ستونی یادی 10 ساڵەی ڕەهێڵپۆست و وتاری کورد
وتاریکورد ماڵپەرێکی سەربەخۆ و ئازادە
هەر بەردەوام دەبین!
هەوراز و نشێو، ترس و دڵەراوکێ لە کوانوی بوێریدا، ئەمە سەنگەری پێشەوەی جەنگی پێشمەرگایەتی ڕۆژە سەختەکان نییە، بەڵکو ئەمە مەیدانی قەڵەمە. ئەو مەیدانەیە کاتێک سەردەشت بەخەیاڵی قەڵەم ببووە زاوای ماڵی بەرزانی، ئیتر هێزو لەشکرو تانک و زرێپۆش ڕووبەڕووی مەرگی دەبێتەوەو بە تراژیدیا ژیانی کۆتایی دێت. ئەمە ڕێچکەی سۆرانی مامە حەمەیە، هۆنراوە دەنوسین و بە میتۆدی ڕەخنەگرتن خەڵک هۆشیار دەکەینەوە، هێواش هێواش لەسەر پشتی ئەسپە تاودراوەکەی عەلی مەردان و داودەو گەرمیانی ماڵ بەماڵ لەدەرگای خەوتوویان دەدەین و دەبێژین: کوردایەتی نیە، بەڵکوو کۆمەڵێک مافیاو چەتەگەرییە.
لێمان گەڕێن کوردانی بەدبەخت، 50 ساڵە بە نانی ناوکۆڵەپشتی خۆمان و خوێن و دانی جەستە شۆڕشی بەناوی کوردایەتیمان ژیان و بەردەوامیمان دا لە خاکی سوتماک، کاتێک گەیشتنە پلیکانەی یەکەم، یەکەم ئامانجیان وەراندنی دارسنەوبەرەکەی گەرمیانی کاوە گەرمیانیە لە ڕەگەوە هەڵیانتەکاند، ئەمە ئەو مەیدانەیە، دارێک ببڕنەوە دارێکی تر دەچێنینەوە.
ئای نیشتمان، سیاسییەکان تا هەناویان نەکردە شانۆ و هەستونەستیان نەکردە دراما، لەوە نەگەیشتین، بیرکردنەوەیان چەند ناشرینەو وەک خولیاییەک، کەی سەریان گەرم بوو بە وشە، قەڵەمێک تیرۆر دەکەن. ئەوە نییە جەستەی شەهید ویدادیان لەناو برد، ئەوە نییە بە دەیان لاوی جوانی بادینانیان، لە ژێر ناوی تیرۆریست و هەواڵگیریی ئەم ولات و ئەو وڵات لە نێو فەنتازیای دادگای حیزبدا لە کونجی زیندانیان خزاندن. بۆیە ئێمە هەر بەردەوامین!
ئێستا فتیلەیەک لەناو شەوەزەنگی تێکترشاویی کوردایەتی دا، لەنێو جەنگەڵستانی هاتوهاواریی دەسەڵاتدا بۆ تاڵانکردنی کاسەی قوتی خەڵک، پیت بەپیت و وشە بە وشەو! تا ڕستەمان هەبێت، بەدروشمی هۆشیارکردنەوە بەردەوام دەبین.
بەردەوام دەبین یەکە بەیەکەمان، تا قەڵەمەکان خوێنی هۆشیارکردنەوەیان تیا بێت، تا هەست ناسکەکانی وشە دەربڕن، تیین و تاویان تیا بێت. تا ئەو ساتەی هۆشیاریی بوونی دەبێت، ئێمە هەین و نەوە بەنەوە پەیامەکان ڕادەستی نەوەکانی تر دەکەین و ناچەمینەوە. خوێن و وزەکان تەرخان دەکەین بۆ ئەوەی بە کۆمەڵگایەکی هۆشیار و هۆشیارتر بگەین. واتا کاتێک وشیاریی بوونی هەبوو، دەسەڵاتی مافیاگەرایی بوونی نابێت، بۆیە ئێمە بەڕێچکەی قەلەم بۆ ئەو ئامانجە بەردەوام دەبین.
وتاری کورد
1
بەهرۆز جەعفەر
دە ساڵ پێش ئێستا سەرنوسەری ڕۆژنامەکان، وێبسایتەکان، میدیا ئەهلییەکان هەموو پەیوەندی ژێربەژێریان لەگەڵ دامودەزگاکانی یەکێتی و پارتی و گۆڕان هەبو. کەسابەتێکی باشیان بە ماف و دەنگ و ناڕەزایەتی خەڵکەوە ئەکرد، ڕێگەیان بە هیچ دەنگێکی تر لەدەرەوەی خۆیان نەئەدا!. قوڕگمان، دەنگمان، گیرابو!. نوسابو!.
کاک لاوک کونجرینی فووی بە ڕەهێڵ پۆست دا کردو (خۆم)یش لە پشتی و لە تەنیشتیەوە تاومان بە سەدایەکی نوێ دا… ئەو کاتانە هێشتا سۆشیال میدیا رۆلی نەبو لە کوردستان، دەرگایەکمان کردەوەو مینبەرێکمان بۆ خۆمان دانا…
ڕەهێل پۆست ڕەهێڵەیەکی گرنگی سەردەمی خۆی بو، دوای چەند ساڵێک ناوەکەی گۆڕا بۆ سایتی “وتاریکورد”، زێدەڕۆیی نییە بڵێم هیچ نوسەرێک بەقەت من وتارو لێکۆڵینەوەو ڕەخنەی توندو شلی لەم دوو سایتەدا بڵاوبوبێتەوە. زۆرترین تاومان پێدا. ئەم چرایە بەردەوام ئەگەشێتەوە، فتیلە گەورەکەی سەلیقە ناوازەکەی هاوڕێ “لاوک کونجرینی”یە کە لە ئاستێکی زۆر بەرزی تەکنیکی دا سایتەکەی هەم جوان کردووە، هەم حەشۆی زۆرتر پێداوە تا بگاتە زۆرترین خوێنەر.
