رەزا شوان: لانک لە فۆلکلۆر و هۆنراوەی کوردی دا.
(لانک) و (بێشکە) دوو ناوی هاومانان، مەبەستێک دەگەیەنن، لۆرک و جۆلانیش دوو ناوی ترن، هەموویان شوێنی نووستن و ژیـرکردنەوە و ئـارام بەخشینن بە منـداڵی کۆرپە، تەنها جۆلانێ نەبێت کە بۆ هەموو قۆناغەکانی منداڵی بەکاردەهێنرێت.. هەندێ جاریش بەپێی کات و شوێن و پێویست بەکارهێنراون و بەکاردەهێنرێن. لانک و بێـشکە و هەلـۆرک بە نەرمی رادەژێنـرێن، بەڵام جـۆلانی باڵیپێوەدەنـرێت.
لانک کەرەستەیەکی رەسەنی داهێـنان و دروستکراوێ تایبەتی گەلی کوردە لە هەموو جیهان دا. مێژووی دروستکردن و بەکارهێنانی لانک لە کوردستـان دا، زۆر کۆنە و دەگەڕێتەوە بۆ چەندین هەزار ساڵ بەر لە ئێستا، تا ئەمـڕۆش لانک بایـەخ و جـوانی و رەسەنایەتی خۆی لەدەست نەداوە و لە زۆربەی ماڵەکانی کوردستان دا هەیە، دایکانی کوردمان بەکاری دەهێنن.. بوونی لانکیش لە ماڵان دا، گوزارشتە لە بوونی منداڵ لەو ماڵانەدا، منداڵیش بەرهەمی خێزانییە و مایەی خۆشی و شادی و درێژەدانە بە ژیـان و مان و زۆربوونی وەچە و نەتەوە.
لانک یەکێکە لەو کەرەستە جوان و دێرینە بەرچاوانەی، کە مۆزەخانەکانی کەلەپووری کوردییان لە کوردستان دا رازاندۆتەوە و جێی سەرنج راکێشانی گەشتیارانی بیانییە.
لانک لە زۆربەی جـۆری دارەکـان دروست دەکرێت، بە تایبەتیش لە داری (هەنـار، هەنجیر، قۆخ، بی، قەزوان، گوێز، توو، بەڕوو، کە ئەم دارانە لە دارستانەکان و لە چەمەکانی کوردستان دا زۆرن و بڕین و ریکخستنیشیان ئاسانە بۆ دروستکرنی لانک.
دەشێ وشەی (لانک) لە (لان) یا (لانە) ەوە وەرگیرابێت، کە بە واتای (شوێن خەو) و پشوودان و حەسانەوە دێت.. دەوترێت لانەی شێر، دەوترێت لان یا لانـە یا هێـلانەی هەڵۆ، واتا شوێنی نووستن و حەسانەوەی، شیر، هەڵۆ.. لانکیش شوێنی نووستنی منداڵی کۆرپەیە.. با شرۆڤەکردن و ساغـکردنەوەی ناوی (لانـک) بۆ شارەزایان و پسپۆرانی زمانی کوردیمان بهێڵینەوە، ئەوان ناوی لانک یەکلایی بکەنەوە.
هیچ دیمەنێک لە جیهان دا، ناگاتە دیمەنی ئەو دایکە میهرەبانەی کە جگەرگۆشەکەی کردۆتە نێو لانکەکەی و بە نەرمی رایدەژێنێت و، بە دەنگە ناسک و شیرینە پڕ لە سۆز و خۆشەویستییەکەی، لای لایـەی و لۆرین بۆ دەکات، دەنگی تێکەڵ بە دەنگی تەقەی لانک و زڕەزڕی پۆیلە و تەکە و پەتکە و خڕوهۆڕی موتوموورو و کوژەکە و تەقەی خولخولۆکەی هەڵوسراوی شۆڕەوبووی قەد کەمەری لانک و بێشکەی کۆرپەکەی دەبێت.. تێکەڵ بە دەنگی خڕەخڕی بازنگەکانی قۆڵە ناسکەکان و بە زرینگە زرینگی زەنگلۆکە و خرینگەی خڕخاڵەکانی پێیە ناسک و قنجەکانی کۆرپەکانیان دەبێتەوە.
