رەزا شـوان: شانۆی نەخۆشی لەبیرچوونەوە.
شـوێن و کەسایەتییەکـان:
1- دکتـۆر بـاراک ( پزیشکێکی پسپۆری ناسراوی کێشە دەروونییەکـانە)
2- نەخۆشێک (پێاوێکە لە شەستەکانی تەمەنی دایە، تووشی لەبیرچوونەوە بووە)
3- خاتـوو گوڵخـەنان (سکـرتێرەی نۆرینگـەی دکتـۆر بـاراک)
(شـوێن.. لە نۆرینگـەی دکتـۆر بـاراک دا.. پیـاوە تووشـبووەکـەی لەبیـرچـوونـەوە.. دێتـە ژوورەکـەی دکتـۆر بـاراک.. بـۆ پشکـنـین و چـارەسـەر)
دکتـۆر بـاراک (تەوقـەی لەگـەڵ پیاوە تووشبووەکە دەکات): بەڕێـز بەخـێربێـیت.
نەخۆشـەکە: بەیانیت باش گـەورەم.. دەتـوانم ئەوە بزانـم، کە بەڕێـزتان بۆ سەردانتان کـردووم؟
دکتۆر باراک (بە سەرسوڕمانێکەوە): دەڵێی چی؟ پێویستە من ئەم پرسیارە لە تۆ بکەم.
نەخۆشـەکە: چـۆن؟
دکتۆر بـاراک: تـۆ سـەردانی مـنت کـردووە.. تـۆ ئێـستا لە نـۆرینگـەکـەی منـدایت.
نەخۆشـەکە: ئەهـا.. ئەهـا. کەواتـە مـن لـە لای تـۆم.. زۆر بە گـەرمی پـیرۆزبایی ئـەم نۆرینگـەیەت لێـدەکـەم.. شـوێنـێکی جـوان و پـاک و رێـکـە.
دکتۆر بـاراک: سوپـاسی هەسـتـت دەکـەم.
نەخۆشـەکە: دەی ئێـستا پێـم بـڵێ، بەڕێـزتان بۆچـی هـاتـووی کە راوێـژم پێ بکەیـت؟
دکتـۆر بـاراک: چـی.. چـی؟! تـۆ هاتـووی راوێـژ بـە مـنی دکتـۆر بکەیـت.. دەربـارەی تەنـدروستـیـت قسەم بۆ بکـەیـت.
نەخۆشـەکە: دەربـارەی تەنـدروستی مـن؟.. ئـاه.. رەنـگە وابێ.. چـونکە تـۆ دکتۆری.
دکتـۆر بـاراک: بەڵـی.. بەڵـێ.. بـە دڵـنـیاییەوە مـن دکـتـۆرم.
نەخۆشـەکە: ئەها.. ئەها..! کەواتە پێویستە ئێرە ماڵەوەمان بێت.. تۆ بۆ چارەسەری من بانگکراویت.. سوپاس بۆ هاتنتان.. دکتۆر گیان ئەی بۆ دانانیشی تا قاوەیەک بخۆینەوە؟
دکتـۆر بـاراک: گـەورەی بەڕێـزم.. تۆ رۆڵـەکـەت هـەڵگـێـڕایـەوە.. تـۆ هاتـووی بـۆ لای مـن.. تـۆ ئێـستا لە ماڵەوەتـان نیت.. بەڵکو تـۆ لە لای منیت.. لە نـۆرینگـەکەی مندایت.
نەخۆشـەکە: راستە ئـەوەی دەیـڵـێیت؟ کەواتە مـن لە لای تـۆم.. باشە.. باشە! ماڵـەکەت زۆر جـوانە.. پـڕ بە دڵ پیـرۆزبـاییت لـێدەکەم.. ئـەی ژنـەکـەت لە کـوێـیە..؟ دەی ئێـستا پێـم بڵـێ کـێـشەت چـیـیە.. بۆچـی کـێشەیـەک هاتـووی.. تـا پـرس بـە مـن بکـەیت..؟
دکتۆر باراک: کابـرا گوێـم لـێبگرە.. گەر بەم شێوەیە بـڕوات.. ئێمە ناگەینە ئەنجـامێک.
