عیماد عەلی: کەرەستەکە نەگونجاوە بۆ سەرکەوتن.
دوو هێزی سەرەکی و کۆمەڵێک پاشکۆ و برٍێک دوکانی حزبی. ژمارەیەک بازرگانی سیاسی و خەڵکی کەم مەعریفەت و بێئاگای عیناد و کەلەرەقی سیاسی، جەماعەتێکی بەرخۆری بنەماڵەیی و بێخەم و بەرژەوەندخواز، بژاردەیەکی رۆشنبیری هەناسەبرٍاوی قورسایی ژیان و توشبوی نەخۆشیە کەلتوریەکانی باری گشتی و ناچار بە رەفتاری دەربار و ژێربار و سازشکار بۆ مەیسەرکردنی پێویستیە زەروریەکانی ژیانی تایبەتی، بازنەیەکی خۆسەپێن و چەند کوتلەیەکی جۆراوجۆری ریاییکاری و ملکەچبوی بەرپرسی خاوەن پۆستی باڵا و رێنوێنیکەری رەفتاری پێویست، تەنها لە پێناو خۆشگوزەران و دوور لە بنەما و ئەخلاق و هەست و نەستی مرۆڤایەتی. ئەمە جگە لە خەڵکی وابەستەی دەرەکی و خۆسەپێن بە هاوکاریی و پشتگیریی دەست و ئامرازەکانی دەرەوە.
لەلایەکی دیکەوە، نزمی باری رۆشنبیریی گشتی و بوونی میلەتێکی خاوەن کۆمەڵێک سیفەت و رەفتار و عەقڵیەتی دواکەوتو و کەسانی ساویلکە و وابەستەی بیرو بۆچونی خورٍافات و داستان و حیکتیەتی خەیاڵیی هاوشێوەی هەزار و بەک شەوە، لە روبەرێکی سیاسیی بچوکی خاوەن سەرکردایەتیەکی هەڵتۆقیوی زادەی عەقڵیەتێکی لەدایکبوی ناوەندێکی خاوەن گوشارەیەکی فکریی هاوردەی کەلتوری نەزانی و قاتو قرٍی و کارتێکراوی دەردانەکانی مێژوو و داگیرکاری ئەوانی دواکەوتوتر. ئەمە هەمووی هاوشانی کۆمەڵێک بیری پەرگیر و خەڵکانی لاتەریک و هەڵگری بیری ناواقعی و هەمیشە چاو لەدەرەوەی کوردستان و لاساییکەرەوە و بەدەر لە منداڵدانی باری تایبەتی کۆمەلً و کاریگەریەکانی دەرهاویشتە مێژووییەکانی خود. لە بارێکی بێ ئەزمونی و نەبوونی قوڵاییەکی دەوڵەتداری و غەشیمی لە رەفتار و مامەڵە و هەستی خۆ بەکەمزانی و کاریگەریەکانی ژێردەستەیی.
میلەتێک بەو جۆرە کەرەسە و لە نێو کێشەی لە پێشینە و کرفتە هەرەسەرەکیە دێرینەکەی لە تەنێکی زەرەردیدەی باری نەبونی سەرکراداتیەتیەکی نەتەوەیی و نیشستمانی بلیمەت و دروستنەبونی زەمینەی سەرهەڵدان و دروستبونی کەسی سەرکردەی کاریزمای نێوخۆیی و نیًودەوڵەتی و دڵسۆز، لەگەڵ خۆبەستنەوەی سەرکردەی هەڵتۆقیوی خۆسەپێن و سەرقاڵ بە ململانێی کەسی و حزبی بەستراو بە بابەتە زۆر بچوک و بێبەهاکان لەچاو پرسە گەورەکەی گەلی کوردستان.