شاعیری نەمری گەلەکەمان (فایق بێکەس) لە هۆنراوەی (دایک) دا دەڵێ:
بە لای لایــــە گـــــۆرانی
رایژەنـدووم تا بەیـــــانی
(لامارتین) دەڵێ:” جـوانترین هـۆنراوە لە سەرانسەری جیهان دا، لای لایەی دایکانە”
(بیکۆن) دەڵێ:” ئەو گۆرانییەی کە دایکمان لەسەر بێشکە بۆمان دەڵێت.. تامـردن لە گوێچکەکانمان دا دەزرینگێتەوە”
(ناپلـیۆن) یش لە بارەی گـەورەیی دایـکەوە دەڵێ:” دایـک بە دەستی راسـتی لانـک رادەژێنـێت.. بە دەستی چەپیـشی جیــهان رادەژێنـێت”
حەزدەکەم دەربارەی لانـکی کوردی، دەقی نووسینێکی، نووسەری ناسراوی کوردمان دکتۆر (جەمشـید ئیبراهیـم) کە کوردێکی هاوڵاتی ئەڵمانیایە، بۆتان باس بکەم، کە لە بەرواری (15ی/ئەوگوست/ 2012) دا، بە زمانی عەرەبی لە سایتی (الحوار المتمدن) دا، لەژێر ناوی (لانـک ـ مهـد الطـفل الکـردي) دا بڵاوی کردۆتەوە.. پێم جـوانە بۆ دەوڵەمەندکردنی ئەم باسەمان، نووسینەکەی دکتۆر جەمشید وەرگـێڕم بۆ کوردی:
“لانکی منداڵی کۆرپەی کورد، بە هەموو جۆر و رەنگەکانییەوە، لە داری هەمەجۆرە دروست دەکرێت، بە تایبەتیش لە داری هەنار یا هەنجیر هەر وەکو لە گۆرانی کوردی و لە لای لایـەی دایکی کوردی میهرەبان دا دەردەکەوێت، کە منداڵەکەی دەلاوێنێتەوە بۆ ئەوەی بنوێت.
هەروەها منیش دەمپرسی، بۆچی دایکی کورد منداڵە کۆرپەکەی بەم رادە بێبەزەییە لە جێگایەکی داردا، دەست و پێیەکانی بەند دەکـرد؟ منداڵێک چۆن خەوی لێبکەوێت، کە نەتوانێت دەستەکانی و پێیەکانی ببزوێنێت؟ دەبێت چ پەندێك لە دوای ئەمەوە هەبێت؟
لە چەشنی (لانک) تا ئێستا لە کولتوورەکـانی تردا بەرچـاوم نەکەوتووە.. نازانم ئەم وشەیە لە کوێوە هاتووە، وەرگێڕانەکانیشی نازانم، دەشێ (لانـە) بگرێتەوە یا شوێن، هەروەکو لە وشەی (لانە) دا دەردەکەوێت. وەڵامی ئەم پرسیارانەم دەست نەکەوت، تا ئەو کاتەی کە خانمە شارەزایەکی دەروونی کۆمەڵایەتی ئەڵمانی بە رێکەوت لە ماڵەکەم دا ـ لە ئەڵمانیا ـ ئەو لانـکە بچکۆلانەیەی بینی، کە لە کوردستانەوە لەگەڵ خـۆم دا هێنابـووم.. سەرنجـی راکێشا و لێـیپرسـیم: ئەمە چیـیە..؟ کاتی کە مەبەستەکەیم بۆ راڤەکرد، کە چۆن منداڵی کورپەی بەسزمانی کورد لە ناوی دا دەنـوێت.. شارەزاکە سەیری دەکردم و بەزەیی بە بە نائارامی مندا دەهاتەوە و وتی: پێویستە منـداڵ هەر لە کۆرپەییەوە فێری ئەوەبێت، کە سنووری دەروونی و جـووڵەیی و کۆمەڵایەتی خۆی رابگرێت.. نووستنیش بەم شێوەیە لە بنەڕەت دا، منداڵ فێری ئەوە دەکات بە شێوەیەکی گشتی رێـز لە سنوور بگرێت.
