ھوشیار ئەحمەدی: عەشق ھەر لە بێسارانی جوانە.
لوتکەی رۆمانتیسمی ئەدەبیات و شێعری کلاسیکی کوردی
وەک لە چەند بابەتی ترا ئاماژەم پێدا، بێسارانی شاعێریش وەک سەیدی ھەورامی، تووشی عەشقێکی ناکام بوو. عەشقێ، دڵ و ھەناوی وا ھەڵقرچاندووە، وەک ئێژن: بۆ پڕووزی گەییوەسە ئاسمان.
ئەو لە شێعرێکا تانە لە فەرھاد و مەجنوون ئەدا و ئێژێ ئەوان کەی عاشق بووگن!؟ کەی واتای ئازاری عەشقیان زانیگە؟! ھەروەھا دوای تانە لێدانەکەی ئەوان بۆ سەلماندنی دەردی عەشق ئێژێ: من زەڕڕەی دەردم ھا لە دەروونا، وەختەو نەجد(چیای نەجد، ئەو کێوەی مەجنونی لێ سەرگەردان بوو) بدەم بە بێستوونا (فەرھاد نەخشی شیرینی لێ ھەڵکەند و گاشەبەردەکانی بە عەشقی شیرین تاشی)!
ھەر لەو شێعرە رەخنەییەی دا بە فەرھاد ئێژێ: ئاخر ئەو کەی عاشق بووە؟! ھەی دەستی بشکێ، بڕزێ، عاشق کەی ئەتوانێ چەکوش و قەڵەم لە دیدەی مەعشوقەکەی بدات؟!(مەبەست فەرھاد کە نەخشی شیرینی ھەڵکەندووە، ناچار بووە قەڵەم و چەکوش بۆ نەخشاندنی چاوەکانیشی بەکاربێنێ.)
جا با بێینە سەر دەرد و ئازارەکەی خۆی. شێعرەکانی بێسارانی، ھەر دێڕێکیان جار وا ھەس، بە دە لاپەڕەش شرۆڤە ناکرێ. بۆیە، لەبەر ئەوەی خوێنەر تاقەتی لێ نەچێ و تام لە خوێندنەوەی بکات، شیکاریی وردی بۆ ناکەم و ھەوڵ ئەدەم خوێنەری غەیرە ھەورامی لە دێڕەکان تێگەیێنم:
پێش ھەموو شت، جاری دیش ئاماژەم پێکردووە، چراغ لە زمانی شێعریی بێسارانییا واتە مەعشوق.
چراغم شەندی، چراغم شەندی
تۆ توخمی هیجران وە بەختم شەندی
(چراغم ھەناردت، چڕاغم ھەناردت[جەختکردنەوە]
تۆ توخم، عونسۆری دەر و ئازار و ھیجرەن و حەسرەتت کردە خەڵاتی بەختی من.[گشت ژیانت کردمە ئازار و سووتانی عەشق])
تۆ وەشیی دنیا جە دەستم سەندی
تۆ مایەی نیشات زندەگیم کەندی
(تۆ لە خۆشیی دونیا بێبەشت کردم
ھەوێن و کاکڵی شادی و دڵخۆشیی ژیانت ڕیشەکێش کردم)
تۆ جامی زووخاو مەینەت پێم نۆشای
تۆ سیا پەڵاس وە بەرگم پۆشای
(جام⁄پیاڵەی ژەھر و زووخاوی رەنج و ئازار و مەینەتیت کردە گەرووما.
تۆ چارۆکە و عەبای ڕەشی ھەژاری، دەروێشانە و سەرگەردانیت کردە کۆڵم.)
تۆ وە گەردەنم خەمان کەردی بار
تۆ کەردی سۆمای نووری دیدەم تار
(تۆ دونیایەک خەمت لە گەردەنم کردە بار، ھەتا مابم خەمت کردە کۆڵ و تۆشەبەرەم.
تۆ بینایی چاوت لێ ئەستاندم، رووناکیی دونیا و دیدەت لێ تاریک کردم.)
تۆ وستات نە تەخت، مەرتەبەی شایی
تۆ دات بە دەستم عەسای گەدایی
(تۆ لە سەر تەخت بەختی خۆشی و شادی و گەشی و ھیوا و ئۆمێد خستمتە خوار.
تۆ گۆچانی سواڵکەری، ھەژاری، بێ بەختی و کەنەفتیت دا بە دەستمەوە.)
تۆ لۆنگی مەجنوون وستی نە شانم
تۆ دەستەی ئایر وەردای نە گیانم
(تۆ شاڵی ⁄ [پارچەیەک تا سەر ئەژنۆ دائەپۆشێ و باقی لەش ڕووت ئەمێنێتەوە] خستە سەرشانم
تۆ کڵپەی ئاگرت بەردایە گیان و دڵ و دەروونم)
چراغم ئەر هەن جەفا جەی فێشتەر
سزام دەر سزا ڕۆ جە ڕۆ بەدتەر
چراغم⁄خۆشەویستم! ئەگەر جەورو جەفا و ئازار و مەینەتی لەمە زیاتر شک ئەبەی
رامەوەستە، دەس ڕامەگرە، سزای زیاترم بدە، ڕۆژ لە ڕۆژ زیاتر عەزاب و ئازارم بدە.[لێرەدا وەک عاشقێ، ئێژێ من لە ئاگری عەشقی تۆوا باکی سووتانم نیە، ئازارەکانت بۆ من خەڵاتی عەشقن، بۆیە بێباکانە داوای سزای و ئازاری زیاتر ئەکا ئەگەر دڵبەر لەوەی ھەیە زیاتر شک ئەبا!])
ئەر سەد هیجرانت وە جەستەم بارەن
دڵ وە مەیلی تۆ هەر گرفتارەن
(لێرەدا ئەڕاوت لە سەر لوتکەی عەشق و خۆشەویستی، سەربڵیندانە ئەوەستێ و ئێژێ ئەگەرچی سەد جۆر ئازار و ھیجران و ژان و ڕەنج و مەینەتیت لە سەر جەستەم بارە، بێ باکم لە ھەمووی، یەک تۆزقاڵ پاشەکشە لای دڵم نابینم، لە جاران خراپتر گیرۆدەتە، دڵ و خەیاڵ زۆر زۆر لە جاران زیاتر مەیلی پابەندی عەشقەکەتە.)
گەرچی بەم شرۆڤە کورتە، ھەقی شێعرەکە نەردیاگە، بەڵام ھیوامە خوێنەر بە ڕەزامەندییەوە لە کاکڵی شێعرەکە تێبگات و چێژ ببات.
