كەمال محەمەد: دەستپێشخەرو ڕۆڵی بەرەنگاربونەوەی گەندەڵی لەهەرێم كێ ئەبێت.

کەمال محەمەد

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

لەكەشیێكی تەمومژاوی گێژاودا گۆڕانكارییە بێ خێرەكان بۆ زۆرینەی گەلانی ناوچەكە تەراتێن ئەكەن، ئێمەی هاوڵاتیانی ئەم خاكەش ڕۆژ بەڕۆژ خوازیارین بەردەوامكردنی ژیانمان لەگەڵ سەردەم بگونجێنین، سەرباری هەمو چاوەروانی و كارەساتە تراژیدییەكانی سەر گەلەكەمان هێشتا یۆتۆپیای ئومێد بە بەرەبەیانی ئازادی لەگەڵماندایەو بە هیوایەی شانازی كردن بە ڕابردوو ببێت بە ئومێد بۆئێستاو داهاتوو.
سەرچاوەی ئەم سیستەمە هەڵەو پڕ لە گەندەڵییە هۆكاریی درەنگ كەوتنی چارەسەری بوە، چارەسەرێك كە بتوانێ ببێتە واتادارترین شێوەی ڕزگاربون لە كائیوسە هەنوكەییەكە كە گەندەڵییە لە سیستەمە حكومرانییەكەدا، بەڵگە نەویستە كە ڕوبەڕوبونەوەی گەندەڵی بەكاریگەرترین ئامرازی چارەسەركردنی كێشەكانەو مێرگی ڕاستەقینەی پێشكەوتنی سیستەم و دیموكراسییە.
لەعێراق گەندەڵی باڵی كێشاوە بەسەر تەواوی سێكتەرەكاندا،كۆمەڵگای عێراقی ساڵانێكە بونەتە قوربانی دەستی ئەو سیاسی و پارتە سیاسییانەی كە لە وتارو قسە ڕەنگاو ڕەنگەكانیان زیاتر هیچ هەڵوێستێكی واقعییان نەبوە كە هاوڵاتیانی عێراقی بەشێك لەدروستكردنی ئومێدەكانیانی تیادا ببینن. كەدور بێت لەحەماسەت و سۆزی سیاسی و ئایینی و نەتەوەیی،گرفتی گەورەی سیاسی و كاربەدەستانی ئەوە بوە نەیانتوانیوە ڕاستكردنەوەكان بۆ هەڵەكان لەكاتی خۆیدا ئەنجام بدەن و دەرفەت و دەرەتان بۆ پڕۆژەی فرە بژار و چەمكی پلان بڕەخسێنن بێ گومان ئەمەش بۆ هەرێمی كوردستانی دوای ڕاپەرین هەر ڕاستە!
ئاشكرا كردنی ڕاستییەكان و لە تاریكی نەهێشتنەوەی ئەو گەندەڵی و پارانەی لەعێراقدا براون ئەركێكی گرنگی ئەخلاقی سیاسی و بەرپرسیارێتییە كە لە مێژودا ڕەنگ ئەداتەوەو بەتاڵكردنی سیحری گەندەڵكارانە كە لە ڕێگەی پڕۆژە یاساكەی سەرۆك كۆمارەوە بە شەفافبوندا تێدەپەڕێت ئەگە هەموان لەپەرلەماندا دەنگی لەسەر بدەن، ئەم پڕۆژە یاسایەش پێچەوانەی بەرژەوەندی هەمو ئەوانەیە كە لە ژێر پەردەی نەتەوەو میلیگەرایی كێشەكان و گەندەڵییەكانیان دەشارنەوەو چارەسەری ئاستەم ئەكەن، هەڵوەستە كردن و هەڵسەنگاندنی ئەم پرۆژەیە زۆر گرنگە ئەگەر بتوانرێ بكرێتە چارەسەرێكی ڕیشەیی و بە پرەنسیب لەبەرژەوەندی گەلی عێراق و هیچ هەوڵێك لەمە باشتر نییە كە بەیاسا ڕێگری لە گەندەڵكاران بگیرێت لەهەر پلەیەكی باڵاشدا بن.
لەهەرێمی كوردستانیش وەك بەشێك لەعێراق قەیرانی سیستەم لەدوای ڕاپەڕینەوە دەستی پێكردوە و سیاسەت و ناسییۆنالیزمی كوردی كراوەتە ئامرازی دیماگۆژییەت و لە ناوەڕۆك و ڕواڵەتدا سیستەم و چارەسەری كێشەكان نەیتوانیوە تێری وەڵامدانەوەی ژیان و ئامانجەكانی هاوڵاتیان بكات و دواجار هەموان لەچاوەڕوانی چارەسەرییەوە كەوتونەتە نێو بێچارییەوە و ئەگەر بە تیۆریش باسی مافی ئابوری و سیاسی و یاسایی بكرێت ئەوا لە ناوەڕۆك و پراكتیكدا ئەم مافانە بە قورسایی هی چینی دەسەڵاتدارە.
لەهەرێم سیستەمی سیاسی پارتەكان لە بێزراوترین ئامرازەكانی رەوایەتی پێدانی ئەم حكومڕانییەیە، لە كوردستانی ئەمڕۆماندا نەتوانراوە بیر لە پراكتیكێكی بەهادارتر بكرێتەوە لە ڕیفۆرمدا و بكرێتە پڕۆژەیەك و بە یاسا و دەستوردا دەنگی لەسەر بدرێت و سنوری قسە تێ پەڕێنێت، دەستپێشخەرو ڕۆڵی ئەو پراكتیكەش بە كەسانێك ئەكرێت كە خاوەنی ئەو خەسڵەتانە نەبێت كە بخوازێ لە ڕێگەی ئارەزو و حەسرەتەكانی دەسەڵاتخوازی بەربەست بۆ ڕوبەروبونەوەی گەندەڵی و گەندەڵكاران دروست بكات و پێویستە سەرەكیترین ئەركی سەبارەت بە گۆڕەپانی سیاسی و سیستەمەكەی سەرلەنوێ گەڕاندنەوەی ئەو قورسایی و بەهایانە بێت كە لەدەستی داوە.