ئایە ئەمە بەجێـیە؟ من چاوەڕوانی ئەوەم لێدەکـرد، کە پێی سەیربێت و ئەوە بڵێت کە دایکانمان نەزانن، نازانن زیانی توندبەستنی دەست و پێیەکانی منداڵی کۆرپەی نەرم و نۆڵ بەم شێوە رەقییە چییە، کە ئەو لە قۆنـاغی گەشەکردنی سەرتای دایە.. خانمە شارەزاکە ئەوەی بۆ سەلماندم، کە شێوازی سەرەتایی، کە بـووە بە داب و نـەریت، هەندێ جار باشترە لە شێوازی تازە، کە بڕوایان بەوەیە، لە کاتی نووستن نابێت ئازادی منداڵ کۆتبکرێت.. شارەزاکە ئەوەشی بۆ زیادکـرد، دەشێ دایکی کورد شێوازی راست فێربووبێت، بێ ئەوەی کە بزانێت سوودەکـانی چین.
ئەم قسانەی شارەزا ئەڵمانییەکە، کە ( 180) پلە بۆچوونی منی گۆڕی.. ئەوەم بە بیردا هات.. کە ئەوە لە دایکێکی بەسۆزی کورد ناوەشێتەوە، کارێکی ئەوەتۆ بکات کە زیان بە کچۆڵەکەی یا کوڕیلەکەی بگەیەنێت.. جێ ماچێکم لەسەر (لانک) کوردی شەقڵکرد.. ئەوەشم بە خەیاڵ هاتەوە کە من چۆن بە دەست و پێ بەستراوەوە لە ناوی دا راکشاوم، دایکە میهرەبانەکەم بە لای لایـەی پاکی کـوردی، هەواڵەی خەوێکی قووڵی کردووم”
ئەگەرچی لە ئەمڕۆدا، بە هۆی تەکنۆلۆژیای تازە و داهێنانی نوێوە، دروست کردنی چەندی شێوەی مۆدێرزمی لانکیش هاتوونەتە ئاراوە.. بازاڕي شێوە رەسەنی لانکی کلاسیکی گەرم و گوڕی نەماوە و کڕین و فرۆشتنی لانکی دار کـزبووە.. بەڵام تا ئەمڕۆش لە هەموو شارەکانی کوردستان دا، کەسانێکی وەستای ناسراوی لانک هەن کە لە باپیران و باوکانیانەوە پیشەی لانک دروستکردنیان بۆ ماوەتەوە.. دەستبەرداری دروستکردنی لانکی دار نەبوونە.. لە پاڵ دروستکردنی لانک بۆ منداڵانی کۆرپە، هەر لە دار (لانکـۆڵە)ی قنجیيش بۆ بووکە شووشەکانی کچۆڵەکان دروست دەکەن.. هەندێ لەو لانکۆڵانە، گەشتیارانی بیانی وەکو دیارییەکی جوان لە کوردستان دا، کڕیویانە و گەیشتوونەتە هەندێ لە شارەکانی ئـەوروپا و ئەمریکا.