نەخۆشـەکە: تـۆ زۆر سەیـری.. تـۆ بە هەمـوو دڵـێکتەوە هاتـووی بـۆ لای مـن.. بـەڵام ناتـەوێ هـۆی هـاتـنەکەت بـۆم بـاس بکـەیت.. بەخـوای تـۆ سـەیـریـت.
دکتـۆر بـاراک: گـوێ بگـرە.. ئـەو زەرفـە چـیـیە بـە دەســتەوە..؟
(نەخـۆشـەکە زەرفـی نامـەیەکی بەدەسـتەوەیـە)
نەخۆشـەکە: مـن زەرفـم بـە دەســتەوەیـە؟.. نـا.. بـەڵـێ.. بـەڵـێ راســتە.
دکتـۆر بـاراک: بە رووخسـەتی خـۆت.. ئـەو زەرفـەم بـدەرێ؟
نەخۆشـەکە: دکـتۆر تکـات لـێـدەکـەم ..
دکتۆر بـاراک: ئەو نامەیـە بۆ مـنە.. رەنگە رووناکی بخاتە سەر ئەوەی ئێمەی تێـداین.
نەخۆشەکە: تـۆ دڵنیایت کە ئەم نامەیە هی تـۆیە؟.. ئەم نووسراوە ناوی تۆی لەسەرە؟
دکتۆر بـاراک: بەڵی وەکـو دەبینیت.. ئەوە ناو و ناونیشانەکەی منە لەسەری.. بمدەرێ.
(دکتۆر باراک نامەکە لە نەخۆشەکە وەردەگرێت و هەڵیدەبـچـڕێت و.. دەیخـوێنـێـتەوە:)
بەڕێـز دکتۆر بـاراک، مـن مێـردەکەم بۆ لای بەڕێزتان نارد.. ماوەیەکە تووشی نەخۆشی لەبـیرچـوونەوە بـووە.. ئـەو لە نێـوان خـولەکـێک و خولەکـێکی تـردا، هەمـوو شـتـێکی لەبـیردەچـێتەوە.. لێی ناگەڕێـم بە تەنیا لە ماڵ بچێتە دەرەوە.. لە ترسی ئەوەی کە نـەک رێگای گەڕانەوەی بۆ ماڵەوەی لەبیربچـێتەوە.. بە هـۆی هەندی سەرقاڵێم لەگەڵ یاوەرە تایبەتییەکـەیـدا، پێم نەکـرا خـۆم لەگەڵـیدا بێـم.. ناچاربـووم کە ناو و ناونیشانەکەت بـدەم بە شۆفـێرێکی تەکـسی و بە ئـەودا ناردم بۆ لات.. تەکسییەکە لە بەردەم نـۆرینگەکەتـدا، چـاوەڕێی دەکـات.. تـا لە دوای پشکـنینی دووبـارە بیهـێنـێـتەوە بـۆ ماڵـەوەمـان.. تکـایە دکتـۆر، پشکـینێکی بـاشی بـۆ بـکە.. چـونـکە بـارودۆخـی زۆر نـائـارامی کـردووم.
لەگـەڵ رێـز و سوپـاسـم دا… خاتـوو/ پــۆلار.
دکتـۆر بـاراک (نامـەکە دەکـاتەوە نـاو زەرفـەکەی و دەڵـێ): ئێـستا لە هەمـوو شـتـێک تێگەیشتم ؟! ژنـەکەت خاتـوو (پـۆلار) تـۆی بۆ لای من ناردووە.. تا پشکنینت بۆ بکەم.
نەخۆشـەکە: خاتـوو پـۆلار..؟ مـن ژنـێـک بـەم نـاوەوە نـانـاسـم.
دکتـۆر بـاراک: چـي دەڵـێـیـت؟.. ئـەوە نـاوی ژنـەکـەتـە.
نەخۆشـەکە: ژنـەکـەمـە؟.. کـێ دەڵـێـت ئـەو ژنـی منـە؟.. نـاوی چـیـیە؟
دکتـۆر بـاراک: نـاوی خـاتـوو (پـۆلار)ە.. ئـەی تـۆی بـەڕێـز پـۆلار نیـت..؟ ئـەی نـابێ ئەوە بـزانیـت، کـە ژنـەکـەت نـازنـاوەکـەی.. لە نـازنـاوی تـۆوە وەرگـرتـووە؟
نەخۆشـەکە: کەمی بوارم بـدە.. تا راستیت پێ بڵێم.. بێگومان من پسوولەیەکی سەردانـم لە گـیرفـان دایـە (دەسـت دەکـات بـە گـیرفـانیـدا و پسـوولـەیـەک دەردەهـێنـێت).. ئـەمـە پسـوولەکەیە، نـاوی (سـیلستان پـۆلار) ی بەسەرەوەیـە.. راستە.. بەڵام ئەو خاتـوونەی کە تـۆ قسـەی لەسـەر دەکـەیت نـاوی چـیـیە..؟
دکتـۆر بـاراک: بێگومـان نـاوی خاتـوو (پــۆلار)ە.
