كارۆخ عوسمان: دكتاتۆریەتی بەعس یا دەلەسەی دیموكڕاسی. كامیان باشتر بوو؟
چەند زەلیلیە لەناو قوڵایی خاكی وڵاتەكەتدا پەنابەران ببنە ئامانجی بۆمبارانی وڵاتانی دراوسێ.
عێڕاقی سەردەمی سەدام حسێن چۆن بوو؟ وە عێڕاقی سەردەمی حوكمی كوردزمان و شیعەكان بەچی گەیشت.!
ئەو ھێرشانەی كە دەوڵەتی توركیا دەیانكاتە سەر پەنابەرانی كەمپی مەخمور ئەوپەڕی دیلی و خۆ بەدەستەوەدانی دەستەڵاتدارێتی عێڕاق و ھەرێمی كوردستانەو لەڕووی یاسا نێودەوڵەتیەكانیش قەدەغەیە, بەڵام عێڕاق و باكورەكەی ئەوەندە زەلیل بوونە بەدەست حوكمی ئەو چەتانە ئێستا توركیا وەك بەشێك لەخاكی خۆی مامەڵەی لەگەڵ دەكات، بۆیە بەكەیفێ میزاجی ئەردۆگان فڕۆكەكان تەراتێن بەئاسمانی ئەم وڵاتەدا دەكەن.
سیادەی عێڕاق بەھۆی ئەم جۆرە حكومڕانیە تەوافوقە ھەرێمیە بەتەواوی وێران بووە. بەحساب دیموكڕاتی بۆ عێڕاقیەكان بەدیاری ھێنرا كەچی دكتاتۆریەتێكی لاوازو زەلیلی لێ سەوز بوو، ئاخر خۆ حوكمی دكتاتۆریەتیش لێزانینی دەوێ. ئەوكاتەی بەعس حوكمی دەكرد دام و دەزگاكانی دەوڵەت لەپێناو مانەوەی تاقمەكەی بەعس سەركوتكارو داپڵۆسێنەربوون بەڵام نەشیانھێشت گەل برسی و بێ ئاوو كارەباو ڕێگاو خزمەتگوزاری بێت، تەنانەت ڕەسیدی پاسپۆرتەكەی عێڕاق یەك ملم نەھاتەخوارەوە، كەچی ئەم بودەڵانەی ئێستای حوكم تەنانەت لەدكتاتۆریەتیش ھیچ نازانن، جگە لەھەڵلوشینی سەروەتی گەل و سیخوڕی و جاشایەتیكردن بۆ ئەم و ئەو.
دەی ئەوەتا عێڕاق بەس ناوەكەی ماوەتەوە، ئەویتر بووە بەمەیدانێك بۆ ساغكردنەوەی شەڕی دوو زلھێزی ھەرێمی (ئێران-عێڕاق). لەباكورەوە توركیا ولایەتێكی لێ دامەزراندوەو بنەماڵەی بارزانی كردووە بەوالی و موتەسەڕیف، لەباكوری ڕۆژھەڵاتیشدا ئێران ئوستانی سلێمانی و ھەڵەبجەو گەرمیانی دابڕیوەو عائیلەیەكی چەند كەسی بەنازناوی تاڵەبانی لێ كردوون بە ئاخونی علمانی. دەی ئەوەتا لەتەواوی ڕۆژھەڵات و قوڵایی خاكی وڵات ئێران ھەر نفوزی یەكەمینە، لەسنورەكانی قائیم و ڕوممادی و زۆنی سوننەكانی پاشماوەی ئومەویەكانی سەردەمیش جەردە ڕیشدارەكانی داعشی سەر بەسوڵتان-بارزانی كەڵبە لەخاكو خەڵك دەسون. بەسڕەش بەم ھەموو دەوڵەمەندی خۆیەوە بەھۆی حوكمی كۆڵۆنیالیزمیانەی شاژنی ویندسۆڵ خەڵكەكەی لەوپەڕی بێزاریدا دەست لەئەژنۆن. تەواوی سەروەتەكەشی دابەشی دوو بەعەلەنی و دەیانیش بە(دیكە) كراوە، شەریكەكانی (ڕووسیاو دۆستەكانی، ئەمریكاو خەربەندەكانی) خاكی وڵات ھەڵدەكۆڵن، دەردەھێنن، دەبەن، دەبڕن، دەڕژێنن، دروستكراوی خۆیانیش دەھێنن و ساغیش دەكەنەوە.
خەڵكی ڕەسەنی وڵاتیش سەرگەردان و داماو، بەعزێك كە عیززەتی نەفسی قایل بەم بەرەڵڵاییە نیە دەڕوات و كەمپەكانی تاڕاوگە پەسەند دەكات.
لەئانی بۆردومان و كوژرانی خەڵكانێ كەپەنایان بۆ عێڕاق ھێناوە لەترسی دەوڵەتی تورك، سەرۆكی كۆمار لەدەشتە سەوزەكەی سەلام سەركی بریقە دەدا لەبەر ھەتاوی پایزو خەریكی خۆی ھەڵخستنە.
سەرۆكی حكومەتیش كە چاوەڕێی ئیحازی حوجرەی قومە ئاخۆ بۆ بەیانی چی بپۆشێ بۆ دەوام باكی بەقەڵەمڕەوی جیرانی باكور نیە. ئەوەتا ھەردوو پەرلەمانەكەی وڵاتیش چاوەڕێی فیكەیەكی داگیركەرانن ئاخۆ كام پڕۆژە یاسا تێپەڕێنن كە بە بەرژەوەندی ئەوان بێت.
جەنابی جێگری سەرەك پەرلەمانی ئێستاو مەلای مێزەر بەسەری دوێنێش ھەر لەوكاتەدا كەسەروەری و پیرۆزی وڵات دەشكێ و خەڵكی بێ دیفاع و پەنابەرو ماڵوێران دەكوژرێ وێنەیەك بەشانازیەوە لەگەڵ سوڵتانی بكوژ دەخاتە بەرچاوی گەلی عێڕاقی خەڵەتاو…
كورد زمانە درۆزنەكانی كوردایەتیش بەقات وشاڵ و مێزەرەوە لەسەر كورسی حوكمێكی داسەپاو كەیف بەم بێحاڵیەی خاك و خەڵك و پەنابەران دەكەن. مادام دوای 2003 ئاوای لێھات لەم وڵاتە جگە پەیمانگای پێگەیاندنی دكتاتۆریەت پێویست بەھیچ فێركردنێكیتر ناكات، چونكە مادام گەلیش ھەر دكتاتۆریەتی دەوێ دەبا دكتاتۆرێكی لێزان و بەشەرەف دروست ببێت و ئەم دكتاتۆرە بودەڵەو نەفامانە وڵاتبەدەر بكات.