هەمیشە بەردەوام بێت ڕێگای ئازادی و دادپەروەری. مینبەری ووتن. با ئەوەشم بیرنەچێت ئەم سەکۆیە وای کرد دەیان نوسەر و شاعیر بۆ یەکەم جار ترسیان لە ووشە بشکێ و ڕستەکانیان جوانتر بچڕن و خۆیان لە کایەی نوسیندا ببیننەوە.
2
ھەردوو پێگەو، سایتی “ڕەھێڵ پۆست و، ووتاریکورد”.
پیرۆزبایی..
یەکێک لە کەلێن و کێشە گرانەکانی زۆرینەی خەڵکی کوردستان، پەیدانەبوون و گەشەنەکردنی ھەستی بەرپرسیارێتی کەسییە لە چەمکی کار و ئاکاری گەیاندنی خزمەتی گشتییە بۆ ھەموان.
لە ئێستادا کەمێک لە کەمینەیەکی بچوکی کۆمەڵگەی کوردی زیاد لە ئاراستەو ڕێچکەی جیاواز بە ویستی بەرپسیارێتی و ھەستکردن بە ئەرکی خۆیان تێکۆشاون و باجی قورسی دژوو، دژەباویشیان بە بەرژەوەندی کەسی خۆیان بۆ خزمەتی ئامانجە گشتییەکە گەیاندووە و ڕێگەی سەختیان بە توێشویەکی کەم و پوختی خۆڕسکەوە بڕیوەو ئێستاش پێ بە پێی پیشە و جۆری توێژ و ئاستی ژیانیان لەو بەرکەوتن و سەنگەری شەڕەدا بەردەوامن و بە ھێزی بڕوا بوون بە ناخی خۆیان و کەرەستەی مافەکانی خەڵکی دەجەنگن، گەر چی ھەر کەم و کورتییەکیشان ھەبوبێت کۆڵیان نەداوەو بەردەوامن!.
لاوک کونجرینی جگە لە تێکۆشان و خەباتی شاخی کەسێکی داکۆکیکارو، بوێری پرۆسەی نوسین و ڕەخنەشە، ڕۆشنکارێکی ڕێگای ڕۆشنکردنەوەی ھزر و تێکۆشانی بەشێکی دیی ئازادییەکانی باشوری کوردستانیشە.
بۆیە لێرەوە جێگای دەستخۆشی و پێزانینی زۆرە کە لەگەڵ ڕۆژ و قۆناغەکانی خەباتی کورددا ھەنگاوی ڕاستەقینەو پێویستی خۆی ھەڵناوەو ئازارو پێویستی میللەتەکەی فەرامۆش و پشتگوێ نەخستوە وە زۆرێک لەوانە تا ئێستاش بە ناوی خەباتی شاخەوە بونەتە مۆتەکەی سەروشانی خەڵکی و لە لاقەکردنی پیرۆزی و قوربانییەکانی خەڵکی کوردستان ناکەون.
پەیامی ئازادی بیر و فرەیی خواستی ڕەنگەکان و ھەمەچەشنەیی نوسین و فراوانی نوسەرانی ووتاریکورد بۆتە ھەڵگری ئاڵا و مۆرکی نەتەوەیی و سەربەخۆیی تاک و چەمکی کورد بوون و ھەستی خۆیی بوونێکی ئازاد لە گەیاندنی دەنگ و ئازار و خواستەکانی خەڵکی کوردستان.
کورد ووتەنی: دیاری شوان ئاڵەکۆکە!.
بەخشینی دیاری و کۆکردنەوەی خەرمان و ھەستی بەرپرسیارێتی خۆڕسک و خۆشەویستی کەسی و تەنھا بۆ خاکی نیشتیمان لە ھەموو ئەو ھێزە پفھەڵدراو و فوتێکراوانە گەورەتر و بە پێزترە، کە موڵک و ماڵی گشتی و دزی دەکەنە پۆشاک و ڕەنگاڵەی خۆدەرخستن و پێشکەوتنی درۆینەی پیشاندراوی مەبەستدار بۆ دەستکەوتی لایەن و کەسی.
پیرۆزە و ھیوای بەردەوامی و سەرکەوتنت بۆ دەخوازم
نەبەز جەلال
3
پیرۆزه یادی هه‌شت ساڵه‌ی وتاری كورد
عیماد عه‌لی
زۆرن ئه‌و ماڵپه‌ر و سایت و ده‌زگای راگه‌یاندنانه‌ی كه به زمانی كوردی نوسین بڵاو ده كانه‌وه و نازانرێت ئامانج و نیازیان چیه و كه‌س یه‌كلایی نه‌بۆته‌وه له مه‌به‌ستیان و هیچ بنه‌مایه‌كی تایبه‌تیان نیه له كاره‌كه‌یاندا. ئه‌مانه گه‌ر زه‌ره‌ر نه‌ده‌ن له ره‌وشی ڕۆشنبیر به گشتی به‌ڵام قازانجیشیان نیه و هیچ شتێك ناخه‌نه‌ه سه‌ر خه‌رمانی ڕاگه‌یاندنی كوردی ، به‌ڵام ئه‌وه‌ی جێگه‌ی نیگه‌رانیه زۆرێك له‌وانه به هاندان و پاڵپشتی حزب یان ده‌زگا یان لایه‌نێك كار ده‌كه‌ن بێ ئه‌وه‌ی به ئاشكرا باسی بكه‌ن و له پێناو كۆمه‌ڵێك به‌رژه‌وه‌ندی ته‌سك كاره‌كانیان راییده‌كه‌ن، ئه‌مانه چه‌ند توانای مادیان زۆر بێت چاره‌نوسیان نادیاره، به‌ڵام هه‌ندێك ده‌زگای ڕاگه‌یاندنه هه‌ن هه‌رچه‌ند زۆر كه‌من به‌ڵام ئامانجه گشتیه‌كانی كاری ڕاگه‌یاندنیان پێكاوه و ڕێزیان له پیشه‌ی ڕاگه‌یاندنی راسته‌قینه كوردی گرتووه و هێڵی تایبه‌تی خۆیان دیار و روون و ئاشكران و حساب بۆ به‌رژه‌وه‌ندیه باڵاكانیان كردووه. له‌و ماڵپه‌رانه‌ش وتاری كورد جێگه‌ی ڕێزه و تا ئێستا هێڵی تایبه‌تی خۆی گرتووه و هیچ لادانێكی تێدا نه‌بینراوه و هه‌رچه‌ند به توانایه‌كی كه‌م كاری خۆی جێبه‌جێده‌كات به‌ڵام خۆڕاگرانه به‌رگه‌ی سه‌ختی و ئاسته‌نگه‌كانی گرتووه و هه‌شت ساڵه به‌رده‌وامه.. جێگه‌ی خۆیه‌تی ده‌ستخۆشی له كاك لاوك كونجرینی بكه‌م كه به هه‌وڵ و هیلاكی خۆی به‌رده‌وامی به ماڵپه‌ڕه‌كه‌ی داوه و جێگه‌ی شانازیه، به‌هیوای به‌رده‌وامبونی وتاری كورد، به‌ڕاستی كه‌لێنی گه‌وره‌ی راگه‌یاندنی كوردی پڕ كردۆته‌وه..
