عەلی مەحمود: گەندەڵی هەڵبژاردن لە نێوان سویسراو كوردستاندا.
لە 10 ی ئابی ئەمساڵ 2018, رێكخراوی (Greco ) ( كۆمەڵەی وڵاتانی ئەوروپا بۆ بنەبڕ كردنی گەندەڵی), بۆ جارێكی دیكە سەركۆنەی وڵاتی سویرسرای كردەوە, بەهۆی ئەوەی هیچ هەنگاوێكی نەناوە, بۆ ئەوەی پارتە سیاسییەكانی سویسرا, سەرچاوەی داهاتیان ئاشكرا بكەن, لەو بەخششانەی پێیان دەدرێت لە لایەن” كەسەكان, كۆمپانیاكان, یان گروپی بەرژەوەندخوازی دی هەرچییەك بێت”ئاشكرا بكەن.
Greco نیگەرانە لەوەی حكومەتی فیدراڵی یاسایەك دەرناكات بۆ پیادە كردنی رونی لە خەرجی پارەی هەڵمەتی هەڵبژاردن و بودجەی حیزبەكان, پێی وایە دەرنەكردنی یاسایەكی لەم چەشنە, بۆ خۆی پشتیوانیكردنە لە گەندەڵی لە لایەن حكومەتەوە.
لە مانگی ئۆكتۆبەری دا 2017 دا, دەستپێشخەرییەك لە ئاستی نیشتمانی سویسرا پێشكەشكرا لە لایەن كەسانێكەوە زۆربەیان چەپن, بۆ ئەوەی پارتە سیاسییەكان ناچار بكرێن سەرچاوەی داهاتیان ئاشكرا بكەن, لێ حكومەت داواكەی رەت كردەوە, وەلێ چاوەڕوان دەكرێت, هاووڵاتیان بۆ ساڵانی 2020 یان 2021 لە رێگای راپرسییەوە دەنگ بدەن بە دەستپێشخەرییەكە, وەك نەرێتێكی سستەمی دیموكراسی راستەوخۆ لە سویسرا, هەرچەندە ئەمساڵ كانتۆنەكانی شفیتس و فریبۆرغ دەنگیان بۆ رونی زیاتر دا لە تەمویلی حیزبەكان, لە كانتۆنەكانی تیتشینۆ و جنێف و نۆشتایل بۆ خۆی بڕیاری وا هەیە.
سوید و سویسرا دوو دورگەی نا شەفافی كاری سیاسین لە روی پارەدان بە حیزب و خەرجی هەڵبژاردن لە ناو ئەوروپا, هەرچەندە ئەم دوو وڵاتە وەك نموونەی باڵای دیموكراسی خۆیان نمایش كردووەو ئێمە زانیومانە, بەردەوام لەبەر چەقۆی تیژی رەخنەدان, سستەمە سیاسییەكەیان بەو هۆكارەوە كەوتۆتە ژێر پرسیارەوە, لەم دوو وڵاتە یاسای نیشتمانی بۆ پاڵپشتی دارایی حیزبەكان و هەڵمەتی هەڵبژاردن نییە, سەرچاوەی بەخششەكان لە تاریكیدایە, وەلێ پێچەوانەی كوردستان كە نغرۆی نارونی و تاریكییە, پارتەكانی ئەوان پێش هەڵبژاردنەكان بودجەی خۆیان بڵاو دەكەنەوەو رایدەگەیەنن بۆ رایگشتی, هەرچەندە ئاشكرای ناكەن لە زۆر حالەتدا كە چۆنیان پەیدا كردووەو لە كێیان وەرگرتووە, كێشەی ئەم دوو وڵاتە لێرەوە سەرچاوە دەگرن, سەیر بكەن پارتەكانی سوید 11 مانگ پێش پرۆسەی هەڵبژاردن, بودجەی پارتەكانیان بۆ پرۆسەی هەڵبژاردن دیاریدەكەن و بڵاو دەكەنەوە, پارتی سۆسیال دیموكراتی دەسەڵاتدار 100 ملیۆن كرۆنی دیاریكردووە بۆ پرۆسەكە, تەنانەت شێوازی خەرجكردنی ئەو بودجەیەش دیاریكراوە, نموونە 70 ملیۆنی بۆ ریكلام دیاریكردووە, پارتی ناوەند 70 ملیۆن كرۆن, 50%ی بۆ ریكلام, پارتی دیموكرات 50 ملیۆن…. بودجەی هەڵبژاردنی 9ی ئەم مانگەیانە.
