رەزا شـوان: لە نێوان پڕوپاگەندەی سیاسی و کرداری راستیدا.
بڕوا ناکەم هیچ گەلێک لە جیهاندا، وەکو گەلی کوردمان، هێندە دڵپاک و خۆشباوەڕبن و وا بە ئاسانی بـڕوا و متمانە، بە زمـان لـووسی و بە بەڵـێن و بە قسەکانی زەوتکەرانی مافـەکـانیان و بـە داگـیرکەرانی نیشـتـمانە داگـیرکـراوەکانیان، بـە ئاسـانی بـڕوابکـەن و هەڵـبخەڵەتـێن و بکەونـە داوەوە. بەڵام بە داخـەوە لە کۆنەوە تا ئەمـڕۆش ئێمەی کورد چەندەهـا جار بە بەڵێن و بە قسەکانی داگیرکەرانی کوردستان بڕوامان کردووە و هەڵیان خەڵەتانـدووین. مێـژووشمان پـڕە لەم راستییە. ئەوەی کە جێی سوێ و داخـێکی زیـاترە ئەوەیە، کە ئێمەی کورد، هەرگـیز پەنـد و وانەمـان لە کـارەسات و لەو هەمـوو هـەڵە و شکستی و نەهـامەتییانەمان وەرنەگـرتـووین، مێـژوو دووبـارە و چەنـد بـارە بۆتـەوە و دەبێتەوە. خراپتر هەڵخەڵەتاوین دۆڕاویـن و تێکەوتوویـن. هەر وەکـو نە بـامان دیبـێت و نە باران. هۆی سەرکیش بۆ بەشێکی زۆری سەرکردە نابەڵەدەکانمان دەگەڕێتەوە، کە لە گەمە و لە هـونەری سیاسەت و لە شێوازی گـڤتوگـۆدا کۆڵەواربوون، نەزان بوون لە خوێندنەوەی وردی ناخی داگیرکەران و ئەو نیازە ژەهراوی و گڵاوەی کە لە ناخیان دان، نەک لەسەر زمانیان.
سەرۆک وەزیـرانی پێشووی تورکیا، ئەحمەد داود ئۆغـڵۆ، سەرۆکی “پـارتی ئایـندە” لە رۆژی یەکشەمەی رابـردوو (23/ ئاوگوست/ 2020) لە سەردانێکی فەرمیدا، بۆ شاری (وان) ی کوردستانی، لە باکـووری کوردستان دا، بۆ بانگەشەکردن و بۆ نزیکبوونەوە و راکێشانی لایەنگیریی کورد بە لای خۆی و پارتەکەیدا. وتی” من ئەوە دەزانم، کە وانیش ئەوە رەتـدەکەنەوە کە پارتی داد و گەشەکـردنی دەسەڵاتـدار، سەرۆک شارەوانییەکـانی سەر بە پـارتی دیوکـراتی گـەلانیان لادان و بـڕواپێکراوی خـۆیان دانـانن بـۆ سەرۆکی شارەوانی، ئەو شارانەی کە پارتی دیموکراتی گەلان (هە دە پە) ی لایەنگـری کورد، لە هەڵبژاردنەکانی ساڵی رابردوو، تێیاندا براوەبوون و زۆربەی دەنگەکانیان بەدەستهـێنا”
داود ئۆغڵو ئەوەشی وت:”هەمووان مافی ئەوەیان هەیە کە بە زمـانی دایکیان بدوێنن و بەکاریبهێنن” مەبەستیشی زمانی کوردی بوو. بێ ئەوەی ناوی زمانی کوردی بهـێنێت.
ئەحمـەد داود ئۆغڵو، وتیشی:”گەر بێتو تەنیـا کوردێکـیش، کـێشەی هاوبەستەبـوونی هـەبێ، تورکیا ناتوانێت بحەسێـتەوە” بەڵام داود ئۆغـڵو لە میانەی قسەکـانی لە شاری وان دا، هـیج ئاماژەیـەکی بەوە نـەدا، کە هـەوڵی چـارەسەرکردنی کـێشەی کورد بـدەن.
داود ئۆغـڵو، جەختی لەسەر ئەوەش کرد، کە: وڵاتەکەی بەهـێز نابێـت، گەر نەتوانێت هەمـوو کورد لە وان و دیاربـەکر و ئیستانبوڵ و تەنانەت لە سوریا و عـێراقـیشدا، لەبەرچـاو نەگـرێت” ئەم قسەیەی داود ئۆغـڵو، داناپێنانێکی راستە، بێگومـان ئەستەمە کە تـورک و فـارس و عـەرەب، لـە تورکـیا و ئێـران و عـێراق و سـوریادا، بتـوانن بـە ئاسوودەیی و بە ئاشتی بژین و پاڵی لێبدەنەوە، تا دان بە مافە رەواکانی کورد نـەنێن و کوردیـش نەبێـت بە خـاوەنی دەوڵـەتی سەربەخـۆیی خۆی، (دەوڵـەتی کوردسـتان). تا رۆژێک زووتر ئەم هـیوا و ئاواتە کورد بێتەدی. زووتـر تورک و فـارس و عـەرەب و کورد، دەتـوانن بە ئاشتی و ئاسوودەیی بژین و بحەسێـنەوە.