4
پشتیوان جەمال
یادی “هەشت “ە مین ساڵ وەگەڕی ماڵپەری وتاری کوردو،”دە ” ساڵەی ماڵپەڕی ڕەهێڵ پۆست پیرۆزبێت.
دامەزراندی ئەم دوو ماپەڕەهەمیشە خەزێنەیەکی گرنگی سەرچاوەی زانست وزانیاری بوون کە هاتنەسەرخەرمانی ماڵپەڕەکوردییە ڕەسەنەکانی ڕاگەیاندن. ئەم دووماڵپەڕە هەمووکات سەکۆیەک بوو ون بۆ دەربڕینی ڕای ئازاد وبەبێ سانسۆر،لەبارەی سیاست و،ئاین و،مافی ژنان و،هتد..نووسەرانی ئەم ماڵپەڕانە توانیویانە ئەوەی لەناخ وهزریاندایە هەڵی بڕێژن بەوتەعبیرەی خۆیان ویستویانەلەچوارچێوەی یاسای نووسیندا،دەتوانم لێرەوە شاهێدیەک بۆ خاوەنی ماڵپەڕی وتاریکورد بدەم،کە لەپێناوی دڵسۆزی بۆنووسەرەکانی ئەم ماڵپەڕەو خوێنەرانی کرد، حساباتی بۆدوای مەرگی خۆشی کردبوو!بەوەی کە کۆد وژمارە نهێنیەکانی ماڵپەڕەکەی دابوو بەزۆرێک لەنووسەرەکان ئەگەرنەخوازەڵڵا خۆشی لەژیان نەما ماڵپەڕەکەلەخزمەتی نووسەران وخوێنەرانی کوردبەردەوام بێت و ئێمەبتوانین خۆمان بابەت لەم ماڵپەردابنێین…لەم جۆرەدڵسۆزیەش بۆنووسەران وخوێنەران دەگمەنە…بۆیە لای من کەسانی لەم جۆرەقەدرگران وبەوەفاو دڵسۆزوبەئەمەکن بۆنەتەوەو خاکەکەیانن..هیوای بەردەوامی وسەرکەوتنیان بۆدەخوازم پیرۆزبێت ساڵ وەگەڕیان.
5
بەیان ئیبراھیم
وتاری کورد ماڵپەرێکی سەربەخۆ و ئازادە، ماڵپەرێکی ھۆشیارییە بۆ گرنگی دان بە تەواوی مرۆڤایەتی و پێگەیەکی ڕووناکبیری سەربەست و ئازادە، چاودێرە بە کۆی گشتی سیاسیەت و بە ھەموو بابەتێکی: کۆمەڵایەتی، زانستی، وێژەیی و ھونەری، سەر بەھیچ پارت و لایەنێکی ڕامیاری نیە.
ماڵپەری وتاری کورد بۆتە کۆشکێکی بیرەوەری بۆ تەواوی کوردستان و ھەمیشە بۆ من ماڵی دووھەمم بوەو بەردەوام بە خۆشحاڵیەوە دەقی وتارەکانمی بە شیاوی بڵاو کردنەوە زانیوە کە بۆ من جێگەی فەخرە و رێزی لە بۆچونەکانم گرتوە. من وەک بەیان ئیبراھیم پیرۆبایی لە ماڵپەری وتاری کورد دەکەم.
6
محەمەد بەرزی
لە یادی دامەزراندنی هەشت ساڵەی ماڵپەڕە ئازا و ئازادەکەی وتاری کورددا ، بە دڵ پیرۆزبایی لە برای زۆر خۆشەویستم کاک لاوک دەکەم، کە بە تەنها توانیویەتی ئەرکی دەرکردنی ئەم ماڵپەڕە جوانە بگرێتە ئەستۆ.
ماڵپەڕێک، کە هەشت ساڵە بەوپەڕی دڵسۆزییەوە داکۆکی لە نیشتمان و خەڵکەکەی دەکات و پەردە لەسەر ڕووی سیاسییە بازرگانە مشەخۆرەکان هەڵدەماڵی، کە بەردەوام چارەنووسی وڵات و میللەتەکەمان بەرەو نەهامەتی و نسکۆ دەبەن.
ئەوەی ئەم ماڵپەڕەشی جوانترکردووە، هەموو بوارە گرنگەکانی: ( سیاسی، ئابوری، کۆمەڵایەتی، فەرهەنگی و منداڵان و… هتد ) گرتۆتە خۆی، کە گوزارشت لە خواستی خەڵکی دەکەن. بەمەش توانیوییەتی دەوری کارای خۆی بگیڕێت و خزمەتی زۆر هێژای وڵات و کۆمەڵگاکەمان بکات و دەنگە ئازا و زوڵاڵەکەشی، سنور و کەوشەنی کوردستان ببڕێت و بگاتە هەموو دنیا.
