نەوزادى موهەندیس: چۆن ئیدارەیەکى باش و سەرکەوتوو پیشانى جیهان بدەین؟

نەوزادی موهەندیس

کلیک بکەرە سەر وێنەی نوسەر دەگەیت بە ئەرشیڤەکەی

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

لە بڕگەیەکى وتارەکەى نوێنەرى نەتەوە یەکگرتوەکاندا خاتوو جنین بلاسخارت لە 2 /2/ 2023دا لە کۆبونەوەیەکى خولى نەتەوە یەکگرتوەکاندا ڕاپۆرتى خۆى دەربارەى بارودۆخى عێراق بەگشتى پێشکەشکرد و لە بڕگەیەکدا باسى لە (هەرێمى کوردستان) کرد کە بەداخەوە دانینا بەو ڕاستیەدا کە لەهەرێمى کوردستاندا (ئیدارەیەکى باش و سەرکەوتوو نیە و پیادە ناکرێت لە حوکمڕانى و دەسەڵاتدا و بەڕێوەبردنێکى باش بوونى نیە).
بەڕاستى ئەمە دووەم جارى ئاشکرایە کە ئەو خاتوونە بە بوێرى و ئاشکرا و ڕاشکاوانە لەبەردەمى نەتەوە یەکگرتوەکاندا و دواتریش ڕووبەڕوو بە سەرجەم سەرۆک حیزبە سیاسیەکان و سەرۆکى هەرێم و سەرۆکى حکومەتى ڕاگەیاندووە کە دۆخى سیاسى و ئابورى و ئەمنى و کۆمەڵایەتى لە هەرێمى کوردستاندا بە ئاقارێکى هەڵە و پێچەوانە لەگەڵ سیاسەتى زلهێزەکان و نەتەوە یەکگرتوەکاندا دەگوزەرێت کە بەڕاستەوخۆش دژبەرە لەگەڵ بەرژەوەندى ئەم هەرێمە و دەسەڵاتەکەى و کۆمەڵگاکەشیدا و بەزیانى گەورەتریش دەشکێتەوە گەر فریانەکەون و هەوڵى ڕاستکردنەوە و خۆگونجاندن و ئاشتەوایى و پێکەوەکارکردن نەدەن چ لەسەر ئاستى ناوخۆى هەرێمدا و چ لەگەڵ حکومەتى ناوەندى بەغداد و چ لەگەڵ دۆستە هاوپەیمانەکانى گەلى کوردا. بەڵام بەداخەوە پێش ساڵێک و زیاتریش ئەم ئاگادارییەى داوەتە هەمووان بە عێراقیەکانیشەوە، بەڵام وەک دەوترێت هەمووان یەک هەنگاویشیان نەناوە بەرەو ڕاستکردنەوە و چاکسازى ڕاستەقینە لەبەرنامە و فکر و تێڕوانین و مامەڵەکردنیاندا بۆ ئاسایکردنەوەى هەموو بارودۆخەکان و بگرە دۆخەکان خراپتر بوون باشتر نەبوون.
پرسیار لێرەدا ئەوەیە، ئایا سەرکردە سیاسیەکانى کوردستان هێندە بەهێز و بێباکن لەگوشار و مەترسى و ئاڵنگاریە ناوچەیى و جیهانیەکان وا گوێ بەهیچ ئامۆژگاریەک نادەن لەدۆستەکانەوە؟ ئایا گەرەکیانە بەردەوامى بدەنە ئەم ئەزموون و دەسەڵات و حوکمڕانیە یان ئەوەتا گەرەکیانە بەسەرهەمواندا بڕوخێت و لەناوبچێت؟ ئەى هۆکار چییە بۆ ئەم هەموو خەمساردییەیان کە بەگەرموگوڕى دانانیشن و گفتوگۆى جدى و ڕاشگاوانە لەگەڵ یەکدا ناکەن؟ و گەلێک پرس و بۆى تریش.
ئاشکرایە لاى هەمووان کە جیهان و ناوچەکە و عێراق و هەرێمى کوردستان بە قۆناغێکى پڕ مەترسى و ئاڵنگارى گەورەدا تێپەڕدەبن لەسایەى جەنگى ڕووسیا-ئۆکراینا و بەرزونزمى نرخەکانى نەوت و گرانبوونى نرخى هەموو پێداویستیەکان و ململانێ شاراوە و ئاشکراکانى نێوان ئەمریکا و چین و ئێران و مەترسیەکانى تیرۆریستان و… هتد. لە ڕووى سیاسى و ئابورى و کۆمەڵایەتى و تەندروستى و ئەمنیەوە کە هەموانیان نەک هەر بۆ هەرێمى کوردستان بۆ تەواوى جیهان مەترسى گەورەن.هەربۆیە هەریەکە لە جێگە و پێگە و بەرژەوەندى خۆیەوە لەهەوڵدایە کە کەمترین زیانى بەربکەوێت و خۆى و وڵات و کۆمەڵگاکەى سەلامەت لێى دەربچن هەر لە زلهێزەکانى دونیاوە تا زلهێزەکانى ناوچەکە کە هەموانیان خاوەنى دەوڵەت و سنور و سەروەرى نێودەوڵەتین.ئەى بۆچى ئێمە لەهەرێمى کوردستان کە خاوەن تەنها هەرێمێکى بچووکى ناو دەوڵەتێکى فیدڕاڵى عێراقین هێندە خەمساردو بێباکین بۆ خۆپاراستن و مانەوە و بەردەوامى ئەم دەسەڵاتەمان.
