕانس بووە لەسەر ئاستی جیھانی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر.
موسلیم لەسەرەتای شەڕی داعشدا سەردانی توركیاشی كردووە بەبێ ئەوەی توركیا سانسۆڕ بخاتە سەر گەشت و لێدوانەكانی، كەواتە ساڵح موسلیم تەنھا لەبازنە ناسیۆنالیستیەكەی توركدا بەتیرۆریست ناوی ھێنرا، لەدوای ڕاگەیاندنی كانتۆنە ئیداریەكانی خۆرئاوا كە خۆسەری دیموكڕاتیك تێیدا بەرجەستەكران بەدرێژایی 745 كیلۆمەتری سنوری باشوری توركیا.
ساڵح موسلیم لەپێناو پاراستنێكی كاتیدا ئەنتەرپول چواردەوریداوەو ڕێگەی لەچالاكیەكانی گرتووە، چونكە دەزگای مخابەراتی توركی (میت) بەشوێنی مانەوەی ساڵح موسلیمیان زانیوەو ویستویانە تیرۆری بكەن، بەڵام پۆلیسی وڵاتی (چیك) پێشی بەو عەمەلیە گرت.
ڕۆژنامەی (حورریەتی hürriyet)ی توركی ئەمڕۆ 26ی شوببات، لێدوانێكی ئەردۆگان سەرۆك كۆماری توركیای بڵاوكردۆتەوە، كە دەلالەت لەبێ دەستەڵاتی توركیا و فەشەلی چالاكیەكەی دەزگای میت دەكات.
دەنوسێت: ھێزە ئەركدارەكانی تورك شوێنی ساڵح موسلیم لە بڕاگی پێتەختی وڵاتی چیك تەسپیت دەكەن، بۆ ئەم مەبەستەش سەر لەمەقامی دەوڵەتی (چیك) درا بۆ گەیاندنی داخوازی دادگای باڵای (ئەنكەڕە)، كە تەسلیم كردنیەتی بەتوركیا.
بەڵام دەوڵەتی چیك بەنافەرمی ئەو داوایەی ڕەت كردەوەو پۆلیسی وڵاتەكەی بەھەمانگی ئەنتەرپول لەچواردەوری شوێنی مانەوەی ساڵح موسلیم جێگیركرد بۆ پاراستنی خودی موسلیم لەتیرۆركردنی.
چونكە لەڕێسای نێودەوڵەتیدا تیرۆركردنی دیپلۆماتكارێكی ھاوپەیمان لەشەڕ دژی تیرۆردا لەناوخۆی وڵات سەنگی دەوڵەتی لێ تیرۆركراو دادەبەزێنێت، چ جای ئەوەی تەسلیم بە وڵاتێكی نەیار بكرێت كە بەئامانجگیراو ھاوڵاتی ئەووڵاتەش نەبێت.
بۆیەوڵاتی چیك لەوە ئاگادارەو ئاگاداریش كراوەتەوە لەلایەن یەكێتی ئەوڕوپا بەتایبەت ھەردوو دەوڵەتی فەڕەنساو ئەڵمانیا.
ئێستا ساڵح موسلیم دەستبەسەرە بەڵام توركیاش چاولەدەستە، لەبەرئەوەی توركیا ناتوانێ تەداخولی موسلیم بكات و ناشتوانێ زەخت بكات بۆ ڕادەستكردنی.
كەیسەكەی ساڵح موسلیم جودایی زۆرە لەگەڵ عبداللە ئۆجەلان، جوداییەكە لەوەدایە كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئۆجەلان وەك سەرۆكی ڕێكخراوێكی تیرۆریستی دەناسن و لەكاتی ڕۆیشتنیشی لەسوریا ھیچ وڵاتێك مافی سەكەنی پێنەدا.
بەڵام ساڵح موسلیم نەك دەتوانێ مافی مانەوە وەربگرێت بەڵكو ڕێگەپێدراوی نێودەوڵەتیە بۆ بەستنی كۆنفڕاس و بەشداریكردن لە كۆنگرە جیھانیەكانی سەبارەت بەتیرۆر، كەواتە توركیا ھیچ مەھانەیەكی ڕاستەقینەی نیە تا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ناچاربكات ساڵحی تەسلیم بكەن. مافێكی لەجۆرە كە توركیا داوای دەكات لەقانونە نێودەوڵەتیەكان جێگەی نەكراوەتەوە.