بە دڵ ئاواتی سەرکەوتن و بەردەوامی بۆ وتاری کورد و کاک لاوک دەخوازم.
7
دکتۆر محەمەد عومەر
زۆر سوپاس بۆ ماڵپەری وتاری کورد، بەداخەوە پەرەسەندنی دۆخی قەیران و بوونی بەدیاردە و دواتر دۆخێکی ئاسایی ژیان و ژین و ژینگەی کوردستانی خستۆتە مەترسیەوە، هیچ مانایەکی جوانی بۆ ژیانی مرۆڤایەتی نەهیشتۆتەوە، بەڵام بەبۆچوونی خۆم ئاسۆیەکی ڕوون لەدوورەوە بەدیدەکەم، خۆش بەختانە برا مافیا حیزبیەکانی ناو هەمان حیزب و هەمان خیزان و بنەماڵە کەووتونەتە دژایەتی یەکتر بەهۆی بەرکەوتنی بەرژەوەندی خود و دواجار یەکتر دەشکێنن، بمانەوێ و نەمانەوی دەسەڵاتی شکستخواردوی مافیا بنەماڵەیی – خێزانی – حیزبی تاسەر نامێنێت, ئەوەی لەسەر شانێ ئێمەیە پەروەردەی هزری مرۆڤی کورد بکەین لەسەر ڕاستگۆیی و پاراستنی ئارامی و ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی.
8
عه‌بدوڵڵا که‌ریم مه‌حمود
له قوڵایی دڵمانه‌وه، پیرۆزبایی له یادی هه‌شت ساڵه‌ی وتاری کوردو یادی ده‌ساڵه‌ی ماڵپه‌ڕی ره‌هێڵ پۆست ده‌که‌ین، بێ هچ سانسۆرێک، ده‌رگاو په‌نجه‌ره‌ی په‌ڕه‌ی ماڵه‌کانیان، له به‌رده‌م، ده‌یان، سه‌دان قه‌ڵه‌م کردوته‌وه، بۆ خستنه ڕووی ستونه‌کانیان.
وتاری کوردو ره‌هێڵ پۆست، ماڵ و نیشتمانێکی گه‌وره‌ن، توانیویانه شه‌پۆلی ده‌نگ و ره‌نگ و بۆچونه جیاجیاکان بگرنه خۆیان، له‌م دوو ماڵه‌دا یه‌کتری قبوڵ بکه‌ن، بۆ گه‌یاندنی وتاری کوردو ره‌هێڵه وشه‌ی کوردی، به کورد ی (باکور و رۆژئاوا و باشوری ورۆژهه‌ڵات )ی کوردستان.
هه‌وڵیان داوه، دوور له پرانسیپ و دسپلینی حیزبی، حیزبه کوردییه‌کان، که له‌دوای ڕاپه‌ڕینه‌وه، به‌های باڵای نه‌ته‌وه‌یی و نیشتمانی گه‌وره‌ی کورد ستانیان، له چوارچێوه‌ی ماڵی دۆگمای حیزب دا که‌م و بچوک کردوه‌ته‌وه، ئه‌م دوو ماڵپه‌ره ره‌هێڵه‌ی وتاری کورد بگه‌یه‌نن به کورد له ناوه‌وده‌ره‌وه، بۆ پیرۆزی باهای شکۆی خوێنی شه‌هیدان و سه‌روه‌ری نیشتمان.
ئه‌م ماڵپه‌ره به حیزبه سیاسییه‌کانی کورد ده‌ڵێ، له 1991 – 2021 ئێوه به وتاری حیزبی کوردتان گه‌یانده ئه‌م ئه‌زمونه نادیاره‌و ونه، له‌مه‌دوا با حیزبه سیاسیه‌کانی ئه‌م خاکه، به ره‌هێڵه‌ی وتاری کورد، هه‌نگاوستراتیجی بنێن بۆ ئه‌زمونێکی نوێ ی رون و دیار بۆ کوردو نیشتمانه‌که‌ی.
9
بەهمەن تاهیر نەریمان
ماڵپەڕی وتارکورد ئەو ماڵپەڕە دڵخوازەی منە کە وتارەکانمی تێدا دادەبەزێنم، چونکە ماڵپەرێکە گرنگی بە پرسە گشتییەکانی گەل دەدات و دوورە لە یارییکردنی ژیر بە ژێرانە لە گەڵ دەسەڵات و کۆمپانیا گەندەڵەکانی کوردستان کە سەر بە بەرپرس و حزبەکانن. هەروەها ماڵپەڕێکە بەسەر ڕەخنە و ڕەخنەگرتندا کراوەیە.
10
نەوزادی موهەندیس
پیرۆزباییەکی گەرم ئاڕاستەی ستافی ماڵپەڕی وتاری کوردی ئازیز دەکەم بەبۆنەی یادی 8ساڵەی دامەزراندنیەوە و هیوای بەردەوامی و گەشە و پێشکەوتن و بەخششی زیاتری بۆ دەخوازم..
ئاشکرایە لە ماوەی ئەو 8 ساڵەدا گەلێک وتار و بابەتی بەپێزی بڵاوکردۆتەوە بەبێ جیاوازی.. هەرئەمەش وایکردوە کە بۆتە جێگەی متمانەی نوسەران و خوێنەرانیش و ساڵ بەساڵیش گەشەی زیاتر بەخۆوە دەبینێت لەڕووی سیماو ناوەڕۆکەوە.. بەهیوای بەردەوامی و گەشەی زیاتر و دەستی ماندونەبوتان دەگوشم..
11
ئەنوەر قادر ڕەشید
وتاری کورد ماڵپەڕێکی ڕاستگۆ و مەنبەرێکی متمانە پێکراوی کوردیە، کە نە سێبەر و نە سەر بە حیزب و گروپ و کەسایەتی گومانلێکراو و نە ڕیکلام بۆ گەندەڵکاران دەکات.
