عیماد عه‌لی: هه‌روا بوون و هه‌ر واش ده‌بن!
ئه‌و كه‌سه‌ی تۆزێك قۆناغی پێش جێبه‌جێكردنی په‌یمانی سیڤه‌ر و هه‌ڵوێستی كورد له توركیا بێنێته‌وه یادی خۆی، ده‌زانێت كه سه‌ركردایه‌تی تورك و به‌تایبه‌تی ئه‌تاتۆرك چۆن به فرتوفێڵ و چه‌واشه‌كاری و ده‌مچه‌وركردنی ئیسلامی كوردی به‌ناوی گیڕانه‌وه‌ی خه‌لافه‌تی عوسمانی شه‌ڕی رزگاری توركیای به‌به‌شداری به‌هێزی گه‌لی كورده‌وه كرد و، به‌ناوی گێڕانه‌وه‌ی حوكمی ئیسلامی عوسمانی و بێ قسه‌كردن له‌و ئامانجانه‌ی دژ به ئێسلام و لایه‌نگیری عه‌لمانیه‌ت هه‌ڵیگرتبوو كوردی هه‌ڵه‌خه‌ڵه‌تاند و، ڕه‌وتێكی له‌و جۆره‌ی هه‌ڵخه‌ڵه‌تاو به ئاواتی گه‌ڕانه‌وه‌ی حوكمی خه‌لافه‌تی ئیسلامی عوسمانی له‌دژی په‌یمانی سیڤه‌ر له نێو كورددا دروست كرد و به‌كاریی هێنان، به ده‌یان هه‌زاریان له شه‌ڕی به‌ناو رزگاریی توركیا كوژران و دواتر ئه‌تاتۆرك ته‌نانه‌ت نه‌ك خه‌لافه‌تی نه‌گه‌ڕانده‌وه، به‌ڵكو زۆر هه‌نگاوی دژه ئیسلامی گرته‌به‌ر و له‌به‌رامبه‌ر ئه‌وانی كوردیشدا ته‌نانه‌ت نه‌یهێشت ناوی خۆیان به‌كوردی بلین و په‌رشوبڵاوی كردنه‌وه ( ئه‌گه‌ر ئه‌تاتۆرك ئه‌وه‌ی له دڵیدا بوو به نهێنی به‌كاریهێنا، ئه‌م ئه‌ردۆگانه‌ی نه‌وه‌ی ئه‌تاتۆرك به ئاشكرا ئه‌و فێل و چه‌واشه‌كاریه به‌كاردێنێت).
كه‌س ئه‌وه‌ی له‌بیر ناچێت، كه له ئێران چۆن ره‌وتی ئیسلامگه‌را و به‌تایبه‌تی شیعه‌گه‌رایی له‌لایه‌ن ده‌سه‌لاته یه‌ك له دوای یه‌كه‌كانه‌وه به‌كارهاتووه و، چ ره‌وتێكی ئیسلامگه‌رایی بۆ ئه‌و هه‌موو ماوه دوورودرێژه له ناوچه سونی و شیعه‌نشینه‌كانی دورستكرا و به‌و هۆیه‌وه توانه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌یی كورد له‌گه‌ڵ فارسدا تا راده‌یه‌كی زۆر سه‌رخرا و به كزبونی روحی نه‌ته‌وه‌یی پشتی كورد و شۆرشه‌كانی له‌و وڵاته شكاند و سه‌رجه‌م جموجوڵ و بزوتنه‌وه‌كانی شكستپێهێنا و، تا ئێستاش ئه‌و فریودانه كاریگه‌ریی خۆی له‌سه‌ر فكر و بیروباوه‌ڕ و عه‌قیده‌ی زۆرینه‌ی خه‌ڵكی ئه‌و به‌شه‌ی به‌جێهێشتووه و خه‌ڵك و ره‌وتی شۆرشگێری كوردستانی رۆژهه‌ڵات به‌ده‌ستیه‌وه ده‌ناڵێنن، جا ئه‌گه‌ر ئه‌و كاریگه‌رییه به هۆش و ئاگایی خۆیانه‌وه بێت یان به بێ ئاگاییه‌وه بێت.
