هۆشیارجەمال: دیسانەوە مادەی 140.
کەرکوک ئەو شارەی لەسەدساڵی رابردوودا هەردەم جێگای ململانێ و خاڵی ناکۆکی نێوان حکومەتی عێراق و بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی کوردبووە، کە گرنگیە ئابوورەی کەی، کە خۆی دەبینێتەوە لەبوونی یەدەگێکی زۆری نەوت لەناوچەکە هۆکارێکی سەرەکی ئەم ململانێ بەردەوامە بووەنە.
هەرئەمەش بووە وای کردوە کەم شارە خۆی و دانیشوانە ڕەسەنەکەی بە هەموو پێکهاتەکانیەوە کە نیشتەجێی شارەکەن هەردەم زۆرترین قوربانیان داوە، بەتایبەت لەسەردەمی حکومرانی حزبی بەعسی ڕووخاودا، کەهەموو جۆرەکانی ڕاگواستن و تەبعیس، تەعریبی بەرامبەر بەکاربهێرێت و کە پشکی شێری بەرنەتەوەی کورد کەوتووە.
حزبی بەعس ڕوخاو دەسەڵاتی کوردی گەیشتە کەرکوک و بەشیکی زۆری ناوچەکانی چواردەوری، بەڵام دەسەڵاتی کوردی بەهۆی هەڵپەی پلەو پۆستی بەغداد ، و دەست کەوتنی زۆرترین پارە و سامان نەیتوانی شارەکە بگەرێنتەوە سەر هەرێمی کوردستان، بەڵکو ئایندەی شارەکەی سپارد بە مادەی 58 و دواتر 140ی دەستوری عێراق!
ئاخر لەکوێی دوونیا دابووە نەتەوەیەک دڵنیابێت لەوەی خاکەکە هی خۆیەتی بخاتە چوارچێوەی مادە بلێ دوای ئاسایی کردنەوەی دۆخەکە با ڕاپرسی یاخود سەرژمێری بکرێت، هەموان دەڵین نیشتمان دایکە کەس هەیە دایکی بنێریت بۆ پشکنینی (DNA)یان خۆی بچێت بۆ تاقیگە تاوەک و دڵنیابێتەوە کە دایکێتی یان نا؟
هەروەها دەسەڵاتی کوردی لەجیاتی بەکارهێنانی ناوی کەرکوک وەک بەشێک لە نیشتمان، وشەی ناوچە جێ ناکۆکەکانی لە ڕاگەیەندەکانەوە ناساند بەهەمووان وەک بڵێت کە گومانیان لە کوردستانی بوونی هەبێت!
بەشێک لەهاوڵاتیانیش هۆکارن بۆ ئەم دۆخەی کەرکوک چونکە پارەی قەرەبووی مادەی 140یان وەرگرت، لەجیاتی ئەوەی بچنەوە لە شارو شوێنەکانی خۆیان نیشتەجێبن، بەڵام هەرلەناوچەکانی پێشتریان لەهەرێم مانەوە، کەسێک ئامادە نەبێت بچیتەوە شارەکەی خۆی ئەی بۆ لۆمەی عەرەبی هاوردە بکرێت کە بۆ ئەوانیش پارەی قەرەبوویان وەرگرت، نەگەڕانەوە بۆ زێدی خۆیان بەڵکو تەنها گەرەکەکەیان گۆڕی، ئەوان جیگایەکی پرخیریان دەست کەوتوە بە بێبەرامبەرچۆن جێ دەهێڵن؟
لەدوای بەعس زیاتر لە(12 )ساڵ کورد حاكم و دەسەڵاتداری ئەوناوچانە بوون نەک هەر نەیتوانی کەرکوک بگەرێتەوە سەرهەرێمی کوردستان، بەڵكو نەشی توانی تەبای و روحی پێکەوە ژیان لە نێوان پێکهاتەکانی شارەکە دروست بکات لە پێناو ئەوەی ئەوانیش تێگەیشتنیان بگۆڕێت بۆ کوردو حکومرانی کورد حەزبکەن لەچوارچێوەی هەرێمدابژین نەک عێراق.
لەدوای هاتنی داعش و کۆنترۆڵکردنی شارەکە و سەرجەم ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی هەرێم بەخوێنی پێشمەرگە و هاوکاری خەڵکی ناوچەکە، لەجیاتی ئەوەی لەسەرئاستی ناوخۆ و بەیەک ڕیزی هەوڵی گفتوگۆبدەن لەگەڵ وڵاتانی ناوچەکە و عێراق بۆ گێرانەوەی کەرکووک بە پلانی وردەوە، وتیان سیاسەتی ئەمری واقع جێبەجێ ئەکەین و مادەی (140 ) کۆتایی هات و کەرکوک گەراوەتەوە سەرهەرێمی کوردستان!
کە بەبۆچوونی من خراپترین جۆری سیاسەت کردبوو، چونکە لەعێراق سنورەکان لەنیوان هەرێم بەغداد ناجێگیرن و سیاسەتی ئەمری واقعیش واتە کێ دەسەلات داربوو ئەوە حوکمی ڕەها دەکات، ڕیفراندۆم کراو دوای کەمتر کە دوو مانگ لەشە وڕۆژێکدا کەرکوک هەمووناوچەکانی تر کەوتووە دەست حکومەتی عێراق، ئیستا ئەوانیش بە سیاسەتی ئەمری واقع حکوم دەکەن، ڕۆژیک ڕێگا لە چوونی کتێب دەگرن بۆ کەرکوک و ڕۆژێک عەرەب دەنێرنە سەرگوندە کوردیەکان و دەریان دەکەن و جیاوازی لەخزمەت کردنی گەرەکەکاندا و دابەش کردنی پڕۆژەکان دەکەن.
ئیستاش حزبەکوردیەکان پۆل پۆل بەرەو بەغداد رۆیشتوون هەر لەسەر ئاستی شەخسی و پەرلەمانتار تاسەرۆکی حزب، بەسەرۆکی ئەو حزبەشەوە کە پێشرەوی ڕیفراندۆم بوون، و بڕیاریان دابوو بە هاوڵاتیان بە پاسپۆرتی دەوڵەتی کوردی ودراوی کوردیەوە سەردانی بەغداد بکەن، لەپێناو پۆست و پارە دەسەڵاتدا لەدەرگای هەموو حزبە عێراقیەکان دەدەن، بەڵێنی ڕاست کردنەوەی هەڵەکان دەدەن.
بەڵام کەرکوک و مادەی( 140 ) لە ئەجێندای هیچ کام لەسەردانەکانیاندانیە و ئامادەشن بۆچەندین ماوەی ترپارێزگارێکی عەرەب حوکم بکات بەس کوردێک نەبێت و هەموانیش خۆیان بێدەنگ کردوە بەرامبەر ئەو شارەی ڕووبارێك خوێنی لە پێناودا ڕژاوە و ئەوشارەی دانیشوانەکەی ئازارنەماوە تاقی نەکاتەوە.
