شێرزاد وڵاتدۆست: چەکدارکردنی کۆمەڵگا و زۆربوونی ڕێژەی تاوان.
ئەگەر هەر یەکێکمان ڕۆژانە سەرنجی میدیا بینرا و بیستراوەکانی هەرێمی کوردستان بدەین ، ئەوا لەگەڵ هەر سەرنجدانێک ڕووبەڕووی وشەگەلێکی وەک ( کوشتن ، رفاندن ، دەستدرێژیکردنەسەر ، دزی کردن و… هتد ) دەبیەنەوە ، بە جۆرێک ڕۆژ لە دوای ڕۆژ بینەر و بیسەری زیاتری ئەم جۆرە تاوانەنە دەبین ، لەم سۆنگەیەوە ئەم پرسیارە دێتە پێشەوە: ئایا بۆچی ڕووداوە تاوانکاریەکان لە باشوری کوردستان بەڕێژەیەکی بەرچاو و زەق لە هەڵکشاندایە ؟ ئاخۆ زۆربوونی ڕووداوەکانی تاوانکاری پەیوەندیی بە چەکدارکردنی کۆمەڵگاو زۆر بوونی چەک و چەکدارکدنی کۆمەڵگاوە هەیە یاخود نا ؟
دوای ساڵانێک لە حکومڕانی خۆماڵی و دەسەڵاتداری دوو حزبی و دوو بنەماڵەیی حاکمڕەو لە باشوری کوردستان ، ڕووداوگەلێکی وەها ڕوویان داوە ، کە وایکردووە لە زۆرێک لە قۆناغەکانی ئەم 28 ساڵە لە حکومڕانیە کۆمەڵگای کوردی لە ڕێی بوون بە کۆمەڵگایەکی مەدەنی و کرانەوە لابدەو بگەڕێتەوە بۆ کۆمەڵگایەکی بەسەربازیکراوە و چەکدار.
بێگومان ئەگەر لە پێش ساڵی 1991 واتا پێش ڕاپەڕینی باشوری کوردستان کۆمەڵگای کوردی لە باشوری کوردستان بە تەواوی بە سەربازی کرابێت و خاکی کوردستان بوبێتە مەیدانی شەڕ و ململانێکانی پێشمەرگە و سوپاسی بەعسی عێراق و سوپای جاشە خۆمەڵیەکانی ئەو سەردەمە و جەنگی نێوان عێراق-ئێران ، ئەوا دوای ڕاپەڕین بەهۆی ململانێنی دوو حزبی باڵادەست و پەلکێشکردنی سوپای تورک و ئێران بۆ ناو ئەو ململانێە زیاتر باشوری کوردستان بوو بە سەربازگەیەک نەوەک هەرێم و ومەملەکەتێک بۆ ژیان ، کە لە ئەنجامیشدا شەڕی ناوخۆ و کوژرانی هەزاران کەس و چەندین لێکەوتەی خراپتری ، کە لە هەموویان مەترسیداتر بە چەکدارکردنی کۆمەڵگا بوو .
لە دوای ساڵی 2003 و داگیرکردنی عێراق و لە یەکترازانی سوپای عێراق هەمدیسان وای کرد چەک و جبەخانەیەکی زۆری ئەو سوپایە بکەوێتە دەست کۆمەڵێک میلیشای و گروپی چەکدار و عێراق ببێتە لانەی دەیان گروپی توندڕە و تۆقێنەر ، بە جۆرێک ڕوودای کوشت و ڕفاندن باسکردنی لە ڕاگەیاندنەکانی عێراق بوبوو بە شتێکی ئاسایی لەم ساڵاندا . ئەگەر چی هەڕێمی کوردستان لەم قۆناغە کەمێک باردۆخی لە ناوەڕاست و باشوری عێڕاق باشتر بوو ، بەڵام هەمدیسان ڕووداوە تاوانکارەیەکان لە ئاستێکی بەرزدامابوویەوە بەراورد بە وڵاتانی تر.