كه‌س شۆڕشه‌كانی گه‌لی كورستانی باشووری زه‌مانی پێش ده‌رتۆقینی ده‌وڵه‌تی عیراق و پاش دروستكردنی له‌لایه‌ن به‌ریتانیای كۆڵۆنۆیأڵی به‌رژه‌وه‌ندخواز و به‌تایبه‌تی بزوتنه‌وه‌كه‌ی شێخ مه‌حمودی له‌بیر ناچێته‌وه، كه جه‌وهه‌ری بیرو جموجوڵه‌كانی و مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ل به‌ریتانیا له‌سه‌ر بنه‌مای ئاینی ئیسلامی( ته‌نانه‌ت له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه هێزی ره‌وانه‌ی به‌سرا كرد) و سڵكردنه‌وه‌یان له هاوكاری خه‌ڵكی نائیسلامی و، دابه‌شبونی كوردستان به‌سه‌ر هه‌ر چوار پارچه‌كه، چه‌ند كاریگه‌ریی سه‌لبی له‌سه‌ر ره‌وتی ژیانی خه‌ڵك و شۆرشه‌كان هه‌بوو وئاسته‌نگی له‌به‌رده‌م گه‌یشتن به ئازادی و سه‌ربه‌خۆیی دانا.
ئه‌مرؤش له توركیا ئه‌و ره‌وته ئیسلامیه ئه‌ردۆگانیه هه‌ڵخه‌ڵه‌تاوه به‌رژه‌وه‌ندخوازه درێژه‌پێده‌ری زه‌مانی پێش سیڤه‌ری ئه‌تاتۆرك و شۆرشه ئیسلامیه كوردیه‌كانی تره له كوردستانی گه‌وره‌دا، بۆیه ئێستا وا ئه‌ردۆگان له ناوچه كوردیه‌كان ئه‌وه‌نده ده‌نگ دێنێت و، له كوردستانی باشوریش چه‌ند شه‌رمنانه باسی دستدرێژیه‌كانی ئه‌ردۆگان بۆ سه‌ر كورد ده‌كرێت و ته‌نانه‌ت یه‌كێكی وه‌كو عه‌لی قه‌ره‌داغی به‌و شێوه بیره كۆنه تازه‌یه‌وه هه‌ڵوێست ده‌نوێنێت.
كه‌س هه‌یه به‌شی رۆژئاوای كوردستانی لێ روون نه‌بێت، ئه‌وه‌ی جێگه‌ی باسه، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی شۆرشی كورد له‌م به‌شه نوێ یه واهاتووه كه ئه‌و ره‌وته ئیسلامیه كاریگه‌ریی گه‌وره‌ی له‌سه‌ر نه‌بێت، بۆیه تا ئێستاش جێگه‌ی ئومێده بۆ هه‌مووان، سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ره‌وتی عه‌لمانی له زوڵم و زۆر له‌به‌رامبه‌ر گه‌له‌كه‌مان قسوری نه‌كردووه، چ له توانه‌وه و له‌بیركردنی كه‌لتور و رۆشنبیری و دابونه‌ریتی خۆیان بۆ ماوه‌یه‌كی دورودرێژه هه‌موو رێگایه‌ك به‌كارهێنراوه، یان به‌سه‌ركوتكردن و ته‌عریب كردن و گۆڕینی دیموگرافی ناوچه‌كه‌یان پاشه‌كشه‌یان پێكراوه. به‌ڵام كاریگه‌ریی ره‌وتی ئیسلامی تا ئێستا وه‌كو پارچه‌كانی تر زاڵنه‌بووه، له‌به‌رئه‌وه‌ی؛ له‌لایه‌كه‌وه له‌چاو شۆرشه‌كانیتر تازه‌ن و له‌سه‌رده‌مێكدا سه‌ریانهه‌ڵداوه كه ره‌وتی ئیسلامی ئه‌وه‌نده له حاڵه‌تی په‌ره‌سه‌ندا نه‌بوون له نێو كورد له‌و پارچه‌یه و، ئه‌وان له كه‌شی پێشكه‌وتنخوازیدا رۆڵی خۆیان ناگێڕن و، له‌لایه‌كی تریشه‌وه ده‌سه‌ڵاته یه‌ك له‌دوای یه‌كه‌كانی سووریا به‌ناو عه‌لمانی بوون و ئه‌م كارته‌یان وه‌كو به‌شه‌كانی تر له‌دژی گه‌لی كوردستانیان به‌كارنه‌هێناوه.
