ئەرکان محەمەد: کاتێک متمانەی سیاسی هەرەس دەهێنێت؟!
وتاریکورد ماڵپەرێکی سەربەخۆ و ئازادە
لەمڕۆدا بێ متمانەی بەشێوەیەک ڕەگی خۆی لەناو کۆمەڵگەی کوردیدا داکوتیووە، کاریگەری تەواوی کردوەتە سەر تێڕوانین و بیروبۆچونەکانی تاکی کوردی بەرامبەر ڕوداوەکان. بێگومان هۆکاری سەرەکی ئەم بێ متمانەیە دەگەڕێتەوە بۆ خراپ بەڕێوەبردنی سیستمی حوکمڕانی و نەبوونی میکانیزمێکی گونجاو بۆ چاودێریکردن و سزادانی کەسانی کەمتەرخەم و بەرژەوەندیخواز، لە هەمان کاتدا لاوازی ئاستی ڕۆشنبیری و دونیابینی تاکی کوردی یەکێکی دیکەیە لە هۆکارەکانی قووڵبونەوەی ئەو نائومێدیە. هەموو ئەمانە دونیای کوردی پەلکێشی سەردەمێکی ئاڵۆز کردوە، یەکێک لەو بنەمایانەی کە ڕوبەڕوی قەیرانی گەورە بوەتەوە ڕای گشتی کۆمەڵگەی کوردیە. لە ڕاستیدا چەندین فاکتەری گرنگ کاریگەریان لە ئاراستەکردنی ڕای گشتی دا هەیە، بەتایبەتی ئەو مەسەلانەی بەرژەوەندی هاوبەشیان هەیە، وە فشاری ڕوداوە هەنوکەیەکان و میدیایش کاریگەری تایبەتی خۆیان هەیە، لەڕێگەی میدیای جەماوەری (mass media) دەتوانرێت بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆ لە کورتترین ماوەدا تەواوی ڕوداو و پێشهاتەکان بگەیەنرێت بە هاوڵاتیان و کاریگەرییەکی زۆریان هەبێت لەسەر پێکهێنان و ئاراستەکردنی ڕای گشتی. بۆیە لێرەدا دەتوانین بڵێین زۆرجار ڕای گشتی ئاراستەی جیاواز وەردەگرێت و بە مەبەست لە ئاراستە سروشتیەکەی خۆی دور دەخرێتەوە و ئاراستەی مەرامی سیاسی دەکرێت و نائومێدی زیاتر دەخوڵقێنیت. لەکاتی قوڵبونەوەی قەیرانەکان و ململانێ و کێبڕکێی ناتەندروستی دەسەڵات و ناشەفافیەت و شکستی ئیداری و داڕمانی گەشەی ئابوری و بێکاری و نەبوونی مووچە و خزمەتگوزاری و زیادبوونی گەندەڵی، هەموو ئەمانە هۆکاری زیادبونی نائومێدیە و بە جۆرێک ڕای گشتی ئاراستەکردووە کە کاریگەری نێگەتیڤی لەسەر تەواوی ژیان و سایکۆلۆژیای تاک هەبێت، بە شێوەیەک ئەوەی دەسەڵات دەیڵێت خەڵکی پێچەوانەکەی بەڕاست دەزانێت، هەرچەندە هاوڵاتی قوربانی سەرەکییە و بەناچاری بۆ دەربازبوون لەم نائومێدیە پەنا دەباتەبەر ئەنجامدانی چەندین پەرچەکردار و بێ باکبوون لە تەواوی پیرۆزیەکان و خاک و نیشتمان و کلتور و زمان کە هیچ بەهایەکی نەمێنێت، ئەمەش لەداهاتوودا پێشبینی دەرئانجامی خراپتری لێدەکرێت لە کاتێک هەرەسهێنانی متمانەی سیاسی بەردەوامبێت. لەم کاتەدا قەیرانی نەمانی متمانە لەنێوان خەڵک و نوخبەی دەسەڵاتداردا، گەیشتووە بەو ڕادەیەیی کۆمەڵگەی کوردی خستووەتە دۆخێکی پاشاگەردانی فکری و سیاسی و ئابوری چەقیبەستوەوە، بەشێوەیەک نوخبەی دەسەڵاتدار توانای چارەسەرکردنی کیشەکانی لە دەستداوە کە بەردەوام لە هەوڵی پەردە پۆشکردنی قەیرانە کەڵەکەبوە یەک لەدواییەکەکانی مێژووی حوکمڕانی و چەواشەکردن و بەلاڕێدابردنی کۆمەڵگەیەدایە.
لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا بوێری و سەربەستی دوو فاکتەری گرنگی ڕووبەڕووبوونەوەی تەواوی کێشە و نەهامەتیەکانن تاکو ئێمە بەشێوەیەکی ئازادانە و بێترس بیسەلمێنین کە هێشتا ئومێد و ژیان بەردەوامە، بەڵام ئەوەی جێگەی بایەخە بەکام ڕێگا و چی جۆرەمیکانیزمێک دەتوانین لە بەرامبەر ئەم هەموو نەهامەتیە بوەستین، هەرگیز نابێت واتێبگەین شکستهێنان لە هەنگاوی یەکەم بەمانای ڕوخانی هەموو بەهاکانی ژیان دێت، ئەمەش پێویستی بە بەردەوامی و تاقیکردنەوەی گرنگترین چەمک و هزری مەعریفی هەیە، لە هیچ شوێنێکیش هەرگیز گۆشەگیری و هەستی نابەرپرسیارێتی نەبووەتە هۆی ڕێگای چارەسەر و نۆێبوونەوەی ژیان.
لە دۆخێکی لەم جۆرەدا متمانەی سیاسی بەردی بناغەی دروستکردنی کۆمەڵگەیەکی دیموکراتە و باشترین ڕەگەزە بۆ هاوکاریکردن و بەڕێوەبردنێکی باش و تەندروست وە بۆ ئەنجامدانی گۆڕانکاریەکی ڕاستەقینە لە تەواوی سێکتەرەکانی ژیان و کایەیی سیاسی، پێویستمان بە کۆمەڵگەیەکی وشیار و خاوەن بڕوا هەیە بەتایبەتی گەنجانی ئێمە پێویستیان بە خۆ ئامادەکردن و پێداچوونەوەی ویژدانی و مەعریفی و ئەخلاقی هەیە بۆ ئاراستەکردنی ڕای گشتی و دروستکردنی گروپی فشار بۆ ناچارکردنی دەسەڵات و بەدەستهێنانی تەواوی مافەکانی کۆمەڵگە ، لەکاتی بەرزبونەوەی دەنگی ناڕازی چین و توێژە جیاوازەکانی کۆمەڵگە، ئەگەر ئەم ناڕەزایانە بە باشی ڕێکنەخرێن و بەرنامەڕێژیەکی وردی بۆ نەکرێت ئەوا هیچ دەرئەنجامێکی باشی نابێت تەنها وەکو هەڵچونێکی کاتی مامەڵەی لەگەڵدا دەکرێت و زۆرجار دەرئەنجامی پێچەوانەی دەبێت و هەژموونی دەسەڵات و ماڵویرانی و داڕوخانی زیاتر ڕوبەڕوی تاکەکانی کۆمەڵگە دەکاتەوە.
وتاریکورد ماڵپەرێکی سەربەخۆ و ئازادە