لوقمان مستەفا: لێکەوتە کۆمەڵایەتیەکانی دوای کۆرۆنا.

لوقمان مستەفا سالح

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

دەگوترێت زۆرشت لە دوای کۆرۆنا گۆڕانی بەسەردادێت، هەر لە سیستەمی سیاسی، ئابوری، کۆمەڵایەتی، تادەگاتە کەلتورە باوەکانی نێوکۆمەڵگاش کاڵ دەکاتەوە. هەر وەک بیرمەندی گەورەی ئەمریکی (هێنڕی کسینجر وەزیری پێشووتری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، لە وتارێکیدا کە لە ڕۆژنامەی “واڵستریت ژۆرناڵ” بڵاویکردووتەوە، لەسەر گۆڕانکارییەکانی دوای گشتگیریی کۆرۆنا هۆشدارییداوە. لە وتارەکەیدا کسینجر پێشبینیی کردووە، قەیرانە سیاسیی و ئابورییەکانی هەڵکەوتەی ئەم نەخۆشییە گشتگیرە، بۆ ماوەیەکی درێژ و بۆ نەوەکانی داهاتوو بەردەوام بێت و سیستمی جیهانیش بگۆڕێت). بەڵام هەر سیستەمەو بە جیا بە شێوازی خۆی و جودا گۆڕانی بەسەردادێت. ئێمە لێرەدا باسی دیاردە کۆمەڵایەتیە باوەکانی نێو کۆمەڵگا دەکەین و ناچینە ناو سێکتەرەکانیتری ئاماژەبۆکراو. باشتروایە کەسانی پسپۆڕو شارەزا توێیژینەوەی زانستی لەسەربکەن.
زانایانی بواری کۆمەڵایەتی رایدەگەیەنن، پێشبینی دەکرێت لە کاریگەرییەکانی دوای ڤایرۆسی کۆرۆنا، “تەوقە و لەباوەشکردن” لە ساڵانی داهاتودا زۆر کەمببێتەوە و بەوەش خووی مرۆڤ لە بۆنە و دیدارە کۆمەڵایەتییەکان گۆڕانکاری بنەڕەتی بەسەردا دێت.
لەوبارەیەوە ماڵپەڕی دەیلی مەیل ئاماژەی بەوەکردوە، چڕکردنەوەی رێکارە خۆپارێزییەکان بۆ روبەربونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا پێدەچێت کاریگەری لەسەر پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان دابنێت، بە جۆرێک تەوقەکردن لە دیدار و کۆنفرانسەکاندا وەکو خویەکی مرۆڤ رەنگە نەمێنێت یان زۆر کەم ببێتەوە.
بەڵام ئەم لێکەوتە کۆمەڵایەتیەی دوای کۆرۆنا کاریگەرێتی ئەرێنی و نەرێنی خۆی هەیە لە سەر تاک بە تایبەتی و کۆمەڵگا بەگشتی، هەر بۆیە پێدەچێت لە هەرێمی کوردستانیش کۆمەڵێ لێکەوتە لەسەر کلتورەباوەکانی نێو کۆمەڵگا بە دوای خۆیدا بێنێ وەک: تەوقە و ماچ و لە باوەشکردنی یەکدی کەم بێتەوە، پرسە و سەردانی نەخۆش و ئاهەنگگێڕان و کاڵبوونەوەی پەیوەندیە کۆمەڵایەتیەکان بە شێوەیەکی گشتی لێبکەوێتەوە. ئەمە کاریگەرێتی ئەرێنیە بۆ خۆ پارێزی لەم دەردە کوشندەیە.
کاریگەری نەرێنێکەشی ئەوەیە تاکی ترسنۆک و تەمەڵ بەرهەم دێنێ، چونکە لە گەڵ خاو بوونەوەی تاکەکانی کۆمەڵگا پەیوەست بە دەوام و شوێنکاری رۆژانەیان و بەردەوامی ترس و دڵە ڕاوکێش لەولاوە بووەستێ.وێڕای ئەوەی والە مرۆڤ دەکات کەمتر بڕوای بە خۆی و تەنانەت بە دام و دەزگا تەنەندرووستیەکانیشی هەبێت.
بۆ ڕێگری و پاراستنی بەشێکی گرنگی پەیوەندیە کۆمەڵایەتیەکان لە بەرئەوەی ئێمەی کورد بەو پەیوەندیە کۆمەڵایەتیانەوە جوانین و ماوین و لە گەلانیتری دنیا جیا دەکرێینەوە، بۆیە بە گرنگ دەزانرێت لە گەڵ پابەندبوونمان بە ڕێنماییە تەندرووستیەکانەوە و خۆپارێزی لەو ئافاتە جیهانیە خۆشەویستی و بە دەنگەوەهاتن و دڵنەوایی یەکدی زاڵبوونە بەسەر کۆرۆنا ڤایرۆس و هاو شێوەکانی ئەم پەتا نەگریسەدا.