نەخۆشـەکە: خـاتوو پـۆلار.. بە راستی ئەمە رێکـەوتێکی سەیـرە..! دوور نییە کە ناوی یەکـێک لە دۆسـتە خۆشـەویستەکـانم بێت..(قـاقـا بە بـۆچـوونـەکەی خـۆی پێـدەکەنێـت)
دکتـۆر بـاراک: ئـەوە سروشـتییە.. کە ئـەو نـازنـاوە هـەڵـبگـرێت.. مـادام کـە پێـم وتـی، کە ئـەو خاتـوونە ژنـەکـەتـە.
نەخۆشەکە: راسـتە.. بـەڵام بـۆ شـەرم نـاکـەیت.. کە دەربارەی ژنـەکـەم قسەم لە گەڵـدا دەکەیـت..؟ من بیـرم ئاڵـۆزە.. ئەو خۆی هاتـووە تـا بتبینێت.. بانگی دەکەم.. بەڵام ناوی
چـیـیە؟.. ئەنتـوانێت.. جـولـێت.. نـا.. نـا.. نـاوەکـەی کورتـە وەکـو (رۆز).. ناوەکـەی بە
پیـتی (پ)ی دەسـت پێـدەکـات.. بەڵـێ .. تێکـم دا.. ناوەکـەی دوو وشــەیە.. نـا.. نـا دوو وشـە نیـیە.. ئـۆه..
دکتـۆر بـاراک: خـۆت مانـدوو مـەکـە.. تـۆ لـە بابـەتـەکـە لات دا.. مـن دکتـۆر بـاراکـم.. دکتۆرێکی دەرووناسـیم.. بەڵام تـۆ لە ماڵـەکەی خـۆتـدا نیت.. بەڵکـو لە نـۆرینگـەکەی مندایت.. خاتـوو پـۆلار بۆ ئـەوە تـۆی بـۆ لای مـن نـاردووە.. تا پشکـنیـنت بـۆ بکـەم.
نەخۆشـەکە: ئاه.. ئەمە کێـشەیەکی ئاڵـۆز و سەیـرە..! مـن چـی نەخۆشیـیەکم هـەیە..؟
دکتۆر باراک: تـۆ تـووشی نەخـۆشی لەبیرچوونەوە بوویتە.. واتە تۆ لە بیرهـێنانەوەدا لاوازیـت.. لە نێـوان خولەکـێک و خولەکـێکی تـردا، هەمـوو شتێکـت لەبـیر دەچـێتەوە.
نەخۆشەکە: من تووشی نەخۆشی لەبیرچوونەوە بوومە؟.. بەڵی ئەمە راستە و شتێکی بێـزارکەرە.. پێویسـتە رۆژێک لە رۆژان سەردانی دکتۆرێک بکەم و راوێـژی پێ بکەم.
دکتۆر باراک: تـۆ ئێستا لە لای دکتۆریت..! مـن لێتی دووبارە دەکەمەوە.. کە تۆ لە لای دکتۆر باراکی.. بۆ ئەوە هاتووی دەربارەی لاوازی لە بیرچوونەوەت راوێژم پێ بکەیت.
نەخۆشـەکە: راسـتە، بـەڵام ئەمـە رێکـەوتێکی خـۆشـە.. ئـەوەی پـێویسـتە لەسـەرمـان پشـوودرێـژیـیە.. دەبـێ چـاوەڕێی بکـەیـن.
دکتـۆر بـاراک: بـە پشـوودرێـژیـیەوە، چـاوەڕێی کـێ بکـەیـن..؟!
