کاوسێن بابەکر: لەیادی 5- 3 دا، لەڕانیە ناوونیشانە گەورەکەیە.
ئێستا کەیادی 28ساڵەی ئەو ڕاپەڕینە شکۆدارە دەکەینەوە، لەلایەک بەڵایەکی مرۆڤ خۆر بەناوی ئیسلامەوە بەرۆکی گرتووین و شەڕێکی خوێناوی لەگەل هەڵگیرساندووین، بەڵام لەسەردەستی پێشمەرگەو شەڕڤانان بەچۆکدا هاتووەو دوا چرکەکانی ژیانی دەژمێرێ! لەلایەکی تر غیابی جەنابی مام جەلالە، ئەو پیاوەی پێش هەموو کەس مژدەی روخانی رژێم و دەستپێکردنی راپەڕینی راگەیاندو هەر ئەویش پێش داگیرکردنی کوێت پێشبینی سەرەڕۆییەکی ئاوای لەڕژیمی سەددام کردبوو!
ئەوێ ڕۆژێ، داگیرکاری وەک دێوەزمەیە، کە بە سەر سینگی نیشتمانەوە چڕنوکەکانی گیردەکردو هەررۆژەی برینێکی لەجەستەی هەلاهەلای دەکرد، رۆژێک بۆ رۆڵەکانی و رۆژێک بۆ کیژۆڵەکانی فرمێسکی دەباراندو شینی دەکرد. کاتێ زۆرداری رژێمی لەناوچوو گەیشتە دوا سنورەکانی خۆی، بەئاگرو ئاسن بەگژ هەر ئاماژەیەک، هەر دیاردەیەکدا دەهاتنەوە کەبۆن و رەنگی نارەزایەتی لێ هاتبا، ئەوێ رۆژێ پێکەنین مایەی قەستی سەربوو، شیعر لەناو لەپی مەقەستداو گۆرانی لەژێر گڕی دەستەڵاتا هەڵدەپڕوزا.نوایەک نەبووبۆ زمانو پەسیوێک نەبوو بۆ گفتوگۆ،رۆژگار هەتیو هەتیوتێدەپەڕی وژیان لەقۆزاخەی بێ ئومێدێدا گینگڵی دەدا.تاقەتروسکاییەک لەچیاکانەوە بەخوێنی پێشمەرگە کزکز دەسوتا، بەڵام وورگی شەوەزەنگی دەدڕی و مەرگی نیشانی دوژمن دەدا.گەلیش رۆژ بەرۆژ قینی پیرۆزی ئەستورترو وورە و هاواری بەرزتر دەبوو.
هەتا بروسکەکانی ئازار پتربن رق و داهێنان لەناوەوە بەهێزترو ئەستورتر دەبن، هەتا ناڵەی چەوساندنەوەو هاواری رزگاری گەل لەگەڵ نرکەی پێشمەرگەو دەنگی رادوێی گەلی کوردستان، جامی توڕەبونیان رژان و دۆزەخی تۆڵەیان داگیرساند.
یەکەم بروسکەی راپەڕین لە رانیە چەخماخەی داو، بوو بە گڕکان و چوار قوڕنەو حاجی ئاواو دەڤەرەکە، لە شەوو رۆژێکدا تەقیەوەو گڕی ناخی دایکانی جگەرسوتاو لاوانی واهاندابوو سنگیان بەگوولـلەی دوژمنەوە دەنا،کچ و کور پیرو گەنج مەرگیان راودەناو زەمینیان لەژێر پێی داگیر کەراندا دەلەرزان و هەرزوو بەچۆکداهاتن و لەسێبەری خۆیان هەڵدەهاتن! پارتەسیاسیەکان کە هەلومەرجەکەیان هەڵسەنگاند بوو، خۆشیان بۆ ئەرکەکە ئامادەکردبوو. بەرەی کوردستانی کەسەرجەم پارتەسیاسیەکانی لەخۆیدا جێکردبۆوە بەرهەمی ئەو ئامادەکاریە بوو، وەڵامگۆیەکی باشی هەل ومەرجەکەبوو.
