عیماد عه‌لی: ئه‌وا ئه‌ردۆگانیش دانی به پیلانه‌كه‌ی نا.
تا راده‌یه‌كی باش ئه‌ردۆگان له دوا لێدوانی پیلانه ترسناكه‌كه‌ی ده‌رخست، ئایا چاره‌سه‌ره هه‌مه‌یشه‌ییه‌كه‌ی ئه‌ردۆگان بۆ تیرۆر چیه كه ته‌نها مه‌به‌ستی په‌كه‌كه‌یه؟ كۆتا لێدوانه راشكاوه‌كانی ئه‌ردۆگان بۆ حزبه‌كه‌ی زۆر شتی ده‌رخست و جگه له ئاماژه‌دان بۆ نه‌بونی هیچ هه‌ماهه‌نگیه‌ك له گه‌ڵ ئه‌مریكا به پێچه‌وانه‌ی پێشوتر و، هه‌ره‌شه‌ی گه‌ران به‌دوای ئه‌ڵته‌رناتیڤی چه‌كی ئه‌مریكی و به‌تایبه‌تی فرۆكه و دابینكردنی ئامرازه‌كانی ئاسایشی توركیا و پێویستی رووكردنه رۆژهه‌ڵات و تكاو پارانه‌وه له‌لایه‌ك و گوته‌ی نیمچه هه‌ره‌شه‌ی دوركه‌وتنه‌وه له ئه‌مریكا به رووكردنه رێگه‌ی تری پاراستنی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌ی توركیا له لایه‌كی تره‌وه. زۆر شتی ده‌رخست بێ ئه‌وه‌ی ئاگاداری قسه‌كانی بێتت یان به‌مه‌ست بوو له‌م كاته‌دا، ده‌رخستنی جێبه‌جێ كردنی ئه‌و پیلانه نهێنیه دارێژراوه كه زۆر خه‌ڵك له‌م ماوه‌یه باسی ده‌كه‌ن و به هاوكاری هێزی ناوچه‌یی و وڵاتانی ده‌وروبه‌ری كوردستان هه‌نگاوی بۆ ده‌نێن و به‌رژه‌وه‌نده‌یه‌كانی خۆیان ده‌پارێزن، كه‌چی كوردیش له گوێی گادا نوستووه . ئه‌ردۆگان ده‌ڵێت؛ هیچ سزایه‌ك ریگه له‌توركیا ناگرێت پێشینه‌ی كاره‌كانی ئه‌وه بێت دابینكردنی ئاسایشی وڵاته‌كه‌ی بپارێزیت و ئه‌و له‌و رێگه‌دایه كه تیرۆر به شێوه‌یه‌كی هه‌میشه‌یی و بنبر كۆتایی پێبێنێت! مه‌به‌ستی كۆتاییهێنان به په‌كه‌كه‌یه له قه‌ندیل وه‌كو چۆن زۆرجار به‌رپرسه‌كانی لێدوانیان له‌وباره‌وه داوه.
به‌ڵام پرسیاره‌كه له‌وێدایه چۆن كۆتایی به به‌ناو تیرۆره‌كه‌ی دێنێت و كێ یارمه‌تیده‌ری ده‌بێت و به‌رژه‌وه‌ندی ستراتیجی كێ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دایه كه پیلانه‌كه‌ی توركیا سه‌ربگرێت و نیوه‌ی هه‌رێمی كوردستان بكه‌وێته ژێڕ ره‌حمه‌تی هه‌تاهه‌تایی توركیا و ئه‌و خه‌ونه دێرینه‌ی سه‌ڵته‌نه‌تی عوسمانی له ویلایه‌تی موسڵ و شاره‌زور بێته دی. هه‌ر له‌وێدا ئه‌ردۆگان رووی ده‌كاته ئه‌مریكا و ده‌ڵیت فرۆكه‌ی ئێف 35 مان ناده‌نێ؟ باشه مافی خۆمانه روو بكه‌ینه شوێنیتر، به‌ڵام ده‌ستبه‌رداری موشه‌كی ئیس 400 نابین.