بە دەیان بەیت و کۆپلە و گۆرانی فۆلکلۆری کوردیمان هەیە، کە بەسەر لانک و بێشکە و هەلۆرک و جۆلانێ و سەرلانک و دەسرازەی لانکی منداڵ دا هەڵـدراون.. و باس لەو دارانەش دەکەن کە لە کوردستان دا، لانکیان لێ دروستکراون.. باسیش لە بەڵەدی و دەستڕەنگینی وەستای دروستکردنی لانک لە شارەکان دەکەن.. بۆ نموونە ئەم بەیتانەی خوارەوە بەسەر لانک یا بێشکە و سەربێشکە (سەرچـاوکە) و دەسرازەی لانکی منداڵ و وەسـتای لانکی منداڵ هەڵـدروان:
داری لانــــــــــکی داری بــــــــــی یە
سەرچـــاوکەکەی چیـت هـــەوری یە
* * *
داری لانـــــــــکی داری قـــــــــۆخە
سەرچـــاوکەکەی چیـت شلــــــــۆخە
* * *
داری لانــــــــکی دار هـەنـــــــــــارە
کەمــــــەی لانــکی بە بـزمــــــــــارە
* * *
داری لانــــــــــکی بـەلالــــــــــــووکە
وەسـتای لانـکی لە کەرکـــــــــــووکە
* * *
داری لانـــــــــکی داری گـــــــــــــیزە
کەمــەی لانــــــکی بە زریـــــــــــــزە
کــوڕ لە مەمكـــــان بـۆ زیـــــــــــــزە
* * *
داری بێشـــــــــــــکەی داری لاولاوە
وەستای کارگەی شـێخی زەهـــــــاوە
* * *
وەســـــتا دێـــــــنم لـە تــــــــــــارانێ
لانک دروست کا بۆ چـاو جــــــوانێ
* * *
لانکت بۆ دەکـەم لە داری قـــــەزوان
دەیـڕازێنـمەوە بە شـەوە و شــــیلان
* * *
لانــــــــک لـە دار کـەنــــــــــــــــێرێ
وەســتا هــات لە هـەولـــــــــــــــێرێ
لانکی دروستکرد دوێـنێ و پــــــێرێ
رەوارەی لانــــــــــکی کـــــــــــــورتە
ناگــــــــاتە مــــــەمکی مـــــــــــــێرێ
* * *
لانکت بۆ دەکـەم لە دار خـورمـــــایە
وەستات بۆ دەهێنم لەناو بـەغــــــایە
* * *
لانکۆڵـــــــەکەی دار هـەنـــــــــــــارە
دەســرازەکەی لە کـــەژ مــــــــــــارە
* * *
لانــکت بۆ دەکـەم لە دار حەیـــزەران
خــەوت لێـبکـەوێ تا بـەری بـەیــــان
* * *
وەســــتا دێـــــــنم لـە سلــــــــــێمانی
لانــك دروسـت کات بۆ ڤـــــــــــێمانی
* * *
لانکـۆڵــــــەکەی دار عەنــــــــــــــابە
لێــوەی دیـــارە مــــاڵی کــــــــــــــابە
* * *
لانکـۆڵـــــــەکەی داری گـوێــــــــــزە
سەرلانكــۆڵەی چیـت تـەورێــــــــــزە
غــەوز لە عــەجەم بـی پارێــــــــــزە
* * *
گۆرانی فۆلکلۆری بەسەر لانک دا:
باوترین و خۆشترین گۆرانی فۆلکلۆری کوردی کە بەسەر لانک دا هەڵدراون، گۆرانی (لانــک لانــک لانــکۆڵێ) یە.. کە تا ئێستا چەند هونەرمەندێکی گۆرانیبێژی ناسراوی کوردمان ئەم گۆرانییەیان وتۆتـەوە و تۆمـاریان کـردووە، تێکست و میلـۆدییەکەی فۆلکلۆری یە.. لەو هونەرمەندانەش کە ئەم گۆرانییەیان وتۆتەوە (مەزهـەری خالقی، ناسری رەزای، مەرزییە فەریقی، خەلیل سدیقی، محەمـەدی ماملێ، حەسەن زیـرەک، جەلال سەعید، بێـژەن کامکار، کـاروانی نەی، ئەیـاز یوسف، محەمەد فەخـری، رەزا نـەزەری، زانـا عەبدوڵڵا ،…)
ئێمە لێرەدا تەنها کۆپلەی یەکەمی گۆرانییەکەمان نووسیوە، کە وشەی (لانـک)ی تێدایە.. ئەودوای کۆپلەکانی گۆرانییەکە لە لای هونەرمەندان کەمێ جیاوازی هەیە.. تەنانەت لە کۆپلەی یەکەمی گۆرانییەکەش دا، جیاوازییەکی زۆر کەم هـەیە:
مەزهەری خالقی:
لانـــــــــــک لانـــــــــــک لانـــــــــــکۆڵێ
لانـــــــــــــک لـە دار کـنـــــــــــــــــنـێرێ
وەســتا هــــات لـە هـەولــــــــــــــــــێرێ
لانــکی دروسـتکرد دوێـــنێ و پـــــــێرێ
رەوارەی لانـــــــــــــکی کــــــــــــــــورتە
نـاگــــــــــاتە مـەمــــــکی مـــــــــــــــێرێ
ئەی رۆڵە سەر دڵ خڕبی، باب مردووبی
شـــــەو درەنــــــــــگە بـۆ جــــــێ ژوانێ
جــــا ئــــــــەوە رۆژی روونـــــــــــــــاکە
هـــــــەمـوو عـــــــالـەم دەیــــــــــــــزانێ
مەرزییە فەریقی:
لانـــــــــــک لانـــــــــــک لانــــــــــکـۆڵێ
لانـــــــــــــک لـە دار هـەنــــــــــــــــــارێ
وەســـــــــتا بـــــــــێ لـە تـــــــــــــــارانێ
لانکی دوسـت کـا بـۆ چـاو جـــــــــــوانێ
دەڵـــێ لـە لانـــــــــكێ دا نـانـــــــــــــووم
دەبــا بــۆی ســـــازکـەین جــــــــــــۆلانێ
جــــا ئـــــــەوە رۆژی روونـــــــــــــــاکە
هـــــــەمـوو عـــــــالەم دەیـــــــــــــــزانێ
لە هەندێ دەقـی تردا، ئەم نیوە دێـڕە (جا ئەوە رۆژی رووناکە) بڕگەی (جـا) بووە بە
(تـاوە) بەم شێوەیە (تاوە رۆژی رووناکە).