یەکێتی نیشتمانی و هێندێک لەپارتەکان تونیبوویان هێندێک لەکادیرەکانیان بخزێننە نێو جەماوەرو کاربکەن بۆ ئامادەکاری و سازدانی جەماوەری وەتەنگهاتوو دژی رژێمی لە ناوچوو. بۆیە لەگەڵ یەکەم هەنگاوی راپەڕین پێشمەرگەش تێکەڵاوی جەماوەری خرۆشاوبوو. لێرەدا جێی خۆیەتی کەباس لە راپەڕینی 5- 3 دەکرێ نێوی شەهید عەلی نەبی و هەڤاڵەکانی بهێنرێ، جونکە ئەورۆژە وا لەگەڵ ناوی ئەو پیاوە تێکەڵاوو لێکهاڵاوە جوداناکرێتەوە. ئەوێ رۆژێ ماڵێ عەلی نەبی بووبوو بە پەنای تێکۆشەران و ناڕازی و راکردوانی دەستی رژێم، سەرەڕاش هەر لە 5- 3 دا چیتر خۆی پێنەگیراو هاتە نێو بازاڕی رانیەو دەستی کرد بەتەقەکردن و هێرشی کرە سەربارەگای بەعسی رانیەو ئیدی خەڵکی تێکۆشەری رانیە کە لە بێنویەک دەگەڕان رقی پەنگخواردوی خۆیان بەسەر دڕندەکانی بەعسدا بڕێژنن، رژانە سەر شەقامەکان. هێرشیان کردە سەر بارەگاو مۆڵگەکانیان.
راپەرین بەخوێنی جەندین ئازیز! چەندین رۆڵەی بەئەمەگی ئەم گەلە بەهیممەتی پێشمەرگەو میللەت سەرکەوت، بەم سەرکەوتنەش، رانیە دەروازەکانی ئازاری داخست، و قۆناغی داگیرکاری و ژێر دەستەیی و دواکەوتوویی پێچرایەوەو قۆناغێکی نوێ لەژیانی سیاسی و ئیداری خەڵکی کوردستان دەستی پێکرد،کە گەلی کوردستان و پارتەسیاسیەکان دەبوایە کاروبارەکانیان بەتایبەت دوای ئەوەی رژێم ئیداراتی لەکوردستان کشاندەوە، رێکبەخەنەوە. دەستەڵاتی سیاسی کەشەرعیەتی لە شۆڕش و راپەرین وەرگرتبوو دەبوایە بۆ پرۆسەی هەڵبژاردن و لەرێگەی سندوقەکانی دەنگدانەوە بیگۆڕێ. بۆیە تەنها ساڵێک دوای راپەڕین و لەساڵی 19- 05- 1992دا یەکەمین هەڵبژاردن، کە یەکەمین هەڵبژاردنی ئازادانەش بوو لەمێژووی پڕ چەوساندنەوەی خەڵکی عێراق جێبەجێکراو، رۆژی هەڵبژاردن زیاتر لە جەژن و خۆپێشاندان دەچوو. ئەورۆژە دونیا لەشاشەی تی ڤیەکانەوە ئەو خەڵکە ووروژاوو تینووەی دەبینی تینوو بۆ ئازادی، تینوو بۆ قانوون و کۆمەڵگایەکی مەدەنی چۆن هەڵپەیان بوو بۆ سەر سندووقەکانی دەنگدان. ئەورۆژە سەرەتای وەرچەرخانێکی گرنگ و گەورە بوو لەژیانی سیاسی گەلەکەماندا.
ئیدی ئەو هەڵبژاردنە بوو بەو پێپیلکانەیەی سەرکردایەتی سیسی و گەلەکەمان بەگشتی پێ بەپێی مێژوو بەسەریدا هەڵدەگەڕێن و بەرەو پێش دەچن بەرەوپێش لەحکومەت و دام ودەزگاکانی و چەسپاندنی قانوون و رێکخستنی هێزی پێشمەرگەو دابینکردنی ئەمن و ئاسایش، کەوای کردووە لەو عێڕاقە گڕگرتووەدا ئەمن و ئامان ترین ناوچەیەو لە هەموو دونیاوە خەڵك رووی تێ دەکەن.