بەهۆی دابەزینی ژمارەی ئەندامانەوە, ئابونەی حیزبی تەنها 3%ی داهاتی پارتەكان دیاری دەكات لە سوید, لە ساڵی 1989 رێژەی 13%ی هاووڵاتیان ئەندامی پارتەكان بوونە, لێ ئێستا رێژەكە كەمترە لە 5%., بۆیە بەشداری ئابوونەی حیزبی كەمترە لە 5%ی خەرجییەكان, كە رەواترین رێگای پارە پەیداكردنی حیزبی سیاسییە.
كەموكڕی لە سستەمی دیموكراتی سویسری ئاشكرا نەبوونی خەرجییەكانە, هەرچەندە بەهۆی پیادەكردنی دیموكراسی راستەوخۆوە خۆی بەسەر مەشقی دیمكراسیەت لە جیهان دەزانێت, بەم هۆیەوە كەوتۆتە بەر رەخنەی توندی رێكخراوی شەفافیەتی نێو دەوڵەتی, سەبارەت بە تاریكی پشتیوانی سیاسی پارتە سیاسییەكان, جگە لە پارتی گەلی راستگەرا, هەموو پارتەكان بودجەی خۆیان پێشتر بۆ هەڵبژاردنەكان بڵاو كردۆتەوە ” پارتی سۆسیالست 1و4 ملیۆن فرەنك, پارتی لیبراڵی رادیكاڵ 3 ملیۆن فرەنك, پارتی دیموكراتی كریستان 2 ملیۆن فرەنك, پارتی سەوز 200 هەزار فرەنك, پارتی بۆرجوازی دیموكراتی 500 هەزار فرەنك, سەوزە لیبراڵەكان 300 هەزار فرەنك”.
وەك دەبینین پارتە سیاسییەكانی سویسرا كە لەبەردەم تیغی رەخنەی توندان, ناڕاستەوخۆ سەرچاوەی داهاتەكانیشیان دیاریكردوەو بڵاو كردۆتەوە” حیزبی لیبراڵی سویسری بودجەكەی 3 ملیۆن فرەنك”65%ی لە كۆمپانیاكانەوە”, پارتی دیموكراتی كریستان 2 ملیۆن “50%ی لە كۆمپانیاكانەوە”, پارتی گەلی سویسری 2 ملیۆن “35%ی لە كۆمپانیاكانەوە ” پارتی سۆسیالست 2,5 ملیۆن فرەنك “75%ی لە ئابونەیە, سۆسیالستەكان تەنها لە یەك كۆمپانیا بەخشش وەردەگرن, ئەویش ناوەكەی ئاشكرا كردووە, تاكە پارتە ناوی كۆمپانیاكەی ئاشكرا كردووە لەناو ئەو پارتانەی ئامادەن بەخشش لە كۆمپانیاكان وەربگرن, پارتی سۆسیالست بەهیچ شێوەیەك كۆمەك لە بانكەكان و كۆمپانیاكانی دڵنەوایی وەرناگرێت, بەمەش ساڵانە زیانی 400 هەزار فرەنك لە خۆی دەدات, “,پارتی سەوزی سویسری بەخشش لە بانكی كریدی سویس و یو بی ئێس وەر ناگرێت, بانكەكانی یو بی ئێس, كریدی سویس و رایفایزن و كۆمپانیاكانی سویس ئێر و ئەكسا فینترتور و …, ئەو پارانە ئاشكرا دەكەن داویانە بە پارتە سیاسیەكان, كریدی سویس ساڵانە ملیۆنێك فرەنك دەدات بەو پارتانەی 5 كورسی زیاتریان هەیە جگە لە سۆسیالستەكان كە بەخششی لێ وەرناگرێت وەك پێشتر ئاماژەمان پێدا.
نیو سەدەیە چەپەكان سویسرا داوای ئاشكرایی دەكەن لە بەخششی پارتەكان و خەرجییەكان و سەرچاوەی پاڵپشتی دارایی هەڵبژاردن,پارتە چەپەكان لە گەڵ ئاشكرایین, راستگەراكان لەبەر ئەوەی پارەی زۆر وەردەگرن لە كۆمپانیاكان و بەستراون بەو بەرژەوەندیانەوەو زۆرینەن لە پەرلەمان, ناهێڵن ئەم داواكارییە سەر بگرێت, بە یاسا سەرچاوەو قەبارەی بەخشش و خەرجییەكان و سەرچاوەكانیان و ئاشكراكاری لە داهاتەكان جێی خۆی بگرێت.