ئه‌وه‌ی روونه بۆ ئه‌مریكا كه كێشه‌كه‌ی له‌وێدا نیه موشه‌كی ئیف 400 بگاته توركیا و تا ماوه‌یه‌كی تر نه‌یخاته‌گه‌ر كه ئه‌ندامی ناتۆشه به‌قه‌د ئه‌وه‌ی له رووی ستراتیجی گۆڕینی سیاسه‌ت و رووی توركیا به‌ره‌و روسیا خه‌ریكه بۆ ئه‌مریكا روون و یه‌كلایی ده‌بێته‌وه، كه توركیا له ئه‌مریكا و ئۆرپا بێئومید بووه و رێگه‌ی شه‌نگه‌هایی پێباشتره، باشترین به‌ڵگه‌ش ئه‌وه‌یه كه روسیا نه‌ك هه‌ر موشه‌كه‌كه‌ی پێده‌دات به‌ڵكو به پێی قسه‌ی ئه‌لیكسه‌نده‌ر میخاییفی به‌رێوه‌به‌ری كۆمپانیای (روسی رۆسۆربۆرن ئیكسپۆرت)ی روسی بۆ هه‌نارده‌كردنی چه‌كی حكومه‌تی روسیا ئه‌وه‌یه كه له‌وانه‌یه له‌مه‌ودوا هه‌ندێك له به‌شه‌كانی ئه‌و موشه‌كه له توركیا به‌هه‌مبهێنڕێت، ئه‌مه جگه له هه‌لیكۆپته‌ر و كه‌تیبه‌ی موشه‌كی به‌رگری ئاسمانی و دژه فرۆكه‌ی تر وته‌نانه‌ت له بواری وزه‌شدا، ئه‌مه‌ش زۆر شت روون ده‌كاته‌وه كه توركیا ته‌نها موشه‌ك ناكڕێت به‌ڵكو ئه‌گه‌ر داواكاریه‌كانی له‌لایه‌ن ئه‌مریكاوه جێبه‌جێ نه‌كرێت ئه‌وا به‌یه‌كجاری رووده‌كاته روسیا و پشت له ئه‌مریكا و ئه‌وئه‌گه‌ره‌ش له ئاراداده‌بێت كه له هاوپه‌یمانی ناتۆ ده‌ربكرێت و ئه‌م وڵاته ببێته چه‌قی شێوه ململانێیه‌كی ترسناكی جیهانی له‌م ناوچه‌یه كه بۆ حه‌وت سه‌ده‌یه به‌م شێوه‌یه نه‌بینراوه.
ئێستاش ئه‌مریكا و توركیا له قۆناغێكی چاره‌نوسسازدان له په‌یوه‌ندی و چۆنێتی گه‌یشتن به رێگه‌ی سێیه‌م، به‌ڵام خزاندنی توركیا بۆ نێو لیستی سزاكانی ئه‌مریكا به پێی یاسای كاتسا له ئارادایه كه تا ئێستا ترامپ به به‌هانه‌وه دوو دڵیه‌وه له‌وه‌ده‌روانێت و بڕیاری یه‌كلاكه‌روه له‌و كاته‌دا ده‌درێت ئه‌گه‌ر ئه‌مریكا به ته‌واوی ئومێدی له توركیا ببرێت و یه‌كلایی بێته‌وه كه بواری گه‌ڕانه‌وه‌ی نیه.