وتاری کورد بەردەوام لە بەرەی میللەتدا بووە، بۆیە زوربەی قەڵەمە ڕاستگۆ و چاونەترسەکان پشتگیریی لێ دەکەن. جێی خۆیەتی منیش ڕاشکاوانە و بە شانازیەوە بڵێم یادی هەشت ساڵەی دەست بە کاربوونت بەرز و پیرۆز و لە ناخەوە سەرفرازی و سەرکەوتن و بەردەوامیی بۆ کاکە لاوک کونجرینی سەرپەشتیار و سەرجەم نووسەر و خوێنەرانی دەخوازم.
12
بورهان شێخ ڕەئوف
ماڵپەری وتاریکورد یادی هەشت ساڵەتان پیرۆز بێت
هیوای سەرکەوتنتان بۆ دەخوازم
من بۆخۆم چەند ساڵێکە بەردەوام بەشێکی زۆر بابەتەکانم لە ماڵپەری وتاریکورد بڵاو دەکەمەوەە ئەرشیفەکەیان پاراستووە خوێنەران دەتوانن کەڵکی لێ ببینن
ئەوەی لێرە دیم نە سانسۆر نە بەرتەسککردنەوەی ئازادی بێلایەنی و تەنها لایەنداری پرسی نیشتمانی و ڕاستی
مانددوو نەبن
بەردەوام بن
13
زەبەنگ بەهادین
یادی هەشت ساڵەی ماڵپەڕیی ووتاری کورد پیرۆز
وتاری کورد سەکۆیەک بۆ ئازادی، مینبەرێک بۆ ووتنی راستییەکان
قەڵایەک، ئەو پێنووسانە دەگرێتەخۆ، کە تا ئێستا بروایان بە کەم ژیان و کەڵ ژیان ماوە. پێگەی ووتاری کورد خۆرێکە هەمیشە بۆ جوانییەکانی مرۆڤ دەدرەوشێتەوە، رووبارێکە هیچ نشێو بەردەلانێک نایوەستێنێ، پیرۆزبایی لە خۆمان و خاوەنی ئیمتیازی پێگەی ووتاری کورد دەکەین لە یادی هەشت ساڵەی دامەزراندنی پێگەکە، بە هیوای بەردەوامی و گەشەی زیاتر لە داهاتوودا.
14
بۆ یادی هه‌شت ساڵه‌ی دامه‌زراندنی ماڵپه‌ڕی وتاریكورد
ڕه‌سوڵ بۆسكێنی
له‌دێر زه‌مانه‌وه چه‌ك و قه‌ڵه‌م دووانه‌ی پاراستنی ده‌سه‌ڵاتی سیاسی و كۆمه‌ڵگابوون، له‌و ڕوانگه‌یه‌وه زانایه‌ك ده‌ڵێت:” وڵات زاناكان و سیاسیه‌كان به‌ڕێوه‌ی ده‌به‌ن، زاناكان به‌رنامه‌ی كار ده‌دانێن و سیاسیه‌كان به‌ڕێوه‌ی ده‌به‌ن.” بۆیه هه‌میشه زانا و ڕۆشنبیرانی خاوه‌ن ویژدان ڕۆڵی گرنگیان له چاره‌نووسی كۆمه‌ڵگادا گێڕاوه، به‌خوێندنه‌وه‌یه‌کی واقیعیانه و تێڕوانینێکی زانستیانه و ڕاستگۆیانه، بۆ داكۆكی له خواستی خه‌ڵك و به‌دیهێنانی ئامانجه‌كانی داهاتوی كۆمه‌ڵگا، له‌م دواییانه‌شدا نووسین و ڕاگه‌یاندن وه‌ك ده‌سه‌ڵاتی چواره‌م ناوزه‌د كرا.
نه‌ته‌وه‌ی كورد هه‌میشه دركی به گرنگی نووسین و ڕاگه‌یاندن كردووه و له‌ده‌ركردنی كتێب و ڕۆژنامه و بواره‌كانی تری ڕاگه‌یاندن زۆر له‌نه‌ته‌وه‌كانی ده‌وروبه‌ر دوانه‌كه‌وتووه، هه‌ركات ده‌رفه‌تی بووبێ بایه‌خی زۆری به نووسین و ڕاگه‌یاندن داوه، له‌دوای ڕاپه‌ڕینی خه‌ڵكی كوردستانیش به‌ڕووی ده‌زاگاكانی به‌عسدا، كرانه‌وه‌‌ی كوردستان به‌ڕووی وڵاتانی ده‌ره‌وه و پێشكه‌وتنی ته‌كنه‌لۆژیا، كورد به‌تایبه‌ت له هه‌رێمی كوردستان زیاتر ده‌رفه‌تی بۆ ڕه‌خسا و گرنگی زیاتر به كتێب و ڕۆژنامه و گۆڤار و ڕاگه‌یاندن داوه، سه‌ره‌ڕای بوونی پێگه‌ی ده‌نگی و ڕه‌نگی و ڕۆژنامه و گۆڤاری كاغه‌زی، چه‌ندین ڕۆژنامه و سایت و پێگه‌ی ئه‌لكترۆنی بۆ پشتیوانی ئاشتی و ئازادی و دیموكراسی و یه‌كسانی و… هتد، ڕۆڵی گرنگیان گێڕاوه.