وەك ئاماژەم پێی دا چەپەكانی سویسرا هەڵمەتێكیان راگەیاندووە بۆ ئاشكرا كردنی بەخششی سیاسی ئەوەی لە 10000 فرەنك زیاترە, بۆ ئەم مەبەستە 120 هەزار هاووڵاتی واژۆی لەسەر دەستپێشخەریەكە كردووە, پێشبینی دەكرێت لە نێوان 2020 بۆ 2021 بخرێتە بواری دەنگدانەوە, هەرچەندە 10000 فرەنك زۆر زۆرە, دەبوایا 1000 فرەنك كەمتریش بوایا.
ئەوان لە دەستپێشخەرییەكەیان داوا دەكەن وەرگرتنی بەخششی بێ سەرچاوە یاساغ بكرێت, سەرچاوەی بەخششەكان بە وردی بخرێتە بەردەست خەڵك و لایەنی پەیوەندیدار, نا رونی لە وەرگرتن و خەرجی نەمێنێت.
پشتیوانی دارایی دادپەروەرانە ئاشكرا یەكێكە لە پێوەرە سەرەكی و بنچینەییەكانی دادپەروەری هەڵبژاردن, پێویستە خەڵك بزانێت كێ لە پشت ئەم پارتانەوەیە, پارە لە كوێ دێنن؟, بۆ كێ كار دەكەن؟, چەند خەرج دە كەن لە پرۆسەی هەڵمەتی هەڵبژاردن؟, لێرەشەوە بزانرێت كارەكانی ئەم فراكسیۆن و لیستانە دوای هەڵبژاردن لە بەرژەوەندی كام قارون و كام كۆمپانیادایە, ئاراستەیان رو لە كوێیە, چونكە جۆگەلەی پشتیوانیان لەكوێوە بێت, قیبلەی بەرژەوەندیان رو لەو شوێنەیە, پارە ئاینی ئەوانە, قیبلەنامەی ئاراستەی كارەكانیانە.
لە كوردستان پارت و لیستەكان, نە بودجەی پارتەكان و نە بودجەی پرۆسەی هەڵبژاردنەكانیان دیار نییە, لە كاتێكدا وا 5 ساڵە پارتە سیاسییەكان كوردستان, وەك راگەیەنراوە بودجەیان لێ بڕاوە, كەچی سەتەلایت و ماشینی راگەیاندن و خەرجی بێشوماری بارەگاكان و هەڵمەتی هەڵبژاردنیان رانەوەستاوە, كڕینی دەنگی تاك و عەشیرەت بەردەوامە, كۆمپانیای زەبلاح كاریان بۆ دەكات, هاووڵاتیانی كوردستان بە گشتی و ئەندامان و دەنگدەرانی ئەم لایەنانە مافی خۆیانە سسەرچاوەی داراییان بزانن, دەوڵەمەندەكان پارەیان زۆرە بەهۆی بەخششەكانیانەوە ویستی خۆیان بەسەر كاندیدەكان دەسەپێنن لە دوای هەڵبژاردن, هاوكات ئاشكرا كردنی سەرچاوەی داهاتی پارت و خەرجی هەڵبژاردنەكان بەشێكە لە شەفافیەت, ئەگەر پایەی پارتێك لەسەر ناشەفافیەت دامەزرابێت, چۆن دەتوانێت لە ئایندەدا سستەمێكی شەفاف بنیات بنێت, كە شەو رۆژ شیوەن و رۆ رۆو قژ رنینیانە بۆی, ئایا دەنگدەری حیزب ئاگاداری خەرجیەكانی حیزبەكەیەتی؟, كە مافی خۆیەتی بزانێت كێ هاوكاری دەكات؟, كام لۆبی قاچاخچییە دەستی دەگرێت, قاچاخچی نەوتە یان تلیاك؟, پارەی بەكار هاتوو رەشە یان سپی؟, سەرچاوەی دیارە یان نەزانراوو بێ دایك و باوكە؟, سەرچاوەكەی كوێیە؟, ناوخۆییە یان دەرەكی؟, دزییە یان هەواڵگری وڵاتان؟, هەرێمی یان نێونەتەوەیی؟, هاووڵاتیانی خانووە قوڕەكانە یان فیرعەوناوەكان؟, ئەمە هەمووی ئەگەرەو هەمووشی لەگەڵ پرۆسەی سیاسی كوردستان دێتەوە كە مەحرەم تیایدا زۆر كاڵبۆتەوە یان هەر بوونی نییە, گەیشتۆتە ئەو ئاستەی متمانە بە سستەمی نوێنەرایەتی پەرلەمانی زۆر كزو لاواز بووە, بایكۆت رەنگدانەوەی وشیاریانەی بێ متمانەییە.
