حەمەئازاد بەرزنجی: ئێران دەتوانێ، یان دەوێرێ، یاسا فیزیاویەکانی پەرچە کردار جێبەجێبکات.
پاش ئەوەی ئەمریکا لە بەرەبەیانی ڕۆژی هەینی 3- 1- 2020 لە بەغدای پایتەختی ئێراق گورزێکی کاریگەری وەشاند، دوو فەماندەی دیاری ئێراق و ئێرانی ( فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێران و جێگری سەرۆکی دەستەی حەشدی شەعبی ئێراق) شیعە مەزهەبی لەناوبرد . پەرچە کرداری ئێران دەبێ چی بێت. بێگومان ئەم هێرشەیش خۆی لە خۆیدا پەرچەکردارەو میژویەکی دورو نزیکی خۆی هەیە.
ئەمریکا هێرشەکانی سەر بنکەی (K1 ) لە کەرکوک و هێرشی جەماوەری خڕکراوە بۆسەر باڵوێزخانەکەی لە بەغداد وهێرشەکانی پێشوتری سەر کۆمپانیای ئارامکۆی سعودی و چەندانی دیکە، بە دەستی ڕاستەوخۆی ئێرانی دەزانێ. ئەمە بێجگە لەهەژمون و دەسەڵاتی سەربازی ڕاستەوخۆ و دیاری ئێرانی بەسەر ئێراق و سوریا و لوبنان و یەمەندا. ئەمریکاش وەنەبێ دەستەوسان و بێدەبگ بوبێ. هەر لە فشارو گەمارۆ خستنە سەر ئێران و هاوکاری و هاوئاهەنگی لەگەڵ سعودیە وئیمارات بۆ لێدانی حوسیەکانی دۆست و نزیک لە ئێران و لێدانی بنکەکانی حەشدی شەعبی لە قائم و، ئەنبارو سەرسنوری نێوان سوریا و ئیراق بەردەوام بوە.
بەڵام ئەم دواگورزەی ئەمریکا هێند بەهێز و کاریگەر بو کە ئێراق و ئێران و دۆستەکانیان لە ناوچەکەو سەرۆکی پارتە شیعە مەزهەبەکانیشی توشی شۆک کرد. واش مەزەندە دەکرێ هێندەی کاریگەری ئەم گورزەش، ئێرانش پەرچە کرداری بەهێزی هەبێت و گورزی خۆی بوەشێنێ. لە سۆنگەی یاسا فیزیاییەکانیشەوە ئەمە کارێکی شیاوە بۆ پەرچە کردار کە دەڵێ: ( بۆ هەمو هێزی کارێک، هێزێکی کاردانەوە هەیە ، کەلە بڕدا یەکسان و لە ئاڕاستەدا پێچەوانەی یەکدین ). بەڵام پێش وەڵامدانەوەکەی ئێران، ئەمریکا ئاگاداریکردەوە کە گورزو لێدانی ئەمجارە زۆر فراوانتر و کاریگەر تر دەبێت.
بۆیە پێناچێ لەم کاتەدا ئێران وەڵامی سەربازی کاریگەری هەبێت. بەڵام بۆ پاراستن و ڕاگرتنی ئاستی هێز و ئابڕوی خۆی لە ناوەوەو هەژمونی لەدەرەوە و بەررزکردنەوەی ورەی ئێرانیان و شوێنکەوتوانی شیعە مەزهەب لە وڵاتانی دی، دەبێ شێوەکیش بێ وەڵامێکی هەر هەبێ . بەڵام وەک دەزانرێ ئێران وەک وڵات و فارسیش وەک نەتەوە ، هەندێ ڕەوشی تایبەتی خۆیان هەیە. لەوانە خوێن ساردی و ئارامیی و سەبری ئەیوبی و پشو درێژی و قیرسیچمەیی و ململانێی تاقەت پڕوکێن لەگەڵ لایەنی بەرامبەر. هێشتا لە یادماندا جەنگی ئێراق – ئێرانی ( کەنداوی یەکەم ) ماوە، کەلە جەنگەکەدا ئێراق و حزبی بەعس و سەدام بەتایبەتی خۆیان بۆ ئەو جەنگە دورودریژە هەشت ساڵەییە ئامادەنەکردبو، تەنانەت تەها یاسین رەمەزان لە سەرەتای شەڕەکەدا لێدوانێکی بۆ ئاژانسەکانی دەنگوباسی ئەوکاتە داو وتی ئێراق ئامادەیە دریژە بە جەنگ بدات گەر شەش مانگیش بخایەنێ . خواخوایانبو زوو تەواو بێت و ئێرانیان لە کۆڵ بێتەوە . هەرچەندە ئێراق بەرەیەکی فراوانی هەبو چ بە مادی و سەربازی چ بە مەعنەوی . هەمو دەوڵەتانی عەرەبی لە پشت بو(جگە لەسوریا) ئەمە بێجگە لە دەوڵەتانی ئەوروپی و تەنانەت ڕوسیاو ئەمریکای زلهێزیش . بەکورتیەکەی ئێراق بە بودجەی کەنداو و بەتەکنۆلۆجیای ڕۆژئاواو بەکار هینانی کیمیاوی و گازی فسفۆری نە بوایە لە بەرەکانی جەنگدا بەرگەی هێرشە مرۆییە زەبەلاحەکانی ئێرانی نەدەگرت. ئێران شەڕ ڕاگرتنەکەشی لە زاری ئیمام خومەینییەوە، بە خواردنەوەی جامێ لە ژەهر چواند.
