بورهان شێخ رەئوف: عێراق ئامادەکارى بۆ بەستنى گۆنگرەیەکى ئیقلیمى دەکات.
مستەفا کازمى سەرۆکى ئەنجومەنى وەزیرانى عێراق بەنیازەو سەرقاڵى ڕێکخستنى کۆنگرەیەکى ئیقلیمى گرنگە بۆ وڵاتانى دەرودراوسێى عێراق و وڵاتانى تریش، بۆ باسکردنى دۆسییەکانى تایبەت بەعێراق بەتایبەتى ئەوانەى پەیوەندیدارن بە ئاسایش و سیاسەت و ئابورى. هەواڵەکان باس لەوەدەکەن کە لیژنەیەکى بچووککراوە لە نوسینگەى کازمى بۆ ئەو مەبەستە پێکهێنراوە.
ئەم هەنگاوەى کازمى لەدواى سەردانەکەى بۆ واشنتۆن دێت، هەر لەوێ کازمى لەبەردەم ڕۆژنامەنووساندا ئاماژەیەکى دا کە وڵاتەکەى لە هەوڵى ئەوەدایە دیدو بۆچوونەکانى وڵاتانى ڕکابەرو ناکۆکى ناوچەکە لە یەکدى نزیک بکاتەوە، ئەگەرچى پێشتریش لە بەغدا هەمان لێدوانى دابوو.
لیژنە بچووککراوەکەى کازمى کە لە بەرپرسەباڵاکانى وەزارەتى دەرەوە و ڕاوێژکارەکانى بە سەرۆکایەتى بریکارى لە پێشینەى وەزارەتى دەرەوە پێکهێنراوە، بەمەبەستى ئامادەکارى و سازدانى کۆنگرەى وڵاتانى دراوسێى عێراق ئەوانیش ( ئێران و تورکیاو سعودیەو ئوردن و کوەیت ) جگە لە نوێنەرى سوریا و هەندێک لە وڵاتانى عەرەبى کاریگەر و نوێنەرانى یەکێتى ئەوروپا.
ئامانج و کاتى کۆنگرەکە
هەرچەندە تا ئێستا هیچ داوەتنامەیەک ئاڕاستەى کەس نەکراوە، بەڵام پێدەچێت لە کۆتاى ئەم مانگى ئابەدا یان سەرەتاى مانگى ئەیلول کۆنگرەکە گرێ بدرێت، بە ئامانجى نزیککردنەوەى دیدو بۆچوونى وڵاتانى درواوسێ ى عێراق و شکاندنى بەستەڵەکى ناکۆکى و ململانێکانى ڕابردوو بەتایبەتى لە بوارەکانى سیاسى و ئابوورى و ئاسایش و زۆرشتى ترى گرنگ کە پەیوەندیدارن بە دۆخى نالەبارو ئاڵۆزى ناوچەکە. دەکرێت لە ئاوا کۆنگرەو کۆبوونەیەکدا تێگەیشتن و میکانیزمى گونجاوهاوبەشیان بۆ بدۆزرێتەوە.
ئەگەرچى کازمى لە سەرەتاى دەستبەکاربوونیدا سەردانى زۆرێک لەوڵاتانى دراوسێ و ئەمریکا و ئەوروپاشى کرد، هەوڵى نزیککردنەوەى ئێران و عەرەبستانى سعودیەشى داو دەمییانى گەیاندە یەک لە بەغدا، دواتر کۆبوونەوەى لوتکەى سێ قۆڵى (میسرو ئوردن و عێراق )یان شامى نوێ لە هەرسێ وڵات بەڕێوەچوو دواترینیان لە مانگى حوزەیرانى ڕابردوو لە بەغدا بوو.
ئاسایش و ئارامى و سەقامگیرى عێراق بەشێکى گرنگە لە ئاسایشى ناوچەکە و جیهانیش، بۆیەگرنگە بۆ عێراق هەوڵى ئەوە بدات دید و بۆچوونە جیاوازەکانى ناوچەکە لەیەک نزیک بکاتەوە، ئەمەش عێراق دوور دەخاتەوە لەو ململانێ و ئاڵۆزییە ئتنیکیانەى کەلە ناوچەکەدا بە بەردەوامى هەیە، نابێت عێراق ببێتە بەشێک لەو ناکۆکیانەو بچێتە هیچ جەمسەرێک لەو جەمسەرانەوەو کە لە هەوڵى ئەوەدان عێراق بەلاى خۆیاندا ڕابکێشن و ببێتە قۆچى قوربانى بۆ بەرژەوەندییەکانى ئەوان، بەڵام حیکمەتى کاربەدەستانى عێراق لەوەدایە کە بتوانن عێراق دووربخەنەوە لەو جەمسەربەندییەو بەرژەوندییەباڵاکانى عێراق لەبەرچاو بگرن.
تائێستاش عێراق زۆر دۆسێیەى بە هەڵواسراوى ماوەتەوە لە گەڵ دراوسێکانى هەندێک دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵى 2003 و هەندێکیشى تازەن هى سەردەمى نوێ، گرنگترینیان قەیرانى ئاوە لە گەڵ ئێران و تورکیا کە بەنداوى زۆریان دروستکردووەو ڕێڕەوەى زۆرێک لە ڕووبارەکانیان گۆڕیووە، مەسەلە ئاسایشى سنوورەکان لە گەڵ سوریا،کێشەى نەخشەکێشانەوەى سنوورەکان و بازرگانى و داگیرکردنى کوەیت لە لایەن سەدامەوە و قەرەبووەکانى عێراق بۆ کوەیت کەتائێستاش بەردەوامەو ڕێککەوتنامەى فرۆشتنى نەوت بە ئوردن زۆر کێشەى تر.
لە کۆتاییدا پێگەى جوگرافى عێراق و سامانى سروشتى و پەیوەندى هاوسەنگ لە گەڵ وڵاتانى ناوچەکە یارمەتیدەرە بۆ سەرکەوتنى کۆنگرەکە، ئەگەر ئەجنداو تەوەرەکانى بە هاوبەشى هەموو پێکهاتەکانى عێراق دابنرێت بە هەرێمى کوردستانیشەوە، بە تایبەتى تر هەرێمى کوردستان هەرێمێکى فیدراڵى دەستوورییە لە عێراقدا و کارەکتەرێکى ئەکتیف بووە لە ماوەى ڕابردوودا چ لە شەڕى داعش و پاراستنى ئاسایش و سەقامگیرى و داڵدەدانى زۆرێک لە ئاوارەکانى شەڕى داعش لە عێراق و سوریا بە بێ جیاوازى ئتنیکى و تائیفى، بۆیە دەکرێت لەم کۆنگرەشدا ئەوە بە وڵاتانى درواسێ بووترێت کە ڕێز لە سەروەرى عێراق و هەرێمى کوردستان بگرن، هەرێمى کوردستان لە بەرزترین ئاستدا بەشدارى هەموو کارو چالاکیەکانى کۆنگرەى ناوبراو بێت.