بەرپرسێکی باڵای پارتی دیموکراتی گەلان (هەدەپە) وتی:”دەکرێ لەسەر داواکەی داود ئۆغڵو، دەربـارەی بەکارهـێنانی زمانی کوردی جـێبەجێ بکرێ، دواتـریش راگـرتنی دانراوەکانی سەرۆک شارەوانییەکانی حکومەت لەسەر شارەوانییەکانی پارتەکەمان”
(ئەرۆڵ قاترچی ئۆغـڵو) کە مامۆستایەکی ناسراوی زانکۆیە و پەرلەمانێکی (هەدەپە) یە، لە پەرلەمانی تورکیادا، وتی:”خـوێندنەوەی ئەرێنـیمان بـۆ وتەکـانی ئـەم دواییـەی سەرۆک وەزیرانی پێشووی تورکیا، ئەوە ناگـەیەنێت کە پەیـوەندییەکی متمانـەپێکـراو ئێـمە بە ئـەوەوە دەبەسـتێ” ئـەرۆڵ ئۆغـڵو وتیشی:” بانگەوازەکـانی داود ئۆغـڵو، هەنگاوێکە، پێشوازی لێدەکەین، بەڵام لەم کاتەدا ئەوە بەس نییە، کە پەیوەندی لەگەڵ پارتەکەیدا بکەیـن، لە ئەنجـامی ئـەوەی، کـاتێک کە سـەرۆک وەزیـران بـوو، وەکـو دوژمنێکی کورد رەفتاری دەکرد، بە تایبەتیش لە کاتی هەڵبژاردنە ناوخۆییەکانی ساڵی ( 2015 ) دا، کە داود ئۆغـڵو بەڵـێنی ئەوەی دا، کە ناوچـەی (شـوورە) ی مێـژوویی ناوەڕاستی شاری دیـاربەکـر دەکات بە ناوچەیەک لە شێوەی (تـۆلیـدۆی ئـیسپانی) لە کاتێکدا ئەم قسانەی کرد، کە ئەم ناوچەیە ـ ناوچەی شوورەی شاری دیاربەکر ـ لەژێر ئاگربـاران و بۆردوومانی سوپای تورکیادا بوو. خەڵکـییەکەی دەکـوژران، لەو کاتەدا ئەم قسانەی کرد ، هـەر وەکو هـیچ شتـێک لە ئارادا نەبێت. لە جیاتی ئەوەی هـەوڵێ کۆتـایی هـێنانی بەم شەڕە بـدایە” ئەرۆڵ ئۆغـڵو جەختی کردەوە وتی”ئێمە لە پارتی دیموکراتی گەلان، داواکاری تۆڵەکردنەوە نین، سەرەڕای هەموو ئەو کارەساتانەی لە رابردوودا روویان دا، دەمانەوێت لەگەڵ هەرکەسێکـدا بین، کە دیموکراسی راستیی لە وڵاتـدا دەوێـت. بۆیە لەوانەیە لە داهـاتوودا، هـاوکاری لە نێوان ئێمە و داود ئۆغـڵودا دروست ببێت، ئەوەش شتێکی باشە کە هەندێ سیاسەتمەداری کورد لە پارتەکەیدان”
پێشتریش داود ئۆغـڵۆ، بە تونـدی هـێڕشی کردە سەر ئەردۆگـان، لە لابـردنی سەرۆک شارەوانییەکـانی سـەر بە پـارتی دیموکـراتی گـەلان لایەنگـیری کـورد. کە بـە بـڕیـاری حکومەتە فاشستییەکەی ئەردۆگان، لە کۆی ( 71 ) سه‌روك شاره‌وانی كورد كه سه‌ر به پارتی دیموكراتی گەلانن، كه له ساڵی رابردوودا، له‌و شاره كوردستانیانه‌دا براوه‌بوون و به ده‌نگەکانی خه‌ڵـكی سه‌ركه‌وتن. ( 46 ) سـەرۆک شـارەوانی شارە کوردییەکـانیانی باکووری کوردستانیان لابـردن. زۆربەشیان بە تـوومەتی هەڵبەستراو زینـدانی کراون.
