دانا مەنمی: لۆزان و سەرەنجێک لەسەر قسەکانی کاک کەمال ڕەوف.
نیچە دەڵێت؛ جەنگ قوتابخانەی ژیانە و هەر شتێک نەمکوژێت بەهێزم دەکات. جەنگ هەمیشە بەشێک بووە لە سروشت و ژیانی مرۆڤ، جەنگ ڕوویەکی ڕاستەقینەی ژیانەو لەجەنگدا کەس خەم بۆ پارەو سامان ناخوات تەنها خەمی ژیانی خۆیەتی، هەموو جەنگێک کاولکاری، ئاوارەیی، کوشتن و دەردەسەری زۆر لەگەڵ خۆی دێنێ و ئیدی هیچی دیکە نامێنێتەوە، کاتێک جەنگ هەڵدەگیرسێ زمان و دیالۆگ و گفتوگۆو جوڵەی سیاسی کتیبەکان بێدەنگ دەکات، کەس گوێی لە قسە نامێنێ، ئینسانەکان تەنها فریای ئەوە دەکەون یا لە بەرەی جەنگدا بن، یا خۆیان لە ئافاتی جەنگ بپارێزن، سەدەی بیستەم کە بە سەدەی زانست و تەکنەلۆژیا و پێشکەوتنی فکرو فەلسەفەو عەقلانیەت ناسراوە سەدەی جەنگە گەورەکانەو مرۆڤایەتی شەڕی گەورەی بە خۆیەوە بینی، هیچ جەنگێک هێندەی جەنگی یەكەم و دووەمی جیهانی تۆقێنەر نەبووە، جەنگی یەكەمی جیهانی لە ئابی ساڵی (1914) زاینیدا رووی دا و لە 11ـی تشرینی دووەمی (1918)كۆتایی هات و (1565) ڕۆژی خایاند، لەم جەنگەدا ( 10 )ملیۆن کەس بوونە قوربانی و ( 6 )ملیۆن کەس بێ سەروشوێن بوون و (24 )ملیۆن کەسیش کەمئەندام بوون، وەک ئاشکرایە کۆتایی جەنگی جیهانی یەکەم ئیمپراتۆریەتی عوسمانی لەبەریەک هەڵوەشایەوە و قۆناغی دوای جەنگ کۆمەڵێک پەیماننامەی جیهانیی واژۆکرا کە دیارترینیان سیڤەر و لۆزان بوون.
لۆزان یەکێکە لە شارە جوانەکانی وڵاتی سویسرا، کە دانیشتووانی لە بەشی فەرانسی زمانەکانی سویسران، بەڵام ئەو شارە جوانە مێژووییەکی ناشیرینی بە دژی گەلی کورد تێدا تۆمار کراوە، پەیماننامەی لۆزان کە لە 24ـی تەمموزی 1923 لەشاری لۆزانی وڵاتی سویسرا واژۆ کرا، یەکێکە لە پەیماننامە هەرە قێزەونەکانی سەدەی رابردوو کە بە هۆیەوە خەونی کورد لە باربراو هێشتا کورد لە ژێر کاریگەری ئەو پەیماننامەیەدایە، دوای ئەوەی وڵاتانی زلهێزو براوەی جەنگ میراتی عوسمانیان دابەشکرد چەندین دەوڵەتی نوێ یان لە ناوچەکەدا دروست کرد و بەڵێنیش بە کورد درا لە پەیماننامەی سیڤەردا ( 1920 ) لە بەندەکانی (62، 63، 64 ) جیا لە دەوڵەتی عێراق دەوڵەتیک بۆ کورد دروست بکرێت، بەڵام هەر زوو تورکە کەمالیستەکان لە دەرهاویشتەکانی پەیماننامەی سیڤەر تێگەیشتبوون و هەوڵێکی زۆریانداو توانیان لۆبیگەری بکەن، بۆ هەڵوەشاندنەوەی سیڤەر، بۆیە لە پاش هەوڵێکی زۆریان توانیان سەرکەوتن بە دەست بێنن و سودی باشیشیان لە کۆمەڵێک خیانەتکارو بەکرێگیراوی کورد وەرگرت، ئەمساڵ لەو هۆڵەدا کە پەیماننامەی لۆزانی تێدا واژۆ کرا نوێنەرانی کورد لە هەر چوار پارچەی کوردستان کۆنفرانسێکی گەورەیان بە بەشداری چەندین لایەن و کەسایەتی پسپۆڕو ناسراو ئەنجام دا.