پارتی سیاسی پێویستی بە پارەیە بۆ راییكردنی كارەكانی, بە تایبەتی لە كوردستان بۆتە نەرێتی سیاسی باو بە بوونی بارەگاو دەم چەوركردنی ئەندامان و گردبونەوەو بوونی كەناڵی راگەیاندن …., ئەمە راستی و هاشا هەڵنەگرە, لێ ئەم پارەیە لە كوێ دێنێت؟, چۆن پەیدای دەكات؟, چۆن لە بەشە كارگێڕییەكانی خۆی تۆماریان دەكات؟, چۆن ژمێریارییەكانی كۆتایی بە وردی و وردەكارییەوە دەخاتە بەردەست خەڵك؟, ئەمە هەمووی پرسیارە, خەڵك لە مێشكیاندا دەیهێنن و دەیبەن, وەلێ تا ئێستا مخابن پرسیارەكان بە كۆكراوەیی نەكراوە,پارە رەگی گەندەڵییە,تا خەرجییەكان هەڵبژاردن زیاد بێت, ئاشكرا كاری و رونی دەبێتە پێویستی, وە قەبارەی پارە هاتووە جێی گومانەكان گەورەتر دەبێت, تا دەزگا حكومیەكان لاواز بن وەك هەنووكەی كوردستان, ئەوا دەوڵەمەندەكان باشتر دەتوانن پارەكانیان بۆ ئاراستەكردنی پارتە سیاسییەكان بەكار بهێنن, بۆ ئەوەی بڕیارەكان لە بەرژەوەندیان دەربچێت لە داهاتوودا, ئەوان زۆریان ناوێت, تەنها هێشتنەوەی چەند بۆشاییەك لە وەبەرهێنان و چەند شەڕێك بە بریكاری لە پەرلەمان بۆ لادانی ركابەرەكانیان, چاوپۆشی لە پیسكردنی ژینگە و باج و… یاخود گەیاندنی چەند زانیارییەك لەسەر پرۆژەكانی داهاتوو, ئیستغلالی سامانی ژێر زەمینی و چاوپۆشی لە دەركردنی یاسای كاری پێشكەوتنخوازانە و وێران كردنی كەرتی گشتی, یاخود گەیاندنی زانیاری بە كۆمپانیا بیانییەكان لە كاتی بوونی كێشە وەك بینیمان…. , ئەم بڕیارانە خەڵكی گشتی هەست بە مەترسییەكانیان ناكەن, نەیارانیشی بەهۆی نەبوونی كەناڵی راگەیاندن, نوزەیان ناگاتە خەڵكی, لێ هەمووی مەترسیدارتین بڕیارن كە دەدرێن.
دەمانەوێت بزانین كام كۆمپانیا و دەوڵەمەند هاوكاری پارتەكان دەكەن؟, چۆن كۆمپانیا و دەوڵەمەندەكانیان دابەشكردووە لە نێوان خۆیاندا؟, كێیە پارەی ماشینی راگەیاندنەكەیان دابین دەكات؟, لە كام وڵاتەوە پارە خۆی دەكات بە كوردستاندا ؟؟ وەڵامی ئەم پرسیارانە راستەوخۆ پەیوەستن بە هەڵبژاردنەوە, چونكە پیویستە دەنگدەران بزانن ئەم پارانە لە كوێ دێن كە پارتە سیاسیەكانیان بەكاری دەهێنن, كە كاندیدە بەسزمانەكانیش زۆرینەیان نازانن, ئەو پۆستەرەی بۆیان دروستكراوە بە پارەی تلیاكە یان باجی جامخانەیە, یانی باجی بێدەنگی پارتەكەیەتی, یان داگیركەرانی كوردستانە……. ئەمەو یەك دنیا داواكاری و پرسیاری وەڵامنەدراوەی دیكە.