نەخۆشەکە: دکتۆر باراک، تۆ لە پێش منەوە هـاتیت بۆ ئێرە.. یا لە دوای منەوە هـاتیت؟
دکتۆر بـاراک: مـن دکـتۆر باراکـم.. تـۆ دە خولـەک زیاتـرە لـە نـۆرینگـەکـەی منـدایـت.. دەمەوێت گوێـم لە دۆخی دەروونیت بێت.. گوێ بگـرە مـن (راجـێتەیەکت) بۆ دەنووسم.. ئەوەی لەم راجـێتەیەدا دەینووسم.. دەرمانن بۆ ئەوەی بەر لە هەموو شتێك تەندروستی گـشتـیت بـاش بێـت..(دەسـت بـە نووسـینی راجـێتەکەی دەکات..) بـاش گـوێـم لـێبگـرە.. ئەوەی لەم راجێتەیەدا نووسـیومە چارەسـەرە.. پێویستە ئـەوەی نووسـیومە.. بە بـاشی جێبەجـێیان بکەیت.. ئەم دەرمانانەی نووسیومە چالاکی بە بیرت دەبەخـشن.. بارودۆخی دەروونیـت بـاشـتر دەبێـت.. شـتەکـانیـش لەبـیرنـاکـەیـت.
نەخۆشـەکە: سـوپـاس دکـتۆر.. چەنـدێ پـارەت دەوێـت؟
دکتۆر باراک: دوو هـەزار فـەرەنـگ.
نەخۆشەکە (دەست بە گیرفـانێکی باخەڵـیدا دەکـات.. دوو هەزار فەرەنگەکە دەردێنێت):
هـا ئـەوە پـارەکـەتە.. بەڵگـەی دانی پـارەکـەشم لـێت نـاوێـت.. چونـکە مـن زۆر بـڕوام بە تـۆ هـەیـە.
دکتـۆر بـاراک (پـارەکەی لـێ وەردەگـرێت و.. راجـێـتەکە بە نەخـۆشەکە دەدات): بگـرە ئەمـە بەڵگـەی دانـی پـارە نیـیە.. بەڵکـو ئەمـە دەرمـان نامـەیـە واتـا (راجـێـتەیـە).
نەخۆشـەکە: راجـێـتە..؟! کەواتـە تـۆ دکـتۆری.. ئـەی لەوسـاوە بـۆ ئەمەت پێ نـەوتـم؟
دکتـۆر بـاراک: کابـرایـەکی زۆر بێـزارکـەرە.. زۆر بێـزارکـەر.. مـن تـا ئـێـستا کـێـشەی وام نەبیـنـیـوە.. وریـابـە ونـی نەکـەیـت.
نەخۆشـەکە: چـی ونـەکـەم..؟
دکتـۆر بـاراک: راجـێـتەکـە.. ئـەو کاغـەزەی بە دەسـتـەوەیـە.. ئـەوە راجـێـتەیـە.
نەخۆشـەکە: راجـێـتە! دکتۆر لێـمی مەگـرە.. مـن بە هـەڵـە لـێـتم وەرگـرت.. هـا بیگـرە.
دکتۆر باراک: نا بەڕێـزم.. بە هەڵـە نەمـدایتێ.. بۆمی مەگێڕەوە.. ئەو راجـێتەیە لە لای خـۆت هـەڵی بگـرە.. بـڕۆ بـۆ (دەرمانخـانـەیەک) ئەو دەرمـانـانە بكـڕە.. کە تێـیـدا بـۆم نووسیویت.. خاوەنی دەرمانخـانەکە.. خۆی تێدەگـەیەنێت کە چـۆن بەکـاریان بهـێنیت.. خـاوەنی هیـچ دەرمانخـانـەیـەک دەنـاسـیـت..؟
نەخۆشـەکە: نـا کـەس نانـاسـم.. بـەڵام بـۆچـی بچـم بـۆ مـەیخـانـە؟
دکتۆر باراک: کـورە کابـرا.. من وتم دەرمانخانە.. نەمووت مەیخـانە.. راجـێتەکەم بەرێ دەیخـەمە نـاو ئـەم زەرفـەوە (راجـێتەکەی لێ وەردەگـرێت.. دەیخـاتە نـاو زەرفـێکەوە و لەسەر زەرفەکـەش ناونیشانی نزیکـتریـن دەرمانخـانەی لەسـەر دەنـووسێت… دووبـارە زەرفـەکە دەداتەوە دەست نەخۆشــەکە) ها بیگـرە.. هەر لێرە دەرچوویت.. یەکسەر بچۆ بۆ ئەو دەرمانخـانەیەی کە ناونیشانەکەیـم لەسەر زەرفـەکە نووسیوە.. هەر پەنجا مەتـر لـێرەوە دوورە.. لە شەقـامـەکە مەپـەڕەوە، بە دەسـتە راسـتی نـۆرینگـەکەی منـدایـە.