لەم کۆنفرانسەدا ئەوەی سەرەنجی منی ڕاکێشا دیدو ڕوانینی برای خۆشەویست کاک کەمال ڕەوف سەرۆکی دەزگای میدیایی شارپرێس بوو، کەمال ڕەوف لە کۆنفرانسەکەدا گووتی؛پەیماننامەی لۆزان پیلانێکی نێودەوڵەتی بوو کە شەرعییەتیدا بە چەوساندنەوەو ( 99 )ساڵە زوڵم لە کورد دەکرێت و کۆمەڵکوژ و ئەنفال و کیمیاباران دەکرێین، ئەو دۆخەی کە ئێستا لە کوردستان دەیبینن ئاوێنەی ڕابردومانە و خیانەتیش لای کورد پێناسەی نییە!! ئەم چەند دێرە سەرەنجی کورت و پوختی کاک کەمال ڕەوف بوو لە کۆنفرانسەکەی لۆزان، بەڵام ئەم چەند دێڕە قسەی زۆر هەڵدەگرێت و ناکرێت خۆمانی لێ ببورین، بە ئاوڕدانەوە لەو مێژووەی کە کورد تێدا دەست و پێ سپییەو كه‌م شاره‌زای مێژووه‌و زیاتر بۆی نوسراوه‌ته‌وه، کورد بە درێژایی تەمەنی لۆزان نەیتوانیوە خێڵ و مێنتەڵییەتی خێڵ تێپەڕێنێت و هەڵگری پێکهاتەیەکی داخراوی خێڵایەتییە کە بەزەحمەت خۆی دەداتە دەست گۆڕانکاری و هەژموونی مێنتەڵییەتی خێڵ”عەشیرەت و بنەماڵە” زالە بەسەر بوارەکانی ژیانی کۆمەلگادا، دەسەڵاتی سیاسیش لە كۆمەڵگای تەقلیدی دا بەشێوەیەكی تەقلیدی بەڕیوەدەچێت و دەیەوێت كۆمەڵگا لە شوێنی خۆیدا بمێنێتەوە، مۆدێلی خۆبەڕیوەبردنی خێزانیی هەموو جومگە سیاسی و ئابوری و یەكە ئیداریی و کلتوری و کۆمەڵایەتیەکانی تێکشکاندووەو کار لەسەر پتەوکردنی پایەکانی خێڵایەتی و خێزانی دەکەن.
بەشێکی تری سەرەنجەکەی کاک کەمال ڕەوف تیشک خستنە سەر چەمکی خیانەت بوو کە لای کورد هیچ پێناسەیەکی نییە! نەبوونی پێناسە بۆ خیانەت لای کورد دەرخەری ئەوەیە کە ئێمە هێشتا کۆمەڵگایەکی سەرەتایین و نەگەیشتوینەتە ئاستێک کە شۆڕشێكی سیاسی- ڕۆشنبیری بە مۆدێلێكی دیموكراتیانە كە لەگەڵ واقیعی كۆمەڵایەتی و كلتوری و سایكۆلۆژی كۆمەڵگادا بگونجێت ئەنجام بدەین، لە دیدی منەوە کورد دوای سەد ساڵی تر لە لۆزان ئیمکانی ئەوەی نییە پێناسە بۆ چەمکی خیانەت بکات! چۆن پێناسەی خیانەت بکەین لە کاتێکدا خیانەتمان لە ناوەرۆکە نیشتیمانیەکەی بەتاڵ کردووەتەوەو بۆ مەرامی سیاسی و تۆڵەکردنەوەو ناوزڕاندن دژبە یەکتر پەنای بۆ دەبەین! و پێناسەیەکی نیشتیمانی ھاوبەشمان بۆچەمکی خیانەت نییە، هەر حیزبەو لە ڕوانگەی خۆیەوە پێناسە بۆ خیانەت دەکات و ئامانجیشیان قوڵکردنەوەی ڕق و کینەی سیاسییە بەرامبەر یەکتر! ئەوەی یەکێتی بەخیانەتی دەزانێت ئەویتر بەشانازیییەوە باسی دەکات و بەپێچەوانەوە ئەوەی پارتی بە خیانەتی دەزانێت ئەویتریش بە مافێکی ڕەوایی دەبێنی بۆ تۆڵەکردنەوەو گێڕانەوەی ھاوسەنگی هێز! نەبوونی پێناسەیەکی هاوبەش بۆ خیانەت کێشەیەکی گەورەیە کە جەستەی کوردی داڕزاندووەو لە ئامانجە نەتەوەیی و نیشتیمانیەکانی دوورخستووەتەوە، کورد هیچکات نابێتە نەتەوەو ئایندەی نابێت ئەگەر عەقڵی حیزب و هەندەسەی خێڵ تێنەپەرێنێت.