ئێستا نەک حکومەتی خۆماڵی و پەرلەمانی هەڵبژێراو و دامودەزگای دادوەری و رێکخراوە مەدەنیەکان و راگەیاندنی سەربەخۆمان هەیە و سەرەڕای هەرەشەکانی عیراقی و ئیقلیمیەکان بەرەو دەرچوون لەدەڵەمەیی دەچین و وزەمینەسازی هێزو تواناسەربازی و ئابوری و دیپلۆماسیەکان دەکاین،کە دەبنە بناغەی دەوڵەتێکی سەربەخۆ لەئایندەدا ، خەریکە لەخەم دەرەخسێین و چرای ئومێدێک لەسەر مێزی پلاندانانی سەرکردایەتی کورد هەڵکراوە بۆ گفتوگۆی جدی لەسەر پێکهێنانی دەوڵەتی کوردی، لەلایەک و بەخەمبوون بۆ پارچەکانی تری کوردستان بەتایبەت رۆژئاوای کوردستان کە لەنێو گڕکانی راپەڕیندا رژێمی دیکتاتۆری سوریایان بەرەو لێواری مەرگ هەڵچنیوەو داعشیان بەدەردێک بردووە کە هەموو دونیا سەرسامن بە قاڕەمانی و ئازیەتی کوڕان و کچانی شەڕڤان.
دەستەڵاتی سیاسی و حکومەتی هەرێم ئۆباڵێکی مێژووی و ئاکاریان لەسەر شانە بەرانبەر بەباقی گەلەکەمان لەپارچەکانی تردا کە بەشیوەیەکی ئەقڵانی و بابەتی هەوڵ و خەباتی خۆیان یەکاڵای هەوڵە نێودەوڵەتیەکان بکەن بۆ رزگارکردنیان لەژێردەستەیی و بێمافی، دوور لەکاری سەرچڵی سۆزداری کەببێتە هۆی لاوازی هەرێمی کوردستان کەتاقە ئومێدو پشتو پەنایەکی دڵسۆزو بێمنەت و بێبەرانبەری نەتەوەکەمانە لەدونیادا لەو بوارەشدا یەکێتی نیشتمانی درێغی نەکردوەو هەوڵەکانی جەنابی مام جەلال لەکەس شاراوەنین بۆ کۆتاییهێنان بەشەڕی کوردستانی باکورو لێکنزیکردنەوەی حکومەتی تورکیاو نوێنەرانی کورد. وەفدەکانی یەکێتیش بەدەنگی بەرز وبەوپەڕی بەرپرسیارێتی نەتەوەیی و ئینسانیەوە داوای ئاشتی و برایەتیان کردوەو دیالۆگیان وەک تاکە چارەسەری کێشەکان پێشاندا.
ئێستا کەیادی 28ساڵەی راپەرینە مەزنەکەی گەلەکەمان دەکەینەوەو ئاوڕ لەهەنگاوەکانیشمان دەدەینەوە دەبینینین زۆر لەخەونەکانمان هاتوونەتەدی و لەزۆربەی بوارەکاندا هەنگاوەکان جەسپیون، بەڵام هێشتا زۆرخەون و خولیامان ماون، هێشتا زۆردیاردەی ناشیرینیش بوونەتە لەکە بەسەر دەستەڵات و حکومەتەکەمانەوە. لەم بۆنە پیرۆزەدا داوادەکەم چیتر خەونەکانمان نەژاکێنن.کاتی ئەوەش هاتووە چیتر سەرکردەکان بەڵێنی کردنی ڕانیە بەپاریزگا بۆ دەنگ پەیداکردن و دروشمی سیاسی بەکار نەهێنن و ئیدی ڕاستگۆیانە وەک وەفایەک بۆ خوێنی شەهیدانی ڕاپەڕین و یەکم چەخماخەو یەکەم بانگەوازی ڕاپەڕینی ژنان و پیاوان و منداڵانی ڕانیە، ڕانیە لەئیدارەیەکی بێ خزمەتەوە بکەین بەپاریزگا، لەسەر ئاستی عێراقیش با سەرکردایەتی سیاسی کورد بۆ چارەسەری کێشەکان بەپێداگریەکی زیاترەوە لەگەڵ سەرانی عێراق گفتو گۆ بکات و کاتی ئەوە هاتوە هیچیتر کارە هەڵپەسێرراوەکان، بەتایبەت مادەی 140، کێشەی پێشمەرگە، کێشەکانی نەوت پشتگوێنەخرێن. هێزولایەنەکان یەکڕیزی ناوماڵی کورد پتەوبکەنەوە و حکومەتێکی بەهێز و بەڕێککەوتنی سیاسی پێکبهێنن حکومەتێک لەئاست داواوخەونی خەڵکی کوردستاندابێ و هەموو کێشەکانی ژیان و موچە و بێکاری و… هتد، حکومەتی ئێستا چارەسەر بکات.
