بەهرۆز جەعفەر: دکتۆر تەها ڕەسوڵیش، لەسەرێکی ترەوە خەریکە.

بەهرۆز جەعفەر

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

کورد لە کەیەوە خەریکە”… ئەمە ناونیشانێکی سەرنجڕاکێشی ناو ئەو کتێبە بو، کە هاوەڵی ئازیزو خۆشەویست « دکتۆر تەها ڕەسوڵ» پێشکەشی کردم. ئێرە ناوەندی هزریی و چاپ و بڵاوکردنەوەی جەماڵ عیرفانە، یەکێک لە دەیان پرۆژەی دکتۆر تەها… هەوڵێکە بۆ قوتار بون لە هەژاریی فەرهەنگی، ئەمە سەری گرفتە گەورەکەیە… ئەمما سەرێکی پێویست؛
مەسەلەن، نزیک بە (260 ) ساڵە ئادام سمس کتێبی ( سامانی نەتەوەکان) ی نوسیوە، بە هەموو زمانەکانی دونیا هەیە، بە کوردی تازە لە کتێبخانەی جەمال عیرفان پێش چاوم ئەکەوێت. چیخۆف و کەپیتاڵی مارکس بۆ یەکەمجار هەر لە ناوەندە ڕۆشنبیری و هزرییەکەی جەمال عیرفان بینیم، «بەیەکداکێشانی شارستانیەتەکان» ی ساموێل هۆنتگتۆن، لەهەموو ئەمانەش گرنگتر زیاتر لە دوانزە ساڵە دادود ئۆغلۆ کتێبی « قووڵایی ستراتیجی» نوسیوە، تێزەکە جیهان لێی بە ئاگایە، کەچی کورد لێی بێ ئاگایە، یەکەمجارە ئەم کتێبخانەی جەمال عیرفانە ئەیکەن بە کوردی و چاپی ئەکەن.
ئینسکلۆپیدیای کەرکوک زیاتر لە (5000) پێنج هەزار لاپەڕەیە، بەهەمان شێوە ناوەندی جەمال عیرفان بەشداری لە بەرهەمهێنانی دا ئەکات، مەگەر 14 چواردە ساڵ حوکمڕانی حیزب و بەرپرسانی کورد لە کەرکوکدا چی بەشدارییەکی فەرهەنگی و مێژوویی و هزریی بۆ شارەکە لە هەگبەدا بوە جگە لە ڕاو ڕووتی و بە مەڵتی ملیاردێرکردنی چەند گروپێک، ئەی بۆ ئەم کارانەتان نەکرد؟. حیزبی کوردی خۆی لە کوێیەو ئیش و کاری چیە کە دکتۆر تەها سەرقاڵی ئەمانەیە؟!. حیزبێک کە مەکینە فیکریی و شۆڕشگێڕییەکەی «شەهید ئارام» ە، کەچی دکتۆر تەها رەسوڵ پەیکەرێکی بۆ کردووە لە (2018) ەدا. یاخود لە هەڵەبجەدا پەیکەرێک بۆ « گۆران» ی شاعیر! سی ساڵە حکومەت نەیتوانیوە بە پەیکەرێکیش گۆران و ئاوی قەڵبەزەکەی بە نەوەی نوێ ئاشنا بکات.!؟. ئەوە جگە لە دەیان پەیکەری دیکە بۆ سەرمایە ڕەمزییە هەمەچەشنەکانی کورد.
کارەسات ( وجودێکی لاواز) لە خراپی دۆخی سیاسی یان ئابوورییەوە نایات، کارەساتە گەورەکانی مێژوو بەسەر کورددا هاتون، هۆیەکەی فوقری فەرهەنگی یە… عەرەب و فارس و تورک بۆچی بون بە میللەتانی سەردەست؟. چونکە فەرهەنگیان بۆ خۆیان دروستکردووە، ئەوە بۆیە ئیمڕۆکە ئەوان لەسەر میراتی فەرمانڕەوایی ئەخمینیەکان و عوسمانیەکان و چەخماخەکانی نیمچەدوورگەی عەرەب دانیشتون ( کە لەسەرەوە گەیشتونەتە جەبەل تاریق و ئیسپانیا لە خواریشەوە لە ئیندۆنیزیان). کوردیش ئەوەتا دوو شارۆچکەی هەیە لە هەرێمێکدا بە پەنجا حیزبەوە