ئەوەتا دەوڵەتی سوریا تۆمەتبارە بەجینۆسایدو بەكارھێنەری چەكی قەدەغەكراو كەچی نوێنەرانی لەوڵاتان خەریكی سیاسەتكردنن.
تا ڕۆژی ڕوخانی تەواوەتی ڕژێمی بەعس نوێنەرانی دەوڵەتی عێڕاق لەوڵاتانی دونیا خەریكی دیپلۆماسیەت بوون. تەنانەت نوێنەری عێڕاق ڕۆژانە لەڕێكخراوەی (نەتەوە یەكگرتووەكان) لەوڵاتی ئەمریكا لێدوان و خیتابی سیاسی ھەبوو، بەرگریشی لەعێڕاق دەكرد.
بۆیە ھەرچەندە ساڵح موسلیم بەدوژمنی توركیاش بناسرێت بەڵام دەتوانێ تەنھا لەوڵاتی خۆی یاخود لەسەنگەرو نێو وڵاتی سوریادا بیگرێت ئەگەر بۆی كرا.
ساڵح موسلیم ھێندە پارێزراوە كە سەرۆكی توركیا ئومێد دەخوازێت تەسلیمی بكرێت، كەواتە توركیا لەئێستادا جگە لەداخوازیەكی زەلیلانەو (انشاللە) گوتن ھیچیتری بەدەستەوە نیە.
دەستەواژەی (انشاللە) كە تەنھا مسوڵمانان بۆ كارێك كە سوڵتەیەكی زەعیفیان ھەبێت بەسەریدا بەكاری دەھێنن.
ئەمەش لەپێناو جارێكیتر ڕاكێشانەوەی سۆزی خەڵك و وڵاتانی ئیسلامیە بۆ ئەوەی بڕوا بەتوركیا بھێنن كە ئەم دەستدرێژیەی سەر كەرتی عەفرین لەڕۆژئاوای كوردستان بەشەڕی دژ بەكوفرو تیرۆر بناسن.
ھەر لەسەرەتاشەوە توركیا بەڕیتمێكی فێڵبازانە كەلیمەی (فەتح)ی بەكارھێنا كەڕەھەندی ئیسلامیە دژ بەدوژمنانی ئاینی ئیسلام.
كەچی لەبنەڕەتدا ئەو شوێنەی ھێرشی بۆ دەھێنێت خەڵكێكی مسوڵمان لێی نێشتەجێن و مومارەسەی دینیش باشتر لەھێرشبەران ئەنجام دەدەن.
توركیا دوای بێ ھیوابوون لە بەئەنجام گەیشتنی چالاكی تیرۆریستی دژی ساڵح موسلیم دەستەواژەی (انشاللە) بەكار دەبات، ئەگینا ھەمیشە بەنەفەسی سەردەمی سوڵتەی سێكولاریەكان دەستی بردووە بۆ ئەم جۆرە چالاكیانەو دوای تەواوبوونیش ھیچ كات ئیسلامیانە نەھاتۆتەگۆ.
تەنھا ئەو ساتانە نەبێت كەنەیتوانیوە سەركەوتن بەدەست بێنێت و ئامانج بپێكێت. لەوپەڕی بێ ئومێدیدا ئەردۆگان لەم لێدوانەیدا دووجار كۆنسێپتی (انشاللە)ی بەكارھێناوە.
دەڵێت: ئێستا سەرۆكی پەیەدە گیراوە (انشاللە) وڵاتی چیك تەسلیم بەئێمەی دەكات. لەو دێڕەی كۆتایی ھەم بێ ھیوایی و ھەمیش بێ ئاگایی توركیا دەردەكەوێت. بێ ئاگا لەوەی كە ساڵح موسلیم سەرۆكی پەیەدە نیەو تەنھا دیپلۆماتكارێكی كوردە، سەركردەیەكی ئەندامە لە ڕێكخراوەكەو پێشتر سەرۆك بووە.