یه‌كێك له‌و پێگه ئه‌لكترۆنیانه‌ی چالاكانه به‌شداری كردووه (ماڵپه‌ڕی وتاریكورد)ه، وه‌ك ده‌نگێكی ئازاد و سه‌ربه‌خۆ چالاكانه هه‌وڵی داوه، بۆ ڕوونكردنه‌وه‌ی بابه‌ته‌كان بۆ ڕای گشتی، له‌سه‌ر بنه‌مای ئازادی و ئازادی راده‌ربڕین دامه‌زراوه، وه‌ك به‌شێك له ڕاگەیاندنی كوردی سەرباری ئەرکە نەتەوەیی و نیشتیمانییەکەی، سەکۆیەکی بوێری ئازادی ڕاده‌ڕبرین بووە، لە ئێستاشدا ڕۆڵێکی گرنگ و دیاری هەیە لە گەیاندنی پەیام و زانیارییەکان و دەستنیشانکردنی کەموکورتی و نادادییەکان و درووستکردنی ڕای گشتی، هه‌میشه پێگه‌یه‌كی چالاك و كارا بووه بۆ ره‌خساندنی زه‌مینه‌ی له‌بار بۆ نوسه‌ر و رۆژنامه‌نوسان، بۆ ئه‌وه‌ی بتوانن له‌ڕێگای ئه‌وانه‌وه مه‌به‌ست و په‌یامه‌كانیان بگه‌یه‌نن، بۆ زیاتر مسۆگه‌ركردنی ئازادی و ئاشتی و دیموكراسی و پێكه‌وه‌ژیان و پێشخستنی وڵات.
هه‌میشه پشتیوانی خۆی بۆ میدیا و ده‌نگی ئازاد دووپاتكردووه‌ته‌وه له چوارچێوه‌ی یاسا و ئیتیکی کاری ڕاگەیاندندا، پیشەییانە ڕووماڵی ڕووداو و زانیارییەکان دەکەن و ئەرکی میدیایی خۆیان جێبەجێ دەکەن، لە هەمان کاتیشدا به‌رده‌وام ده‌نگێكی دلێرو زوڵاڵ بوون له‌دژی به‌رته‌سك كرنه‌وه‌ی ئازادی ڕاده‌بڕین و سنورداركردنی كاری ڕۆژنامه‌وانی و داوای کۆتاییهێنان بە گرتن و ئەشکەنجەدانی ڕۆژنامەنووسان و دابین كردنی ژینگەیەکی گونجاوتر بۆ کاری ڕاگه‌یاندن فەراهەم بکرێت.
به‌رز و پیرۆزبێت یادی هه‌شت ساڵه‌ی دامه‌زراندنی ماڵپه‌ڕی وتاریكورد و 10ساڵه‌ی ڕه‌هێڵ پۆست، به‌هیوای به‌رده‌وامی له‌پێناوی گه‌شه‌پێدانی وشه‌ی كوردی و پشتیوانی ئازادی ڕاده‌ربڕین و دیموكراسی و یه‌كسانی و پێشكه‌وتنی وڵات.
15
عەبدولڕەحمان عەلی
لەیادی ساڵوەگەڕی هەردوو پێگەوسایتی ڕەهێڵ پۆست ووتاری کور . جگە لە پیرۆزبایی و دەستخۆشی و ماندونەبونی، هیوای بەردەوامی و پێشخستن و پێشکەوتنی زیاترتان بۆدەخوازم . وتاریکورد دەلاقەیەک بوو بۆ هەڵهاتنی ئاسۆیەکی ڕوون، و فراوانکردنی کایەی نوسین و ئازادی ڕادەربڕین. بەخۆشحاڵیەوە زیاتر لەپەنجا وتاری هەمەچەشنم لەوتاریکورد بڵاوکراوەتەوە، و لێرەوە بەدیدی خوێنەران ئاشنابوە، ئەمە جگە لەوەی بۆتە ئەرشیفێکی زۆرباشیش بۆ پاراستن و هەڵگرتنی ئەو وتارانەی کەتێیدا بڵاودەکرێنەوە. دوو بارە پیرۆزەو دەستی ئازیزانی وتاریکورد بەگشتی دەگوشم، و بە تایبەت کاکە لاوک کونجرینی ماندونەناس و خۆنەویست کەڕۆڵێکی ئێجگار مەزنی تێیدا هەیە.
16
وتاری کورد” دلاقەیەکی تێکنۆلۆژیکی کوردانەیە
ھوشیار ئەحمەدی
کورد بە ھۆی دۆخی نالەباری ژیان و ژینگەی نەتەوەییەوە، تا ئێستاش زیاتر بەکارھێنە تا بەرھەم ھێن. بەکارھێنانەکەشمان کەموکۆڕیی زۆرە. کەموکۆڕی لە چۆنیەتیی بەکارھێنانەکەدا.
تێکنولۆژی پێناسەی زۆری لێوە کراوە، بەڵام قووڵترینیان ھی فیلسوفی ئاڵمانی “ھایدگر”ە. ئەو بڕوای وایە تێکنۆلۆژی ئەگەڕێتەوە بۆ ڕەگە یونانییەکەی ئەو وشەیە کە “تێکنیکۆن”ە و بەوەشەوە ناوەستێ، قووڵتر ئەبێتەوە و ئەچێ بە ڕەگی وشەکا کە “تەخنە”یە.
“تەخنە” لە زمانی یۆنانی دا بە واتای زانینی وردەکاریی مووقڵیشانەی بابەتەکانە. واتە لە ڕێگای تەخنەوە ھەوڵ ئەدەی وردەکاریی ڕووداو، ھەواڵ، بابەت و زانیارییەکان بزانرێ.
ئەم کارە زۆر ھەستیارە، بەرپرسیارییەتییەکی ئینسانی، ویژدانی و ئەخلاقی ئەخاتە سەر شانی تاکە بەکارھێنەکان تێکنۆلۆژیی گەیاندن و پەیوەندییەکان.
بە پێی زانستی مێدیا و ڕاگەیاندن، داتایەک، دەبێ بە چەندین ئێڵەک و بێژنگ و فیلترا تێپەڕێ و بپاڵێورێ ھەتاکوو بتوانێ ببێتە زانیاری. ئەمەش باشترین ھۆکارە بۆ دەستنیشانکردنی متمانەدار یان بێ متمانەبوونی ھەواڵدەرییەک یان پێگەیەکی مێدیایی.