ئاشکراشە نەهێزێکى سوپاى یەکگرتووى بەهێز و تۆکمەمان هەیە بۆ پاراستنى سنورەکانمان و ئەوەتا ڕۆژانە هێرش و پەلامار و بۆردومانى ئێران و تورکیاى دراوسێمان بەردەوامەو ئێمەش جگە لەناڕازەیى و بەیاننامەى بێئومێدى هیچیترمان لەدەست نایەت. بەهەمان شێوە لەڕووى سیاسى و ئابورى و ئەمنیەوە هێندە لاوازین کە بەرگەى بچووکترین فشار و گوشار و گەمارۆ ناگرین و ملکەچ دەبین بۆیان. ئەى کەواتە بەم حاڵە زۆرخراپەى سیاسى و ئابورى و ئەمنیەمانەوە باشتر نیە کە بکەوینە خۆ بۆ ڕێکخستنەوەى ڕیزەکانمان و ئاشتکردنەوەى هەموان لەگەڵ یەکتردا و دانیشتنمان لەسەر یەک مێزى گفتوگۆى برایانە و خەمخۆرانە و کارکردنى پێکەوەیى وەک شەریکى ڕاستەقینە و خاوەن ماڵ بۆ ئێستا و ئایندەى دەسەڵاتەکەمان.
کورتترین ڕێگاى ڕاست و ڕۆشن بۆ چارەسەرکردن لاى هەمووان ئاشکرایە و پێویست بە ڕێبەر وڕێنموونى و ئامۆژگاریکەرى دەرەکى ناکات کە ڕێگەکەمان پیشان بدات، بەڵکو پێویستە و ئەرکى نەتەوەیى و مێژووى دەیسەپێنێتە سەرهەمووان کە وەکویەک و بەیەکسانى و دوور لە غرورو و قۆرخکارى و خۆسەپاندن و خۆ بەگەورەزانین مامەڵە لەگەڵ یەکتر و دۆخەکەدا بکرێت و جەخت لەسەر خاڵە ناوکۆییەکان بکرێتەوە و خاڵە جیاوازیەکانیش کاڵتر و کاڵتر بکرێنەوە. چونکە ئایندە و بەرژەوەندى گەلەکەمان و ئەزمونەکەمان و مێژوو و خوێنى هەزاران شەهید و کەمئەندام و شەونوخوونى هەزاران پێشمەرگە و خانەوادە سەربەرزەکانیان ئەوە دەسەپێننە سەر هەمووان کە بەتەنگ مانەوە و پاراستنى ەوارەى ئەم هەرێمەمانەوە بین. چونکە گەر خوانەخواستە لەدەستدەرچوو ئەوا بە دەیان ساڵى تر ئەزموون و چانسێکى ترمان بۆ دووبارە نابێتەوە.
هەق وایە کە هەموان بە دڵ ودەرونێکى ساف و بێگەردە و دوور لە ڕق و کینى کۆن و دوور لە میزاجى کەسى و حیزبى و دوور لە خۆسەپاندن و تاکڕەوى و غرور و عینادى سیاسى مامەڵە لەگەڵ یەکدا بکەین و سیما و گیانێکى حوکمڕانیەکى ڕاشد و عاقڵ و ساغڵەم پێشکەش بە گەلەکەمان و ناوچەکە و دونیاش بکەین و ببینە نموونەیەکى جوانى حوکمڕانى لەعێراق و ناوچەکەشدا بۆئەوەى ببینە جێگەى متمانەى زیاترى دۆستەکانمان و دوژمنانى گەلەکەشمان دڵ بتەقێنین، ئەوەش بە ئەنجامدانى کارى پێکەوەیى وەک یەک تیم لەحکومەتى هەرێمدا و کەوتنە خۆ بۆ چێکردنى پڕۆسەى چاکسازیەکى ڕاستەقینە و هەوڵدانى گەرموگوڕە بۆ نەهێشتن و بەرگەگرتن لە گەندەڵى و نادادپەروەرى و نەشاردنەوە و ئاشکراکردنى تەواوى داهات و خەرجیەکانە و کۆکردنەوە و دابەشکردنەوەیانە بە یەکسانى و وەک یەکى بەسەرهەموو ناوچەکاندا بێ جیاوازى.
جگە لەم مامەڵە ڕاستودروست و حەکیمانەیە هیچ ڕێگەیەکى تر نیە بۆ نیشاندانى سیماو و ڕوویەکى جوانى دەسەڵاتەکەمان. جا تا کار لەکار نەترازاوە هەق وایە هەموان لە لاى خۆیانەوە هەنگاوى دەستپێک هەڵبنێن نەک زیاتر لەیەکتر دوور بکەونەوە،چونکە لەکۆتادا مێژوو بەزەیى بەهیچ کەسدا نایەتەوە و بەهەموو باش و خراپیەکانەوە تۆماردەکرێت بۆ نەوەکانى ئایندەمان. جاگرەوى بردنەوە و نەمرى و دڵسۆزى و خەمخۆرى بۆ ئەو سەرکردە و لایەنە سیاسیەیە کە هەمیشە دەرگا و دەستى ئاواڵە و درێژە بۆ ئاشتى و برایەتى و کارى پێکەوەیى و دانیشتن و گفتوگۆ بۆ چارەسەرکردنەکان و چاکسازى و پاراستنى ئەزموون و دەسەڵاتەکەمان بەپێچەوانەشەوە زەلیلى و ڕووڕەشى مێژوو و بۆ ئەو سەرکردە و لایەنە سیاسیانەیە کە هەمیشە دژبەرن لەگەڵ بەرژەوەندیە باڵاکانى گەل و نیشتماندا و تەنها و تەنها لەخەمى بەرژەوەندیە تاکە کەسى و حیزبى و ناوچەکەى خۆیاندان.