لە لای لایەیەکی تری مامۆستا مەزهەری خالقی دا، لە جێی (لانک) وشەی (هەلۆرک)ی بەکارهێناوە:
رۆڵـــەی خۆشـــەویست ، بیــنای چـــاوم
هـــــێزی ئەژنـــۆم و هــــــیوای ژیـــــانم
هـەتــــا دێیـــــتەوە هـــەر چـــــــاوەڕێتـم
هـەلـــــۆرکی منــــاڵیـت رادەژیـــــــــــێنـم
حەسەن گەرمیانی:
لانــــــــــکـدار هـــــــات بـەلامــــــــــــەوە
دڵـخـــــــــــــۆشی دەردی دامــــــــــــــەوە
شاعیری نەمرمان مامۆستا (هـەژار موکریانی) لە هۆنراوەی (لای لەیـە)ی دا، کە هونەرمەندی خوالێخۆشبوومان (محـەمەدی مامـلێ) بە گۆرانی دەیڵێتەوە، دەڵێ:
لای لایـــــــە ، رۆڵــــــە لای لایــــــە
ئەمشــەو بەزەییت بە منــدا نـایــــــە
ژیـربەرەوە رۆڵەی شـیرین و جـوانم
لـە داخــی لانـــــک دەگـــری دەزانــم
دەڵـێی بـۆ حەپسم بـۆ دەستە بەســتم!
بـەو حـەپســە مــن جـەســتە بەسـتم
لە نێــو کــورد نەبـێ دەســـرازە نـیە
ئـەو بـەنـــد و قــفڵ و قـــەرازە چـیە؟
کـــوڕم مـن بــــیرم لـە تـۆ زیاتـــــرە
دەســـرازە و لانــــــك بـبێ چاتــــــرە
راسـتە تـۆ نــەوەی شــێری ژیــــانی
نـەوەی پــــاکی گـــــەلی کـــــوردانی
بـەڵام چونکە ئەمـڕۆ کـورد بێکەسە
بەشـیان لـە دنـیا کـۆت و مەحـبەسە
بۆیـە دەتپێـچم تا خـووی پـێ بــگری
نەک تـا مـن مــاوم لە بەنــدا بــمری
هـەی لای لایـــە ، رۆڵــە لای لایــــە
هـــــــەزار تێــــبینی دواڕۆژم لایــــە
لانکۆڵێ یەکی تری محەمەدی ماملێ:
لانـــــــــک لانـــــــــک لانـــــــــکۆڵێ
لانــــــــک لـە شــــــــتڵە بـــــــــێزایە
وەســــــتا بــــــێ لــە بـەغــــــــــدایە
لانــــکێ دروســت بـۆ لەیـــــــــــلایە
دەبـــێ بـــۆی ســازکەم جــــــــۆلانێ
لە لانـــــکێ دا خــــەوی نــــــــــــایە
لە دەڤەری بادینانیش دا چەندین هونەرمەندی گۆرانیبێژی کوردمان بەسەر لانک دا، بەیت و گۆرانی فۆلکلۆرییان وتووە، ئەمە دێـڕێکی یەکێکە لەو گۆرانییانەیە:
دادێ لانـــــــــــکێ ب هــــــــــــەژێنە
لـۆ کــــوڕێ ســـــاڤـا بـخــــــــــەوێنە
لەم کۆپلە هۆنراوەیەی خوارەوەدا کە (ناوی هۆنراوەنووسەکەیم بەرچاو نەکەوتووە) جەخت لەسەر ئەوە دەکات کە پێویست دایکانی هۆشیاری کوردمان، هەر بە کۆرپەیی جگەرگـۆشەکانیان بە کوردستان پـەروەری گۆشبکەن.. چاو بە نەخـشەی کوردسـتانی داگیرکراودا هەڵبێنن.. بە کوردستان بێنە گڕوگاڵ، کە گەورەبوون تۆڵە لە داگیرکـەرانی کوردستان بکەنەوە:
خەریـــتەی هەمــوو خـــاکی کوردســـتان
دایـک بە دەرزی و دەزوو و دروومــــان
بكێشــێت لەسـەر سەربێشـــکەی منــــاڵ
هـــەر بـە کوردســـتان بێـتە گــڕوگــــــاڵ
لـە بێشــکەی وایـا چـــاو هـەڵـنەهــــێنێ
درۆیــــە هەســتێ و تـۆڵـــــە بســــــێـنێ
(لانـک) یا (بێشکە) لە هۆنراوەی کوردی دا:
وەکو نموونە لە هۆنراوەی هۆنراوەنووسانی کوردمان لەسەر لانک.. ئەم هۆنراوەیەی شاعیری گەورە و نەمری گەلەکەمان کاک (شێرکۆ بێکـەس) م هەڵبژارد، کە لەژێـر ناوی (بێشـکە) دایە.. بڕوانن کە شێرکۆ بێکەس، چەند بە جوانی و ناسکی و شیرینی پەیامە پـڕ لە مەبەست و واتاکەی بە هۆنراوە دۆستانی کوردمان دەگەیەنێت.. شـێرکۆ بێکەس چوار بێشکەی سوور بۆ کۆرپەکـانی کوردمـان لە دار و لە تەختەکـانی ئەو سـێدارەیـە دروست دەکـات کە سەرۆک کۆمـاری کوردسـتان پێشەوای نەمرمان شەهـید قـازی محـەمەد و هـاوڕێکانیان، لە گۆڕەپـانی چـوارچـرای (مەهـاباد)ی پایتەختی کۆماری کوردستان دا پێیان لە سێدارە دران.. شێرکۆ بێکەس چوار بێشکە سوورەکە دەنێرێت بۆ (باکـوور، رۆژهــەڵات، باشـوور، رۆژئـاوای) کوردسـتان.. بێشکەکان دەسووڕێنـەوە و ئەم ماڵ و ئەو ماڵ.. ئەم دەست و ئەو دەست دەکەن لە ماڵەکانی کوردستان دا، نـەوە لە دوای نـەوەی تازەی کورد تێـیان دا، بە بیر و بە رێبازی ئازادی و رزگاریخوازی شەهید قازی محەمەد گـۆش و پەروەردە دەکـرێن.. بێشکە لەم هـۆنراوەیەی شێرکۆ دا، هێـمایە بۆ نەمـری کورد و بـۆ بیری کوردایـەتی و کوردستان پـەروەری.. ئەو پەیامەش بە داگیرکەرانی رەگەزپەرست و نەیارانی کـورد و کوردسـتان دەگەیەنێت.. خەیاڵیان خـاوە، گەر وابـزانن بە لەسێدارەدانی قـازی محـەمەد چۆکیان بە گـەلی کوردمان داداوە، یا بێ هیـوایان کردووین و دەسـتمان لە خەبـات و لە قوربانیـدان هەڵگرتووە.. کورد هەرگیز نامرێت، نـەوە لە دوای نـەوەی تازەی کوردمان پێگەیشتوون و پێـدەگەن، کە درێـژە بە پەیـام و بە رێبـازە پـیرۆزەکەی پێشەوای نەمر قازی محەمەد دەدەن.. لە ئەمـڕۆدا بە هـەزاران تێکۆشەر و دڵسۆزی کوردستان پەروەرمان، کە لە دەرچـووانی قوتابخـانەی کوردایەتی قازی محەمەدن.. گیانبەخشانە درێژە بە خەباتی رزگاری کوردستان دەدەن.. ئەمەش دەقی هۆنـراوەی (بێشـکە)ی کاک (شێرکۆ بێکەس) ی هەمیشە نەمرە:
کە لاشەی ساردی چـواچـرا
وەکوو هێـشووی سەرما بـردوو
لە سـێدارە کـرانەوە،
دار.. بەجـێ ما،
هـەژارانـی سـابڵاخ بردیـان!