دیارە کار و ئەرکی وتاریکورد گەیاندنی ھەواڵ و زانیاری وەک ھەواڵدەرییەکی تایبەت بە ھەواڵ نیە، بەڵام دلاقەیەکی تێکنۆلۆژیکییە بۆ شەنوکەوکردن، حەلاجی کردن و شیتەڵکاریی بابەتەکان. ئەمەش بەشێ لە قورسایی ئەرکەکەی لە سەر شانی “وتاریکورد” لابردووە و خستوویەتە سەر شانی ئەخلاق و ویژدانی نووسەران. جا ئێتر ئێمەو خۆمان و ویژدانمان.
پێگەی وتاریکورد توانیویەتی ببێتە دلاقەیەکی کراوە و بێ پەردە بە ڕووی نووسەر و خوێنەری کوردا. بەڕێوەبەریی ئەو دلاقەیە ئەرکی خۆیان باش بە جێ گەیاندووە، ئەوەی دیکەی لە سەر نووسەر ئەوەستێتەوە بە چ ئامانجێ، بە چ بەرپرسیارییەتییەکەوە ئەنووسێ و لە سەر خوێنەر کەوتووە، چەندە سەرنجی ئەو دلاقەیە ئەدا و چەندەی گرینگی پێ ئەدا. بەڵام سەرنج و گرینگیی دووھەم، پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بە بەرپرسیار بوونی یەکەمەوە ھەیە.
بۆ وێنە؛ من لە خۆم بەرپرسیارم. وەک تاکێکی کورد، بڕوام وایە، پێویستە لەم دلاقەوە بە نووسینەکانم متمانە ساز بکەم. متمانە بۆ خۆم و بۆ دلاقەکەی وتاری کورد. ئەمەش تەنیا لە ژێر چەتری خۆ بە بەرپرسیار زانینا دەستەبەر ئەبێ.
پیرۆز بایی ساڵڕۆژی کرانەوەی ئەم دلاقەی “وتاری کورد” لە ھەموو لایەک بەتایبەت دامەزرێنەر و بەڕێوەبەری پێگەکە ئەکەم و دەستی ماندوو بوونی ھەموو ئەوانە ئەگووشم کە دڵسۆزانە لێوەی تێدەکۆشن و خزمەت ئەکەن.
17
ئامانج نەقشبەندی
ووتاری کورد پێش ئەوەی پێگەیک بێت، بوارێک بوو.. دەروازەیەک بۆ نووسین بە ئازادی، کۆششێک لە پێناو پەیامی ڕاستی دوور لە دەمارگیری و بیری تەسکی حزبایەتی بۆ ئەم کەس و ئەو لایەن، دوور لە خۆ بەستنەوە هزر و بیر و سەنگەرێکی دیاریکراو و چوارچێوەیەکی سنوور بۆ دانراو…
وەک خودی خۆم ئەو بوارە بۆ نووسین و ڕادەربڕین، ئەو دەروازەیە، ئەو هەلەی کە پێشتر نەڕەخسا لە ڕاگەیاندنی حزبی و کۆمەڵێک دەزگای ڕاگەیاندن کە خۆیان بە سەربەخۆ دەناساند، تاوەکو بەڕێز (لاوک کونجرینی) م ناسی و لەتەک پێگەی (ووتاری کورد) دا ئاشنایەتیم پەیدا کرد، ئیدی لەو ساتەوە تا ئێستا سەرباری کەمی ووتارەکانیشم خۆشبەختانە بووم بە بەشێکی بچوک لەپڕۆژەیەکی ڕۆشنگەری گەورەدا و هەمیشە دەرگای ئەم پێگە بەڕێزە واڵابوو بۆ نووسین و بۆچوونەکانم بە هەردوو زمانی کوردی و عەرەبی…
لە کۆتاییدا ئەوە دەڵێین پیرۆز بێت لە کاک لاوک کونجرینی و پێگەی ئازیزی ووتاری کورد، هەوڵەکانتان جێگەی ڕێز و پێزانینە… پیرۆز بێت لە گشت نووسەرانی ئەم پێگە خۆشەویستە، بە هیوای کاری زیاتر و باشتر.
18
ئەحمەد ڕەزا
کڵاوڕۆژنەیەکە بێ سانسۆر
لە ساڵیادی وەشاندنی ماڵپەڕێکی ئازادو سەربەخۆ، ماڵپەڕێک کە کڵاوڕۆژنەیەکی بێ سانسۆرە، بۆ بڵاوکردنەوەی ئەو خەوش و ستەم و نادادپەروەرییەی لە هەرێمدا خوڵقاوە، بە هۆی ملکەچ کردن و کاسەلێسیی بۆ بانکی نێودەوڵەتیی و سندوقی دراو.. ماڵپەڕێک کە تیایدا هەرگیز بیر لە قووتدانەوەی ڕستەیەک ناکەیتەوە بۆ بڵاوکردنەوە.. شایانی ڕێزو سەر بۆ دانەواندنە.. سوپاس بۆ کاکە لاوک کونجرینیی، ئەم ئەرکە گەورەیەی گرتووەتە ئەستۆ.. لە مێژووی ڕاچەنینی هاوچەرخی کوردا، کارەکەی بەرز ئەنرخێنرێ و ئەو مێژووە جوانە تۆمار ئەکا.. پێزانینی کورد بۆ ئێوە.
19
وتاری کورد وەک سەکۆیەکی فرەڕەنگ بۆ ئازادیەکان.
سەرکەوتی جیهاز و بەختیار شارەزوری
ئازادی تەنها بریتی نیە لە ژینگەیەکی دروست بۆ ئازادی، بەڵکۆ ئەوەیە سەکۆیەکت هەبێت تێدا ئازادیەکان وەک سەکۆیەک و ڕایەڵەیەک بگەیەنیتە زۆرترین ڕوبەری گشتی و هەمئاهەنگ بەمە بتوانێت جێیەک یان ڕوبەرێک بێت هەمو دەنگ و ڕەنگە جیاوازەکانی تێدا کۆبێتەوە ڕێڕەوی ئەو ئاراستەیە وەر بگرێ کە ببێتە گوشار بۆ سەر دەستەڵات و هەماهەنگ بە هەمو چەمکەکانی ئازادی ڕای گشتی دروست بکات.