جا تۆ وەرە بەم کەرەستە نا قۆڵا و ناچۆر و نەشیاوەی دەرهاوەیشتەی ئەو مێژووەی گەلی کوردستان، ململانێی ئەو رکابەرانەی دەوروبەرت بکە و خۆت لە ژێر ناڵەی ئازاری دەرئەنجامی کەڵەکەبوونی ئەم گرفتە زۆرانەی چەندین ساڵەی روژگاری درێژی کورد، بگە بە ئامانجێک کە لە سەرجەم ولاتان و میلەتانی جیهاندا هاوشێوەی نەبێت. ئەی چی بکەین؟
باس لە دیموکراسی و ئازادی و جیهانگیری و هەلی مێژوویی تەنها ماتریاڵی خەیاڵدانی خەڵکی خەیاڵپڵاو و لاساییکەر و باوەر بە خۆنەبوو و خۆنەخوێنەر و وەلانەری پلانی خودی، نەگەیشتنە بەدەرئەنجامی دروست لە کۆتایی هەوڵەکاندا، بە هۆی لەبەرچاونەگرتنی ئەو هەموو گیروگرفتە تایبەتی و بتەبتی و ئاستەنگە هەمەجۆرەکان. بۆیە دەبێت:
تەنها بیر لەم نەوەیەی ئێستا و باری هەنوکەیی و توانای کەم و حازربەدەستە نەکرێت و پلانی دوورمەودای ستراتیجی بۆ چەندین ساڵە دابنرێت، بەڵام بەو کەرەستەو سەرکردانەی هەست بە بونی پلیەک لە بلیمەتی تێیاندا بێت، بۆ ئەوەی هەنگاوی ورد و بگرنەبەر و رەفتار و سیاسەتی دروست و ورد پەیرەو بکەن، تا ئەو رادەیەی هەناگوەکانیان ماتماتیکانە بنێت و لەگەڵ خۆیاندا چەندین نەوەی دوای خۆیان ئەو هەنگاو و پلانە بگرنە بەر، ئینجا دەکرێت خەمی ئایدنەی نزیکملن کەم بێتەوە. چۆن؟
بۆ بەدیهێنانی ئەم ئامانجەش کە تۆ دەزانیت گەورەترین تەگەرەی بەردەم هەر پرۆژەو و ئامانجێکت ئەوەیە، کە تۆ باش دەزانیت سەرکردە زادەی واقیعی خۆیەتی و بۆچونێکی زانستی نیە چاوەرٍێی بلیمەتێک بکەیت کە بیرکردنەوە و رەفتار و مامەڵەی لە بەدێهێنانی ئامانجە گەورە و دوورەکان لە سەرجەم خەڵکەکەی بەردەست و دەوروبەری زاناتر و ژیرتر و بەتواناتر و بیرقووڵ و بلیمەتتر بێت و لە هەما کاتدا لەدایکبووی ئەو کۆمەڵ و کلتور و رۆشنبیری و واقیعە بێت کە تێیدا دەژێت. ئەمەش بۆچونێکی زۆر نازانستیە، پێشتر ئەوەمان بۆ دەرکەوتووە کە لەم بارەوە تا ئێستا سەرجەم حزب و سەرکردە و کەسە فیگەرەکانی کورد ئەوەیان سەلماندووە کە بژاردە نین و لەوە زۆر بچوکترن کە سەرکردەی مێژوویی بێهاوتا لە ریزبەدەربن و توانای ئەوەیان هەبێت میلەتی کورد رزگاربکەن، دەبێت چاوەرێیی واقیعێکی گۆرٍاوی تر بین، ئەمەش کات و کردەوەی زۆری دەوێت، بەڵام دەکرێت هەنگاوی جیاوازی بچوکتر و بۆ ئامانجی کورتخایەن و هەنوکەیی و پێویست بە هەنگاونانی زۆر کورتە و هەر نەبێ بۆ ماوەیەک خەڵکەکە تا رادەیەک لە نیگەرانی قووڵی بێ ئومێدی و فشاری بیری هەرەس و نسکۆ دەربچن و ئاسودە بن و قەناعەت بکەن لەوەی توشی ماڵوێرانی دیکە نابن، ئەگینا رزگاریی یەکجاری زۆر دوورە و ئەگەر زۆر گەشبینیش بین دەبێت باوەرمان بەوە بێت کە لەو ئاستە بەرچاوەدا بین و خراپتر نەبین لە ئاستی رەوتی گونجاو، ئەگینا لە هیچ ئەگەرێکدا لەوەی هەیە چاکتر نادۆزینەوە و دەبێت تەنها شوکری خودا بکەین.