ئه‌وه‌ی مه‌به‌ستمانه لێره‌دا بیڵێین ئه‌وه‌یه؛ ئایا توركیا ده‌توانێت به‌یه‌كجاری وه‌كو خۆی ده‌ڵێت بنبڕی هه‌میشه‌یی تیرۆر بكات كه‌مه‌یه‌ستی په‌كه‌كه‌یه و، چۆن ئه‌ردۆگان ئاوا به ئاشكرا و به بوغراییه‌وه له‌م كاته‌دا به‌م شێوه‌یه باس له‌وه ده‌كات؟ كێ یارمه‌تیده‌ری ده‌بێت و له‌م باره‌وه رێكه‌وتنی پێشوه‌خته‌ی له‌گه‌ڵ كێدا كردووه و رۆڵی كورد یان پارتی و یه‌كێتی له‌م ئامانجه چیه و چۆن مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن و هه‌ڵوێستی كۆتاییان چی ده‌بێت؟ ئه‌گه‌ر ئه‌م پیلانه سه‌ربگرێت كوردی هه‌رچوار پارچه‌كه توشی چی ده‌بن؟ بێده‌نگی ئێران چی ده‌گه‌یه‌نێت؟ ئایا ئه‌و هێڵه‌ی باس ده‌كرێت بۆ گه‌مارۆدانی قه‌ندیل سه‌ری سه‌رانی هه‌رێمی كوردستان و ئه‌زمونه‌كه‌ی كوردیش ناخوات كه تا ئێستا نوتقیان بڕاوه تا ئێستاش كه خه‌ریكه هێڵه پانه‌كه‌ی ئه‌م پیلانه ده‌رده‌كه‌وێت كه‌چی ئه‌مان قروپیان لێكردووه؟
بۆچی تا كاتی به‌سه‌ره‌وه ماوه خه‌ڵك و رێكخراوه مه‌ده‌نی و راگه‌یاندنه به هه‌ڵوێسته‌كان و زۆرێك له حزبه‌كانی كوردستان له‌مه‌ر ئه‌م ترسه بێده‌نگن و بۆچی جموجوڵی پێویست ناكرێت و هه‌ڵوێستی كه‌س روون نیه ؟ عیراق رۆڵی چی ده‌بینێت و ئایا ئه‌ویش به‌شداره له‌م پیلانه كه جگه له كورد كه‌س زیانی تێدا ناكات؟ ئه‌مه و پاش ده‌ركه‌وتنی راشكاوانه‌ی سه‌ره‌داوی پیلانه‌كه وا پێویسته خه‌ڵك كه خۆی خاوه‌نی پرس و كێشه‌كه‌یه له چاوه‌روانی ئه‌شبه‌تاڵیكی تر ده‌سته‌وه‌ستان نه‌بیت و ترسناكی ئه‌م پیلانه قێزه‌ونه كه رۆژ له دوای رۆژ زیاتر ده‌رده‌كه‌وێت بۆ رای گشتی و هه‌موو لایه‌ك روونبكرێته‌وه و ئه‌وه‌ی له توانادایه كاری له‌سه‌ر بكرێت و رێگری له سه‌ركه‌وتنی بگیرێت و ئه‌گه‌ر بكرێت به هه‌موو توانایه‌ك بۆ به‌ربه‌ستی بخرێته‌به‌ر بخرێته‌گه‌ڕ و چاوه‌رێی ده‌سه‌لاتی كوردستان نه‌بێت، با بۆ سه‌ده‌یه‌كی تر میله‌ته‌كه‌مان نه‌كه‌وێته ژێر ده‌ستی عوسمانی و عه‌ره‌ب و عه‌جه‌م و ئه‌زمونی حوكمرانی كورد دیزه‌به‌ده‌رخونه نه‌كرێت. پرسیاره‌كه ئه‌وه‌یه ئایا مه‌عقوله سه‌ركردایه‌تی و ده‌سه‌لاتی گه‌نده‌ڵی كورد درك به‌و مه‌ترسیه نه‌كه‌ن و هیچ هه‌ڵوێستێك نه نوێنن و به‌ڵكو له‌وانه‌یه له‌وه‌دا ژێربه‌ژێر له‌به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیه‌كی ته‌سك و كورتبینی و هه‌ڵه‌ی ستراتیجی گه‌وره كه له كۆتاییدا سه‌ریان ده‌خوات له پیلانه‌كه به‌شدار بن. له كۆتاییدا ده‌بێت ئه‌وه بڵێین كه ترسناكیه‌كه له‌وێدایه ئه‌گه‌ر ئه‌وه خهه‌بێت هه‌ندێك وڵاتی قێزه‌ون كه مێژووی پره له پیلانگێڕی و كه‌سیش ناوی ناهێنێت له‌م پیلانه به‌شداربێت، ئه‌گه‌ر بزانێت سه‌د ساڵی تریش قازانجه ئابووری و سیاسیه‌كانی خۆی له‌سه‌ر حسابی خه‌ڵكی ئه‌م ناوچه‌یه دابین ده‌كات.