دەمانەوێت بزانین ئایا سستەمی سیاسی لە كوردستان دیموكراسییە یان بلۆتۆكراسییە؟, هەڵبژاردن و سستەمەكەی لە ژێر كاریگەری پارت و بۆچونە سیاسییەكانە؟, یان لە ژێر هیژمۆنیای پارەدایە؟, كە بێشك ئەوی دووەمە , ئەوەی لە كوردستان دەگوزەرێت بلۆتۆكراسییەو پارە ئاراستەی هەموو كارێك دەكات, پارەكانیش هێندە زۆرن فرە سەرچاوەی ناڕەوان, تەواو كۆنترۆڵی پرۆسەكەیان كردووە.
كەمەیاتی فرە دەوڵەمەند لە كوردستان, راگەیاندن لە بەرژەوەندەی سیاسی خۆیان بەكار دەهێنن, بۆ گەیشتن بە دەسەڵات و درێژەدان پێی, بۆ مسۆگەركردنی سەرچاوەی داهات و تاڵانی سەروەت و سامان, دواتر بەو دەستكەوتە سیاسی و ئابورییەی بەدەستی دەهێنن, درێژە بە بەڕێوەبردنی كەناڵەكانیان دەدەن و بەرفراوانی دەكەن, بەمەش پارەو كورسی و راگەیاندن كۆنترۆڵ دەكەن, دەست دەنێنێنە بناقاقای هەموو بۆچونێكی عەدالەتخوازانەو پەراوێزی دەخەن و رەواج بە مافیایی و كۆنەپەرستی دەدەن, سەرۆك وەزیرانی پێشووی ئیتاڵیا برلسكۆنی لەمەدا كارامە بوو, هاوكات دەستبژێری دەسەڵاتداری ئەوروپای رۆژهەڵاتیش هەمان كاریان كرد, توركیا و كوردستانیش بەم ئاقارەدا رێ دەكەن و گەیشتونەتە دوا مەنزەڵ, ئۆلیگارشییەكان ورگ, دەم, چاو, گوێ و مێشكیان كۆنترۆڵ كردووە.
راگەیاندن چەندە جێی مەترسییە لە دەست دەسەڵاتی ستەمكارو گەندەڵدا بێت, بەهەمان ئەندازەو زیاتریش مەترسیدارترە كاتێك لە دەست ملیاردێرەكاندا بێت, ئەوانیش بەرژەوەندی خۆیانی پێ دەپارێزن بۆیە كاتێك قارونەكان ئاراستەی سیاسەت دیاریدەكەن لە رێگای پارەو راگەیاندنەوە, هیچیان لەبەرچاو نییە جگە لە قازانج, سیاسەت و راگەیاندن لای ئەوان لقێكە لە بزنس, نەك بۆ چاكەی گشتی و گۆڕانكاری سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتی و رۆشنبیری, ئێستای كوردستان لەم قۆناغە مەترسیدارەدایە .
بۆیە دەبێت پارتە سیاسیەكانی كوردستان ناچار بكرێن, سەرچاوەی داهاتیان ئاشكرا بكەن, دەسەڵاتی پارە لە پرۆسەی سیاسی بەتایبەت هەڵبژاردن كورت بكرێتەوە, كە تا ئێستا هەمووی لە تاریكییە و گۆڕەپانیش بۆ دەسەڵاتی پارە ئاوەڵا بووە, هیچ هێزێكی سیاسی لەم بارەیەوە دەستپێشخەری نەناوەندووە, كەس نازانێت ئەم پارەو سامانە لە كوێوە دێت و بە كوێدا دەڕوات؟, یاسایەك نییە بۆ رێكخستنی خەرجی پارتەكان و دیاریكردنی سەرچاوەكانیان و رێكخستنی كۆمەك و بەخششەكان و …. لەپاڵ رێكخستنی ئەوانە پێویستە كۆمپانیاكانیش ناچار بكرێن بەخششەكانی خۆیان ئاشكرا بكەن, سەرچاوەی پارەی كەناڵەكانی راگەیاندنەكان دیاری و ئاشكرا و رەوا بێت.