یەکێ دی لە ڕەوشە سەرنج ڕاکێشەکانی شیعە مەزهەب بە پیرۆزڕاگرتن و بەردەوامی دان و تازەکردنەوەی مەزارگاو یادگاری و لەیادهێشتنەوەی زاڵمان و جێگیرکردنی هزری مەزولومیەتی شیعە مەزهەب و شیعەگەراییە لەناو بیرو مۆخی شیعەکان خۆیاندا و بیرخسنەوەی ئەو زوڵم و زۆرەیە کە لە مێژودا لێیان کراوە . هەروەک دەبینین تا ئێستا یادی کوشتن و چلەی ئیمام حوسەین و یادی فاتمە زەهراو، ئیمام عەلی و چەندان نەوەی ئەوان تابێ گوڕی زیاتر دەسەنێ . تەنانەت لەم ساڵانەی دواییدا، لە کاتی یادکردنەوەی عاشورادا، لە قەرەباڵغییەکی سەریەکێ لە پردەکانی بەغدادا ، کە بەحساب تەقینەوە دانراوە، سەدان هاووڵاتی شیعە مەزهەب کەوتنە خوارەوە و خۆیان هەڵدایە ناو ئاوی دیجلەوە و خنکان . یەکێ لە بەرپرسە کوردەکان لە بەغدا، بۆ سەلامەتی گیانی ئەو هاووڵاتیانە پێشنیازی بۆ کردبون کە تۆزێ لە قەرەباڵغی یادەکە کەم بکەنەوە بۆ ساڵی داهاتو با ئەو زیانە مرۆییانە کەم ببنەوە . لە وەڵامدا وتبویان گەر ئەو یادە ساڵانەیە، ڕۆژانەش بێت و بەیانی بزانین هەمان شت دوبارە دەبێتەوە هەر دەیکەین. کەواتە ئەم یادو کۆڕو حەشامات کۆکردنەوانە لە ستراتیژیاندایە و ساڵانە خەلکی نوێی پێ تەیار و ئامادەو پەروەردە دەکەن و وەبەرهێنانی سیاسی لەسەر دەکەن و یادی کوژرانی (قاسم سلێمانی ومەهدی موهەندیس) یش دەچنە ئەو ڕیزانەوە. هەر بەم یادەو گوشارە ئیعلامیانە و ئەو پەرچە کردارە مەدەنیانەی کەخۆیان مەبەستیانە، دەیانەوێ ئەمریکای پێ هەراسان بکەن لەلایەک و لەلایەکی دی سودیشی لیوەردەگرن بۆ بەکاربردنی ناوخۆیی ( أستهلاک محلـى) و کەفوکوڵی شەقامیشی پێدادەمرکێننەوە. گەر بۆیان بکرێ نەک جارێ دەیان جار تۆڵەیان دەکەنەوە، بەڵام دەزانن کە ئەمریکا چییەو سۆعبەتی لەگەڵدا ناکرێ. بۆیە لەوانەیە لە باتی تۆڵە کردنەوە ، بیکەن بە پرۆژەیەکی نوێ بۆ دانوستان و نزیکبونەوە لە ئەمریکا و خۆ قوتارکردن لە گەمارۆکانی.
ئەمریکاش باش دەزانێ ، شکستی سەربازی گەورەی ئێران و نەمانی ڕۆلی ئێران لە ناوچەکەدا، بەچی دۆستەدەوڵەمەندەکانی لە ناوچەکەو کەنداو چاوترسێن بکات و زیاتر وایان لێبکات بچنە ناو باوەشییەوەو هەردەم لەترس و دڵەڕاوکێ وخۆ ئامادەکردندا بن و ببنە مشتەری بەردەوامی چەکو تەقەمەنییەکانی و خودی خۆیشی ببێتە ڕاوێژکاری سەربازی و مەشق پێکەریان لەسەر چەکە نوێکان، کە لای خۆی دەمێکە وادەیان بەسەر چووە. بۆیە دەبێ هەمو کات ترسێنەرێک هەبێ بۆ دۆستەزەنگینەکانی ئەم ناوچەیە، جا چ ئێران بێ یان تورکیا، یان ئیسرائیل هیچ لە پلان و پڕۆسەکە ناگۆڕێ و لە ترسی ترسێنەرەکان ئەمریکا بکەنە پاڵپشتی خۆیان . گەر لە ڕوداوەکانی ئەم دواییەی ناوچەکەش بڕوانین، ترامپی سەرۆکی ئەمریکا بە دانایی بێت یان نەدانی وزو پەشیمان بونەوە لە بیروڕاکانی و ڕاستکردنەوەی هەڵەکانی، سیاسەتێکی تەمومژاوی و ئاڵۆزکاوی وای پەیڕەو کردووە و دەکات ، مەگەر هەر خۆی لە کۆتاییەکەیدا سەری لێدەربکات.