زسـتانیش بوو نەیانسووتـان!
لەو دارانـە.. لەو تەختـانە
چـوار بێشکەی سووریـان دروست کـرد؛
لـەو رۆژەوە هەتـا ئەمـڕۆ،
ئەو لانــکانە
هەر ئەگــەڕێن،
ئـەم مــاڵ.. ئـەو مــاڵ
ئـەم دەسـت.. ئـەو دەسـت
وەریـان دەگـرن
ئەی نابیـنی هـەزاران قـازی محەمەد لەسەر لـوتکە وەسـتاون و
چـەک هـەڵـئەبـڕن؟!
کورتە فیـلمی کوردی (لانــک) بۆ منداڵان:
هونەرمەندی لاوی کورمان کاک (زانیار لوتفی) خوێندکاری ماستەر لە بەشی (سینەما) لە زانکۆی تاران، بەرپرسی هونەرە وێنەییەکانیشە لە شاری (سـنە) لە رۆژهـەڵاتی کوردستان، توانایەکی باشی لە دەرهێنانی بواری شانۆ وسینەما دا هەیە.. تا ئێستا چوار کورتە فیلمی بۆ منداڵان بە زمانی کوردی دەرهێناوە، لەگەڵ فیلمێکی دیکۆمێنتاری دا.
کاک زانیار لوتفی بە کورتە فیلمی (لانـک) کە فیلمێکە بە زمانی کوردی بۆ منداڵان، لە شانزەمین فيستیڤاڵی نێونەتەوەیی ساڵانەی (ئیسپانیـا) کە لە (16ی/ یانوار/2018) لە شاری (بۆرگسی) بەڕێوەچوو، بەشداری کرد.. خـەڵاتی باشترین کـورتە فیـلم و تابلۆی دیپلۆمای فیستیڤاڵەکەیان بە کورتە فیلمی (لانـک) بەخشی.. نیازیش وایە ئەم فیلمە و شەش کورتە فیلمی تر کە بە زمانی کوردین بۆ منداڵان، لە ئەمساڵ دا لە هەشتەمین فیستیڤاڵی فیلمی منـداڵان لە (هیندستان) نمایش بکرێت.. پیرۆزبایی و دەستخۆشی لە کاک زانیار لوتفی دەکەم و هیوادارم درێژە بە خزمەتکردنی منداڵە بێنازەکانمان بدات.
حەزدەکەم خوێنەرانی ئازیـز ئەوەش بزانن، کە لە بەرواری (06/29 /2014) دا، بابەتێکم دەربارەی (لای لایـە)ی کوردی بڵاوکردەوە، بە ناونیشانی (لای لایە بەشێکە لە ئەدەبی منداڵان) کە چەند نموونەیەکم لە لای لایەی دایکانی کوردمان گوڵبژێرکردووە.
(*) بۆ دەوڵەمەندکردنی ئەم نووسینەم، سوودم لەم سەرچـاوانە وەرگرتووە:
1ـ (لانک) مهد الطفل الکردي ـ دکتور جمشید ابراهیم ـ الحوار المتمدن ـ (2012)
2ـ چەند سایتێکی کوردی.
3ـ چاوپێخشانێک بە مێژووی ئەدەبی منداڵان ـ رەزا شوان ـ 2015 ـ کەرکوک.
4ـ ئەدەبی منداڵان ـ بە سەرپەرشتی : سەعدوڵڵا شێخانی ـ هەولێر.
5ـ دیوانی هەژار موکریانی ـ بۆ کوردستان.
