عیماد عهلی: ئهو گۆڕانكاریانهی عیراق چین كه لهدژی كورد دهكهونهوه؟
ئهگهر رووداوێكی زۆر گهوره نهقهومێت، زۆرترین ئهگهری زنجیرهی ههنگاوه لهبهرچاوهكانی عیراق لهمرۆ بهدواوه ئهمانهن ؛ وازهێنان یان وهلانان و وازپێهێنانی پله باڵاكان بهههموویانهوه، ههڵوهشانهوه یان سڕكردنی پهرلهمان، دانانی حكوومهتێكی لهناكاو یان نائاسایی،ههمواركردنهوهی یاسای ههڵبژاردن، ئهنجامدانی ههڵبژاردنی پێشوهخته، ههمواركردنهوه یان دووباره نوسینهوهی دهستور.
ئهگهر له ڕوانگهی بهرژهوهندی قازانجی كورد لهم قۆناغه و گۆڕانكاریه چاوهڕوانكراوهكان قسهبكهین ئهوا به كورتی و پوختهكهی هیچ ههنگاوێك له قازانجی كورددا نیه، واته بهگشتی ههر گۆڕناكاریهكی چاوهڕوانكراو ههڵوێست و پێگهی كورد دهخاته مهترسیهوه و لهسهرجهم بوارهكاندا دوارۆژێكی نادیار و سهختی لێدهبینرێت و ئهگهری دووبارهی ناوهندێتی زۆر بههێزه نهك بهم جموجوڵ و چالاكیانهی نێوخۆی عیراق بهتهنها بهڵكو به بۆچون و كار و ههوڵی وڵاتانی دهوروبهریش.
جا ئهو بهشبهشێنهی كه كوردی تێدابوو، به شێنهیی وهكو پێشتری لێدهێتهوه و مهگهر كوردێكی پاشكۆی ناوهند ببینیت رۆڵی كاریگهریههبێت له بهغدا ئهگینا لهجیاتی لامهركهزیت لهچاڵدهنرێت، لهبهر ئهوهی وازپێهێنان و دهركردنی لهمهودوا سهرجهم پۆستهكانی كوردیش دهگرێتهوه و جگه له شیعه سونهش ئهمجاره به پوختی به پشتگیری وڵاتانی هاپشتی دهورهبری لهدوورهوه و بهجیا لهوكاتهی سهرهتای روخانی سهدام” ئێستا خۆی مهڵاسداوه و ئهگهری ناوهندێتی له قازانجی پێكهاتهی عهرهب بهتهنها دهكهوێتهوه.
پاش دهركردنی ئهو بڕیارانهی پێویستن بۆ ناوهندگهرێتی عیراق، پهرلهمان بهخۆی ههڵدهوشێتهوه یان سڕدهكرێت و ئهمهش حكوومهتی لهناكاوی كاتی خۆی دهسهپێنێت كه دهرئهنجامهكهی زاڵبونی ناوهنده و تهنانهت ههمواركردنهوهی یاسای ههڵبژاردن به شێوهیك دهبێت كه كورد كهمینهیهكی بێ كاریگهر دهبێت له پهرلهمان و رۆڵی له یاسا گرنگه دواخراوهكان نامێنێت و مادهی 140 فت دهبێت و چارهنوسی ناوچهدابڕاوهكان دهكهوێته سهر شاخی شهیتانهكهی بهغداوه، كه ههڵبژاردن بكرێت زیاتر رێگه بۆ ئهوه دهچێت كه نهتهوهپهرستهكان زاڵبن و له ههمواركردنهوه یان دووباره نوسینهوهی دهستوری عیراق یهكهم لایهن كورد زهرهر دهكات و تهنانهت فیدراڵێزمیش دهكهوێته بهردهست قهدهری ناوهندگهراكانهوه.
بۆیه كورد لهم كاتهدا له دووریانێكی مهترسیداردایه و خۆشی له نێوخۆی خۆیدا ئهم حاڵه بێفهڕهی ههیه كه ئهگهر بارودۆخهكه ههستیار نهبێت و لهزهرهی میلهتهكه نهبێت لهم كاتهدا وا فهرزه خهڵك ههڵسێت، بهڵام ئهو فشارانه چین وا له لایهنهكان بكرێت كه ئێستا ههنگاوی خودپارێزی بنێن و بهربهستی یاسایی و میلی لهبهردهم ئهگهره نهخوازراوهكانی بهغدا دانێن؟