هەریـەکە لە (کەمـاڵ کلیچـدار)ی سەرۆکی پارتی گـەلی کۆمـاری تورکیا (جـەهـەپـە) و (عـەلی بابـاجـان) ی سەرۆکی پـارتی دیمـوکـراسی و پێشکـەوتـن (دەڤـا) ئەویـش ئـەو بەڵێنەی بە کورد دا، گەر بگەن بە دەسەڵات، دان بە زمانی کوردی و بە مافەکانی کورد لە تورکیادا دەنێن. زمانی کوردیش دەبێت بە زمانی خوێندن و نووسـین و بە زمـانێکی فەرمی لە تورکیا و لە باکووری کوردستان دا، کێشەی کورد چارەسەر دەکەن و ئاشتی رادەگەیـەنن. من پێمـوایە ئەم قسانەیان دروشمی بریقەدارن و قسەی رووتن، و قسەش ناچـێتە گیرفـانەوە، ئەگینا پارتی گەلی کۆماری تورکیادا چەنـد ساڵێک دەسەڵاتـداربوون، بەڵام پەیـڕەوی هەمان ئایدۆلۆژیای رەگەزپەرستی و بۆگەنی ئەتاتـورکی گۆڕبەگـۆڕیان لە دژی کورد پەیڕەوی دەکرد. کێ دەستی گرتبـوون گەر بیانویستایە کێشەی کـورد لە تورکیادا چارەسەربکەن؟ (عـەلی باباجـان) یش، کە وەزیـری دەرەوەی پێشووی تورکیا بوو ئەویش هیچ هەڵوێستێکی ئەرێنی ئەوتۆی بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کورد گەر تەنیا بە قسەش بوایـە نەبـوو. تا شـایـەنی باسکـردن بێ؟
کورد شەڕخواز نییە و هەموو کاتێک ئامادەی گفتوگۆ و چارەسەری ئاشتیانەی کێشەی کوردە. بەڵام داگیرکەرانی کورد ئەم هەڵـوێستییەی کورد بە لاوازی تێدەگـەن، هـەردەم لەگەڵ ئەو ئەقـڵێتییە کۆنەپەرست و لە خۆباییەدان، کە بە لەشکركێشی و سەرکوتکردن و رەشەکوژی کۆتایی بە کێشەی کورد بهـێنن، نکووڵیش لەوە دەکان کە کورد و کێشەی کوردیان هـەبێت. تا ئێستاش باجـێکی زۆری ئەم نکووڵیکردن و گەمـژەیی و دڕنـدەیی و ئەقـڵییەتە رەگەزپەرستییەیان داونەتـەوە.
هـەر کەس و لایەنێک گەر راست دەکـەن، ئامـادە کێشەی کورد چـارەسەر بکـەن، ئەوە ئـەرز و ئـەوە گـەز، هـیوادارین کە قسەکانی کەمال کليچـدار و عەلی باباجـان و ئەحمەد داود ئۆغڵۆ لە دڵیانەوە بێت و راست بکەن. نەک شەکریان لە سەر دەم بێ و ژەهـریان لە ناو دڵـیاندا بێ. گەر بە راستی پیـاون و خاوەنی بەڵـێنن، کـورد وتـەنی:”پیـاو سەری بـدۆڕێـنێ بەڵـێن نادۆڕێنێت” نەک تەنیا قسە و بەڵێنەکانیان پڕۆپاگەنـدە و بانگـەشەی سیاسی بن بـۆ هەڵـبژاردنی داهـاتوو و دووربن لە کرداری و لەڤجێبەجێکردن. گوێمان لە گەڵی قسە و بەڵێنی لەم شێوانە بووە. بەڵام کە گەیشتوون بە دەسەڵات بە پێچەوانەی بەڵێنەکانیانەوە، رەفـتاریان لەگەڵ کـورد و کێشەی کورد دا کـردوون، لە جـێی دانـان بە مافەکانی کورد و ئازادی و دیموکراسی و پێکەوەژیان، بە ئاگر و ئاسن و سەرکوتکردن و رەشەکـوژی کورد و ێـرانکردنی کوردستان و زیندانیکـردنی بە هـەزاران لاوی کورد، وەڵامی مافەکـان و داخوازییەکـانی کوردیان داونەتەوە. کە تا ئەمڕۆش درێژە بە هەمان سیاسەتی رەگەزپەرستییانن دەدەن. بۆیە ئێمەی کورد، هەقـمانە کە بە وتە و بەڵێنەکانی داود ئۆغـڵو و کەمـال کلیچـدار و عـەلی باباجـان بـڕوا نەکـەین یا بە گومـان بین. لەگـەڵ ئەوەشـدا رەشـبین نین و هـەردەم گەشبینین.
