عه‌بدوڵا که‌ریم مه‌حمود: دکتۆر مارف عومه‌ر گوڵ له‌ نێوان گۆرانی و شیعر و زیندان و جینۆساید دا/ بەشی کۆتایی.

عەبدوڵا کەریم مەحمود

له‌ساڵی 1982 له‌دوا قۆناغی خوێندنی کۆلێژی یاسا له‌ به‌غدا د، له‌ لایه‌ن ئه‌منی عامه‌ی به‌غداوه‌ ده‌سگیرکرا، له‌ زینداندا زانی جه‌للاده‌کان چه‌ند ئه‌حمه‌قن، هه‌موو جۆره ئه‌شکه‌نجه‌یه‌کی جه‌سته‌یی و ده‌رونییان له‌سه‌ر جه‌سته‌و ناخ و ده‌رونی تاقی کردوه‌، نه‌یانتوانی ئیراده‌ و وره‌ی بڕوخێنن، په‌یان به‌ هیچ نهێنییه‌ک نه‌برد، نه‌یان زانی پێش ئه‌وه‌ی را‌پێچی بکه‌ن بۆ زیندان، ئه‌و ( نازم حیکمه‌ت و باڤیلۆڤ ) ی خوێند بووه‌، کتێبه‌کانی( دکتۆر نوری جه‌عفه‌ر) ی له‌سه‌ر(باڤلۆڤ و ژیانی نازم حیکمه‌ت) فێری خۆڕاگری و ورهی پۆڵاینیان کردبوو.
ئه‌و کاتانه‌ی ئه‌و له‌ زیندان بوو، هاوڕێیه‌کی زۆر ترسابوو، وای ده‌زانی مارف به‌رگه‌ی ئه‌شکه‌نجه‌کان نا گرێ و نهێنییه‌کان ده‌درکێنێ، رووی کردبووه‌ شاخ و بوو به‌ پێشمه‌رگه‌، نه‌یده‌زانی ئه‌و مردنی له‌ ناخی خۆی دا هه‌ڵبژاردبوو، نه‌ک وره‌به‌ردان.
ئه‌و به‌ چاوبه‌ستراوی و که‌له‌پچه‌کراوی زه‌مه‌نی شه‌و رۆژه‌ وه‌ستاوه‌کانی له‌ ژێر زه‌مینه‌ شێدارو تاریکه‌کانی ئه‌منی عامەدا به‌ڕی ده‌کرد، له‌به‌ر خۆیه‌وه‌، ئه‌و دوو دێڕه‌ی له‌ بیری دا، چه‌ند باره‌ ده‌کرده‌وه‌:
یه‌که‌میان: ( من ئه‌و دیله‌م له‌ زیندانی تاریک دا ).
دووه‌میان: گۆرانیه‌کی نه‌سرین که‌ به‌ فارسی ده‌ڵێ: (بیا که‌ غوربه‌ت من و تۆ ئاشنابی ) واته‌ (وه‌ره‌ ئاشنای غه‌ریبی من به‌ ). زیندان بۆ ئه‌و، ئه‌و تاقی کردنه‌وه‌یه‌ بوو، که‌ قانعی شاعیر کردویه‌تی به‌ قوتابخانه.
جینۆساید لای دکتۆر مارف عومه‌ر گوڵ، له‌ ئه‌نفال و کیمیاباران – ی هه‌ڵه‌بجه‌و نیشتمانه‌که‌یه‌وه‌ سه‌ری هه‌ڵنه‌داوه‌، پێشوتر زنجیره‌ کۆمه‌ڵ کوژی کورد هه‌بووه‌،گه‌ر مێژووی ئه‌و تاوانانه‌ بخوێنینه‌وه‌، دژبه‌ نه‌ته‌وه‌که‌مان به‌رپا کراون، سه‌رسام و ده‌سته‌وسان ده‌وه‌ستین. له‌ لایه‌ک (له‌و هه‌موو غه‌درو زڵمه‌ی داگیرکه‌ران )، له‌ لایه‌کی تره‌وه‌ له‌ به‌ر (نیفاق و ئینشیقاق و لوت به‌رزی ئه‌م و ئه‌و )، تا ئێستا عه‌قڵی ده‌ره‌به‌گایه‌تی که‌رامه‌تمان پێشێل ده‌کات. له‌ لایه‌کی تره‌وه‌ نابێ ئه‌و به‌ها گه‌ش و شکۆ باڵایانه‌ له‌ یاد بکرێن، که‌ له‌ ناو میلله‌ته‌کامان دا بوونی هه‌یه‌. هێمن ی شاعیر، به‌ پێچه‌وانه‌ی زۆر له‌ شاعیرانه‌وه ده‌ڵێ:
– من له‌ میلله‌ته‌که‌م رازیم
دکتۆر مارفیش ده‌ڵێ:
– ئه‌گه‌ر چی لایه‌نه کاره‌ نه‌شیاو و خراپه‌کانی میلله‌ته‌که‌م منیشیان هاڕیووه‌، به‌ڵام دڵم هه‌ر ئه‌و دڵه‌ی جارانه ئێستاکه‌ش ده‌ناڵێنێ.
ده‌ره‌وه‌ی وڵات بۆدکتۆر مارف عومه‌ر گوڵ دوو قۆناغ بوو:
قۆناغی یه‌که‌م/ ساڵانی خوێندنی زمان و ماجسته‌رو دکتۆرابوو، له‌ زانکۆی (کییڤ ) له‌ ئۆکرانیا.
قۆناغی دووه‌م/ له‌ به‌لجیکا له‌ ئه‌وروپای رۆژئاوا.
قۆناغی یه‌که‌م/ به‌ هه‌موو سه‌ختییه‌کانی ژیانییه‌وه‌ بۆ ئه‌و خۆشترین و به‌ به‌هاترین زه‌مه‌نه‌کانی ژیانی بوو، له‌و ساڵانه‌ی له‌ زانکۆ ی (کییڤ )، رۆژانه‌ په‌یوه‌ندی له‌ گه‌ڵ كۆمه‌ڵێ دکتۆرو پسپۆڕو پڕۆفیسۆرداهه‌ بوو، له‌ گه‌ڵ ئه‌وان دا ئاشنای دنیایه‌ک بوو پێی ده‌ڵێن کلتورو شارستانیه‌تی روسی و ئۆکراین)، له‌وساڵانه‌دا گه‌ر زۆر شتی خراپ و دزێو ناقۆڵاشی دیبێ، به‌ڵام ئه‌وانه نه‌یانتوانی ئه‌و دیمه‌نانه‌ی لا بسڕنه‌وه‌. که‌ گوێی له‌ گۆرانییه کی روسی ده‌بوو، یا شیعرێکی ئه‌لکسه‌نده‌ر بلۆکی ده‌خوێنده‌وه‌، یا ده‌چووه‌ شانۆ و کۆنسێرته‌کانی ئه‌وێ، یا سه‌رقاڵی خوێدنه‌که‌ی ده‌بوو.
مارف هه‌رگیز ئه‌و دیمه‌نه‌ تراژیدیایه‌ی بیر ناچێته‌وه‌، له‌ پاس دابوو، چاوی بڕیبوه‌ منداڵێکی خنجیلانه‌، ئه‌ویش به‌ تێڕامانه‌وه‌ له‌ مارف ی ده‌ڕوانی، ئه‌و له‌ یه‌ک روانین و به‌چاو قسه‌کردنه‌، بوو به‌شیعرێکی ناسک، له‌ده‌ره‌وه‌ی وڵات بڵاوی کرده‌وه‌.
دوای چه‌ند چرکه‌یه‌ک، بێده‌نگی و خامۆشیه‌ک له‌ روخساری دکتۆر مارف دا ده‌خوێندرایه‌وه‌، نه‌یده‌ویست ئیتر برینی ئه‌و رۆژانه‌ بکولێنێته‌وه‌، ئه‌و رۆژانه زانیاری و مه‌ودای بیرکردنه‌وه‌ی ئه‌ویان فراوان کرد، ئه‌و رۆژانه‌ بۆ ئه‌و ئه‌زمونێکی قوڵ و فراوان بوو، خۆزگه‌ی ده‌خواست ژیان ده‌رفه‌تی بدایه‌، ئه‌و رۆژانه‌ی خه‌ونی بوون، بیهێنایه‌ته‌ دی. به‌ڵام خۆزگه‌ شتێکه‌و ئه‌و رۆژانه‌ی رووبه‌ رووی ده‌بێته‌وه‌‌ شتێکی تره‌.
قۆناخی دووه‌م ی دکتۆر مارف، ئه‌وروپای رۆژئاوا بوو، له‌وێ بێ ئیشی و خۆ خواردنه‌وه‌ی کاری سه‌ره‌کی ئه‌و بوو، ته‌نیا جگه‌ر گۆشه‌یەکی لێ به‌جێما ناوی (رێژنه‌ )، ده‌ستی ئه‌هریمه‌ن، چڕنوکی له‌ جه‌رگی( دکتۆرمارف و ریژنه‌) گیر کرد، هه‌ردووکیانی گه‌یانده‌ دوو ئه‌ستێره‌ی ته‌ریب و هه‌ناسه‌ی ناکامی.
ئه‌وروپای رۆژئاوا هیچ لاپه‌ره‌یه‌کی نه‌خسته‌ سه‌ر یاده‌وه‌رییه‌کانی ژیانی مارف گوڵ، جگه‌ له‌ خه‌م و چاوه‌ڕوانی و سه‌رئێشه‌ی یادێکی تاڵ.

سه‌چاوه : عه‌بدوڵڵا که‌ریم مه‌حمود . دکتۆر مارف عومه‌ر گوڵ له‌ نێوان گۆرانی و شیعر و..زیندان و جینۆساید دا ، ئاڵای ئازادی ، ژماره‌377، 13 / 8 /2000، ل5.