لەم سۆنگەیەوە ئەگەر چی لە کوردستان میدیا و ڕاگەیاندنەکان زۆرن و بگرە هەمو ڕا و قسەکان دەکرێت، بەڵام دواجار کۆی گشتی ژینگەی کوردستان دابەش بوە بەسەر جوگرافیای حیزبەکاندا، واتا میدیاکان تا ئاستی زۆرینەیان مۆنۆپۆلی جوگرافیای حیزبەکانن، بەڵێ دەتوانن زۆر بابەتی شیکاری جوان دابەزێنن، بەڵام هەر یەکەیان بە پێی بەرژەوەندی خۆی و ئەو سنورەی کاری تێدا دەکات، ئەگەرچی بە کۆی گشتی ئەگەر میدیایەک دژ بەوی تر کار بکات، وشتەکان بڵێت و داتاکان و زانیاری بڵاو بکاتەوە، ئەوا لە بەرامبەردا ئەویش بۆ ئەمی دی هەمان کار دەکات لە کۆی پرۆسەکەدا میدیایەکی ڕەخنەگر دروست دەبێت نەک میدیایەکی ئازادی ڕەخنەگری گشتی، بەڵام مادام بونیاد بۆ ململانێی تر و ڕەهەندی سیاسی و حیزبی هەیە نابێتە میدیایەکی تەواو ئازاد، بە هۆی پێشکەوتنەکانەوەو بەشداریی هەر تاکێکی کۆمەڵگا لە میدیادا بە هۆی شوسیال میدیاوە هاوڵاتی نەک هەر ئەمانە دەزانێ، بەڵکو میدیا سێبەرەکانیش دەزانی هی کێن و سەر بەکام حیزب و سەر بە کام کەسایەتی سیاسی یان بازرگانن.
ئێستە بە هۆی گلۆبال و سۆشیال میدیاوە هەمو تاکێک بەشدارە لە ڕاگەیاندن و میدیا نەک هەر بە کەناڵێک، بەڵکۆ تاکێک چەند کەناڵێکی هەیە. بەڵام دوا جار هیچ یەکێک لەمانەو سایتە گەورەکان و پەیجە گەورەکان نەیانتوانیوە ببنە سەکۆیەکی گشتی و ڕای گشتی دروست بکەن و ببێتە گوشاری گشتی، ئەمەش هۆیەکە بۆ ئەوەی بڵیین میدیای ئازاد بە پێی بونیادی میدیایی زۆر کەم هەیە.
وتاری کورد ئەگەرچی هەمومان خاوەنەکەی دەناسین، بەڵام تا ئاستێکی زۆر باش توانیویەتی ببێتە سەکۆیەک بۆ ئازدایەکان و پاڵپشتکردنی ڕای گشتی و دروستکردنی گوشاری گشتی. وتاری کورد لە ناو هەمو سایتەکاندا زۆترین دەنگ و ڕەنگ و بابەت و ڕەخنەی هەمەجۆری بە بنەما لە خۆی کۆکردوەتەوە، خاوەنی زۆترین بابەتی شیکاری و هەمە چەشن و هەمە ڕەنگە.
دە ساڵە ئەم سەکۆیە هەیە، دە ساڵە خزمەت بە ڕاجیاوازەکان دەکات، دە ساڵە بێ بونی بلاک لیست کار بۆ ئازادیەکان دەکات. دە ساڵە وتاری کورد بوەتە سەکۆیەک بۆ هەمو دەنگ و ڕەنگە جیاوازەکان تا ئاستی ئەوەی ئازادیەکان لەسەر سەکۆی وتاری کورد کارئەکتەری سەرەکین. دە ساڵە خاوەنی وتاری کورد زەحمەت دەکێشێ و سەکۆیەک بۆ هەمو دەنگ و ڕەنگە جیاوازەکان بونیاد دەنێ.
20
رۆژی 30ی حوزەیرانی 2021 هەشت ساڵ بەسەر دامەزراندنی ماڵپەری وتاری کورد تێدەپەڕێت و مۆمی هەشتەمین ساڵەی دادەگیرسێنێت بەو بۆنەیەوە پیرۆزبایی لە سەرنوسەر و یه‌ك به یه‌كی ڕۆژنامه‌نووس و كارمه‌ندانی ئه‌و ماڵپه‌ڕه ئازیزهو خوێنەران ده‌كه‌م. ماڵپەری وتاری کورد هەمیشە ڕاستگۆیانە و بوێرانە بنەمای سەرەکی کارکردنی بووە لە پێناو خزمه‌تی گه‌یاندنی په‌یامی راستی و زانیاری دروست و گه‌شه‌پێدانی بواری رۆژنامه‌وانی كوردی، كاركردنتان به پرۆفیشناڵی و به په‌یڕه‌وكردنی ڕاستگۆیی و بابه‌تی و پیشه‌ییبون و ڕه‌چاوكردنی یاسا و ئیتیكی كاری ڕۆژنامه‌وانی له گواستنه‌وه‌ی هه‌واڵ و زانیارییه‌كاندا ماڵپه‌ره‌كه‌ی كردووه‌ته سه‌كۆیه‌كی گرنگی میدیایی باوه‌ڕپێكراو بۆ خوێنەران. به‌و هیوایه‌ی ماڵپه‌ری وتاری کورد هه‌میشه له‌سه‌ر شاڕێی سه‌نگینی خۆی به‌رده‌وام بێت و وه‌ك ئه‌ستێره‌یه‌كی گه‌ش به دره‌وشاوه‌یی له ئاسمانی ڕاگه‌یاندنی كوردیدا بمێنێته‌وه. دووباره هه‌ڵگیرسانی مۆمی هه‌شتەمین ساڵه‌ی دامه‌زراندنی وتاری کورد پیرۆزبێت.
هه‌ر شاد و سه‌ركه‌وتوو بن
نوسەر و ڕۆژنامەنووس/ دانامەنمی
وتاریکورد ماڵپەرێکی سەربەخۆ و ئازادە