پێی ئیدارە نادرێت!. لەشارێکدا حیزبێک شەش باڵ و باڵۆچکەی هەیە!. میللەتێک ڕۆشنبیرەکانی، وە سیاسیەکانی، نە کتێب، نە مێژوو، نە سینەما، نە هونەر، نە ئەدەب، نە زانستیان بەلاوە گرنگ نەبێت، بێگومان ئەمە هەژارییە لە فەرهەنگدا… ئاخەر من و تۆ بەچی کوردین!. تاکی کورد جەماڵ عیرفان ناناسێت؟. ئەمین زەکی بەگ ناناسێت؟. نازانیت لە میزۆپۆتامیا چی گوزەراوە؟. ماددەکان، هەخامەنشینەکان، کورد لەسەردەمی فتوحات، کورد و خەلافەتە یەکلەدوای یەکەکان… دادو بێداد سیاسی و هونەرمەندو نوسەری ئێمە ڕێبازە ئەدەبیەکان و مێژووی ئەدەبی کوردیی نازانێ، خانی و مەلای جەزیری ناناسێت…لە چەمچەماڵ ئەژی گوندی چەرموی نەدیوە، لە لای مزگەوتی گەورەی سلێمانی پیاسە ئەکات نازانێ گۆڕەکانی ناو مزگەوتەکە هی کێیە!.
دکتۆر تەها ڕەسوڵ، ئەلێرەوە خزمەتەکانی دیارو بەرچاوە، دەستکارییەکی گەورەی تێگەیشتنی کۆمەڵگەی کوردیی ئەکات بێ ئەوەی هیچ موزایەدەیەکی سیاسی و ئایدۆلۆژیی بکات، چی ئەبو هەر سیاسیەک لە کوردستان نیوەی تەها رەسوڵ بە ئاگا، خوێنەوار، بە هیمەت کاریان بۆ بیناکردنی « کوردستانێکی بەهێز » کردبایە.
سەیری ئەو ناوە « جەمال عیرفان» !. ئەم چینەی ئیمڕۆکەی خەڵکی سلێمانی لە هەزار کەس یەکێکیان نەیان ئەزانی جەمال عیرفان کێیەو کێ بوە؟. ڕۆشنبیرێکی گەورە و ئەفسەرێکی پایە بەرزی ژێر دەستەڵاتی دەوڵەتی عوسمانی بوە، ساڵی ( 1881 ) لە سلێمانی لە دایکبوە. مامۆستاو کەسێتی ئیداری و نوسەرو نیشتیمانپەروەر بوە، پێش ئەوەی ئینگلیز دەستی بگاتە بیناقاقای کورد، جەماڵ عیرفان وتویەتی ئێمە میللەتێکی سەربەخۆین، ناکرێ هەموومان چاوەڕێی خودا بین ئەبێت لەسەر زەوی خۆمان بۆ خۆمان شتێک بکەین… ئیتر حەشامات پەلاماریان داوە و سەرکۆنەشیان کردووە. هەرچەندە ڕووداوی تیرۆرکردنەکەی گوماناوییە لە دوای جەنگی جیهانی یەکەم لە نێوان سوپای لیڤی ئەوسای عێراق و ئینگلیز و پاشماوەکانی دەوڵەتی عوسمانی دا دواجار جەمال عیرفان لە تەمەنی ( 41 ) ساڵی داو لە ساڵی ( 1922 ) تیرۆر ئەکرێت. ئەمە بەرز ڕاگرتنێکی ترە لەو شوێنەی کە حکومەتە یەکلە دوای یەکەکانی عێراق کوردەکانیان تیا فەلاقە ئەکردو مرۆڤیان تیا لە خاچ ئەدا پیاوێکی وەک دکتۆر تەها رەسوڵ کافتریاو ناوەندێکی چاپ و بڵاوکردنەوە بەناوی « جەماڵ عیرفان» کردۆتەوە.
ئەم نوسینەش، بۆ ئەوەی دەوڵەمەندو سیاسییە بازرگانەکانی کورد بزانن، ڕۆژی دووجار نەتەوە یەکگرتووەکان و دۆناڵد ترامپ پێشوازیتان لێ بکات، خاوەنی سەدەها ملیاری کەڵەگەبوبن، ئەگەر ڕەگی حورمەت و پێگەتان بە ناخی دەوروبەرو میللەتەکەی خۆتاندا نەچوبێتە خوار ئەوا هیچ بەهایەکی نییە.