بورهان شێخ رەئوف: وشکەساڵى ئافەتە گەورەکە.
عێراق و هەرێمى کوردستان و هەندێک وڵاتى ترى ناوچەى خۆرهەڵاتى ناوەڕاست بەرەوڕوى وشکەساڵى بوونەتەوە، بەڵام کاریگەرییە نەرێنیەکانى لە ناوچەى گەرمیان زووتر و خێراتر لە ناوچەکانى ترى هەرێمى کوردستان دەردەکەوێت بەحوکمى کەشوهەواو ژینگەکەى.
وشکەساڵى ئەو ئافاتو بەڵا نەگریسو نالەبارەیە کە لە کۆرۆنا ڤایرۆس سامناکترو ماڵوێرانکەرترە بۆ لادێنشینەکانى کوردستان، ئەمساڵ ڕوبەرێکى فراوانى زەوییە کشتوکاڵیەکانى گەرمیان، نازانم مەگەر لە چەند گوندێک کەمێک زەوى بەراوییان هەبووبێت، ئەگینا نک و نائومێد ڕەنج بەزایە چوون و سەروبەرى داهاتەکەیان ڕۆیى، واتە بنەتۆو خەرجى کێلانى وەردو پەینى کیمیاوى و دەرمانى قڕکردنى مێروو و بژارو ماندووبوونى خودى جوتیارەکان.
ئاژەڵدارى
بەشێکى ترى ژیانى لادێنشینان بەخێوکردنى مەڕوماڵات و ئاژەڵە بەهەموو جۆرەکانیەوە لە بەرزەوە بۆ نزمە، وشکەساڵى گورزى کوشندەى خۆى لەمیش دەدات بەنەمانى لەوەڕو ئاوى خواردنەوە. بۆیە هەر لە ئێستاوە بەشێکى زۆرى جوتیارانى گەرمیان مەڕوماڵاتەکانیان گەیاندووەتە کوێستانەکان و شارباژێر.
ئاژەڵى کێوى و باڵندەکان
ئەو ئاژەڵ و مەل و باڵندە کێویانەى کە خۆیان ئازادن و کۆیلەى بەنی ئادەم نین تاوەکو ئاویان بۆ پەیدا بکەن، ئەوانیش قوربانیەکى گەورەى ترى وشکەساڵین و ژینگە وێران دەبێت و هاوسەنگى سروشتى نامێنێت و ئەوەى ساڵانێکە حکومەت و پۆلیس دارستان دەینپارێزن لە دەستو چاوى چاوچنۆکى ڕاوچیەکان ئێستا بەڵایەکى سروشتى تر قڕیان دەکات.
لەلایەکى ترەوە بنیاتنانى ژیانى لادێ ژێرخانى تایبەتى خۆى هەیە کە پشتاوپشت باوک و دایک بۆنەوەکانى خۆیان جێی دەهێڵن هەر لە کۆکردنەوەى مەڕوماڵات تا ڕواندنى باخ و کێلگە و چاککردنى زەوى و بنەوانەو جۆگەو جۆبار، ئەگەر ئەنفالى بەعسیەکان ساڵى 1988 گەورەترین گورزى لە ژیانى لادێنیشینانى کوردستان داو هەمووی هێنایەوە سەر سفر، ئەگەر لە دواى ڕاپەڕین بەشێک لە گوندەکان بە یارمەتى ڕێکخراوە خێرخوازییە بیانى و ناوخۆییەکان ئاوەدانکرانەوەو، لەدواى پرۆسەى ئازادى عێراقیش لە ساڵى 2003 هەڵمەتێکى باش کرا لەلایەن حکومەتى هەرێمى کوردستانەوە بۆ ئاوەدانکردنەوە ى گوندەکان، ئەوا وشکە ساڵی گورزێکى قایمى تری تێدەسرەوێنێت.
بەهەرحاڵ مەبەستم لە خستنەڕووى ئەونموونانە کاریگەرى وشکەساڵیە لەسەر خەڵکى عێراق و کوردستان بەگشتى، دواتر خەڵکى لادێنشین بەتایبەتى کە قوربانى ڕاستەوخۆى وشکەساڵین و کاریگەرى سەد دەرسەدى هەیە بۆ سەر ژیانیان، بەحوکمى ئەوەى خۆم کوڕى لادێ و کوڕى جوتیارم بە میرات ئاگادارى ورد و درشتى ئازارو زیان و مەینەتیەکانى خەڵکى لادێم بەتایبەتى لەکاتى دواکەوتنى پەڵەو وشکەساڵى کارەساتە سروشتیەکانى وەکو لافاو و ڕەشەبا و هەوربروسکەو نەخۆشى ئاژەڵان و ئافاتى کشتوکاڵى زۆرشتى تر.
ئەگەر نەوت ڕۆژێک بێت تەواو دەبێت وەکو دەبێژن، بەڵام کشتوکاڵ نەوتى هەمیشەییە، بۆیە هەر لەم مینبەرەوە ڕووى دەمم دەکەمە هەموو ئەوانەى خەمى ئایندەى ئەم وڵاتەیانە و ئەوەى لادێنیشنەکانى کوردستان دواى ئەنفال و ڕاپەڕین و پرۆسەى ئازادى عێراق، بە خێرى خێرخوازان و توانا سنوردارەکانى خۆیان بنیاتیان ناوەتەوە فریاى نەکەون ئەوا جارێک تر ماڵوێران دەبنەوەو کۆچى پێچەوانە لە گوندەکانەوە بۆشار دەستپێدەکاتەوە، هەمووشمان ئەوە دەزانین وڵاتى بێ لادێ و جوتیار چ کارەساتێکە!
لە ڕووى ژینگەییەوە
ئەگەر بە هەوڵى تاکە کەسیش بێت کە یەکێکیان خۆمم ڕوبەرێکى فراوان زەوى سەوز کراوە لە زۆرشوێنى کوردستان بە گەرمیانیشەوە، ئێستا لەبەردەم هەڕەشەى وشک بوون و لەناوچووندان بە هۆى وشک بوونى سەرچاوەى کانیاوو بیرەکانیش.
بۆیە لە کۆتاییدا جارێکى تر پێمخۆشە لە ئەوە بە بیرى هەمووان بهێنمەوە بە تایبەتى ئەوانەى لە ئاستى بەرزى بەرپرسیارێتیدان و خەڵک دەنگى پێداون و نوێنەرى گەلن چ لە پەرلەمان و چ لە ئەنجومەنى پارێزگاکان و ئنجا بەرپرسە جێبەجێکارەکانى حکومەت هەر لە پارێزگارەوە تا قایمقام و بەڕێوەبەرى ناحیەکان خەمى خەڵکى لادێ لە بیرنەکەن، چونکە خەمەکە جدییە ئەمجارە بوارى هیچ خۆلادان و خاوەخاوو سازشکارییەک هەڵناگرێت، مەسەلى مان و نەمانى کۆڵەکەیەکى گرنگى کۆمەڵگەى کوردستانە لادێ.