ئێستا دەپرسین پارتە سیاسییەكان پارە بۆ راییكردنی كارەكانیان لە كوێ دەهێنن؟, ئەم هەموو كۆمپانیا زەبلاحەی هەیانە, بە چی دروستیان كرد؟, ئەم هەموو كەناڵی راگەیاندنە بەچی ماشینەكانیان كار دەكات؟, …. هەموو ئەم پرسیارانە بۆیە وەڵام نادرێنەوەو ئەم دەزگاو كەناڵ و رێكخراوانە بۆ نایهێننە بەر باس و قسەو بەدواداچوون, چونكە هاوبەرژەوەندن و سەركردەكانیان زیاتریان كۆكردۆتەوە, یان خۆیانن سەرچاوەكەی, دەزانن ژیانی سیاسی پاكژ, كۆتایی بە هژمۆنیای ئەوان دەهێنێت, بۆیە ئەم پرسیارانە مەحرەمن لەمڕۆی كوردستان, هەرچەندە هەڵبژاردن رێگای گۆڕانكاری ریشەیی نییە لە كۆمەڵگاكان, لێ بۆ ژیانێكی سیاسی تەندروست دەبێت شۆڕشێكی سیاسی بۆ رزگاركردنی ژیای سیاسی ئەنجام بدرێت, پرسیارەكان بكرێنە بنچینەو لێرەوە دەستپێبكرێت.
با بزانین لە هەڵبژاردنی رابردوو چی گوزەراوە, ئەو كەمەی بیستمان و بینیمان و ئاشكرا كرا , ئەمە نموونەیەكە لە خەروارێك” وڵاتێك 22 ملیۆن دۆلاری ناردووە بۆ هەڵبژاردنی كەركوك, پارتێك لە ئێران پارە وەردەگرێت, سەركردەیەكەی لەم رۆژانە دەچێت, بارێك دۆلاری هاتوو لەو دیو سنورەوە گرترا, پارتێك لە كۆمپانیاو سەرمایەداران 950000 دۆلاری كۆكردۆتەوە نازانرێت چی لێكراوە, 3 ملیار دینار لە بەغداوە بۆ هەڵبژاردنی عێراق هاتووە بۆ لایەنێكی كوردستان دیار نییە, حیزبێك زیاتر لە 50 كەناڵی راگەیاندنی هەیە, پارتێكی سیاسی مەرزیە دابەش دەكات, یەكی دی بە 200 دۆلار دەنگێك دەكڕێت , ئەوی دی دەمانچە دەبەخشێتەوە , كوڕە بەگێك بۆ دەرچوون 100 دەفتەری خەرجكردووە, سەرمایەدارێك كەناڵێكی تایبەەتی بۆ هەڵبژاردن كردەوە دواتر راگەیاندنكارانی گیرفان بەتاڵ و سكبرسی ناردە ماڵەوە…. ئەمە هەڵبژاردنە یان مافیایی و بازاڕی وڵات فرۆشییە”.
ئەگەر سویسراو سوید لەبەر چەقۆی رەخنەی توندا بن بەهۆی ناڕونی خەرجی و بودجەی حیزب و هەڵبژاردنەكان و نەزانینی سەرچاوەی داهاتەكان و لێڵبوونی سەرچاوەی پارەكان, ئەوا لە تاریكسانی پارەی رەشی پارتەكان لە كوردستان شەوەزەنگی سستەمی بلۆتۆقراتی دا, هەڵبژاردنەكان جگە لە شەڕی لۆبییەكانی پارە شتێكی دیكە نییە, پارتەكانیش دەستكردن و لە گیرفانی ئەو لۆبیانەدان.
تا ئێستا یەك پارتی سیاسی بودجەی هەڵبژاردنی داهاتووی بڵاو نەكردۆتەوە, كەسیش لیستی كۆمەككەرەكانی خۆی ئاشكرا نەكردووە, ئەوا باسی بودجەی پارتەكان و خەرجی كەناڵەكانی راگەیاندنیان بڤەیە, چاوەڕوانی ئاشكرایی لە خەرجكردنی پارە رەشەكانیش مەبن, پەرلەمانێك سەرچاوەكەی ئەم زێرابە پیسە بێت, چاوەڕوانی روانی خۆراكی تەندروستی لەبەردا مەكەن, ئەوجا هەر بڵێن كوردستان دورگەی دیموكراسی ناوچەكەیە.