دوای ساڵی 2014 و سەردەرهێنانی داعش لە سوریا و عێراق دووبارە کۆمەڵگا ڕووبەڕووی قۆناغێکی سەختر کرایەوە کە تا هەنووکەش لە قۆناغە داین ، ئەگەرچی داعش لە ئێستادا لە سنورێکی جوگرافیا دا بوونی نەماوە ، بەڵام دەرنجامەکانی تا ئێستاش بەسەر کۆمەڵگا ماوە ، بە شێوەیەک لەم ساڵانەی داعش بوونی هەبوو ، لە ژێر ناوی جەنگان لە دژی ئەو ڕێخکراوە هەموو کایەکانی ژیان وەستێنران و تەنیا بواری سەربازی لەلایان هەردو حزبەوە گرنگی پێدرابوو ، پۆل پۆل لە گەنجانی ئەم هەرێمە چەکدارکران بەناوی خۆبەخش و دروشمی نیشتمانی و نەهێشتنی هیچ دەرفەتێکی کار جگە لە بوون بە چەکداری حزبی! ، بەجۆرێک هیچ دەرفەتێک نەما لە پێش گەنجان و دەرچوانی زانکۆ و پەیمانگەکان لە پێناو بوونی موچەیەک ناچاربن ببن بە چەکداری حزبی ، واتا ئەم جارەش لە جیاتی بڕینی هەنگاوێک بەرەو کراونەوە بوون بە کۆماڵگایەکی مەدەنی و مۆدێرن دوو هەنگاو بەرەو دواوە گەرەینەوە بۆ کۆمەڵگای سەربازی و چەکداری.
ئەگەر بوونی چەک و کەرەسەتەی سەربازی بەدەست تاکی کۆمەڵگاوە یەکێک بێت لە هۆکارە سەرەکیەکان بۆ زۆربوونی ڕێژەی تاوان کاری لەم قۆناغە ، ئەوا کۆمەڵێک هۆکاری تری زۆر گرنگ هەن ، کە وای کردووە لە باشوری کوردستان ڕێژەی تاوانکاری لە هەڵکشاندابێت ئەمانیش وەک بە حزبی کردنی تەواوی دامودەزگا حوکەمیەکان لە نێوانیشیاندا دادگا و دەزگا ئەمنیەکان ، بەجۆرێک ئەگەر کەسی تاوانکار لەیەکێک لەو دوو حزبە باڵدەستە پشتووپەنایەکی هەبێت ، ئەوا زۆر بەئاسانی لە هەموو جۆرە سزا و لێپێچینەوەیەک ڕزگاری دەبێت ، یاخود ئەگەر بێت و لەژێر فشاری ڕایگشتی ئەو کەسەی پشت پەنەیەکی هەبێت ماوەیەک بەند یان لێ پێچینەوەیەکی لەگەڵ بکرێت ، ئەوا پاش ماوەیەکی کەم لە ژێر ناوی لێبوردنی گشتی یاخود (سوڵحی عەشایەری) کەسی تاوەنبار بۆی دەردەچێت و ئازاد دەکرێت!
ئەوەی گرنگە لە کۆتایی دا بە چەن دێڕک باسی بکەم ئەوەیە ، ئەگەر بێت و بە خێرایی هەنگاو نەنرێت بۆ ڕاستکردنەوەی هەموو ئەو هەڵانەی لە سەرە ئەماژەی پێدراوە ، واتا بە دامەزروەیکردنی هێزی چەکدار و کەمکردنەوەی ڕێژەیەکی زۆری ئەو هەموو هێز و دەزگا ئەمنیەی لە ژێر ناوی سەیروسەمرە هەیە و داماڵێنی چەک لە کۆمەڵگا بەشێوەیەکی یەکجاری ، هەرەوەها بڕینی دەستی حزب و هەر لەیەنێک بیەوێت دەست بخاتە ناو کاروباری داداگا و دەزگا ئەمنیەکان ، لەگەڵ ئەمانەد لە هەر هەمووی گرنتر هەوڵدانە بۆ بردنەوەی کۆمەڵگا بۆ سەر ڕێی بە مەدەنی بوون و کرانەوە ئەمیش لە ڕێی بوونی پەروەردەیەکی دروستی تاک لە ناوەندەکانی خوێندن و خێزان بۆ ئەوەی تاکی کۆمەڵگا دووربێت لە کاری تاوانکاری و توندوتیژی ، لێ دەبێت ئەوە بڵێین مەخابن تا هەنوکە هیچ ئاسۆەیەک نیە و هیچ هەنگاوێک نەنراوە بەو ئاڕاستەیە ، بەڵکو تا ئێستاش رەوتی چەکداردنی کۆمەڵگا بەردەوامە و هیچ پلانێک نیە بۆ بنیات نانی کۆمەڵگایەکی تەندروست و دوور لە کاری تاواونکاری.
- بابەتەکانی تری شێرزاد وڵاتدۆست
شێرزاد خدر حیدر: هەرێمی کوردستان لە لێواری کەوتن.
-شێرزاد خدر: مرۆڤکوژی لە کۆمەڵگای کوردی.
-شێرزاد ڕۆژهەڵاتی: باشوری کوردستان لە نێوان دوو تابڵۆ دا.
- All Posts