بۆیه ئه‌وه‌ی پێویسته لیره‌دا بوترێت ئه‌وه‌یه كه كه‌س سه‌ری سوڕنه‌مێنێت له هه‌ڵوێستی زۆرینه‌ی ئیسلامی سیاسی و ره‌وتی ئیسلامی له‌هه‌ر چوار پارچه‌كه‌ی كوردستان له‌مه‌ڕ شۆرشه‌كانی كورد و له‌به‌رامبه‌ر قڕكردن و له‌ناوبردنی كورد له یرۆسه‌كانی ئه‌نفال و كیمیابارنی هه‌ڵه‌بجه و ئه‌مرۆش له ناوباردنی كورد له كوردستانی رۆژئاوا له لایه‌ن ئه‌ردۆگان و چڵكاوخۆر و به‌كرێگیراوه ئیسلامیه‌كانیه‌وه.
ده‌كرێت بڵێین ئه‌گه‌ر دوژمنان به‌تۆپ وته‌یاره و هه‌موو چه‌كێك دژی گه‌لی كورد وه‌ستاون و شۆرشه‌كانیان له‌ناوبردووه، ئه‌وا ره‌وتی ئیسلامی فاكته‌رێكی سه‌ره‌كیتر و یامه‌تیده‌ر بووه بۆ له‌ناوبردنی سیاسیانه و كۆمه‌ڵایه‌تیانه و ته‌نانه‌ت سه‌ربازیانه‌ی گه‌لی كورد چی راسته‌وخۆ بێت یان به ناراسته‌خۆ له یارمه‌تیدانی دوژمنان، یان به‌خۆیان به‌ناوی ئیسلام و گه‌ڕانه‌وه‌ی به‌ناو فكر و فه‌لسفه‌ی ئیسلامیه‌وه زه‌بری كوشنده‌یان له پرسی كه‌لی كورد داوه. بۆیه ده‌بێت كورد راشكاو بێت و رۆپه‌رمایی نه‌كات بۆ خاترجه‌می ئیسلامی سیاسی به‌ناوی چه‌واشه‌كارانه‌ی یه‌كێتی و یه‌كبوونی گه‌لی كورده‌وه، به‌ڵكو ده‌بێت بۆ نه‌وه‌كان روون بكرێته‌وه كه هۆكاری سه‌ره‌كی و بنه‌ڕه‌تی دابه‌شبون و په‌رشوبڵاوی گه‌له‌كه‌مان له‌پاش ره‌فتاری دوژمنان و زه‌بروزه‌نگیان ئه‌وان ره‌وتی ئیسلامی بووه و، تا ئێستاش و هه‌میشه و به‌ره‌ده‌وامی خاڵی لاوازی ئه‌م گه‌له بوون و ده‌بن، به پێچه‌وانه‌ی دوژمنه‌كانمان كه ئیسلامیان بۆ به‌هێزبون و پاراستنی نه‌ته‌وه و گه‌لی خۆیان به‌كارهێناوه. بۆیه ئه‌گه‌ر به‌هه‌ر شێوه‌یكی بێت چاره‌سه‌رێكیان بۆ نه‌دۆزرێته‌وه، ئه‌م ره‌وته ئێسلامیانه هه‌روا بوون و هه‌رواش ده‌بن.
