عیماد عه‌لی: شۆرشه‌كان چۆن سه‌رده‌كه‌ون؟
لاو تسی حه‌كیمی چینی بۆ سه‌ركه‌وتنی هه‌ر شۆرشیك چه‌ند مه‌رجێكی بنه‌ڕه‌تی دیاریكردووه كه بریتین له‌وه‌ی:
1- ده‌بێت شۆرشی نوێ بنبڕی كۆن بكات و سیستمی كۆن ریشهكێش بكات.
2- له‌گه‌ڵ فه‌له‌ك گونجاو بێت واته له‌گه‌ڵ بارودۆخ و زه‌مینه‌ی خودی و بابه‌تی به چه‌مك و زمانی ئه‌مرۆ گونجاو بێت .
3- ده‌بێت داواكاریه‌كانی سه‌رجه‌م به‌شدارانی شۆرشه‌كه‌ی دابین بكات.
4- پهی‌وه‌ندی خۆی له‌گه‌ڵ سیستمی كۆن به یه‌كجاری و به ڕه‌هایی دابڕێت و بۆ بنیاتنای ژیانی نوێ هیچ شتێك له كۆن وه‌رنه‌گرێت.
جا به‌دوور له‌مه‌ی ئه‌مرۆ له‌به‌غدا رووده‌دات كه بۆنی شۆرشی لێنایه‌ت، ئایا شۆرشه‌كانی كوردستان وابوون و ئه‌م مه‌راجنه‌یان تێدابوو؟ بنه‌مای سه‌ره‌كی هیچ تازه‌گه‌ریه‌كیان تێدابوو؟ پێكهاته و فكر و سه‌ركرده و سیستمی كۆنیان وه‌لاوه خست و به‌كارنه‌هێنا و ته‌نانه‌ت كێشه و بێشه‌و گیروگرفته‌كانی پێشتریان نه‌گواسته‌وه بۆ نێو هه‌ر شۆرشێكی نوێ؟ بارودۆخی بابه‌تیان له‌به‌رچاوگرت بۆ شۆرشی چه‌كداری یان مه‌ده‌نی؟ ئه‌وه‌ی هه‌بوو پێشتر ریشه‌كێشیان كرد یان به‌ریز و به هه‌ژمون و هه‌یبه‌ته‌وه لێیان ده‌ڕوانی؟
ئه‌مڕۆش گه‌ر عیراق له‌م وه‌زعه‌یدا به‌هه‌مان شێوه شته كۆنه‌كان ریشهكێش نه‌كات و وابه‌سته‌ی ئه‌وه‌بێت كه له ئارادایه، هیچ گۆڕانكاریه‌ك ناكات و ئه‌گه‌ر گۆڕانی رێژه‌ییش بكرێت هیچ سودێكی بۆ خه‌ڵكی ره‌شورووت و هه‌ژاری تێدا نابێت.
هه‌روه‌ها بۆ گۆرانكاری ریشه‌یی له‌كوردستانیش له‌كاتی دیاریكراو و تایه‌بتی خۆیدا، ده‌بێت قۆناغێك بێته پێشه‌وه، ئه‌گه‌ر ئه‌م سه‌لبیاتانه‌ی هه‌یه و ئه‌م واقیعه نه‌سرێته‌وه و به رێشه‌یی نه‌گۆڕێت و پشت به شتی كۆن ببه‌سترێت و وه‌كو پێشتر تازه و نوێ تێكهه‌ڵكێش بكرێت، خۆی له‌قه‌ره‌ی شۆرش و قازانجه‌كانی شۆرش نادات.
بۆیه زه‌مینه‌ی له‌باری سه‌رهه‌ڵدانی شۆرش زۆر وردو هه‌ستیاره و ئه‌گه‌ر مه‌یسه‌ر نه‌بێت هه‌ر جموجوڵێك ناگاته ئه‌وه‌ی كرۆكه‌كه‌ی به شۆرشی راسته‌قینه ناوببرێت، بۆیه تا ئێستا له‌كوردستاندا شۆرشی راسته‌قینه رووی نه‌داوه و هه‌میشه جموجوڵ و هه‌وڵی شۆرشگێرانه‌ی كۆنه‌به ناوی شۆرشی نوێوه به‌رده‌وام بووه. ئه‌مرۆ یا سبه‌ی كه زه‌مینه له‌بار بوو كوردستان پێویستی به شۆرشێكی نوێی نوێگه‌ری راسته‌قینه هه‌یه كه ئه‌وانه‌ی ئه‌مرۆی سه‌رساحه به هه‌موو ناوه‌رۆك وهه‌ر هه‌مویانه‌وه بسرێته‌وه و گۆڕانكاری نوێ و ژانی نوێ دروست بكات و قۆناغی رزگاری یه‌كجاره‌كی بێنێته كایه‌وه.