نەخۆشـەکە: هـەزار جـار سوپـاس.. گەورەتـان کـردین.. با لەمـە زیاتـر راتـان نەگـرم.. رێـم پـێ بـدەن.. با تـا دەرگـای ژوورەکـەم بەڕێـزتـان بـەرێ بکـەم.
دکتـۆر بـاراک: نـا.. نـا.. بەڕێـزم.. ئەمە ژوورەکـەی منـە و.. مـن تـۆ بـەڕێ دەکـەم.
نەخۆشـەکە: بەڕێـز.. هەرگـیز شـتی وا نابیـێت.. تۆ لەمـن گەورەتـری.. تۆ پێشـم بکەوە و مـن تـا دەرگـاکـە بـە دواتـا دێـم.
دکتۆر باراک: تکـایە..
نەخۆشــەکە: مـن دووبـارە زۆر سـوپـاست دەکـەم.. کە بـۆ ئـەوە هـاتیت چـاوت بـە مـن بکـەوێت.. بەڵام میوانـدارییەکی کورت بـوو.. پێـم خۆشـە زوو زوو سەرمـان لێـبدەیت.
دکتـۆر بـاراک: باشە.. باشە خواتـان لەگەڵ (دەرگای نۆرینگـەکەی دەگرێت.. کەمێک لە ژوورەکەیـدا بە داتـەکەی خەریکی نووسین دەبێت..) ئای کە کابـرایەکی بێـزارکەر بوو.
(لە دەرگـا دەدرێـت..)
دکتـۆر بـاراک: فەرمـوو.. وەرە ژوورەوە.. (دەرگـای ژوورەکـەی دەکـرێتەوە و.. کچـە سکـرتێـرەکەی.. کە نـاوی (گوڵخـەنان) ە.. دێتـە ژوورەوە.
دکتـۆر باراک: گوڵخـەنـان خـان تـۆی.. با نەخـۆشـێکی تـر بێـتە ژوورەوە.
گوڵخەنـان: دکتـۆر.. ئـەو پیـاوەی پێش کەمێک.. کە لە ژوورەکەت هـاتـە دەرەوە.. پێی وتـم.. زۆرم پێـناچـێت.. بە زوویـی دەگـەڕێمـەوە بـۆ ئـێـرە.
دکتـۆر بـاراک: ئـەوە دەڵـێی چـی.. وتـی دەگـەڕێـمـەوە بـۆ ئـێرە؟
گوڵخەنـان: بەڵێ گـەورەم.. ئەمە راسـتە.. کە ئـەو وای وت.. رۆیی و بەبـێ ئـەوەی کە شەبقـەکـەی سەری بەرێـت.. پێـم وت: شەبقـەکەت بـەرە.. وتی با لـێرە بێت تا دێمەوە.. زەرفـێکـیشی بەدەسـتەوە بـوو.
دکتـۆربـاراک: بەڵـێ.. ئـەو راجـێـتە بـوو.. چـی رووی دا..؟
گوڵخەنـان: پـێی وتـم.. دڵـنـیابە کـە دەچـم ئـەم زەرفـە دەخـەمە سەنـووقـی پـۆسـتەوە.. زوو دەگـەڕێمـەوە بـۆ ئـێـرە.
دکتـۆر بـاراک: چـی.. راجـێـتەکـە دەخـاتـە پـۆســتـەوە..؟! ئـەی هــاوار.. لەگـەڵ ئـەم کابـرایـەدا.. هـیـچ سـوودێـکی نیـیە.. گوڵخـەنـان نەخـۆشـێکی تـر بکـەرە ژوورەوە.
(کۆتـــایی)
(*) ئەم شانـۆیـە لە زمـانی عـەرەبیـیەوە، بە کەمـێک دەستکارییەوە وەرم گـێـڕاوەتـە سەر زمـانی کوردی.. ناوی نووسەری شانۆییەکەش نە نووسراوە.. دەقـە عەرەبییەکەش وەرگێڕانە لە زمانێکی تـرەوە.
